ප්‍රංශ භාෂාව

ප්‍රංශ
français
උච්චාරණය	[fʁɑ̃sɛ] ෆ්‍රංසෙ
ස්වදේශික වන්නේ	ප්‍රංශය, ලෝක ව්‍යාප්ත
ස්වදේශික හසුරුවන්නන්	80 මිලියන (2015) මිලියන 220ක මුළු කථික සංඛ්‍යාවක්
භාෂා පවුල	ඉන්‍දු යුරෝපීය ඉතාලික රෝමෑන්ස් බටහිර රෝමෑන්ස් ගෝලෝ-රෝමෑන්ස් Oïl ප්‍රංශ
ආදි ස්වරූප	ආදි ප්‍රංශ මධ්‍ය ප්‍රංශ
ලේඛන ක්‍රමය	ලතින් (ප්‍රංශ හෝඩිය) ප්‍රංශ බ්‍රේල්
Signed forms	Signed French (français signé)
නිල තත්ත්වය
නිල භාෂාව වන ජාතිය	29 රටක බෙල්ජියම Benin Burkina Faso බුරුන්ඩි කැමරූන් කැනඩාව මධ්‍යම අප්‍රිකානු ජනරජය Chad කොමෝරොස් Ivory Coast කොංගෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජය Djibouti Equatorial Guinea ප්‍රංශය Gabon ගිනියාව හයිටි ලක්සම්බර්ග් මැඩගස්කරය මාලි මොනාකෝ නයිජර් කොංගෝ ජනරජය රුවන්ඩාව සෙනගාලය සීෂෙල්ස් ස්විට්සර්ලන්තය ටෝගෝ වනුවාටු
භාෂා කේත
ISO 639-1	fr
ISO 639-2	fre (B) fra (T)
ISO 639-3	fra
ග්ලොටෝලොග්	stan1290
ලින්ග්වාස්ෆියර්	51-AAA-i

ප්‍රංශ භාෂාව [français(ෆ්‍රංසෙ), la langue française(ලා ලොංග් ෆ්‍රංසෙස්)] ලතින් භාෂාවෙන් බිඳුණු භාෂා සමූහයෙන් එකකි. එම භාෂාවන් රොමැන්තික භාෂා යැයි ද නම් වෙයි. මෙය ප්‍රංශයේ පළමු භාෂාවයි. එසේම ස්විට්ස්සර්ලන්තයේ රොමැන්ඩි පෙදෙසේ, බෙල්ජියමේ වැලෝනියා සහ බ්‍රසල්ස් හි සහ මොනාකෝ යන යුරෝපා රටවල් වල භාවිතා වෙන්නකි. කැනඩාවේ ඇකේඩියා පළාතේ හා කුවෙබෙක් ප්‍රාන්තයේ ද භාවිතා වන ප්‍රංශ බස ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඊසාන දිග මේන් ප්‍රාන්තයේ පිහිටි ඇකේඩියා පළාත් හි ද පාවිච්චි වෙන්නකි. ඊට අමතර ව ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ලුයිසියානා ප්‍රාන්තයේ ද එරට තුල හයිතිය වැනි ප්‍රංශ කතා කරන සුළු ජාතික ජන සමාජ වල ද භාවිතා වන්නකි.

යුරෝපය

ප්‍රංශ බස යුරෝපයේ 4වැනියට විශාල ලෙස ව්‍යවහාරිත භාෂාව යි. වාණීජ්‍ය, රාජ්‍ය, සාහිත්‍යමය හා විද්‍යාත්මක කටයුතු සඳහා අන්තර්ජාතික භාෂාවක් ලෙස ඈත අතීතයේ සිට ම යුරෝපය පුරා භාවිතා වී ඇත.

අංක ක්‍රමය

සිංහල	ප්‍රංශ	උසුරුවන අයුරු
එක	un (m)/une (f)	අං (පි)/ඞ්‍යුන් (ගැ)
දෙක	deux	ද'
තුන	trois	ථුවා
හතර	quarte	කැත්
පහ	cinq	සැංක්
හය	six	සිස්
හත	sept	සෙප්ත්
අට	huit	උවිත්
නවය	neuf	න'ෆ්
දහය	dix	දිස්
එකොළහ	onze	අං'ස්
දොළහ	douze	දූ'ස්
දහතුන	treize	ත්‍රී'ස්
දහහතර	quatorze	කතෝර්'ස්
පහළොව	quinze	කැන්'ස්
දහසය	seize	සෙයි'ස්
දහහත	dix-sept	දිස්-සෙප්ත්
දහඅට	dix-huit	දීස්විත්
දහනවය	dix-neuf	දිස්න'ෆ්
විස්ස	vingt	වෙං

පද

සිංහල	ප්‍රංශ	ක්‍යූබෙක් ස්වරණය	සංචාරක ස්‍වරණය
ප්‍රංශ	Français (ජනයා) හෝ français (බස)	[fʁ̥ãsɛ]	[fʁ̥ɒ̃sɛ]
ඉංග්‍රීසි	Anglais (ජනයා) හෝ anglais (බස)	[ãɡlɛ]	[ɒ̃ɡlɛ]
සිංහල	Cinghalais (ජනයා) හෝ cingalais (බස)	[sɛ̃ɡalɛ]	[sɛ̃ɡalɛ]
ඔව්	Oui (si නඤ්ඤර්ථයේ වාක්‍යයකට හෝ පැනයකට පිළිතුරු දීමේ දී)	[wi]	[wi]
නැහැ	Non	[nɔ̃]	[nõ]
ආයුබෝවන්!	Bonjour ! (විධිමත්) හෝ Salut ! (අවිධිමත්) හෝ "Allô" (ක්‍යූබෙක් ප්‍රංශ හෝ දුරකතන සංවාදයක දී)	[bõʒuːʁ]	[bõʒuʁ]
සුබ සැඳෑවක්!	Bonsoir !	[bõswɑːʁ]	[bõswaʁ]
සුබ රාත්‍රියක්!	Bonne nuit !	[bɔn nɥi]	[bʌn nɥi]
සුබගමන්!	Au revoir !	[ɔʁvwɑːʁ]	[oʁ(ø)vwaʁ]
සුබ දවසක්!	Bonne journée !	[bɔn ʒuʁne]	[bʌn ʒuʁne]
කරුණාකර	S’il vous plaît (විධිමත්) හෝ S’il te plaît (අවිධිමත්)	[sɪl vu plɛ]	[sil vu plɛ]
ස්තුතියි	Merci	[mɛʁsi]	[mɛʁ̥si]
සුළු දෙයක්	De rien හෝ Ce n’est rien (අවිධිමත්) ("it is nothing") හෝ Je vous en prie (විධිමත්) හෝ Je t’en prie (අවිධිමත්) හෝ Bienvenue (ක්‍යූබෙක්)	[də ʁjẽ]	[dœ ʁjæ̃]
සමාවන්න	Pardon හෝ Désolé හෝ Je suis désolé (පිරිමි) / Je suis désolée (කාන්තා) හෝ Excuse-moi (අවිධිමත්) / Excusez-moi (විධිමත්) / "Je regrette"	[paʁdɒ̃] / [dezɔle]	[paʁdõ] / [dezɔle]
කවුරු ද?	Qui ?	[ki]	[ki]
කුමක් ද?	Quoi ? හෝ Pardon ?	[kwa]	[kwa]
කෙදින ද?	Quand ?	[kæ̃]	[kɒ̃]
කොහේ ද?	Où ?	[u]	[u]
කිම ද?	Pourquoi ?	[puʁ̥kwa]	[puʁ̥kwa]
ඔබේ නම කුමක් ද?	Comment vous appelez-vous ? (විධිමත්) හෝ Comment t’appelles-tu ? (අවිධිමත්)	[kɔmã vu z‿aple vu], [kɔmã t‿apɛl t͡sy]	[kɔmɒ̃ vu z‿aple vu] , [kɔmɒ̃ t‿apɛl t͡sy]
මගේ නම...	Je m'appelle...		[ʒø mapɛl]
කොයික ද?	Quel/Quels(pl.)/Quelle(fem.)	[kɛl]	[kɛl]
මක් නිසා ද යත්	Parce que / Car	[paʁ̥skœ]	[paʁ̥s(ø)kø]
හේතුවෙන්	À cause de	[a kou̯z dœ]	[a koz dø]
එබැවින්,	Donc	[dõːk]	[dõk]
බාගදා	Peut-être	[pœt‿aɪ̯tʀ̥]	[pøt‿ɛtʁ̥]
කොහොම ද?	Comment ?	[kɔmã]	[kɔmɒ̃]
කීය ද?	Combien ?	[kõbjẽ]	[kõbjæ̃]
මට නො වැටහේ.	Je ne comprends pas.	[ʒœ nœ kõpʁ̥ã pɔ]	[ʒø nø kõpʁ̥ɒ̃ pa]
ඔව්, මට වැටහේ.	Oui, je comprends.	[wi ʒœ kõpʁ̥ã]	[wi ʒø kõpʁ̥ɒ̃]
මම එකඟ වෙමි	Je suis d’accord.	[ʒə sɥi dakɑɔ̯ʁ]	[ʒø sɥi dakɔʁ]
උදවු!	Au secours ! (à l’aide !)	[o skuːʁ]	[o søkuːʁ]
...කීයට ද?	À quelle heure...?	[a kɛl aœ̯ʁ]	[a kɛl œʁ]
අද	Aujourd'hui	[oʒuʁd͡zɥi]	[oʒuʁdɥi]
මට උදවු කරන්න පුළුවන් ද, කරුණාකර?	Pouvez-vous m’aider s’il vous plaît ? / Pourriez-vous m’aider s’il vous plaît ? (විධිමත්) හෝ Peux-tu m’aider s’il te plaît ? / Pourrais-tu m’aider s’il te plaît (අවිධිමත්)	[puve vu mɛːde sɪl vu plɛ]	[puve vu mede sil vu plɛ]
වැසිකිළි කොහේ ද?	Où sont les toilettes ?	[u sõ le twalɛt]	[u sõ le twalɛt]
ඔබ ඉංග්‍රීසි කතා කරනවා ද?	Parlez-vous (l')anglais ? / Est-ce que vous parlez (l')anglais ?	[ɛs kœ vu paʁle lãɡlɛ]	[paʁle vu ɒ̃ɡlɛ]
මම ප්‍රංශ කතා නො කරමි.	Je ne parle pas français.	[ʒœ nœ paʁl pɔ fʁãsɛ]	[ʒø nø paʁl pa fʁɒ̃sɛ]
නො දනිමි.	Je sais pas. (syntax mistake and over-familiar) Je ne sais pas. Je ne sais. (විධිමත්, දුලබ)	[ʒœ se pɔ] [ʒœ n(œ) se pɔ] [ʒœ n(œ) se]	[ʒø sɛ pa] [ʒø n(ø) sɛ pa] [ʒø n(ø) sɛ]
මම දනිමි.	Je sais.	[ʒœ se]	[ʒø sɛ]
මට තිබහ යි.	J’ai soif. (literally, "I have thirst")	[ʒe swaf]	[ʒe swaf]
මට බඩගිනි යි.	J’ai faim. (literally, "I have hunger")	[ʒe fẽ]	[ʒɛ fæ̃]
ඔබට කෙසේ ද?	Comment allez-vous ? (විධිමත්) හෝ Ça va ? / Comment ça va ? (අවිධිමත්)	[kɔmã t‿ale vu]	[kɔmɒ̃ t‿ale vu]
මම (ඉතා ම) හොඳින්.	Je vais (très) bien (විධිමත්) හෝ Ça va (très) bien. / Tout va (très) bien (අවිධිමත්)	[ʒœ vɛ (tʁɛ) bjẽ]	[ʒø vɛ (tʁɛ) bjæ̃]
මම හොඳින් නො වේ. / Things are (very) bad / Everything is (very) bad	Je vais (très) mal (විධිමත්) හෝ Ça va (très) mal / Tout va (très) mal (අවිධිමත්)	[ʒœ vɛ (tʁɛ) mal]	[ʒø vɛ (tʁɛ) mal]
මට ප්‍රශ්නයක් නැහැ.	Assez bien හෝ Ça va comme ci, comme ça නැත්නම් Ça va.. (සමහර විට: « Couci, couça. », අවිධිමත්: "bof") i.e. « Comme ci, comme ça. »)	[ase bjẽ]	[ase bjæ̃]
හොඳින් සිටිමි.	Ça va bien.	[sa vɔ bjẽ]	[sa va bjæ̃]
(How) may I help you? / Do you need help? / We need help!	(Comment) puis-je vous aider ? Avez-vous besoin d'aide ? Nous avons besoin d'aide !	[(kɔmã) pɥiʒ vu z‿ɛːde]	[(kɔmɑ̃) pɥiʒ vu z‿ede]