ද්වාරය:තාරකා

හැඳින්වීම

විශාල මැගලනික් වලාවෙහි තාරකා ඇතිවන කලාපය . NASA/ESA රූප සටහන

තාරකාවක් යනු, එහි ගුරුත්වය විසින්ම බැඳ තබා ගන්නාවූ දීප්ත ප්ලාස්මා ගෝලයකි. තරුවක ආයු කාලය අවසානයේ එය තුල පිරිහුණු පදාර්ථ ප්‍රමාණයක්ද අඩංගු වේ. පෘථිවියට ළඟම තාරකාව සූර්යයා වන අතර පෘථිවිය මත ඇති ශක්තියෙන් බොහෝ ප්‍රමාණයක මූලාශ්‍රය වනුයේ සූර්යයාය. අනෙකුත් තාරකා රාත්‍රි කාලයේදී පෘථිවියට දර්ශනය වන අතර සූර්යයා වඩා දීප්තියෙන් නොබබළන අවස්ථාවන්හිදී හෝ වායුගෝලීය සංසිද්ධි වලින් අවහිර නොවූ අවස්ථාවන්හිදී අචල දීප්තිමත් ලක්ෂ්‍ය සමූහයක් ලෙස බොහෝ විට දැක ගත හැක. ඉතිහාසයෙහි අහසේ වඩා හොඳින් මතු වී පෙනුනු තාරකා එකට එකතු කොට තාරකා රාශි සහ තාරකා මණ්ඩල වශයෙන් හඳුනාගත් අතර වඩාත්ම දීප්තිමත් තාරකා සුදුසු ලෙස නම් කරනු ලැබීය. තාරකා විද්‍යාඥයින් විසින් සකස් කරන ලද සවිස්තර තාරකාවන්ගේ නාමාවලිය සම්මත වූ තාරකාවන්ගේ තත්වයන් පිළිබඳ විස්තර අඩංගු වේ.

අවම වශයෙන් තරුවක ආයු කාලයෙහි එක් කොටසකදී හෝ එහි මධ්‍යයේ පවතින හයිඩ්‍රජන්, තාපන්‍යෂ්ටික විලයනයෙන් මුදා හරින ශක්තිය තරුවෙහි අභ්‍යන්තරය හරහා ගමන් කර පිටත අවකාශයට නිකුත් කිරීම නිසා එහි දීප්තිය විහිදීම සිදු වේ. තාරකාවක ජීවිත කාලය තුල සිදුවන තාරීය න්‍යෂ්ටිකසංස්ලේශණය හෝ තාරකා පිපිරීමට ලක් වන අවස්ථාවේදී සිදුවන අද්භූත තාරකා න්‍යෂ්ටිකසංස්ලේශණය මගින් ස්වභාවිකව පවතින හීලියම් වලට වඩා බරින් වැඩි මූලද්‍රව්‍ය සියල්ලක්ම පාහේ නිර්මාණය වීම සිදු වේ. තාරකා විද්‍යාඥයන් හට තාරකාවක වර්ණාවලිය, දීප්තිය සහ අභ්‍යවකාශය තුලින් චලිතය නිරීක්ෂණය කිරීම මගින් තාරකාවක ස්කන්ධය, වයස, රසයනික සංයෝජනය සහ තවත් අනෙකුත් ගුණාංග නිර්ණය කර ගත හැක. තාරකාවක සම්පූර්ණ ස්කන්ධය එහි පරිණාමයෙහි හා අවසාන ඉරණමෙහි ප්‍රධානතම නිර්ණායකය වේ. පරිණාමීය ඉතිහාසය, විශ්කම්භය, පරිභ්‍රමණය, සංචලනය සහ උෂ්ණත්වය මගින් තාරකාවක අනෙකුත් ලක්ෂණ නිර්ණය කරනු ලබයි. බොහෝ තාරකා වල උෂ්ණත්වය, එහි දීප්තියට එදිරිව අඳින ලද ප්‍රස්තාරය, හර්ට්ස්ප්‍රන්ග් - රසල් ප්‍රස්තාරය (H - R ප්‍රස්තාරය) ලෙස හඳුන්වන අතර එය තාරකාවක වයස සහ පරිණාමීය තත්වය නිර්ණය කිරීමට උපකාරී වේ.

පහත නව තේරීම් සමඟ නැවත පෙන්වන්න (විරේචනය)

තෝරාගත් ලිපි

• 

  

  The proton–proton chain reaction dominates in stars the size of the Sun or smaller

  
  
  ප්‍රෝටෝන–ප්‍රෝටෝන දාම ප්‍රතික්‍රියාව යනු න්‍යෂ්ටි සංස්ලේෂණ ක්‍රියාවලියකි. (තව දුරටත්...)
• 

  

  චුම්බක රේඛා සහිතව අඳින ලද චුම්බක තරුවක්, සිත්තරෙකුගේ ඇසින්

  
  චුම්බක තරු එසේත් නැත්නම් මැග්නටාර (ඉංග්‍රීසි:  magnetar) යනු අතිශය බලවත් චුම්බක ක්ෂේත්‍රයක් (~10⁹ සිට 10¹¹ T, ~10¹³ සිට 10¹⁵ G) සහිත න්‍යුට්‍රෝන තරු වර්ගයකි. චුම්බක ක්ෂේත්‍ර ක්ෂයවීම හේතු කොට ගෙන, විශේෂයෙන්ම X-කිරණ සහ ගැමා කිරිණ වැනි ඉහළ-ශක්ති සහිත විද්‍යුත් චුම්බක විකිරණ විමෝචනය සිදුවෙයි. (තව දුරටත්...)
• 
  Silicon-burning process යනු න්‍යෂ්ටි සංස්ලේෂණ ක්‍රියාවලියකි. (තව දුරටත්...)
• 

  

  වම් පස කුඩා කහ පැහැති තරුව සූර්යයා දැනට පවතින ආකාරය වන අතර දකුණු පස විශාල රතු පැහැ තරුව අප සූර්යයා රතු යෝධ තරුවක් බවට පත් වූ පසු පෙනෙන ආකාරයයි

  
  
  රතු යෝධ තරුවක් යනු සූර්ය ස්කන්ධ 0.5ත් 10ත් අතර ස්කන්ධයෙන් යුක්ත අති විශාල තරුවකි. එම තරු වලට මෙම නම ලැබී ඇත්තේද එහි රතු පැහැ වර්ණය සහ අති විශාල බව නිසාය. මෙම රතු යෝධ තරුවක් තුල අප සූර්යයා වැනි තරු දහස් ගණනක් අන්තර්ගත කළ හැක. මිරා, ඇඩෙල්බරාන්, ආක්ටෝරස්, ගැමා කෘසිස් යන තරු, රතු යෝධ තරු වලට උදාහරණ ලෙස නම් කල හැක.
  
  මේ වන විට අප සූර්යයා ප්‍රධාන ධාරාවේ තරුවක් වන අතර රතු යෝධ තරුවක් බවට තවම පත් වී නැත. විද්‍යඥයන් විශ්වාස කරන අන්දමට තව අවුරුදු බිලියන 5කට පසු අප සූර්යයාද රතු යෝධ තරුවක් බවට පත් වේ. එවිට එය දැන් පවතින ප්‍රමාණය මෙන් 200 ගුණයක් බවට පත්වනු ඇත. බුධ, සිකුරු මෙන්ම අප වසන පෘථිවියද එය විසින් ගිල ගනු ඇත. (තව දුරටත්...)
• 
  Carbon-burning process යනු න්‍යෂ්ටි සංස්ලේෂණ ක්‍රියාවලියකි. (තව දුරටත්...)
• 

  

  සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන අංග: (පරිමාණයට නොවේ, වමේ සිට දකුණට) නෙප්චූන්, යුරේනස්, සෙනසුරු, බ්‍රහස්පති, ග්‍රහක වළල්ල, හිරු, බුද, සිකුරු, පෘථිවිය හා එහි චන්ද්‍රයා සහ අඟහරු. එයට අමතරව වමෙන් වල්ගාතරුවක්ද දර්ශනය වේ.

  
  සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය යනු, හිරු සහ එයට ගුරුත්වය මගින් බැඳුණු අනෙකුත් අභ්‍යවකාශ වස්තූන් (celestial objects) පද්ධතියයි: ප්‍රධාන ග්‍රහයන් අට (8) සහ ඒවායේ දැනට හඳුනාගෙන ඇති චන්ද්‍රයන් 205, ප්‍රධාන වාමන ග්‍රහයන් පහකින් (5) (ප්ලුටෝ, එරිස්, සෙරිස්, මාකේ මාකේ, හෝමියා) හා එම වාමන ග්‍රහයන්ගේ හඳුනාගෙන ඇති චන්ද්‍රයන් නව (8) දෙනා සහ බිලියනයක් පමණ වන කුඩා ග්‍රහවස්තූන් එයට අයත් වේ. මෙහි අවසානයට සඳහන් ප්‍රවර්ග ග්‍රාහක, කූපර් පටියේ ඇති වස්තූන්, වල්ගාතරු, උල්කා (meteoroids) සහ අන්තර් ග්‍රහලෝක, දුහුවිලි වලින් සමන්විත වේ. (තව දුරටත්...)

ඔබට යමක් සම්බන්ධයෙන් උදව් අවශ්‍ය ද?

ඔබට Star සම්බන්ධයෙන් පිළිතුරු සොයාගැනීමට අපහසු පැණයක් තිබේ ද?

සමහර විට විකිපීඩියා නිර්දේශ කවුලුව වෙත යොමුවීම, ඉක්මන් පිළිතුරක් සොයාගැනීමට මාර්ගයක් විය හැක.

තෝරාගත් සේයාරු

උප ප්‍රවර්ග

Category puzzle

උප ප්‍රවර්ග නැරඹීම සඳහා [►] තෝරන්න

තරු

Stars by luminosity class

Stars by spectral type

Stars by type

තරු ලැයිස්තු

Star types

Astronomical catalogues of stars

Star clusters

Hypothetical stars

Sun

උප මාතෘකා

ආශ්‍රිත විකිමීඩියා

 · ද්වාර යනු මොනවාද? · ද්වාර ලැයිස්තුව ·