විජය රාජ වංශය
| විජය රාජවංශය විජයානු රාජවංශය | |
|---|---|
| රාජවංශය | |
 දුටුගැමුණු රජුගේ ධජය | |
| රට | තම්බපණ්ණි රාජධානිය උපතිස්ස නුවර රාජධානිය අනුරාධපුර රාජධානිය |
| අභිධාන | තම්බපණ්ණියේ රජ උපතිස්ස නුවර රජ අනුරාධපුරයේ රජ |
| මුල්ම රජ | පණ්ඩුකාභය රජු |
| අවසන් රජ | සුභරාජ |
| වත්මන් රජ | නෂ්ට |
| අවලංගු වීම | ක්‍රි.ව. 66 |
| ශාඛා | වැදි ජනයා[N 1] |
| ජනවර්ගය | සිංහල |
විජය රජ පෙළපත (විජය රාජවංශයන් ලෙසින් හැඳින්වෙන අතර ඇතැම් විට හැඳින්වුනේ "මහා රාජවංශය" ලෙසින් හැඳින්වෙන),දිවයිනේ පාලනය කළ ප්‍රථම රාජකීය රාජ වංශයයි. ජනප්‍රවාදයෙන් පැවසෙන්නේ විජය කුමරු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම රජතුමා ලෙසයි, මුලින්ම තම්බපන්නිය තම රාජදානිය කලගත් ඔහු ඉන්පසු උපතිස්ස නුවර තම රාජදානිය කරගත්තේය. ජනප්‍රවාද අනුව මුල්ම රජු විජය වූවාට මුලාශ්‍රයන්ට අනුව පණ්ඩුකාභය කුමරු මුල්ම රජු ලෙස සළකයි. ඔහු මුළු අනුරාධපුරයම තම රාජදානිය කරගත්තේය.ef name="Chapter I">Ratnatunga, Rhajiv. "Chapter I The Beginnings; And The Conversion To Buddhism". http://lakdiva.org. {{cite web}}: External link in |website=|website= (help)</ref>[1][2]
අවුරුදු 609ක් පුරාවට විජය රාජකීයන් 37ක් අනුරාදපුර පාලයන කල අතර එය අවසන් වුයේ 66 AD දි ලම්බකර්ණ රාජවංශයේ වසභ රජතුමා බලයට පත්වීමත් සමගය.[3]
ආරම්භය
[සංස්කරණය].jpg)
විජය කුමාරයා(ක්‍රි.පු.543-505) ක්‍රි.පූ543 දි තම මවු රට වන ඉන්දියාවෙන් පිටුවහල් කිරිමත සමග ලංකාවට පැමිණියේය. ඔහු ලකන්කාව තම පාලනය යටතට ගෙන තමා විසින්ම ලංකාවේ රජු ලෙස පත්විය.මින් පහු ඔහු රටපුරා ජනාවාස සහ කොලනි ඉදිකිරීම අරබුවේය. විජය රජුගේ අමාත්‍ය වරයෙක් වූ අනුරාද මෙවැනි ඉදිකිරීමක් කල අතර එය අවසානයේ අනුරාදගාම ලෙස හදින්වීය.[4]
පාලනය
[සංස්කරණය]තම්බපන්නිය
[සංස්කරණය]තම්බපන්නි රාජධානිය පිහිටුවන ලද්දේ, විජය කුමරු සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන් 700 දෙනෙකුගේ අනුග්රහයෙනි.මෙම ප්‍රදේශය අද හලාවත් දිස්ත්‍රික්කයේ මන්නාරම ලේඅස හදුන්වයි. විජය බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පිරිනිවන් පෑමෙන් පසුව ඔහු ගොඩබිමට පැමිණි බව වාර්තා වේ. සිය ප්‍රග්ධනය තම්බපන්නි කියා විජය ප්රකාශ කළ අතර මුළු දිවයිනටම මෙම නම ලැබෙනු ඇත. තම්බපන්නි මුලින්ම පාලනය කරන ලද යක්ශ ගෝත්‍රිකයින් විසිනි, සිරිසාවත්තුහි ඔවුන්ගේ අගනුවර වූ අතර සහ ඔවුන්ගේ රැජින වුයේ කුවෙනියයි
විජය කුමරුගේ තම්බපන්නි ආගමනයෙන් පහු ඔහු යක්ෂයන්ගේ රැජින වූ කුවෙනිව අහු වූ අතර කුවේණි තම යක්ෂ ස්වරුපය අතහැර දමා සුරූපී කාතාවක් ලෙස පෙනී සිටිය නමුත ඇය සේසාපති නම් යක්ෂනියයි.[5]
උපතිස්ස නුවර
[සංස්කරණය]විජය රජතුමාගේ අවසන් කාලයේදී අනුප්‍රත්තිකයෙක් තෝරාගැනීමට අපහසු වූ අතර ඔහු තම පරම්පරාව සිටින සිංහපුරයට ලියමනක් යැවීය තම සහෝදරයා වන සුමිත්තට පැමිණ සිංහාසනය බාරගන්න ලෙස .[6] එසේ වුවත් ලියමන එහි ගමනාන්තයට ලගාවීමට ප්‍රථම විජය රජු ජිවිතක්ෂයට පත්වන අතර උපතිස්ස අමාත්‍ය වරයා රාජ සබහාවේ ප්‍රධාන ඇමති වරයා ලෙස තම්බපන්නිය පාලනය කළේය.ඔහු තම්බපන්නියේදී රජු ලෙස කිරුළු පළදින අතර ඔහු තම්බපන්නිය අත්හැර උපතිස්ස නුවර ගොඩ නගා එය ඔහුගේ අගනුවර ලෙස භාවිත කළේය.විජය රජුගේ ලිපිය සුමිත්තට ලැබෙන විට සුමිත්ත ඔහුගේ රටේ රජු ලෙස පත්වී සිටි නිසා ඔහුගේ පුත් වන පණ්ඩුවාසදේව ව උපතිස්සනුවර පාලනය කිරීම අදහ පිටත් කල එවිය
උපතිස්ස නුවර,තම්බපන්නි රාජදනියෙන් සැතපුම් හත අටක් උතුරින් පිහිටියේය.[7][8] එය විජයගේ අමාත්‍ය වූ උපතිස්සගේ නමින් ක්‍රි.පු 505 දි විජය රජුගේ අබාවයත් සමග තම්බන්නි රාජදානිය කරමින් ඉදිකළේය.
අනුරාධපුර
[සංස්කරණය]ක්‍රි.පු 377 දි පන්දුකාබය රජු(437-367 ක්‍රි.පු) අනුරාදපුරය තම අග නගරය ලෙස කරගෙන එය සශ්‍රික නගරක් දක්වා දියුණු කළේය.[9][10] අනුරාදපුර(අනුරපුර) ලෙස නම් වුයේ එය ඉදිකළ ප්‍රථම අමාත්‍ය ගේ නමින් සහ එහි ජිවත් වූ පන්දුකාබය රජු ගේ සියා ගේ නමිනි..[11] මින් පසු මෙම රාජවංශයේ සියලුම රජවරුන්ගේ අගනුවර වුයේ අනුරාදපුරයයි.[12]
දේවානම්පිය තිස්ස රජුගේ පාලන සමය තුළදී රජයන් හා සම්බන්ධ චාරිත්‍ර හා වාරිත්‍ර ආරම්භ වූයේ ඉන්දියාවේ අශෝක අධිරාජ්යයාගේ බලපෑම යටතේ ය. ප්‍රථම වතාවට දුටුගැමුණු රජතුමා විසින්මුළු දිවයිනම එක්සේසත් කළේය. මෙයට පෙර අනුරාධපුර රාජධානිවලින් ස්වාධීන රාජ්යයන් කීපයක් කැඩී තිබුණා. අනුරාධපුරය රජතුමා මුළු දිවයිනේම පාලකයා ලෙස දැක්විය.
දකුණු ඉන්දියාවෙන් ආක්‍රමණ කිහිපයක්ම අනුරපුරයට සිදුවිය.ප්‍රථම ආක්‍රමණය සුරතිස්ස (247-237 ක්‍රි.පු) රජු සමයේ සිදුවිය, එහිදී සේන සහ ගුත්තික නම් අශ්ව වෙළෙඳ දෙදෙනෙකු විසින් ඔහුව බලයෙන් පෙරලාදමන ලදී.අවුරුදු 22ක පාලනයෙන් පසු ඔවුන් දෙදෙනාව අසේල රජතුමා(215-205 ක්‍රි.පු)විසින් බලයෙන් පෙරලා දමනු ලැබිය.නමුත් ඔහුව චෝල කුමාරයකු වන එළාර(205-161ක්‍රි.පු) විසින් ලයෙන් පෙරලා දමනු ලැබිය. දුට්ට ගාමිනි අතින් ලැබූ පරාජයෙන් ඔහුගේ අවුරුදු 44ක පාලන සාමය අවසන් විය.[13] ක්‍රි.පු 103 දි නැවත ද්‍රවිඩ නයකින් 5ක් ආක්‍රමණය කල අතර ඔවුන් 89 ක්‍රි.පු වන තෙක් පාලයන කල අතර ඔවුන්ව වළගම්බා රජු පරාජය කරන ලදී.
පෙළපත් ලේඛනය
[සංස්කරණය]විජය රාජ්‍ය වංශය ,ශාක්‍ය රාජ්‍ය වංශයට ඉතා ලග සම්බන්තා ඇති බවට සැලකේ.[14]
| කාලිංග රජු | මහා සම්මත line of Kings | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| වංග රජු | කුමාරි | කුමාරයා | ජයසේන [N 2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| සිංහයා | සුප්පාදේවි | රාජකීය සම්මත හිමිකරු | කච්චායනා | සිංහබාහු | යශෝධරා | අංජන | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| සිංහබාහු [N 3] | සිංහ සීවලි | අමිතෝදන | ගට්ටිට්දන ධෝටෝදන සුක්කොදන පමිතා | පජාපති ගෝතමී [N 4] | සුද්දෝදන | මායා (බුදුරදුන්ගේ මව්) [N 5] | අමිතා | සුප්ප්දබුද්දන | පජාපති ගෝතමී [N 4] | මායා (බුදුරදුන්ගේ මව්) [N 5] | දණ්ඩපානි | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| කුවේණි | විජය කුමාරයා (543 BC–505 BC) | විජය පාණ්ඩව [N 6] | වෙනත් | සුමිත්ත [N 7] | මාධ කුමරිය | පන්ඩු | සුසීමා | සිද්දාර්ත(ගවුතම බුදුන්) | සුබද්දකච්චානා | දේවදත්ත | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ජිවතිස්ස | දිසාලා | වෙනත් | පණ්ඩුවාසදේව (504 BC–474 BC) | භද්දකච්චායන | ධිගය | රාමා උරුවෙල අනුරාද විජිත රෝහණ ගාමිණි | රාහුල | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| වැදී ජනතාව | වෙනත් | උපතිස්ස නුවර අභය (474 BC–454 BC) | තිස්ස (454 BC– 437 BC) | ගිරිකන්දසිව | චිත්‍රා | දීගගාමිනි | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ස්වර්ණපාලි | මහා පණ්ඩුකාභය (437 BC– 367 BC) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| මුටසිව (367 BC–307 BC) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| දේවානම්පිය තිස්ස (307 BC–267 BC) | උත්තිය (267 BC–257 BC) | මහා නාග | අනුලා | මහසිව (257 BC–247 BC) | සුරතිස්ස (247 BC–237 BC) | අසේල (215 BC–205 BC) | මත්තාභය | අසෝක | උද්දචුලාභය | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| පුත් | ගැටලුව | යටාල තිස්ස | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| උත්තිය | තිස්ස | ගොටාභය | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| විහාරමහා දෙවි | කාවන් තිස්ස | දෙවෙනි බිරිද | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| දුටුගැමුණු (161 BC–137 BC) | අනුලා | සද්ධා තිස්ස (137 BC–119 BC) | දිගාභය | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| අශෝකමාලා | සාලිය | තුලත්තන (119 BC–119 BC) | ලන්ජා තිස්ස (119 BC–109 BC) | ඛල්ලාට නාග (109 BC–104 BC) | අනුලාදේවි | මහා වළගම්භා (104 BC–103 BC) (89 BC–76 BC) | සෝමාදේවී | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| මහකුලිමහාතිස්ස (76 BC–62 BC) | චෝර නාග (62 BC–50 BC) | අනුලා (47 BC–42 BC) | මහානාග | සිව I (47 BC) [N 8] | වටුක (47 BC) [N 9] | දාරුභාතික තිස්ස (47 BC) [N 10] | නිළිය (47 BC) [N 11] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| කුඩා තිස්ස (50 BC–47 BC) | කුටකන්න තිස්ස (42 BC–20 BC) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| භාතිකාබය අබය (20 BC–9 AD) | මහාදාඨික මහානාග (9–21) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| අමණ්ඩගාමිනි අබය (21–30) | කනිරාජනු තිස්ස (30–33) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| චුලාභය (33–35) | සීවලි (35–35) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ඉලනාග (38–44) | මහා මත්ත | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| චන්ද්‍රමුඛ (44–52) | යසලාලක තිස්ස (52–60) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
කාල වකවානු
[සංස්කරණය]
මේවාත් බලන්න
[සංස්කරණය]සටහන්
[සංස්කරණය]ආශ්‍රේයයන්
[සංස්කරණය]- ^ Nicholas and Paranavitana (1961), p. 77
- ^ Wijesooriya (2006), p. 20
- ^ Manathunga, Anura (2007-02-04). "The first battle for freedom". Ths Sunday Times. සම්ප්‍රවේශය 2009-11-06.
- ^ Blaze, L. E. (1933). History of Ceylon. p. 12.
- ^ Mittal, J.P. (2006). "Other dynasties". History of Ancient India: From 4250 BC to 637 AD. Vol. Volume 2 of History of Ancient India: A New Version. Atlantic Publishers & Distributors. p. 405. ISBN 81-269-0616-2. සම්ප්‍රවේශය 2009-11-06.
{{cite book}}:|volume=has extra text (help) - ^ "CHAPTER I THE BEGINNINGS; AND THE CONVERSION TO BUDDHISM".
- ^ Blaze (1995), p. 19
- ^ Yogasundaram (2008), p. 41
- ^ Wijesooriya (2006), p. 27
- ^ Bandaranayake (2007), p. 6
- ^ Wijesooriya (2006), p. 49
- ^
{{cite web}}: Empty citation (help)
ග්‍රන්ථාවලිය
[සංස්කරණය]- Blaze, L. E (1995). The Story of Lanka. Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-1074-3.
- Moratuwagama, H. M. (1996). සිංහල ථුපවංසය—Sinhala Thupavansaya [Sinhala Thupavamsa] (Sinhala බසින්). Rathna Publishers. ISBN 978-955-569-068-3.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Perera, Lakshman S. (2001). The Institutions of Ancient Ceylon from Inscriptions. Vol. 1. International Centre for Ethnic Studies. ISBN 978-955-580-055-6.
- Senaveratna, John M. (1997). The story of the Sinhalese. New Delhi: Asian Educational Series. ISBN 81-206-1271-X. සම්ප්‍රවේශය 13 August 2014.
- Siriweera, W. I. (2004). History of Sri Lanka. Dayawansa Jayakodi & Company. ISBN 978-955-551-257-2.
- Wijesooriya, S. (2006). A Concise Sinhala Mahavamsa. Participatory Development Forum. ISBN 978-955-9140-31-3.
- Yogasundaram, Nath (2008). A Comprehensive History of Sri Lanka. Vijitha Yapa Publishers. ISBN 978-955-665-002-0.
බාහිර සබැඳි
[සංස්කරණය]
විජය රාජවංශය
| ||
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා නැත |
සිංහල රාජධානියේ පාලන නිවස ක්‍රි.පූ. 543 – ක්‍රි.පූ. 237 |
අනුප්‍රාප්තික සේන සහ ගුත්තික |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා සේන සහ ගුත්තික |
සිංහල රාජධානියේ පාලන නිවස ක්‍රි.පූ. 215 – 205 |
අනුප්‍රාප්තික එළාර |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා එළාර |
සිංහල රාජධානියේ පාලන නිවස ක්‍රි.පූ. 161 – 103 |
අනුප්‍රාප්තික පංච ද්‍රවිඩයෝ |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා පංච ද්‍රවිඩයෝ |
සිංහල රාජධානියේ පාලන නිවස ක්‍රි.පූ. 89 – ක්‍රි.ව. 66 |
අනුප්‍රාප්තික Iවන ලම්බකණ්ණ රාජවංශය |