චිං රාජවංශය
ඛණ්ඩාංක: 39°54′N 116°23′E / 39.900°N 116.383°E
 |
මෙම ලිපිය තුළ Manchu text අන්තර්ගත ය. නිසි ප්‍රදර්ශන සහාය නොමැති විට, ඔබට ප්‍රශ්නාර්ථ ලකුණු, කොටු, හෝ වෙනත් සංකේත Manchu alphabet වෙනුවට දිස්වනු ඇත. |
මහා චිං 大清 මහා චිං ᡩᠠᡳ᠌ᠴᡳᠩ ᡤᡠᡵᡠᠨ | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1636–1912 | |||||||||||||||||||||
.svg) ධජය (1889–1912)
 අධිරාජ්‍යයීය මුද්‍රාව
| |||||||||||||||||||||
.svg) 1890 දී චිං අධිරාජ්‍යය | |||||||||||||||||||||
| අගනුවර | මුක්දෙන් (1636–1644)[lower-alpha 1] බෙයිජිං (1644–1912)[lower-alpha 2] | ||||||||||||||||||||
| විශාලතම නගරය | බෙයිජිං | ||||||||||||||||||||
| නිල භාෂාව(න්) | මැන්ඩරින්, මැන්චු, මොංගෝලියානු, ටිබෙටියානු, චගටායි ,[1] බොහෝ ප්‍රාදේශීය භාෂා සහ චීන භාෂාවේ ප්‍රභේද, ලතින් (වෙළඳ භාෂාව) | ||||||||||||||||||||
| ආගම | ස්වර්ග වන්දනාව, බුදුදහම, චීන ජන ආගම්, කොන්ෆියුසියස් ධර්මය, තාඕ ධර්මය, ඉස්ලාම්, යකැදුරුවාදය, ක්‍රිස්තියානි, වෙනත් | ||||||||||||||||||||
| ජාති නාම(ය) | චීන | ||||||||||||||||||||
| රජය | පරම රාජාණ්ඩුව | ||||||||||||||||||||
| අධිරාජ්‍යයා | |||||||||||||||||||||
• 1636–1643 | හොං තාඉජි අධිරාජ්‍යයා (නිර්මාතෘ) | ||||||||||||||||||||
• 1644–1661 | ශුන්ෂි අධිරාජ්‍යයා (බෙයිජිංහි ප්‍රථම) | ||||||||||||||||||||
• 1661–1722 | කංෂි අධිරාජ්‍යයා (දීර්ඝතම) | ||||||||||||||||||||
• 1723–1735 | යොංශෙං අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1736–1796 | ක්විඅංලොං අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1796–1820 | ජිආචිං අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1821–1850 | දාඔගුආං අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1851–1861 | ෂිආන්ෆෙං අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1862–1875 | ටොංශි අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1875–1908 | ගුඅංෂු අධිරාජ්‍යයා | ||||||||||||||||||||
• 1908–1912 | ෂුඅංටොං අධිරාජ්‍යයා (අවසාන) | ||||||||||||||||||||
| රාජ්‍යාධිකාරී | |||||||||||||||||||||
• 1643–1650 | දොර්ගොන්,රුයි කුමරු | ||||||||||||||||||||
• 1908–1911 | ශඉෆෙං, චුන් කුමරු | ||||||||||||||||||||
| අග්‍රාමාත්‍ය | |||||||||||||||||||||
• 1911 | යිකුඅං, චිං කුමරු | ||||||||||||||||||||
• 1911–1912 | යුවාන් ශිකායි | ||||||||||||||||||||
| ඓතිහාසික යුගය | පූර්ව නූතන | ||||||||||||||||||||
• පශ්චාත් ජින් පාලනය | 1616–1636 | ||||||||||||||||||||
• රාජවංශය පිහිටුවීම | අප්‍රේල් 1636 | ||||||||||||||||||||
| 1644 | |||||||||||||||||||||
| 1687–1759 | |||||||||||||||||||||
| 1839–1842 | |||||||||||||||||||||
| 1856–1860 | |||||||||||||||||||||
| 1894–1895 | |||||||||||||||||||||
| 10 ඔක්තෝම්බර් 1911 | |||||||||||||||||||||
| 12 පෙබරවාරි 1912 | |||||||||||||||||||||
| වර්ග ප්‍රමාණය | |||||||||||||||||||||
| 1700[2] | 8,800,000 km2 (3,400,000 sq mi) | ||||||||||||||||||||
| 1790[2] | 14,700,000 km2 (5,700,000 sq mi) | ||||||||||||||||||||
| 1860[2] | 13,400,000 km2 (5,200,000 sq mi) | ||||||||||||||||||||
| ව්‍යවහාර මුදල | කාසි (wén) ටයෙල් (liǎng) මුදල් පත්‍ර | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| වර්තමානයේ මෙය අයත් වන්නේ | චීනය තායිවානය මොංගෝලියාව රුසියාව මියන්මාරය | ||||||||||||||||||||
චිං රාජවංශය හෙවත් නිල වශයෙන් මහා චිං ([tɕʰíŋ]), චීනයේ අවසාන අධිරාජ්‍යයීය රාජවංශය විය. 1636 වර්ෂයේදී පිහිටවනු ලැබූ චිං රාජවංශය 1644 සිට 1912 දක්වා චීන දේශය පාලනය කළේය. එය මිං අධිරාජ්‍යයට අනුප්‍රාප්ති වූ අතර චීන ජනරජයට පූර්වප්‍රාප්ති විය. බහුවාර්ගික චිං අධිරාජ්‍යය සියවස් තුනක් පමණ පැවති අතර නූතන චීනයේ භූමියට පදනම විය. එය භූමි ප්‍රමාණය අතින් ලොව සිව්වැනියට විශාලතම අධිරාජ්‍යය විය.
මැන්චුරියාවේ මන්චු ජාතික අඉසින් ගිඕරෝ පරපුර විසින් මෙම රාජවංශය පිහිටුවන ලදී. දහසයවන සියවසේ අග භාගය වන විට, ප්‍රදේශාධිපතියෙක් වූ නුර්හාසි, මන්චු, හන්-චීන, හා මොංගෝලියානු ජනයාගෙන් සැදුම් ලත් "අෂ්ට ධජ" නම් හමුදා-සාමාජීය සේනා ඒකකයන් සංවිධානය කරන්නට විය. සියලු මන්චු ගෝත්‍ර එක්සේසත් කළ නුර්හාසි, 1616 වසරේ දී පශ්චිම ජින් රාජ්‍යය ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ඔහුගේ පුතු හොං තාඉජි, ලිආඔඩොං අර්ධද්වීපයෙන් මිං බලමුළු පලවා හැර 1636 දී අභිනව චිං රාජවංශය ස්ථාපනය කළේය. මිං පාලනය බිඳ වැටුණු අතර, දුගී කැරලිකරුවෝ ලී ශිචෙංගේ නායකත්වයෙන් 1644 දී බෙයිජිං අගනුවර ආක්‍රමණය කළෝය. මිං සෙනෙවි වු සංගුයි ඔවුන්ට සේවය කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුදු, දොර්ගොන් කුමරුගේ ධජ සේනාවන්ට ෂන්හායි දොරටුව විවෘත කළ අතර, ඔවුහු කැරලිකරුවන් පරදා අගනුවර යටත් කර ගත්හ. දොර්ගොන් කුමරු ෂුන්ශි අධිරාජ්‍යයා යටතේ රාජ්‍යාධිකාරී වශයෙන් සේවය කළේය. මිං පක්ෂපාතීන්ගෙන් හා වු සංගුයිගේ නායකත්වයෙන් නැගුණු වැඩවසම් ත්‍රිත්වයේ කැරැල්ලෙන් ඇති වූ ප්‍රතිරෝධය හේතුවෙන් සම්පූර්ණ ආක්‍රමණය 1683, එනම් කංෂි අධිරාජ්‍යයාගේ රාජ්‍ය සමය තෙක් ප්‍රමාද විය. 1750 ත් 1790 ත් අතර ක්විඅංලොං අධිරාජ්‍යයාගේ දස මහා සංග්‍රාමයන් අභ්‍යන්තර ආසියාවට චිං බලය පැතිරවීය. චිං රාජවංශයේ උච්චතම සමයේ දී, අධිරාජ්‍යය සම්පුර්ණ මහාද්වීපික චීනය, හයිනාන්, තායිවානය, මොංගෝලියාව, බාහිර මැන්චුරියාව හා බාහිර ඊසානදිග චීනය පාලනය කළේය. මුල් චිං පාලකයෝ සිය මැන්චු සිරිත් විරිත් පවත්වා ගෙන ගිය අතර ටිබෙට් බුදු දහමේ දායකයෝ වූහ. ඔවුන්ගේ නිල නාමය අධිරාජ්‍යයා වූ අතර මොංගෝලියානුවන් සමග කටයුතු කිරීමේදී "බොග්ඩ් ඛාන්" යන නාමය භාවිතා කළහ. ඔවුහු කොන්ෆියුසියානු ක්‍රමය අනුගමනය කරමින් පරිපාලනමය ආයතන මගින් පාලනය කරමින්, මැන්චු පාලකයන් යටතේ හෝ ඔවුන්ට සමාන්තර ව කටයුතු කිරීමට හන්-චීන ජාතිකයන් බඳවා ගැනීම සඳහා අධිරාජ්‍යයීය විභාග පැවැත්වූහ. චීන ශාඛා-රාජ්‍ය ක්‍රමයේ පූර්වාදර්ශය අනුගමනය කරමින් කොරියාව හා වියට්නාමය ආදී සෙසු රටවල සිය උත්තරීතරභාවය තහවුරු කළ ඔවුහු, ටිබෙට් හා මොංගෝලියාව වැනි ආසන්න ප්‍රදේශ සිය ආධිපත්‍යයට නතු කර ගත්හ.
18 වන සියවසේ අග භාගය වන විට මෙම රාජවංශය උච්චතම ස්ථානයට පැමිණියේය. විදේශීය තර්ජන, අභ්‍යන්තර කැරලි, ජනගහන වර්ධනය, ආර්ථික පරිහානිය, මූල්‍ය වංචා හා පාලක ප්‍රභූන් වෙනස් වීමට මැළිකමක් දැක්වීම හමුවේ එය කෙමෙන් පරිහානියට පත් විය. ජනගහනය කෝටි 40කට ආසන්න වුව ද, බදු හා රජයේ ආදායම පහළ අගයක පනවා තිබීම, රාජ්‍ය මූල්‍ය අර්බුදයකට තුඩු දුන්නේය. ඕපියම් සංග්‍රාමවලින් පසුව, මහා බ්‍රිතාන්‍යය ප්‍රමුඛ යුරෝපීය ජාතීන් අසාධාරණ ගිවිසුම් පනවා, නිදහස් වෙළඳාම සහ විදේශීය පාලනය යටතේ ගිවිසුම්ගත වරායන් ඇති කළහ. ටායිපිං කැරැල්ල (1850 - 1864) සහ මධ්‍යම ආසියාවේ ඩන්ගන් කැරැල්ල (1862 - 1877) මෙන්ම දුර්භික්ෂ, ලෙඩ-රෝග හා යුද්ධ හේතුවෙන් කෝටි 2ක්‌ පමණ ජනතාව ජීවිතක්‍ෂයට පත් විය. මෙම ව්‍යසනයන් මධ්‍යයේ වුව ද, 1860 දශකයේ ටොංෂි ප්‍රතිස්ථාපනය අවස්ථාවේ, හන්-චීන ප්‍රභූවරු කොන්ෆියුසියානු සම්ප්‍රදාය හා මැන්චු පාලකයන් වෙනුවෙන් පෙළ ගැසුණහ. ස්වශක්තිකරණ ව්‍යාපාරයෙන් ලැබූ ප්‍රතිලාභ 1895 වර්ෂයේ පළමු චීන-ජපන් සංග්‍රාමයෙන් විනාශ වී ගියේය. ඒ සමඟම චිං අධිරාජ්‍යයට කොරියාව කෙරෙහි තිබි බලපෑම් ද තායිවානය ද අහිමි විය. නව හමුදා සංවිධානය කෙරුණු නමුදු, දූරදර්ශී වූ 1898 දින සියයේ ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපෘතිය, 1861 සිටම ජාතික ආණ්ඩුවේ ප්‍රබල බලවේගයක් වූ අධිරාජමාතා සිෂී (1835-1908) විසින් ගෙනෙන ලද කුමන්ත්‍රණයකින් ව්‍යර්ථ කෙරිණි. විදේශීය බලවතුන් විසින් සිදු කෙරුණු ජුයෙ සිද්ධිය 1900 වසරේ විදෙස්-විරෝධී, අධිරාජ්‍ය-විරෝධී බොක්සර්වරු ඇති වීමට හේතු විය. එනිසා බොහෝ විදේශිකයන් හා කිතුනුවන් මරණයට පත් වූ හෙයින් අෂ්ට-ජාතික සන්ධානය චීනය ආක්‍රමණය කළේය. අධිරාජමාතා සිෂී බොක්සර්වරුන් හා එක් වූ අතර, ඔවුන් පරාජය වීම හේතුවෙන් රාජසභාව ෂි'අන් වෙත ගෙන යාමට සිදු විය.
බොක්සර් පටිපාටියට එකඟ වූ පසු, රජය විසින් අභිනව මූල්‍ය හා පරිපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ, නීති පද්ධතියක්, මැතිවරණ ඇතුළුව හඳුන්වා දෙනු ලැබුණු අතර සාම්ප්‍රදායික අධිරාජ්‍යයීය විභාග ක්‍රමය අහෝසි කෙරිණ. චිං අධිරාජ්‍යය නවීන දේශයක් කිරීම සඳහා සුන් යට්-සෙන් සහ අනෙක් විප්ලවීය ජනරජවාදීන් හා කං යෞවෙඉ සහ ලිආං චිචාඕ වැනි ව්‍යවස්ථානුකූල රාජාණ්ඩුවාදීන් ලෙස දෙපාර්ශවයක් ඇති විය. 1908 දී ගුඅංශු අධිරාජ්‍යාගේ සහ අධිරාජමාතා සිෂීගේ මිය යාමෙන් පසුව, සම්ප්‍රදායවාදී මන්චු චිං රාජසභාව නවීකරණවාදීන් හා ප්‍රාදේශීය පාලකයන් නොසලකා හරිමින් සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණයන්ට එරෙහි වූහ. 1911 ඔක්තෝබර 11වන දින වුචං කැරැල්ල ෂින්හායි විප්ලවයට හේතු විය. ජෙනරාල් යුවාන් ශිකායිගේ මෙහෙයන් අවසන් අධිරාජ්‍යයා වූ පූයි රාජ්‍යත්වය අත්හැරීමෙන්, රාජවංශය අවසාන විය.
සැකිල්ල:Infobox Chinese/Manchu| Qing dynasty | |||||||||||||||||||||||||
| චීන නම | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| චීන | 清朝 | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Dynastic name | |||||||||||||||||||||||||
| චීන | 大清 | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| මොංගෝලියානු නම | |||||||||||||||||||||||||
| මොංගෝලියානු සිරිලික | Дайчин Улс | ||||||||||||||||||||||||
| මොංගෝලියානු අක්ෂර | ᠳᠠᠢᠢᠴᠢᠩ ᠤᠯᠤᠰ | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| පුරාතන | |||||||
| නියෝලිතික ක්‍රි.පූ. 8500 – 2070 පමණ | |||||||
| ෂියා රාජවංශය කි.පූ. 2100–1600 | |||||||
| ෂෑං රාජවංශය ක්‍රි.පූ. 1600–1046 | |||||||
| චෞ රාජවංශය ක්‍රි.පූ. 1045–256 | |||||||
| බටහිර චෞ | |||||||
| නැගෙනහිර චෞ | |||||||
| වසන්ත සහ සරත් සමය | |||||||
| යුද්ධ රාජ්‍ය සමය | |||||||
| අධිරාජකීය | |||||||
| චින් රාජවංශය ක්‍රි.පූ. 221–206 | |||||||
| හන් රාජවංශය ක්‍රි.පූ.206– ක්‍රි.ව.220 | |||||||
| බටහිර හන් | |||||||
| ෂින් | |||||||
| නැගෙනහිර හන් | |||||||
| තුන් රාජධානි 220–280 | |||||||
| වෙයි, ෂු සහ වු | |||||||
| ජින් රාජවංශය 265–420 | |||||||
| බටහිර ජින් | රාජධානි 16 304–439 | ||||||
| නැගෙනහිර ජින් | |||||||
| දකුණු සහ උතුරු රාජවංශ 420–589 | |||||||
| සුයි රාජවංශය 581–618 | |||||||
| තාං රාජවංශය 618–907 | |||||||
| ( දෙවන චෞ 690–705 ) | |||||||
| රාජවංශ 5 සහ රාජධානි 10 907–960 |
ලියාඕ රාජවංශය 907–1125 | ||||||
| සොං රාජවංශය 960–1279 |
|||||||
| උතුරු සොං | බටහිර ශියා | ||||||
| දකුණු සොං | ජින් | ||||||
| යුවාන් රාජවංශය 1271–1368 | |||||||
| මිං රාජවංශය 1368–1644 | |||||||
| චිං රාජවංශය 1644–1911 | |||||||
| නූතන | |||||||
| චීන සමූහාණ්ඩුව 1912–1949 | |||||||
| මහජන චීන සමූහාණ්ඩුව 1949–වර්තමානය |
චීන සමූහාණ්ඩුව (තායිවානය) 1945–වර්තමානය | ||||||
සටහන්[සංස්කරණය]
- ↑ චීන: 盛京; පින්යින්: Shèng Jīng; සැකිල්ල:Lang-mnc, Capital after 1625 for Later Jin; secondary capital after 1644.
- ↑ චීන: 北京; පින්යින්: Běi Jīng; සැකිල්ල:Lang-mnc, Primary capital afterwards.
ආශ්‍රේයයන්[සංස්කරණය]
උද්ධෘත[සංස්කරණය]
- ↑ Elliott 2001, පිටු. 290–291.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Taagepera, Rein (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia" (PDF). International Studies Quarterly. 41 (3): 500. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793. Archived (PDF) from the original on 7 July 2020. Retrieved 24 July 2020.
මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]
- Bartlett, Beatrice S. (1991). Monarchs and Ministers: The Grand Council in Mid-Ch'ing China, 1723–1820. University of California Press. ISBN 978-0-520-06591-8.
- Billingsley, Phil (1988). Bandits in Republican China (in ඉංග්‍රීසි). Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 978-0-804-71406-8.
- Clyde, Paul H.; Beers, Burton F. (1975). The Far East: A history of Western impacts and Eastern responses, 1830–1975 (6th ed.). Prentice-Hall. ISBN 978-0-881-33612-2.
- Crossley, Pamela Kyle (1991). Orphan Warriors: Three Manchu Generations and the End of the Qing World. Princeton University Press. ISBN 0691008779.
- —— (1997). The Manchus. Wiley. ISBN 978-1-55786-560-1.
- —— (2000). A Translucent Mirror: History and Identity in Qing Imperial Ideology. University of California Press. ISBN 978-0-520-92884-8.
- —— (2010). The Wobbling Pivot: China since 1800. Malden, MA: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6079-7.
- Crossley, Pamela Kyle; Siu, Helen F.; Sutton, Donald S. (2006). Empire at the Margins: Culture, Ethnicity, and Frontier in Early Modern China. University of California Press. ISBN 978-0-520-23015-6.
- Daily, Christopher A. (2013). Robert Morrison and the Protestant Plan for China. Hong Kong: Hong Kong University Press. ISBN 9789888208036.
- Di Cosmo, Nicola, ed. (2007). The Diary of a Manchu Soldier in Seventeenth Century China: "My Service in the Army," by Dzengseo. Routledge. ISBN 978-1-135-78955-8.
- Ebrey, Patricia (1993). Chinese Civilization: A Sourcebook (2nd ed.). New York: Simon and Schuster. ISBN 978-0-02-908752-7.
- —— (2010). The Cambridge Illustrated History of China. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-12433-1.
- ——; Walthall, Anne (2013). East Asia: A Cultural, Social, and Political History (3rd ed.). Cengage Learning. ISBN 978-1-285-52867-0.
- Elliott, Mark C. (2000). "The Limits of Tartary: Manchuria in Imperial and National Geographies" (PDF). Journal of Asian Studies. 59 (3): 603–646. doi:10.2307/2658945. JSTOR 2658945.
- —— (2001). The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-4684-7.
- Faure, David (2007). Emperor and Ancestor: State and Lineage in South China. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5318-0.
- Graff, David Andrew; Higham, Robin, eds. (2012). A Military History of China. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-3584-7.
- Hang, Xing (2016). Conflict and Commerce in Maritime East Asia: The Zheng Family and the Shaping of the Modern World, c.1620–1720. Cambridge University Press. ISBN 978-1-316-45384-1.
- Hevia, James L. (2003). English Lessons: The Pedagogy of Imperialism in Nineteenth-Century China. Durham & Hong Kong: Duke University Press & Hong Kong University Press. ISBN 9780822331889.
- Hinsley, F.H. (1962). The New Cambridge Modern History, Vol. XI: Material Progress and World-Wide Problems, 1870–98 (PDF). Archived (PDF) from the original on 18 October 2017.
- Ho, David Dahpon (2011). Sealords Live in Vain: Fujian and the Making of a Maritime Frontier in Seventeenth-Century China (Thesis). University of California, San Diego. Archived from the original on 29 June 2016. Retrieved 17 June 2016.
- Hsü, Immanuel C. Y. (1990). The rise of modern China (4th ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-505867-3.
- Hummel, Arthur W (1943). Eminent Chinese Of The Ch'ing Period 1644-1912. (2 vol); reprinted: Leiden: Brill, 2010); revised ed: Eminent Chinese of the Qing Period; Wade-Giles converted to pinyin; Introductory matter by Pamela Kyle Crossley (Great Barrington, MA: Berkshire, 2018 ISBN 9780190088019). 800 biographical articles on people who died 1644 to 1912. Vol 1 of 1943 edition Internet Archive; Vol 2 Internet Archive
- Jackson, Beverly; Hugus, David (1999). Ladder to the Clouds: Intrigue and Tradition in Chinese Rank. Ten Speed Press. ISBN 978-1-580-08020-0.
- Kaske, Elisabeth (2008). The politics of language in Chinese education, 1895–1919. Leiden: BRILL. ISBN 978-90-04-16367-6.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- Lipman, Jonathan N.; Harrell, Stevan, eds. (1990). Violence in China: Essays in Culture and Counterculture. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-0113-2.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- Manthorpe, Jonathan (2008). Forbidden Nation: A History of Taiwan. St. Martin's Press. ISBN 978-0-230-61424-6.
- Meyer-Fong, Tobie (2013). What Remains: Coming to Terms with Civil War in 19th Century China (illustrated ed.). Stanford University Press. ISBN 978-0-804-78559-4.
- Millward, James A. (2007). Eurasian crossroads: a history of Xinjiang. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-13924-3.
- Mühlhahn, Klaus (2019). Making China Modern: From the Great Qing to Xi Jinping. Harvard University Press. pp. 21–227. ISBN 978-0-674-73735-8.
- Murphey, Rhoads (2007). East Asia: A New History (4th ed.). Pearson Longman. ISBN 978-0-321-42141-8.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- Naquin, Susan; Rawski, Evelyn Sakakida (1987). Chinese Society in the Eighteenth Century. Yale University Press. ISBN 978-0-300-04602-1.
- Naquin, Susan (2000). Peking: Temples and City Life, 1400–1900. University of California Press. ISBN 978-0-520-21991-5.
- Perdue, Peter C. (2005). China Marches West: The Qing Conquest of Central Eurasia. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01684-2.
- Platt, Stephen R. (2012). Autumn in the Heavenly Kingdom: China, the West, and the Epic Story of the Taiping Civil War. Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-307-27173-0.
- Platt, Stephen R. (2018). Imperial Twilight: The Opium War and the End of China's Last Golden Age. New York: Vintage Books. ISBN 9780345803023.
- Porter, Jonathan (2016). Imperial China, 1350–1900. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-442-22293-9. OCLC 920818520.
- Rawski, Evelyn S. (1991). "Ch'ing Imperial Marriage and Problems of Rulership". In Rubie Sharon Watson; Patricia Buckley Ebrey (eds.). Marriage and Inequality in Chinese Society. University of California Press. ISBN 978-0-520-06930-5.
- —— (1998). The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions. University of California Press. ISBN 978-0-520-21289-3.
- Reilly, Thomas H. (2004). The Taiping Heavenly Kingdom: Rebellion and the Blasphemy of Empire. Seattle: University of Washington Press. ISBN 9780295801926.
- Reynolds, Douglas Robertson (1993). China, 1898–1912 : The Xinzheng Revolution and Japan. Cambridge, MA: Council on East Asian Studies Harvard University : Distributed by Harvard University Press. ISBN 978-0-674-11660-3.
- Richards, John F. (2003). The Unending Frontier: An Environmental History of the Early Modern World. University of California Press. ISBN 978-0-520-23075-0.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- —— (2009). China's Last Empire: The Great Qing. History of Imperial China. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03612-3.
- Sneath, David (2007). The Headless State: Aristocratic Orders, Kinship Society, and Misrepresentations of Nomadic Inner Asia (illustrated ed.). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-51167-4.
- Spence, Jonathan D. (1988). Tsʻao Yin and the Kʻang-hsi Emperor: Bondservant and Master. Yale University Press. ISBN 978-0-300-04278-8.
- —— (1990). The Search for Modern China (1st ed.). New York: Norton. ISBN 978-0-393-30780-1.
- —— (2012). The Search for Modern China (3rd ed.). New York: Norton. ISBN 978-0-393-93451-9.
- Têng, Ssu-yü; Fairbank, John King, eds. (1954) [reprint 1979]. China's Response to the West: A Documentary Survey, 1839–1923. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-12025-9.
- Torbert, Preston M. (1977). The Ch'ing Imperial Household Department: A Study of Its Organization and Principal Functions, 1662–1796. Harvard University Asia Center. ISBN 978-0-674-12761-6.
- Wakeman Jr, Frederic (1977). The Fall of Imperial China. Transformation of modern China series. New York: Free Press. ISBN 978-0-02-933680-9.
- —— (1985). The Great Enterprise: The Manchu Reconstruction of Imperial Order in Seventeenth-century China. Vol. I. University of California Press. ISBN 978-0-520-04804-1.
- Waley-Cohen, Joanna (2004). "The New Qing History". Radical History Review. 88 (1): 193–206. doi:10.1215/01636545-2004-88-193. S2CID 144544216.
- Wang, Shuo (2008). "Qing Imperial Women: Empresses, Concubines, and Aisin Gioro Daughters". In Anne Walthall (ed.). Servants of the Dynasty: Palace Women in World History. University of California Press. ISBN 978-0-520-25444-2.
- Wright, Mary Clabaugh (1957). The Last Stand of Chinese Conservatism: The T'ung-Chih Restoration, 1862–1874. Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 978-0-804-70475-5.
- Xu, Xiaoman; Huang, Yuanmei (2005). "NINE: "Preservting the Bonds of Kin" Genealogy Masters and Genealogy Production in the Jiangzu-Zhejiang Area in the Qing and Republican Periods". In Brokaw, Cynthia J.; Chow, Kai-Wing (eds.). Printing and Book Culture in Late Imperial China (illustrated ed.). University of California Press. ISBN 0-520-23126-0.
- Zhao, Gang (2006). "Reinventing China Imperial Qing Ideology and the Rise of Modern Chinese National Identity in the Early Twentieth Century" (PDF). Modern China. 32 (1): 3–30. doi:10.1177/0097700405282349. JSTOR 20062627. S2CID 144587815. Archived from the original (PDF) on 25 March 2014.
වැඩිදුර කියවීමට[සංස්කරණය]
- Bickers, Robert (2011). The Scramble for China: Foreign Devils in the Qing Empire, 1832–1914. Penguin. ISBN 978-0-7139-9749-1.
- Cotterell, Arthur (2007). The Imperial Capitals of China – An Inside View of the Celestial Empire. London: Pimlico. ISBN 978-1-84595-009-5.
- Dunnell, Ruth W.; Elliott, Mark C.; Foret, Philippe; et al., eds. (2004). New Qing Imperial History: The Making of Inner Asian Empire at Qing Chengde. Routledge. ISBN 978-1-134-36222-6.
- Esherick, Joseph; Kayalı, Hasan; Van Young, Eric, eds. (2006). Empire to Nation: Historical Perspectives on the Making of the Modern World. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4031-6.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- Leung, Edwin Pak-wah (1992). Historical dictionary of revolutionary China, 1839–1976.
- Leung, Edwin Pak-wah (2002). Political Leaders of Modern China: A Biographical Dictionary.
- Morse, Hosea Ballou. The international relations of the Chinese empire
- Owen, Stephen (1997). "The Qing Dynasty: Period Introduction" (PDF). In Owen, Stephen (ed.). An Anthology of Chinese Literature: Beginnings to 1911. New York: W. W. Norton. pp. 909–914. Archived (PDF) from the original on 3 March 2016.
- Paludan, Ann (1998). Chronicle of the Chinese Emperors. London: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05090-3.
- සැකිල්ල:The Cambridge History of China
- Setzekorn, Eric (2015). "Chinese Imperialism, Ethnic Cleansing, and Military History, 1850-1877". Journal of Chinese Military History. 4 (1): 80–100. doi:10.1163/22127453-12341278.
- Smith, Richard Joseph (2015). The Qing Dynasty and Traditional Chinese Culture. Rowman and Littlefield. ISBN 978-1-4422-2193-2.
- Spence, Jonathan (1997). God's Chinese Son: The Taiping Heavenly Kingdom of Hong Xiuquan. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-31556-1.
- Stanford, Edward (1917). Atlas of the Chinese Empire, containing separate maps of the eighteen provinces of China (2nd ed.). Legible color maps.
- Struve, Lynn A. (2004). The Qing Formation in World-Historical Time. Harvard University Asia Center. ISBN 978-0-674-01399-5.
- Waley-Cohen, Joanna (2006). The culture of war in China: empire and the military under the Qing dynasty. I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-159-5.
- Woo, X.L. (2002). Empress dowager Cixi: China's last dynasty and the long reign of a formidable concubine: legends and lives during the declining days of the Qing dynasty. Algora Publishing. ISBN 978-1-892941-88-6.
- Zhao, Gang (2013). The Qing Opening to the Ocean: Chinese Maritime Policies, 1684–1757. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-3643-6.
Primary source collections and reference[සංස්කරණය]
- Brunnert, I. S.; Gagelstrom, V. V. (1912). Present Day Political Organization of China. Translated by Edward Eugene Moran. Shanghai: Kelly and Walsh. Lists bureaucratic structure and offices, with standard translations.
- MacNair, Harley Farnsworth, ed. (1923). Modern Chinese History Selected Readings. Shanghai: Commercial Press; starts in 1842
{{cite book}}: CS1 maint: postscript (link) - The China year book. 1914.
Historiography[සංස්කරණය]
- Newby, L.J. (2011). "China: Pax Manjurica". Journal for Eighteenth-Century Studies. 34 (4): 557–563. doi:10.1111/j.1754-0208.2011.00454.x.
- Ho, Ping-Ti (1967). "The Significance of the Ch'ing Period in Chinese History". The Journal of Asian Studies. 26 (2): 189–195. doi:10.2307/2051924. JSTOR 2051924. S2CID 162396785.
- —— (1998). "In Defense of Sinicization: A Rebuttal of Evelyn Rawski's 'Reenvisioning the Qing'". The Journal of Asian Studies. 57 (1): 123–155. doi:10.2307/2659026. JSTOR 2659026.
- Shambaugh, David L., ed (2000). "The Modern Chinese State". The Modern Chinese State. New York: Cambridge University Press. pp. 15–36. ISBN 0521772346. https://books.google.com/books?id=nbAQPbNFHloC.
- Rawski, Evelyn S. "The Qing in Historiographical Dialogue." Late Imperial China (2016) 37#1 pp 1-4 summary online
- Rawski, Evelyn S. (1996). "Reenvisioning the Qing: The Significance of the Qing Period in Chinese History". The Journal of Asian Studies. 55 (4): 829–850. doi:10.2307/2646525. JSTOR 2646525.
- Sivin, Nathan (1988). "Science and medicine in imperial China—The state of the field". Journal of Asian Studies. 47 (1): 41–90. doi:10.2307/2056359. JSTOR 2056359. PMID 11617269.
- Wu, Guo (May 2016). "New Qing History: Dispute, Dialog, and Influence". Chinese Historical Review. 23 (1): 47–69. doi:10.1080/1547402X.2016.1168180. S2CID 148110389. Covers the New Qing History approach that arose in the U.S. in the 1980s and the responses to it.
- Yu, George T. (1991). "The 1911 Revolution: Past, Present, and Future". Asian Survey. 31 (10): 895–904. doi:10.2307/2645062. JSTOR 2645062.
බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]
 |
විකිමීඩියා කොමන්ස් මේ සම්බන්ධයෙන් අදාළ මාධ්‍ය ඇත: |
- Section on the Ming and Qing dynasties of "China's Population: Readings and Maps."
- Collection: "Manchu, Qing Dynasty" from the University of Michigan Museum of Art
- Qing Dynasty resource at the Virginia Museum of Fine Arts
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා මිං රාජවංශය |
චීන ඉතිහාසයේ රාජවංශ 1644–1912 |
අනුප්‍රාප්තික චීන සමූහාණ්ඩුව (බෙයියැං රජය බලන්න) |
සැකිල්ල:Former Monarchies සැකිල්ල:Qing dynasty topics සැකිල්ල:Years in the Qing dynasty
