තඹ

විකිපීඩියා වෙතින්
නිකල්තඹසින්ක්


Cu

රන්
මුහුණුවර
රතු-තැඹිලි ලෝහමය දිලිසෙන
ප්‍රධාන ගුණ
නම, සංකේතය, ක්‍රමාංකය තඹ, Cu, 29
කාණ්ඩය, ආවර්තය, ගොනුව 114, d
සම්මත පරමාණුක ස්කන්ධය {{{atomic mass}}}g·mol−1
ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසය [Ar] 3d10 4s1
කවච වල ඇති ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාව 2, 8, 18, 1
ද්‍රව්‍යමය ගුණ
ඝනත්වය (කා.උ. දී) 8.96 g·cm−3
ද්‍රවාංකයේ දී ද්‍රව ඝනත්වය 8.02 g·cm−3
ද්‍රවාංකය 1357.77 K, 1084.62 °C, 1984.32 °F
තාපාංකය 2835 K, 2562 °C, 4643 °F
විලයන එන්තැල්පිය 13.26 kJ·mol−1
වාෂ්පීභවන එන්තැල්පිය 300.4 kJ·mol−1
විශිෂ්ට තාප ධාරිතාව (25 °C) 24.440 J·mol−1·K−1
වාෂ්ප පීඩනය
පීඩ. (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
උෂ්. (K) 1509 1661 1850 2089 2404 2834
පරමාණුක ගුණ
ඔක්සිකරණ අංකය −2, +1, +2, +3, +4
((a mildly basic oxide))
විද්‍යුත් ඍණතාව 1.90 (පෝලිං පරිමාණයෙන්)
අයනීකරණ ශක්ති 1වන: {{{1st ionization energy}}} kJ·mol−1
2වන: {{{2nd ionization energy}}} kJ·mol−1
3වන: {{{3rd ionization energy}}} kJ·mol−1
පරමාණුක අරය 128 pm
සහසංයුජ අරය 132±4 pm
වැන්ඩ වාල්ස් අරය 140 pm
ප්‍රකීර්ණක
ස්එටික ආකෘතිය තල-කේන්ද්‍ර-ඝණක
චුම්බකත්වය diamagnetic
විද්‍යුත් ප්‍රතිරෝධිතාව (20 °C) 16.78Ω·m
තාප සන්නායකතාව (300 K) 401 W·m−1·K−1
තාප ප්‍රසාරණය (25 °C) 16.5 µm·m−1·K−1
ධ්වනි වේගය (තුනී දණ්ඩක් හරහා) (කා.උ.) (annealed)
3810 m·s−1
යං මාපාංකය 110–128 GPa
ව්‍යාකෘති මාපාංකය 48 GPa
නිකර මාපාංකය 140 GPa
පොයිසෝන් අනුපාතය 0.34
මෝ දැඩියාව 3.0
විකස් දැඩියාව 343–369 MPa
බි‍්‍රනල් දැඩියාව 235–878 MPa
CAS ලේඛනගත අංකය 7440-50-8
ඉතාමත් ස්ථායී සමස්ථානික
ප්‍රධාන ලිපිය: තඹ වල සමස්ථානික
සමස්. ස්.සු. අර්ධ ජීව කාලය ක්.නිය. ක්.ශ. (MeV) ක්.නිශ්.
63Cu 69.15% 63Cu is stable with 34 neutrons
64Cu syn 12.70 h ε 64Ni
β 64Zn
65Cu 30.85% 65Cu is stable with 36 neutrons
67Cu syn 61.83 h β 67Zn

තඹ යනු, Cu

රන්  වර්ගයකි.
(ලතින්: කියුප්‍රම් යන්නෙන් බිඳුනු) යන සංකේතය සහිත පරමාණුක ක්‍රමාංකය 29 ක් වන  රසායනික මූලද්‍රව්‍යයකි.මෙය ආවර්තිතා වගුවේ 4 වන ආවර්ථයේ හා 11(I B) කාණ්ඩයේ පිහිටි අන්තරික වන d-ගොණුවේ මූලද්‍රව්‍යයි.මෙය රතු-තැඹිලි (තඹ) වර්ණයෙන් යුතු ලෝහයකි.‌

හොඳ විද්‍යුත් හා තාප සන්නායකයකි‍.ඒ ‌හේතුව නිසාම තඹ ලෝහය උෂ්ණත්වය මැනීීමට භාවිතා කරන ‌කොපරොනිකල් සහා වික්‍රියා මිනුම්,තාප සං‌යෝගවල නියත ‌ලෙස භාව්තා කරන ව්ව්ධ ම්ශ්‍ර ලෝහ සංඝටක නිර්මානයට භාවිතා කරන මුලද්‍රව්‍යයි

තඹ ඉතා වටිනා ‌ලෝහයකි.ඒබැව්න් රන්,රිදී වැනි ‌ලෝහ සමග මිශ්‍ර කර ආභරණ සැදිමට ‌මෙන්ම කසි සැදිමටද ‌යෙදා ගන්නා වටිනා ‌ලෝහයකි.

(උදාහරන-කැරට් 22 රන් වල රන් ‌කොටස් 22 හා තඹ ‌කොටස් 2 අඩංගු ‌‌වේ.)

"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=තඹ&oldid=607140" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි