විශාකා උපාසිකාව
විශාඛා ( පාලි: Visākhā ; සංස්කෘත: Viśākhā මිගාරාමතා ලෙසද හඳුන්වනු ලබන ඇය ගෞතම බුදුරදුන්ගේ කාලයේ විසූ ධනවත් රදළ කාන්තාවක්. ඇය බුදුරදුන්ගේ ප්‍රධාන කාන්තා අනුශාසකවරිය ලෙස සැලකේ. විශාඛා දේවමාලිගාව Migāramātupāsāda ( "Migaramata මාළිගයේ" යන අර්ථය) පිහිටුවන Savatthi ඓතිහාසික බුද්ධ කාලයේ දී වඩාත් වැදගත් විහාරස්ථාන දෙකක් ලෙස සැලකෙන, තවත් උප ජේතවන අසපුව .
පාලි ග්‍රන්ථයට අනුව පදුමත්තර බුදුන් දවස විශාඛාව උපන්නේ එම බුදුන්ගේ ප්‍රධාන අනුගාමිකයෙකු වූ ගිහි කාන්තාවකගේ යෙහෙළියක් වශයෙනි. ඒ ජීවිත කාලයෙහිම පදුමත්තර බුදුරජාණන් වහන්සේ ගිහි කාන්තාවක් තම ගිහි ශ්‍රාවිකාව පරිත්‍යාගශීලී බව ප්රකාශ කරන බව එම කාන්තාව දුටුවාය. මෙය ඇසූ කාන්තාව අනාගත බුදුන් වහන්සේ නමකගේ පරිත්‍යාගශීලීභාවයෙන් අග්‍ර වූ ගිහි ශ්‍රාවිකාව වීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන, බුදුවන අපේක්ෂාවෙන් ජීවිත ගණනාවක් පින්කම් කළාය. ගෞතම බුදුරදුන් වැඩ සිටි කාලයේ ඇය නැවත විශාඛාව ඉපදී මේ පැතුම ඉටු විය.
බෞද්ධ විශ්වාසයට අනුව, පූර්ණ බුද්ධත්වයට පත් බුදුන් වහන්සේ නමක් ලොව පහළ වූ විට, ඔහුට සෑම විටම විවිධ භූමිකාවන් ඉටු කරන ප්‍රධාන ශ්‍රාවකයින් පිරිසක් සිටිති. ගෞතම බුදුරදුන්ගේ අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් වන සාරිපුත්ත, මොග්ගල්ලාන, උන්වහන්සේගේ අග්‍ර ශ්‍රාවක ඛේමා, උප්පලවණ්ණා වැනි අග්‍ර රහතන් වහන්සේලාගේ ශ්‍රාවක යුගලය මත සියලුම බුදුවරුන්ට ප්‍රධාන අනුශාසකවරු පිරිසක්ද සිටිති. ගෞතම බුදුරදුන්ගේ ප්‍රධාන පුරුෂ අනුශාසක වූයේ අනාථපිණ්ඩික වන අතර, උන්වහන්සේගේ ප්‍රධාන කාන්තා අනුශාසකවරිය විශාඛා ය.
චරිතාපදානය
ඇගේ පියා ධනංජය නම් වූ අතර මව සුමනා නම් වූවාය. විශාඛාව ගෞතම බුදුන් හමුවූයේ වයස අවුරුදු හතේදී උන්වහන්සේ ඇගේ උපන් නගරයට වැඩම කළ අවස්ථාවේදීය. බුදුන් වහන්සේ ඇයට දහම් දෙසූ ළවිට ඇය සෝතාපන්න වූවාය. ඊළඟ දෙසතිය තුළ බුදුන් වහන්සේට සහ උන්වහන්සේගේ භික්ෂූන්ට දිනපතා තම නිවසට ආහාර ගැනීමට ආරාධනා කළේය.
විශාඛාවට වයස අවුරුදු දහසය වන විට මිගාර නම් ධනවත් භාණ්ඩාගාරිකයෙක් තම පුත් පූර්ණ වර්ධනට බිරිඳක් සොයා දීමට කැමති විය. කෙසේ වෙතත්, පුන්නවද්දන්න විවාහ වීමට අකමැති වූ අතර ඔහු විවාහ වන එකම කාන්තාව ලෙස සොයා ගැනීමට නොහැකි යැයි සිතූ රූමත් කාන්තාවක් විස්තර කළේය. මේ නිසා මිගර පූර්ණ වර්ධනට විස්තරය හමුවූ කාන්තාවක් සොයා ගැනීමට බ්‍රාහ්මණයන් සෙට් එකක් කුලියට ගත්තේය. බ්‍රාහ්මණයෝ සාකේත නගරයේ උත්සවයක් සොයා ගන්නා තෙක් බොහෝ නගර සෙවූහ. උත්සවයේ වැස්ස වහින්නට පටන් ගත් විට, විශාකා හැර අන් සියල්ලන්ම ආවරණය සඳහා දිව ගිය අතර, සෙමෙන් ආවරණය කිරීමට ඇවිද ගියහ. බ්‍රාහ්මණයෝ මෙය දුටු විට පළමුව ඇය කම්මැලි යැයි උපහාස කළහ. කෙසේ වෙතත්, විශාඛා ඔවුන්ට පැහැදිලි කළේ තමා දිව නොගියේ රජුන්ට, රාජකීය ඇතුන්ට, භික්ෂූන්ට සහ කාන්තාවන්ට දිවීම අශෝභන නිසා බවයි. තෙත ඇදුම් සවි කළ හැකි බැවින් තමාට තුවාල කර ගැනීමට අවශ්ය නැති බවත්, නමුත් විවාහ වන වයසේ සිටින කාන්තාවක් අතපය කැඩී ගියහොත් ඇයට විවාහ වීමට නොහැකි බවත්, එය ඇගේ දෙමාපියන්ට ගැටලුවක් බවත් ඇය පැහැදිලි කළාය. [note 2] මෙම සංවාදය අතරතුර, පූර්ණවර්ධනට විස්තර කළ සියලුම ගති ලක්ෂණ විශාඛා සතුව ඇති බව බ්‍රාහ්මණයන් දුටු අතර, ඔවුන් ඔහු වෙනුවෙන් ඇය වෙත යෝජනා කළ අතර, එය විශාඛාව පිළිගත්තා.
විශාකා තම සැමියාගේ නිවසට ගිය පසු ජෛන ආගමේ අනුගාමිකයෙකු වූ ඇගේ මාමණ්ඩිය විශාඛාගේ බුද්ධාගම කෙරෙහි ඇති දැඩි විශ්වාසය නිසා දැඩි කෝපයට පත් විය. අවසානයේදී ඇගේ මාමණ්ඩිය තම පුතා සහ විශාකා අතර විවාහය කඩාකප්පල් කිරීමට පටන් ගත්තේය. දිනක් භික්ෂුවක් දානයක් ඉල්ලා නිවසට ඇතුළු වූ විට මිගාර ඔහුව නොසලකා හැරියේය. "ස්වාමීනි, මගේ මාමණ්ඩිය පරණ කෑම කනවා" යැයි විශාඛාව පොළඹවා ඇත. මෙය ඇයගෙන් මිදීමට අවස්ථාවක් ලෙස දුටු ඇගේ මාමණ්ඩිය විශාකාව ගෙදරින් නෙරපා හරින ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. බේරුම්කරුවන් කැඳවූ නමුත් විශාඛා විස්තර කළේ තම මාමණ්ඩිය විසින් ආහාර අනුභවයෙන් සහ අනාගතයට පින් නොකරමින්, ඔහු අතීත කුසල් පුරවාගෙන, වැඩිය නොපිහිටීම නිසා එය හරියට පරණ කෑම කනවා වැනි බවය. විශාඛා කියන්නේ අගෞරවයක් නොවන බව මේක අහලා එකඟ වුණා. විශාඛාව පසුව මිගාරට බුදුන් වහන්සේ දැකීමට ඒත්තු ගැන්වීමෙන් ඔහු බුද්ධත්වයේ අවධියක් වන සෝතාපන්න වෙත ළඟා විය. මිගාර විශාඛා ඔහුට උපකාර කිරීම සඳහා කෘතඥ විය අවබෝධ කරගත් අදියර වෙත ළඟා ඔහු සුරතල් නම Migāramāta, හෝ "මිගාර මව" ඇය උපයන ඇගේ ඔහුගේ ආත්මික මව ප්රකාශ කලේ ය. [note 3] කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, ඇය ක්‍රමක්‍රමයෙන් ඇගේ මුළු පවුලම සැදැහැවත් බෞද්ධයන් බවට පත් කළාය.
විශාඛාට දරුවන් විස්සක්, පුතුන් දස දෙනෙක් සහ දියණියන් දස දෙනෙක් සිටි අතර, ඇගේ සෑම දරුවෙකුටම සමාන විශාල දරුවන් සංඛ්‍යාවක් සිටියහ.
බෞද්ධ ග්‍රන්ථවලට අනුව විශාඛා බුදුරදුන්ගේ ප්‍රධාන අනුශාසක වූ අතර, අනාථපිණ්ඩික සමඟ සංඝයා වහන්සේලාට අවශ්ය පහසුකම් සැපයීමේ වගකීම ද විය. ප්‍රධාන අනුග්‍රාහකයන් දෙදෙනාද සාමාන්‍ය ජනතාව සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේදී ගෞතම බුදුන්ගේ මූලික සහායකයින් වූ අතර, ඔහු බොහෝ විට ප්‍රජාව සමඟ යමක් සකස් කිරීමට අවශ්ය වූ විට ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකු වෙත හැරී ගියේය. විශාඛා බුදුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩ වසන සෑම අවස්ථාවකම දහවල් කාලයේදී ධර්ම දේශනා සඳහා උන්වහන්සේ වැඩම කළ අතර දිනපතා විශාල භික්ෂූන් වහන්සේලාට ඇයගේ නිවසට ආහාර ලබා දුන්නේය. නිවසින් පිටව යන විට, විශාඛා ඇය වෙනුවට දානය දීමට ඇගේ මිණිබිරියකට පැවරුවාය. බුදුන් වහන්සේ විශාකාගේ දන් දීමට ඇති ඇල්ම ආදර්ශමත් ලෙස හැඳින්වූ අතර, දන් දීමේ ඇල්ම සහ දීමට බහුල ධනය යන දෙකම ඇති පරමාදර්ශී දානපතිනියකගේ ආදර්ශයක් ලෙස ඇය පෙන්වා දුන්හ. ඔහු මෙය ධනය ඇති නමුත් නොදෙන, නුවණ නැති අය ලෙස හැඳින්වූ අතර බොහෝ මල් ඇති නමුත් හොඳ මල් මාල සෑදීමට කුසලතා නොමැති මල් මාල සාදන්නන්ට උපමා කළේය.
විශාඛා බොහෝ විට ආරාමවලට ඇගේ හොඳම ඇඳුම් සහ සුවඳ විලවුන් පැළඳ සිටියාය, නමුත් පසුව ඇය තපස් වල වටිනාකම් පිළිබඳ අවබෝධයක් වර්ධනය කර ගත් අතර ඇගේ සියුම් ඇඳුම අත්හැරීමට තීරණය කළාය. දිනක් විශාකාට ආභරණ අහිමි වූ අතර එය ආනන්ද විසින් ඇය වෙනුවෙන් ඉවත දැමීය. සිදුවූයේ කුමක්දැයි වටහාගත් විශාඛා එම ආභරණ විකුණා එයින් ලැබෙන මුදලින් පින් කිරීමට තීරණය කළාය. එහෙත් එම ආභරණ කිසිවකුට මිලදී ගත නොහැකි තරම් මිල අධික වූ බැවින් ඇය සතු වත්කම්වලින් එය තමා විසින්ම මිල දී ගෙන සැවැත් නුවර ආසන්නයේ ආරාමයක් ඉදිකිරීමට මුදල් වෙන් කළාය. [1] ආරාමය ඉදිකිරීම ආරම්භ කිරීමට විශාඛාව සූදානම් වන විට, ඇය බුදුන් වහන්සේට සැවැත් නුවර වැඩ සිටින ලෙස ඉල්ලා සිටියාය, කෙසේ වෙතත්, බුදුන් වහන්සේ වෙනත් තැනක ඉගැන්වීමට අවශ්ය වූ අතර, ඉදිකිරීම් සඳහා ඇය සමඟ වැඩ සිටීමට භික්ෂුවක් තෝරා ගැනීමට ඉඩ දුන්නාය. විශාඛා තෝරා මහා මුගලන් ප්රමුඛතම, බුදු රජාණන් වහන්සේ ශ්රාවකයා තමන් සතුව අධ්යාත්මික බලයන් ඇය සමඟ ඉන්න හා ඉදිකිරීම් අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා. මහා මොග්ගල්ලාන මහරහතන් වහන්සේ ගේ අධීක්‍ෂණයට සහ අධ්යාත්මික බලය යොදා ගනිමින් ඉදිකිරීම් සඳහා උපකාර කිරීම නිසා මාස නවයක් තුළ දෙමහල් විහාරය ඉදිකරන ලදී. මෙම විහාරය හඳුන්වනු ලැබුවේ පුබ්බරාම ආරාමය ලෙසින් වන අතර, බොහෝ විට මිගාරාමතුපාසාද (වචනාර්ථයෙන්, "මිගාරමාතාගේ මාලිගාව") ලෙස හැඳින්වේ. [2] [3] ආරාමය ගොඩනැගීමෙන් පසු, බුදුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩ වසන සෑම විටම, තම ප්‍රධාන ශ්රාවකයා වූ අනාථපිණ්ඩික විසින් කරවන ලද මිගාරමාතුපාසාදය සහ ජේතවනය යන ආරාමය අතර මාරුවෙන් මාරුවට වැඩම කළහ. [2] [4] සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, බුදුන් වහන්සේ විශාඛා ආරාමයේ මුළු වර්ෂා ඍතු හයක් ගත කළ අතර, එය ජේතවනය පමණක් අභිබවා ගිය ආරාම අතරින් දෙවන ස්ථානය විය. [4]
විශාඛාව බුද්ධ කාලයේ සිටි ප්රමුඛතම ගිහි කාන්තා චරිතයක් ලෙස සලකනු ලබන අතර මුල් බුදුදහමේ කාන්තාවන් කෙරෙහි දක්වන ආකල්ප තීරණය කිරීමේදී බෞද්ධ ග්‍රන්ථවල ඇයගේ භූමිකාව බොහෝ විට සඳහන් කර ඇත. ආගමික අධ්‍යයන විශාරද නැන්සි ෆෝක් පවසන්නේ "බෞද්ධ කතා කලාවේ මහා වීරවරිය කන්‍යා සොහොයුරියන්ගේ නිර්මාතෘ මහාපජාපති නොව විශාඛා බවයි. [ , කන්‍යා සොහොයුරියන්ගේ දිවුරුම් නොගත් මුල් ප්‍රජාවට අයත් දියණියක් සහ භාර්යාවක්"
- ↑ Peoples, Dion. "Buddhist Women in the Time of the Buddha and Theravada Women Today (2003)" (ඉංග්‍රීසි බසින්): 2. Archived from the original on 2016-05-31. සම්ප්‍රවේශය 2018-08-22.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ 2.0 2.1 උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;:1නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;:3නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ↑ 4.0 4.1 උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;:4නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි