ශ්‍රී ලංකාව
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය Democratic Socialist Republic of Sri Lanka இலங்கை ஜனநாயக சோசலிச குடியரசு (දෙමළ) | |
|---|---|
 කොඩිය
 රාජ්‍ය ලාංඡනය
| |
.svg) | |
_-_LKA_-_UNOCHA.svg) | |
| අගනුවර | ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ (පරිපාලන) කොළඹ (වාණිජ) |
| විශාලතම නගරය | කොළඹ |
| නිල භාෂා(ව) | සිංහල දෙමළ |
| Recognized | ඉංග්‍රීසි |
| ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් (2012) | සිංහල - 74.9%
ශ්‍රි ලාංකීය දමිළ - 11.15% ඉන්දීය දමිළ - 4.12% ශ්‍රී ලාංකීය යෝනක - 9.3% බර්ගර් - 0.19% මැලේ - 0.22% වෙනත් - 0.13% |
| ආගම | බෞද්ධ - 70.19%
හින්දු - 12.61% ඉස්ලාම් - 9.71% රෝමානු කතෝලික - 6.10% වෙනත් ක්‍රිස්තියානි - 0.35% වෙනත් - 0.05% |
| ජාති නාම(ය) | ශ්‍රී ලාංකික |
| රජය | ඒකීය අර්ධ-ජනාධිපතිමය ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ජනරජයකි |
| අනුර කුමාර දිසානායක | |
| හරිනි අමරසූරිය | |
| මහින්ද යාපා අබේවර්ධන | |
| ජයන්ත ජයසූරිය | |
| ව්‍යවස්ථාදායකය | පාර්ලිමේන්තුව |
| නිදහස | |
| වර්ග ප්‍රමාණය | |
• සම්පූර්ණ | 65,610 km2 (25,330 sq mi) (122වන ස්ථානය) |
• ජලය (%) | 4.4 |
| ජනගහණය | |
• 2012 ජන සංගණනය | 20,277,597[1] (57වන ස්ථානය) |
• ඝණත්වය | 309/km2 (800.3/sq mi) (40වන ස්ථානය) |
| දදේනි (ක්‍රශසා) | 2016 ඇස්තමේන්තුව |
• සම්පූර්ණ | ඇ.ඩො.බි.237.791[2] |
• ඒක පුද්ගල | ඇ.ඩො.11,189[2] |
| දදේනි (නාමික) | 2016 ඇස්තමේන්තුව |
• සම්පූර්ණ | ඇ.ඩො.බි.82.239[2] |
• ඒක පුද්ගල | ඇ.ඩො.3,870[2] |
| ගිනි (2019) | 0.46[3] පහළ |
| මාසද (2019) | 0.782[4] ඉහළ · 72වන ස්ථානය |
| ව්‍යවහාර මුදල | ශ්‍රී ලංකා රුපියල (LKR) |
| වේලා කලාපය | UTC+5:30 (SLST) |
| දින ආකෘති |
|
| රිය ධාවන මං තීරුව | වම |
| ඇමතුම් කේතය | +94 |
| ISO 3166 code | LK |
| අන්තර්ජාල TLD | |
වෙබ් අඩවිය gov.lk | |
ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ දී සිලෝන් ලෙස හැඳින්වු අතර වර්තමානයේ නිල වශයෙන් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය ලෙස හදුන්වයි. ශ්‍රී ලංකාව සෙරන්ඩිබ්, සිලොන්, දීප්තිමත් දිවයින, ධර්ම දිවයින, ඉන්දියන් සාගරයේ මුතු ඇටය නමින්ද හදුන්වයි. විවිධ නම් ගණනාවකින් පුරාණයේ හැඳින්වූ මෙම දූපත "නම් දහසක් ඇති දූපත" ලෙස ප්‍රචලිත ද විය. මෙය දකුණු ආසියානු දූපතකි. එය ඉන්දියානු සාගරයේ, බෙංගාල බොක්කෙහි නිරිත දෙසින් සහ අරාබි මුහුදේ ගිනිකොන දෙසින් පිහිටා ඇත; එය ඉන්දියානු උප මහද්වීපය මන්නාරම් බොක්ක සහ පෝක් සමුද්‍ර සන්ධිය මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම ප්‍රධාන මුහුදු මාර්ගවල පිහිටීම හේතුවෙන් බටහිර ආසියාව සහ අග්නිදිග ආසියාව අතර උපායමාර්ගික නාවික සම්බන්ධකයක් ලෙස එය පුරාණ කාලයේ සිටම භාවිතය ගැණුනි. ඉන්දියානු ජනරජය සහ ශ්‍රී ලංකා ජනරජය 1976 මාර්තු 23 වන දින මනාර් බොක්ක සහ බෙංගාල බොක්කෙහි සමුද්‍ර මායිම් ස්ථාපිත කරමින් ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදී. ශ්‍රී ලංකාවට ආසන්න ම රටවල් ලෙස ඉන්දියාව සහ මාලදිවයින හැදින්විය හැකි ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලත්වය වර්ග කි.මී 65,610 (වර්ග සැතපුම් 25,330) වේ. එය ලොව 123 වැනි විශාලතම රට වන අතර විශාලතම දූපත් අතරින් 25 වන ස්ථානයෙ සිටියි. එහි භූමි ප්‍රදේශය පළාත් නවයකට සහ දිස්ත්‍රික්ක විසිහතරකට වෙන් කර ඇත. රට පළාත් 9 කින්, දිස්ත්‍රික්ක 25 හා ප්‍රදේශිය ලේකම් කොට්ටාශය 331 හා ග්‍රාම නිලධාරි කොට්ටාශ 14,022 කින් සමන්විත වේ. අගනුවර ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කොට්ටේ වන අතර විශාලතම නගරය කොළඹ වේ. කොළඹ ජාතියේ ආර්ථික, දේශපාලන කේන්ද්‍රස්ථානයයි.
ශ්‍රී ලංකාව ලෝක උරුම ස්ථාන අටක්, සැතපුම් ගණනක් පුරා විහිදුනු රන්වන් වැලි සහිත වෙරළවල්, වැසි වනාන්තර සහ කඳුකර තේ වතු සහිත ඉතා සුන්දර දූපතකි. නිවර්තන වනාන්තර, වෙරළ සහ භූ දර්ශනවල ස්වභාවික සුන්දරත්වය, ජෛව විවිධත්වය මෙන්ම පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය, එය ලෝක ප්‍රසිද්ධ සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට පත් කළේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනය මිලියන 22 කට ආසන්න වේ. එය දූපතක ජීවත් වන 11 වන විශාලතම ජනගහනයයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් 70% ථෙරවාද බෞද්ධයන් වේ. එනම් මිලියන 15 ක් පමණ වේ. එය ලොව 6 හෝ 5 වන විශාලතම බෞද්ධ ජනගහයක් වෙසෙන රට වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ආගම ථෙරවාද බෞද්ධ වන අතර 12% හින්දු භක්තිකයන්, 9% ඉස්ලාම් භක්තිකයන්, 7% ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන්, 1% නිරාගමිකයන් සහ වෙනත් ආගමිකයෝ වෙති.
බහුවිධ හා බහුසංස්කෘතික රාජ්‍යයක් වන ශ්‍රී ලංකාව, බොහෝ ආගම්, ජන වර්ග සහ භාෂා රැසකට නිවහන වේ. දිවයිනෙහි බහුතරය වූ සිංහල ජනතාවට අමතරව, එහි අනෙකුත් සුළු වාර්ගික කණ්ඩායම් ලෙස ශ්‍රී ලාංකික දෙමළ, ඉන්දියානු දෙමළ, මරක්කල, බර්ගර්, මැලේ, කාපිරි සහ ස්වදේශීය වැදි ජනතාව වාසය කරනු ලබයි. නිල භාෂාව සිංහල භාෂාව සහ දෙමළ භාෂාව වේ.
ශ්‍රී ලංකාව යනු පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයක් ඇති රටකි ශ්‍රී ලංකාවේ ලිඛිත ඉතිහාසය වසර 3000ක් පමණ අතීතයට විහිදෙන අතර සහ සාක්ෂ්‍ය සහිත ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානව ජනාවාසයන්ගේ ඉතිහාසය අවම වශයෙන් වසර 125,000 ක් දක්වා විහිදේ. ඉතා පොහොසත් බෞද්ධ උරුමයක් සතු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම ඉතිහාසමය බෞද්ධ ලේඛනගත කිරීම වන පාලි ත්‍රිපිටකය, ක්‍රි.පූ. 29 සිව්වන ධර්ම සංගායනා සමය තෙක් දිවයයි. කෝට්ටේ රාජධානියේ විශාල දේශපාලන අර්බුදකාරී කාල පරිච්ඡේදයක් තුළ පෘතුගීසීන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ දිවයිනේ සමුද්‍ර වෙළඳාම පාලනය කිරීමට උත්සාහ කළ අතර ශ්‍රී ලංකාවේ කොටසක් පසුව පෘතුගීසි සන්තකයක් බවට පත්විය. සිංහල පෘතුගීසි යුද්ධයෙන් පසු ලන්දේසීන් සහ මහනුවර රාජධානිය එම ප්‍රදේශ පාලනය කර ගත්හ. පසුව ලන්දේසි දේපල බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් අත්පත් කර ගත් අතර, පසුව ඔවුන් මුළු දිවයිනම තම පාලනය ව්‍යාප්ත කර, 1815 සිට 1948 දක්වා එය යටත් විජිතයක් බවට පත් කළහ. ශ්‍රී ලංකාවේ වඩාත් මෑත ඉතිහාසය වසර 26 ක සිවිල් යුද්ධයකින් විනාශ වූ අතර එය 1983 දී ආරම්භ වී 2009 දී තීරණාත්මක ලෙස අවසන් වූයේ ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාව දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි සංවිධානය පරාජය කිරීමත් සමඟ ය.
ශ්‍රී ලංකාව අර්ධ-ජනාධිපතිමය ක්‍රමය යටතේ පාලනය වන ඒකීය ජනරජයක් වේ.
ශ්‍රී ලංකාව සතු විදේශ සබඳතා දිගු ඉතිහාසයකින් සමන්විතය. ශ්‍රී ලංකාව දකුණු ආසියානු කලාපීය සහයෝගීතා සංවිධානයේ (සාර්ක් සංවිධානය) ආරම්භක සාමාජිකයෙකු වන අතර, එක්සත් ජාතීන්, පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය, ජී77, සහ නොබැඳි ජාතීන් යන සංවිධානවලද වත්මන් සාමාජිකයෙකු වේ. කුරුඳු, තේ, කෝපි, රබර් සහ පොල් නිෂ්පාදනය සහ අපනයනය සඳහා ප්‍රසිද්ධ ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රගතිශීලී නවීන කාර්මික ආර්ථිකයක් දරයි. ශ්‍රී ලංකාව සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටක් වන අතර මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ 72 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත. එය සංවර්ධනය අතින් ඉහළම ශ්‍රේණිගත දකුණු ආසියානු ජාතිය වන අතර දකුණු ආසියාවේ දෙවැනි ඉහළම ඒක පුද්ගල ආදායම ද ඔවුනට හිමිය; කෙසේ වෙතත්, පවතින ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් මුදල් ඒකකය කඩා වැටීම, උද්ධමනය ඉහළ යාම සහ අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍යවල දැඩි හිඟයක් හේතුවෙන් දේශපාලන සහ මානුෂීය අර්බුදයක් ඇති වී තිබේ. එය වීදි විරෝධතා පුපුරා යාමට ද හේතු වී ඇති අතර, ජනාධිපතිවරයාට සහ රජයට ඉවත් විය යුතු බවට පුරවැසියන් බලකිරීම හේතුවෙන් හිටපු ජනපති ගෝටාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති දුරයෙන් ද ඉවත් විය.
වෙනත් නම්
විවිධ නම් ගණනාවකින් පුරාණයේ හැඳින්වූ මෙම දූපත "නම් දහසක් ඇති දූපත" ලෙස ප්‍රචලිත ද විය. ශ්‍රී ලංකාව සෙරන්ඩිබ්, සිලොන්, දීප්තිමත් දිවයින,ධර්ම දිවයින, ඉන්දියන් සාගරයේ මුතු ඇටය, ඉන්දියාවේ කඳුළු බිඳුව යන නමින්ද, අතීතයේ දී අපරදිග විදේශිකයන් විසින් නිල වශයෙන් හෙලංකා, ලංකා, සිංහලේ යනුවෙන්ද, අරාබිවරුන් සීලාන්, සිලෝන්, සෙරන්දිබ් සහ තැප්‍රෝබේන් යන නම්වලින් ද, සිව් හෙළය,හෙළය, තම්බපන්නි, සීලදීප, රත්නදීප, හා පෙරදිග ධාන්‍යාගාරය ආදී අන්වර්ථ නාමවලින් ද සහ විරුදාවලිවලින් ද හදුන්වයි. දෑත් එක්කොට ආයුබෝවන්/ආයිබෝං කීම ශ්‍රී ලාංකික සිංහලයන් අන් අය පිළි ගැනීමට භාවිතා කරන සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමයයි.
එහි යටත් විජිත කාලය තුළ, දිවයිනට සිලෝන් යන නම ලැබුණි, එය පසුව යටත් විජිත කාලය අවසන් වන තුරුම දිගටම භාවිතා විය. සිලෝන් නමින් වර්තමානයේ හැඳින්වූයේ නැතත් වර්තමානයේ විවිධ දේශීය ව්‍යාපාර සඳහා සිලෝන් යන නාමය භාවිත කිරීම සුලභ දෙයකි. "ඉන්දියාවේ කඳුළු බිඳුව" ලෙස ශ්‍රී ලංකාව හැඳින්වීමට ශ්‍රී ලංකාවේ විශේෂ හැඩය සහ ඉන්දියාවට සමීප වීම හේතු විය.
ඉතිහාසය
ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය
ශ්‍රී ලංකාවේ හෝමෝ ඉරෙක්ටස් මිනිසුන් BP 300,000 - 500,000 තරම් ඈතක සිට ඇති බවට සාක්ෂි ඇත.
ගල් යුගය
ගල් යුගය ආසන්න වශයෙන් වසර 125,000 කට පෙර සිට ක්‍රි.පූ. 1800 දක්වා පැවතිණි.
පැලියොලිතික් යුගය
ඉරණමඩු හි සොයාගැනීම්වලින් පෙනී යන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ BP 300,000 තරම් ඈත අතීතයේ පැලියොලිතික් මිනිසුන් සිටි බවයි. ශ්‍රී ලංකා භූමියේ පැලියොලිතික් යුගයට අයත් ප්‍රධාන ප්‍රදේශ 8 ක පදිංචිකරුවන් සොයා ගත හැකි විය.
- පහතරට වියළි කලාපය
- පහතරට අර්ධ ශුෂ්ක කලාපය
- පහතරට වියළි කලාපය
- පහතරට අතරමැදි වියළි කලාපය
- කඳුකර වියළි අතරමැදි කලාපය
- පහතරට අතරමැදි තෙත් කලාපය
- තෙත් කඳු කලාපය
- තෙත් උස්බිම් කලාපය
ආණ්ඩුව
ශ්‍රී ලංකාව ඒකීය රාජ්‍යයක් වන අතර එහි ආණ්ඩුව ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය නම් වේ. එතෙක් සිලෝන් හෙවත් ලංකා නම් වූ රාජධානිය අහෝසි කොට 1972 මැයි 22 දින "ශ්‍රී ලංකා" සමාජවාදී ජනරජය පිහිටුවන ලදී. 1978 දී "ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය" පිහිටුවන ලදී.
අගනුවර
අග නගරය "ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ" වේ. එහි වාණිජ අග නගරය වන්නේ කොළඹ නගරයයි.
වර්ග ප්‍රමාණය
- ප්‍රධාන (ලංකා) දූපත – 65 525 km²
- අභ්‍යන්තර සමුද්‍ර ජල ප්‍රදේශය – 1 570 km²
- ඓතිහාසික මුහුද – 12 060 km²
- රාෂ්ට්‍රීය මුහුද – 18 060 km²
- යාබද මුහුද – 17 000 km²
- පරම ආර්ථික කලාපය – 437 400 km²
- සමස්ථ වර්ගඵලය – 554 200 km²
ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික සංකේත
| ජාතික පක්ෂියා | ශ්‍රී ලංකා වලිකුකුලා |  |
|---|---|---|
| ජාතික සත්ත්වයා | ශ්‍රී ලංකා දඩුලේනා | .jpg)
|
| ජාතික වෘක්ෂය | නා ගස | 
|
| ජාතික පුෂ්පය | මානෙල් මල | 
|
| ජාතික මාණික්‍යය | නිල් මැණික | 
|
(මෙහි වැඩිදුර අධ්‍යයනයක් සදහා ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික සංකේත වෙත පිවිසෙන්න.)
ශ්‍රී ලංකාවේ අතීතය
ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය
ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය අධ්‍යයනය කිරීමේ පහසු ව සඳහා පහත පරිදි යුග වලට බෙදා අධ්‍යයනය කරනු ලැබේ.
- පුරාශිලා යුගය 2. මධ්‍යශිලා යුගය 3. නවශිලා යුගය
සිදුකර ඇති පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ අනුව ලංකාවේ මානව යටගියාව පිළිබඳ සාධක අදින් වසර 125,000 දක්වා ඈතට දිවයයි. ලංකාවේ වයඹදිග හා ගිණිකොණදිග ප්‍රදේශයන්ගේ වෙරළාශ්‍රීත ප්‍රදේශවල ව්‍යාප්තව ඇති ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණයට අයත් බූන්දල වැල්ලෙගංගොඩ හා පතිරාජවෙල යන ස්ථානයන්ගේ සිදුකරන ලද පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ අනුව මෙම කරුණු තහවුරු වී ඇත.
ඓතිහාසික යුගය
ප්‍රථම නවීන අගනුවර ලෙස අනුරාධපුරය සැලකෙන අතර, රාජ්‍ය පරපුරේ අවසානය සෙංකඩගල නගරය විය.
යටත් විජිත යුගය
වර්ෂ 1505 දී පෘතුගීසීන් (Portuguese) ලංකාව ආක්‍රමණය කරන ලදී. පරංගින්ගේ මුලික අවශ්‍යතාව වූයේ ඔවූන්ගේ ආගම හා වෙළඳාම පැතිරවීමයි. පසුව ඕලන්ද ලන්දේසීන් (Dutch) හා ඉංග්‍රීසි (British) අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ ද තාඩන පීඩනවලට ලක්විය. මෙම ආකාරයෙන් වූ තාඩන පීඩනයන්ගෙන් මීදීම සදහා උඩරට ගිවිසුම නමින් 1815 දී ඉංග්‍රිසීන් සමඟ අත්සන් කරන ලද ගිවිසුම ඔවුන් විසින් ම උල්ලංඝනය එහි ජනතාව පිට යටත් විජිත මානසිකත්වයක් මවමින් 1948 දක්වා දරුණු පාලනයක් ගෙන ගියහ. මේ අතරතුර කාලයේදී ලාංකික ජනතාව 1818 දී සහ 1848 දී කැරලි දියත් කලේය.
ශ්‍රී ලංකා සමාජවාදී ජනරජය
කොටි ත්‍රස්තවාදය
අවුරුදු 30 කට ආසන්න කාලයක් තුල රටේ බෙදීමක් ඇති කිරීමට ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායමක් වන දෙමළ ඊලාම් කොටි (එල්ටීටීඊ)සංවිධානය තැත් කළද, 2009 වසරේදී එම සංවිධානය රටින් මුලිනුපුටා දමා රටට සාමය ඇතිවී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාවස්තු
භූගෝලය
ස්වභාවික ව්‍යසන
ශ්‍රී ලංකාව ස්වභාවික ව්‍යසන අවම රටකි. නමුත් වර්ෂාව නිසා ඇතිවන ව්‍යසන නිතර දැකිය හැක. ක්‍රි.ව. 2004 වසරේ දෙසැම්බර් 26 වනදා බලපෑ සුනාමිය ව්‍යසනය ශ්‍රී ලංකාවේ වාර්තාගත දරුණුතම ස්වභාවික ව්‍යසනය වේ.
ශාක සහ සත්ත්ව සංහතිය
විවිධත්වය සහ ආවේණිකත්ය අතින් ශ්‍රී ලංකාවේ ශාක සංහතිය ඉහළ අගයක් ගනී.[5] ශ්‍රී ලංකාවේ ගණ 1,502කට අයත් සපුෂ්පක ශාක 3,210ක් ඇත්තේය. විශේෂ 916 සහ ගණ 18 ක් දිවයිනට ආවේණික වේ. මීට අමතරව දිවයිනෙහි ඇති හොර කුලයේ ශාක විශේෂ 55 න් එකක් හැර අනෙක්වා සියල්ලම ශ්‍රී ලංකාවට සීමා වේ. මෑතකදී අගය නො කරන ලද මුත් ශ්‍රී ලංකාවේ මීවන ප්‍රමාණය 350 ක් පමණ වේ. සියළු ජීවී කාණ්ඩවල විවිධත්වය, සාරවත්භාවය, සහ ආවේණිකත්ය අතින් තෙත් කලාපය වියළි කලාපයට වඩා ඉතා ඉදිරියෙන් සිටියි. තෙත් කලාපය, භූමි ප්‍රමාණයෙන් දිවයිනෙන් හතරෙන් එකක් වන නමුත් සපුෂ්පක ශාක විශේෂවලින් සියයට 88කට සහ ආවේණික සපුෂ්පක ශාක විශේෂවලින් සියයට 95 කට රැකවරණය සළසයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ස්වභාවික වනාන්තර කොටස් අටකට කාණ්ඩ කරයි.[6]
ශ්‍රී ලංකාවේ උප බෙදීම්
පළාත්
ශ්‍රි ලංකාව පළාත් 9කට බෙදා දේශපාලන බලය විමධ්‍යගතකර ඇත.
ඒවා නම්:
- උතුරු පළාත
- උතුරු මැද පළාත
- මධ්‍යම පළාත
- වයඹ පළාත
- බස්නාහිර පළාත
- සබරගමුව පළාත
- ඌව පළාත
- දකුණු පළාත
- නැගෙනහිර පළාත
පරිපාලන දිස්ත්‍රික්ක
ශ්‍රී ලංකාව පරිපාලනය දිස්ත්‍රික් 25ක් වශයෙනි.
ජනතාව
ජනගහණය
2012 ජන සංගණනය අනුව 20,359,439
සමාජය
බහු සංස්කෘතිකමය රටකි. ශ්‍රී ලංකාවේ බහුතරය සිංහල ජාතිකයෝ වේ. රාජ්‍ය ආගම බුද්ධාගමය. පෙරදිග සංස්කෘතියට අනුගත සමාජයකි.
ජාතීන්
සිංහල, දෙමළ, මරක්කල, බර්ගර්, මැලේ, වැදි ආදී විවිධ ජාතින් ජීවත්වේ. ශ්‍රි ලංකාවෙහි ප්‍රධාන හා පාරම්පරික කර්මාන්තය ගොවිතැනය.
භාෂා
සිංහල සහ දෙමළ රාජ්‍ය භාෂාවේ. ඉංග්‍රීසි පිළිගත් සමිබන්ධීකරණ භාෂාවයි. නිල තත්ත්වයක් නොමැති වුවද මලයාලම්, වැදි බස, මැලේ ආදී භාෂා අදාල ජාතීන් භාවිතා කරයි.
ආගම්
ප්‍රධාන ආගම බුදු දහම වේ.
| වර්ෂය | බෞද්ධ | හින්දු | ඉස්ලාම් | කතෝලික | වෙනත් | එකතුව | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| සංඛ්‍යව | % | සංඛ්‍යව | % | සංඛ්‍යව | % | සංඛ්‍යව | % | සංඛ්‍යව | % | සංඛ්‍යව | % | |
| 1881 සංගණනය | 1,698,100 | 61.53% | 593,600 | 21.51% | 197,800 | 7.17% | 268,000 | 9.71% | 2,300 | 0.08% | 2,759,800 | 100.00% |
| 1891 සංගණනය | 1,877,000 | 62.40% | 615,900 | 20.48% | 212,000 | 7.05% | 302,100 | 10.04% | 800 | 0.03% | 3,007,800 | 100.00% |
| 1901 සංගණනය | 2,141,400 | 60.06% | 826,800 | 23.19% | 246,100 | 6.90% | 349,200 | 9.79% | 2,500 | 0.07% | 3,566,000 | 100.00% |
| 1911 සංගණනය | 2,474,200 | 60.25% | 938,300 | 22.85% | 283,600 | 6.91% | 409,200 | 9.96% | 1,100 | 0.03% | 4,106,400 | 100.00% |
| 1921 සංගණනය | 2,769,805 | 61.57% | 982,073 | 21.83% | 302,500 | 6.72% | 443,400 | 9.86% | 800 | 0.02% | 4,498,600 | 100.00% |
| 1931 තක්සේරුව | 3,266,600 | 61.55% | 1,166,900 | 21.99% | 354,200 | 6.67% | 518,100 | 9.76% | 1,100 | 0.02% | 5,306,900 | 100.00% |
| 1946 සංගණනය | 4,294,900 | 64.51% | 1,320,400 | 19.83% | 436,600 | 6.56% | 603,200 | 9.06% | 2,200 | 0.03% | 6,657,300 | 100.00% |
| 1953 සංගණනය | 5,209,400 | 64.33% | 1,610,500 | 19.89% | 541,500 | 6.69% | 724,400 | 8.95% | 12,100 | 0.15% | 8,097,900 | 100.00% |
| 1963 සංගණනය | 7,003,300 | 66.18% | 1,958,400 | 18.51% | 724,000 | 6.84% | 884,900 | 8.36% | 11,400 | 0.11% | 10,582,000 | 100.00% |
| 1971 සංගණනය | 8,536,800 | 67.27% | 2,238,600 | 17.64% | 901,700 | 7.11% | 1,004,300 | 7.91% | 8,400 | 0.07% | 12,689,800 | 100.00% |
| 1981 සංගණනය | 10,288,300 | 69.30% | 2,297,800 | 15.48% | 1,121,700 | 7.56% | 1,130,600 | 7.62% | 8,300 | 0.06% | 14,846,700 | 100.00% |
බොජුන්
ජාතික ආහාරය බත් වේ (බත් සහ ව්‍යංජන දෙක ම මෙම වචනයෙන් අදහස් කෙරේ).
දේශපාලනය
ප්‍රධාන දේශපාලන පක්‍ෂ
තනි පක්‍ෂ
- ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂය
- එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය
- ජනතා විමුකිති පෙරමුණ
හවුල් සංධාන
- එක්සත් ජනතා නිදහස් සංධානය
- එක්සත් ජාතික පෙරමුණ
- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජාතික සංධානය
අධ්‍යාපනය
ආර්ථිකය
සමාජවාදී සහ ධනවාදී ලක්‍ෂණ මිශ්‍ර ආර්ථික ක්‍රමයක් පවතී. මූලිකවම කෘෂිකාර්මික රටකි. මහ බැංකු වාර්තාව අනුව 2015 වසරේදි ශ්‍රී ලංකාව සියයට 4.8 ක ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කර ඇත.
කෘෂීකර්මය
දේශීය පරිභෝජනය සඳහා
- වී ගොවිතැන
- පොල් වගාව
අපනයන බෝග
- ශ්‍රී ලංකාවේ තේ
- රබර්
- කුළු බඩු
කර්මාන්ත
සාම්ප්‍රදායික කර්මාන්ත
- ශ්‍රී ලංකාවේ ධීවර කර්මාන්තය
- හස්ත කර්මාන්ත
නව කර්මාන්ත
ස්වභාවික පරිසරය
- ශ්‍රී ලංකාවේ ලෝක උරුමයන්
- ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික කුරුල්ලෝ
- ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික ක්ෂීරපායීන් ලැයිස්තුව
- දියඇලි - ශ්‍රී ලංකා
ක්‍රීඩා
නිල වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ක්‍රීඩාව වොලිබෝල් වුවද, ජනප්‍රියතම ක්‍රීඩාව ක්‍රිකට්ය. ජල ක්‍රීඩා, පාපන්දු සහ ටෙනිස් මෙන් ම රග්බි ද බොහෝ ජනප්‍රිය ක්‍රීඩාවන් වෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ පාසල්, උසස් අධ්‍යාපන ආයතන යනාදිය ක්‍රීඩා සහ මලල ක්‍රීඩා කණ්ඩායම් සංවිධානය කරමින්, පළාත් හා ජාතික මට්ටමින් ක්‍රීඩා තරඟ වලට සහභාගී වෙති. ඉතාම දුර්වල තත්වයක සිටි ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායම 1990 ගණන් වල සිට සැළකිය යුතු ජයග්‍රහණ අත්පත් කරගනිමින් ඉදිරියට පැමිණ 1996 ලෝක කුසලානයද 1996 සහ 2004 වර්ෂ වල ආසීයානු කුසලානය ද දිනා ගත්තේය. ලෝකයේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කරන ප්‍රධාන රටවල් වලින් එකක් ලෙස ඉදිරියට පැමිණි ශ්‍රී ලංකාව, 2007 ලෝක කුසලාන තරඟාවලියේ අවසාන මහා තරඟය දක්වා පැමිණියේය. එහිදි ඔව්හු ඕස්ට්‍රේලීයාවට පරාද වූහ.
1948 ලන්ඩන් ඔලිම්පික් උළෙලේ මීටර් 400 පිරිමි කඩුලු මතින් දිවීමේ තරගයෙදි ඩන්කන් වයිට් මහතා විසින් රිදී පදක්කමක් ජය ගෙන මුල්ම ඔලිම්පික් පදක්කම ශ්‍රි ලංකාවට ගෙන එනු ලැබුවා. තවද 2000 වසරේ සිඩ්නි ඔලිම්පික් කාන්තා මීටර් 200 තරගයෙදි සුසන්තිකා ජයසිංහ විසින් එක් රිදී පදක්කමක් ජය ගෙන තිබේ.
සිංහල ස්පෝට්ස් ක්ලබ්, ආර්. ප්‍රේමදාස ක්‍රීඩාංගනය සහ රන්ගිරි දඹුලු ක්‍රීඩාංගනය මෙන්ම ගාල්ල ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩාංගනය වැනි ක්‍රීඩාංගන රාශියක් ශ්‍රී ලංකාවේ තිබේ. 1996 ලෝක කුසලාන තරඟාවලියේදී ශ්‍රි ලංකාව ඉන්දියාව සහ පාකිස්ථානය සමග තරඟ වැදුනු අතර ආසීයානු කුසලාන තරඟාවලී කීපයකටද සහභාගී වූහ. එමෙන්ම එය 2011 දී පැවැත්වෙන ලෝක කුසලාන තරඟාවලියටද සහභාගී වෙයි. වෙරළ අසබඩ ද, නිසල ජල තටාකවල ද පැවැත්වෙන බෝට්ටු තරඟ, දිය මත ලිස්සා යාම, පිහිනීම, දියට පැනීමේ සහ කිමිදීමේ (Scuba diving) ක්‍රීඩා ආදී ජල ක්‍රීඩා ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ මෙන් ම විදේශ සංචාරකයන්ගේ ද සිත් පැහැර ගනී.
ආශ්‍රිත ලිපි
මූලාශ්‍ර
- ^ "සෙන්සස් ඔෆ් පොපියුලේෂන් ඇන්ඩ් හවුසිං 2011 එනියුමරේෂන් ස්ටේජ් ෆෙබ්‍රැවරි – මාර්ච් 2012" (PDF). ශ්‍රී ලංකා ජන සංගණන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව. 6 දෙසැම්බර් 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 15 ජූලි 2014.
- ^ a b c d "වර්ල්ඩ් ඉකොනොමික් අවුට්ලුක් ඩේටාබේස්, ඔක්තෝම්බර් 2016". ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල. සම්ප්‍රවේශය 16 ඔක්තෝම්බර් 2016.
- ^ "Gini Index". ලෝක බැංකුව. සම්ප්‍රවේශය 2 මාර්තු 2011.
- ^ "2015 හියුමන් ඩිවලොප්මන්ට් රිපෝර්ට් ස්ටැටිස්ටිකල් ඇනෙක්ස්" (PDF). එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන. 2015. p. 13. සම්ප්‍රවේශය දෙසැම්බර් 14, 2015.
- ^ "Unique and threatened biodiversity". biodiversityhotspots.org. Conservation International. සම්ප්‍රවේශය 2009-09-15.
- ^ "Forest Resources". Forest resources of Sri Lanka Country report. Food and Agriculture Organization. Rome, 2001. සම්ප්‍රවේශය 2009-09-15.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help)
ශ්‍රී ලංකාව මාතෘකා | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| දළ විශ්ලේෂණය | |||||||||||
| ඉතිහාසය |
| ||||||||||
| රජය |
| ||||||||||
| දේශපාලන | |||||||||||
| භූගෝල විද්යාව | |||||||||||
| ආර්ථිකය | |||||||||||
| සමාජය |
| ||||||||||
බාහිර යොමු
- ශ්‍රී ලංකා රජය
- රාජ්‍ය තොරතුරු කේන්ද්‍රය
- ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව
- ශ්‍රී ලංකා රජයේ නිල පුවත් වෙබ් අඩවිය සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2007-11-07 at the Wayback Machine
- ග්‍රී ලාංකීය ඉතිහාසයේ පින්තූර
- Historic Photographs of Sri Lanka
| ස්වාධීන රාජ්යයන් |
| .svg) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| සීමිත පිළිගැනීමක් ඇති රාජ්යයන් | |||||||
| යටත් ප්‍රදේශ සහ විශේෂ පාලන ප්‍රදේශ |
| ||||||