ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි සියළුම ආසන බහුතරය සඳහා ආසන 113 අවශ්‍ය වෙයි | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
_(cropped).JPG)
.png)
.png)
2024 වසරෙහි ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය (ඉංග්‍රීසි: 2024 Sri Lankan parliamentary election) යනු ශ්‍රී ලංකාවේ 17 වැනි පාර්ලිමේන්තුව (ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ 10 වැනි පාර්ලිමේන්තුව) සඳහා මන්ත්‍රීවරුන් 225ක් තෝරා ගැනීමේ ඡන්ද විමසීමකි. මෙම ඡන්ද විමසීම සඳහා, 2024 ඔක්තෝබර් 4 සිට 11 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගන්නා අතර එය 2024 නොවැම්බර් 14 වැනි දින පැවැත්වීමට නියමිතය.[1]
ඉදිරි මැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා භාරදීම ඔක්තෝබර් 4 වැනි දින ආරම්භ වූ අතර 2024 ඔක්තෝබර් 11 දින SLST 12:00 ට අවසන් විය.[2][3]
පසුබිම
මැතිවරණයට පෙර දේශපාලන දර්ශනය
2020 අගෝස්තු 5 වන දින පැවති 2020 ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් මහින්ද රාජපක්ෂගේ නායකත්වයෙන් යුත් ශ්‍රී ලංකා මහජන නිදහස් සන්ධානය (SLPFA) විශාල බහුතරයක් දිනා ගන්නා ලදී.[4] ඔවුන්ගේ පාලන කාලය තුළ, ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සහ අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ යටතේ රජය, COVID-19 වසංගතය, ආර්ථික අර්බුදය, පුළුල් විරෝධතා සහ 2022 ශ්‍රී ලංකා දේශපාලන අර්බුදය ඇතුළු බහුවිධ අර්බුදවලට මුහුණ දුන්නේ ය.[5]
මෙම සිදුවීම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පලා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට හේතු වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද අගමැති ධුරයෙන් ඉවත් විය.[6][7] රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධූරයට පත් වූ අතර පසුව ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු වැඩබලන ජනාධිපතිවරයා බවට පත් විය. 2024 ජූලි 20 වැනි දින පාර්ලිමේන්තු ඡන්ද විමසීමකදී, රාජපක්ෂගේ ඉතිරි ධූර කාලය සම්පූර්ණ කිරීමේ වගකීම පැවරුණු වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි ජනාධිපතිවරයා ලෙස තේරී පත් විය.[8]
2024 සැප්තැම්බර් 21 වන දින පැවති 2024 ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපතිවරණයේදී අනුර කුමාර දිසානායක ඔහුගේ ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදීන් වූ විපක්ෂ නායක සජිත් ප්‍රේමදාස සහ වත්මන් ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ නව ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.[9]
1981 අංක 1 දරන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතට අනුව ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ නිල කාලය වසර පහක් වුවද, එහි පළමු රැස්වීමෙන් වසර දෙකයි මාස හයකට පසුව හෝ පාර්ලිමේන්තුවෙන් යෝජනාවක් ලැබුණු පසු ජනාධිපතිවරයාට එය විසුරුවා හැරිය හැකිය. 2025 අගෝස්තු මාසයේ අවසන්[10] තිබියදීත්, ජනාධිපති දිසානායක, ඔහුගේ ව්‍යවස්ථාපිත බලතල[11] සහ මැතිවරණ පොරොන්දුවක් ඉටු කරමින්, 2024 සැප්තැම්බර් 21 දින පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින ලදි.[12]
මැතිවරණ කාලසටහන
| දිනය | දවස | සිදුවීම |
|---|---|---|
| 2024 සැප්තැම්බර් 21 | සෙනසුරාදා | 2024 ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපතිවරණයේදී අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වේ.[13][14] |
| 2024 සැප්තැම්බර් 24 | අඟහරුවාදා | දිසානායක ජනාධිපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් ඉල්ලා සිටියේය.[15][16] |
| 4 ඔක්තෝබර් 2024 | සිකුරාදා | නාමයෝජනා කාලය ආරම්භ වේ.[17] |
| 10 ඔක්තෝබර් 2024 | බ්රහස්පතින්දා | සුදුසුකම් ඇති පුද්ගලයින් සඳහා තැපැල් ඡන්දයක් සඳහා අයදුම් කිරීමට අවසන් දිනය.[18] |
| 2024 ඔක්තෝබර් 11 | සිකුරාදා | නාමයෝජනා කාලය 12:00 SLST ට අවසන් වේ.[19] |
| 30 ඔක්තෝබර් 2024 | බදාදා | තැපැල් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2024 ඔක්තෝම්බර් 30 දින ආරම්භ වූ අතර, නොවැම්බර් 1, 4 සහ 7 යන දිනවල අඛණ්ඩව පවත්වා 2024 නොවැම්බර් 8 දිනෙන් අවසන් විය.[20][21][22] |
| 2024 නොවැම්බර් 11 | සඳුදා | මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු 24.00ට අවසන් වීමට නියමිතයි. [23] |
| 2024 නොවැම්බර් 14 | බ්රහස්පතින්දා | මැතිවරණ දිනය. ඡන්ද විමසීම 07:00 සිට 16:00 දක්වා විවෘතව පවතී.[24] |
| 2024 නොවැම්බර් 21 | බ්රහස්පතින්දා | කථානායක නිලවරණය සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ නව පාර්ලිමේන්තුවේ පළමු රැස්වීම.[24] |
මැතිවරණ ක්‍රමය
වසර පහක කාලයක් සඳහා පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව 225 කි. බහු ආසන 22කින් සභිකයින් 196ක් තේරී පත්වන්නේ 5% මැතිවරණ සීමාවක් සහිත විවෘත ලැයිස්තු සමානුපාතික නියෝජනයක් හරහාය. ඡන්දදායකයින්ට තමන් ඡන්දය දෙන පක්ෂ ලැයිස්තුවේ අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු දක්වා ශ්‍රේණිගත කළ හැකිය.[1] අනෙකුත් ආසන 29 ජාතික ලැයිස්තුවකින් තේරී පත් වන අතර, පක්ෂ ලේකම්වරුන් විසින් පත් කරන ලද ලැයිස්තු සභිකයන් සහ පක්ෂය ලබා ගන්නා දීප ව්‍යාප්ත සමානුපාතික ඡන්දය අනුව ආසන වෙන් කරනු ලැබේ.
පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ සෑම ප්‍රකාශයක්ම ශ්‍රී ලංකා ගැසට් පත්‍රයේ ප්‍රකාශයට පත් කළ යුතු අතර නාමයෝජනා කාලය සහ මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය සඳහන් කළ යුතුය. නව පාර්ලිමේන්තුවේ පළමු රැස්වීම පැවති පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මාස තුනක් ඇතුළත සිදුවිය යුතුය.[25]
ආසන වෙන්කිරීමේ මෑත වෙනස්කම්
2024 සැප්තැම්බර් 25 වැනි දින මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව ඉදිරි පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී එක් එක් මැතිවරණ කොට්ඨාසයෙන් තේරී පත්වන සභික සංඛ්‍යාව, නාමයෝජනා පත්‍රයේ ලැයිස්තුගත කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම්වලින් අවශ්‍ය තැන්පතු මුදල පිළිබඳ තොරතුරු නිකුත් කළේය. පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ ඇප මුදල් තැන්පත් කිරීමෙන් නිදහස් කර ඇත. [26][27][28]
තරග වැදුණු පක්ෂ
| පක්ෂයේ නම | ලකුණ | නායකයා | 2020දී ලබාගත් ඡන්ද ප්‍රතිශතය |
2020දී ලබාගත් ආසන සංඛ්‍යාව |
වර්තමාන ආසන | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ශ්‍රීලංපොපෙය | ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ Sri Lanka Podujana Peramuna |
 |
මහින්ද රාජපක්ෂ | 59.09% | 145 / 225
|
106 / 225
| |
| සජබය | සමගි ජන බලවේගය United People's Power |
 |
සජිත් ප්‍රේමදාස | 23.90% | 54 / 225
|
59 / 225
| |
| ජාජබය | ජාතික ජන බලවේගය National People's Power |
 |
අනුර කුමාර දිසානායක | 3.84% | 3 / 225
|
3 / 225
| |
| දෙජාසය | දෙමළ ජාතික සන්ධානය தமிழ்த் தேசியக் கூட்டமைப்பு Tamil National Alliance |
N/A | TBA | 2.82% | 10 / 225
|
10 / 225
| |
මත විමසුම්
.svg)
සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය
ස්වාධීන පර්යේෂණ ආයතනයක් වන සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය (IHP) විසින් පහතින් දැකිය හැකි සමීක්ෂණ සිදු කර ඇත.
| කාලරාමුව | සමීක්ෂණ ආයතනය | ශ්‍රීලංපොපෙ | සජබ | ජාජබ | එජාප | ඉතඅක | වෙනත් | පෙරමුණට | දෝෂ ආන්තිකය |
නියැදියේ ප්‍රමාණය |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| අගෝස්තු 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 19% | 29% | 28% | 9% | 4% | 11% | 1 | ±1–3% | 1153 |
| ජූලි 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 13% | 34% | 32% | 7% | 5% | 8% | 2 | ±1–3% | 1198 |
| ජුනි 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 16% | 38% | 26% | 7% | 3% | 9% | 12 | ±4–5% | 446 |
| මැයි 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 13% | 34% | 34% | 6% | 4% | 9% | Tie | ±1–4% | 503 |
| අප්‍රේල් 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 12% | 34% | 34% | 5% | 4% | 11% | Tie | ±1–4% | 444 |
| මාර්තු 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 8% | 38% | 35% | 5% | 5% | 9% | 3 | ±1–3% | 506 |
| පෙබරවාරි 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 9% | 30% | 44% | 4% | 4% | 9% | 14 | ±1–3% | 575 |
| ජනවාරි 2024 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 8% | 30% | 40% | 6% | 4% | 12% | 10 | ±1.0–3.6% | 506 |
| දෙසැම්බර් 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 10% | 27% | 39% | 6% | 3% | 15% | 12 | ±2.0–3.5% | 522 |
| ඔක්තෝබර් 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 5% | 26% | 40% | 11% | 4% | 13% | 14 | ±1–5% | 567 |
| සැප්තැම්බර් 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 8% | 22% | 42% | 13% | 6% | 6% | 20 | ±1–3% | 599 |
| අගෝස්තු 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 11% | 24% | 30% | 11% | 6% | 17% | 6 | ±1–6% | 556 |
| ජූලි 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 9% | 24% | 23% | 8% | 4% | 33% | 1 | ±1–3% | 466 |
| ජුනි 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 9% | 23% | 23% | 9% | 5% | 30% | Tie | ±1–3% | 506 |
| මැයි 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 10% | 26% | 23% | 13% | 4% | 23% | 3 | ±1–5% | 630 |
| අප්‍රේල් 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 6% | 30% | 32% | 9% | 4% | 19% | 2 | ±1–5% | 580 |
| මාර්තු 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 4% | 30% | 41% | 6% | 4% | 15% | 11 | ±2–5% | 521 |
| පෙබරවාරි 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 4% | 30% | 43% | 4% | 4% | 15% | 13 | ±2–5% | 421 |
| ජනවාරි 2023 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 8% | 31% | 32% | 9% | 5% | 15% | 1 | ±2–3% | 724 |
| ජූලි 2022 | සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය | 18% | 32% | 42% | – | – | 8% | 10 | – | – |
| 2020 මහ මැතිවරණය | N/A | 59.1%[a] | 23.9% | 3.8% | 2.2% | 2.8% | 8.2% | 35.2 | N/A | N/A |
ආශ්‍රිත ලිපි
සටහන්
- ^ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පොදුජන සන්ධානය ලබාගත් ආසන හා ඡන්ද
මූලාශ්‍ර
- ^ a b "පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවයි - මහමැතිවරණය නොවැම්බර් 14". අද දෙරණ. 24 සැප්තැම්බර් 2024. සම්ප්‍රවේශය 25 සැප්තැම්බර් 2024.
- ^ Farzan, Zulfick (4 October 2024). "Nominations Open for 2024 Parliamentary Election". News First. සම්ප්‍රවේශය 14 October 2024.
- ^ Fernandopulle, Sheain (11 October 2024). "Nomination period for General Election ends today". Daily Mirror. සම්ප්‍රවේශය 11 October 2024.
- ^ "Parliamentary Election Results – 2020". Election Commission of Sri Lanka. 7 June 2020. 23 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2024.
- ^ Rasheed, Zaheena; Kuruwita, Rathindra (22 April 2022). "Thousands in Sri Lanka insist Rajapaksa family quit politics". Al Jazeera. 12 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2024.
- ^ Fraser, Simon (9 May 2022). "Mahinda Rajapaksa: Sri Lankan PM resigns amid economic crisis". BBC. 13 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2024.
- ^ Wong, Tessa; Murphy, Matt (13 July 2022). "Sri Lanka: President Gotabaya Rajapaksa flees the country on military jet". BBC. 30 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2024.
- ^ Mao, Frances; Ethirajan, Anbarasan (20 July 2022). "Sri Lanka: Ranil Wickremesinghe elected president by MPs". BBC. 27 August 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 August 2024.
- ^ "Presidential Election Results – 2024". Election Commission of Sri Lanka. 22 September 2024. 26 October 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 October 2024.
- ^ "Presidential Election – 2024" (PDF). The Gazette Extraordinary. 22 September 2024. 22 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 22 September 2024.
- ^ Mallawarachi, Bharatha (25 September 2024). "Sri Lanka's new president calls a parliamentary election for November to consolidate his mandate". Associated Press. 25 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 September 2024.
- ^ Perera, Ayeshea; Guinto, Joel (22 September 2024). "Left-leaning leader wins Sri Lanka election in political paradigm shift". BBC. 22 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 October 2024.
- ^ "Presidential Election – 2024" (PDF). The Gazette Extraordinary. 22 September 2024. 22 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 22 September 2024.
- ^ Perera, Ayeshea; Guinto, Joel (22 September 2024). "Left-leaning leader wins Sri Lanka election in political paradigm shift". BBC. 22 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 October 2024.
- ^ "Proclamation by the President" (PDF). The Gazette Extraordinary. Department of Government Printing. 24 September 2024. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ Ng, Kelly (24 September 2024). "Sri Lanka's new president dissolves parliament". BBC. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ Farzan, Zulfick (4 October 2024). "Nominations Open for 2024 Parliamentary Election". News First. සම්ප්‍රවේශය 14 October 2024.
- ^ "Deadline to submit Postal Voting Applications extended". Newswire. 8 October 2024. සම්ප්‍රවේශය 11 October 2024.
- ^ Fernandopulle, Sheain (11 October 2024). "Nomination period for General Election ends today". Daily Mirror. සම්ප්‍රවේශය 11 October 2024.
- ^ "Postal Voting Dates for 2024 General Election Announced". Newswire. 10 October 2024. සම්ප්‍රවේශය 11 October 2024.
- ^ "Postal voting to commence today". Daily FT. 30 October 2024. 30 October 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 October 2024.
- ^ "Postal voting for 2024 General Election ends today". Ada Derana. 8 November 2024. 8 November 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 November 2024.
- ^ "General Election campaigning ends on Monday". Ada Derana. 7 November 2024. 7 November 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 November 2024.
- ^ a b Balasuriya, Darshana Sanjeewa (24 September 2024). "General election on November 14". Daily Mirror. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ "The Constitution of the D. S. R. of Sri Lanka" (PDF). The Parliament of Sri Lanka. 30 March 2023. 18 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ "Number of members to be returned for each Electoral District as required under Article 98(8) of the Constitution – After certification of 2024(1) Supplementory Electoral Register (2024.02.01 – 2024.05.31) as at 2024.07.08" (PDF). Election Commission of Sri Lanka. October 2024. 17 October 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 17 October 2024.
- ^ "Parliamentary Election – 2024 (Media release No.:PE/2024/01)" (PDF). Election Commission of Sri Lanka. 25 September 2024. 26 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 26 September 2024.
- ^ "2024 General Election: Number of MPs elected from each district revealed". Ada Derana. 25 September 2024. 26 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 September 2024.
| ජනාධිපතිවරණ | |
|---|---|
| මහා මැතිවරණ | |
| ජනමතවිචාරණ | |
| පළාත් සභා මැතිවරණ | |
| පළාත් පාලන මැතිවරණ | |
