රාජ්‍ය බුද්ධි සේවාව (ශ්‍රී ලංකාව)
| Agency overview | |
|---|---|
| Formed | 1984 |
| Jurisdiction | ශ්‍රී ලංකා රජය |
| Headquarters | කොළඹ, ශ්‍රී ලංකාව |
| Minister responsible | |
| Agency executive |
|
| Parent agency | ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය |
රාජ්‍ය බුද්ධි සේවය (SIS) යනු ශ්‍රී ලංකා රජයේ බුද්ධි ආයතනයකි.[1][2] එය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාථමික සිවිල් බුද්ධි ඒජන්සිය වන අතර අභ්‍යන්තර සහ බාහිර බුද්ධි තොරතුරු රැස්කිරීමේ වගකීම දරයි. එය ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ විෂය පථයට අයත් වේ. ඒජන්සිය මුලින් නම් කරන ලද්දේ ජාතික බුද්ධි කාර්යාංශය යනුවෙනි.
භූමිකාව
[සංස්කරණය]රජයේ ප්‍රතිපත්ති සහ උපාය මාර්ග සැකසීමේ දී භාවිතා කළ යුතු අභ්‍යන්තර හා බාහිර මූලාශ්‍රවලින් එල්ල වන තර්ජන පිළිබඳ බුද්ධි තොරතුරු රැස් කිරීම සඳහා SIS වගකීම දරයි. SIS විසින් සිදු කරනු ලබන රාජකාරි ප්‍රධාන වශයෙන් වර්ගීකරණය කර ඇත,[3]
- තොරතුරු රැස් කිරීම සහ විශ්ලේෂණය.
- රහසිගත පරීක්ෂණ පැවැත්වීම.
- ත්‍රිවිධ හමුදාව, පොලිසිය සහ අනෙකුත් තෝරාගත් රාජ්‍ය ආයතන ඇතුළු සංවේදී ආයතනවලට බඳවා ගන්නා අයදුම්කරුවන් පිළිබඳ පසුබිම් පරීක්ෂණ පැවැත්වීම.
- VVIP සහ VIP ආරක්ෂාව සහ රජයේ කටයුතු පිළිබඳ තර්ජන තක්සේරු වාර්තා නිකුත් කරන්න.
- අනෙකුත් ආයතන සඳහා පුහුණු වැඩසටහන් පැවැත්වීම.
- ජාතික ආරක්ෂක ගැටළු සම්බන්ධයෙන් විදේශ සබඳතා පවත්වාගෙන යාම.
සංවිධානය
[සංස්කරණය]SIS ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ කොටසක් වන අතර එය පොලිස් සහ හමුදා බුද්ධි අංශයෙන් වෙන් වූ නමුත් එහි කාර්ය මණ්ඩලය සමන්විත වන්නේ පොලිස් සහ හමුදා පසුබිම් දෙකෙහිම අයගෙනි. SIS මෙහෙයවනු ලබන්නේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයෙකු විසිනි, නමුත් සම්ප්‍රදායිකව පොලිසියෙන් මෙය 2019 වර්ෂයේ දී බිඳ දමන ලදී.[4][5]
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]1984 වර්ෂය වන තෙක්, ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය අභ්‍යන්තර බුද්ධි කටයුතු සඳහා වගකිව යුතු වූ අතර, පළමුව විශේෂ ශාඛාව යටතේ ද පසුව බුද්ධි සේවා කොට්ඨාසය යටතේ ද විය. 1983 වර්ෂයේ ජුලි මස කෝලාහලයේ දී බුද්ධි සේවා අංශයේ අසාර්ථකත්වය හේතුවෙන් ජේ. ආර්. ජයවර්ධන රජය ජාතියේ බුද්ධි ජාලය නැවත ඇගයීමට ලක් කළ අතර 1984 වර්ෂයේ දී ජනාධිපතිවරයා විසින් ජාතික බුද්ධි කාර්යාංශයක් පිහිටුවන ලදී.[6] නව සංවිධානය යුධ, නාවික, ගුවන් සහ පොලිසිය යන බුද්ධි අංශ ඒකාබද්ධ කළේ ය.[7] එය 2006 වර්ෂයේ දී රාජ්‍ය බුද්ධි සේවය ලෙස නම් කරන ලදී.
එල්ටීටීඊ ඒජන්තයින් ශ්‍රී ලංකා රජයට සහ හමුදා සංවිධානවලට සාර්ථකව රිංගාගත් අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස හමුදා බුද්ධි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ මේජර් තුවාන් මුතාලිෆ් සහ කර්නල් තුවාන් මීඩින් ඇතුළු ඉහළ පෙළේ හමුදා නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ඝාතනය කරමින් ශ්‍රී ලංකා ඔත්තු සේවා මංමුලා සහගත තත්ත්වයට පත් කළහ. ආරක්ෂක ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යටතේ මංමුලා සහගත තත්ත්වයක සිටි බුද්ධි අංශ ඒකාබද්ධ යාන්ත්‍රණයක් ගොඩනඟා ගත් අතර, එය විදේශයන්හි කොටි විරෝධී මෙහෙයුම් සහ එස්අයිඑස් හතරවැනි ඊළාම් යුද්ධයේ දී විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කළ අතර එය සැලකිය යුතු සාර්ථකත්වයක් අත්කර ගත්තේය. එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් නගරවල රෝපණය කරන ලද දිගු කාලීන සිල්පර කොටු විශාල ප්‍රමාණයක් විසුරුවා හැරීමට SIS සම්බන්ධ වූ අතර, මූල්‍යමය වාසි තකා එල්ටීටීඊයට උදව් කරන අපරාධකරුවන් සොයා ගැනීමට පොලිසියට උපකාර විය.[8][4]
2015 වර්ෂයේ ජනවාරි මස මාසයේ දී SIS හි අධ්‍යක්ෂ චන්ද්‍රා වාකිස්ටා ජනාධිපතිවරණයෙන් පසුව ඉල්ලා අස් වූයේ විපක්ෂ දේශපාලනඥයන්ගේ දුරකථනවලට සවන්දීමේ චෝදනා මධ්‍යයේ ය.[9] මාර්තු මාසයේ දී නිලන්ත ජයවර්ධන SIS අධ්‍යක්ෂවරයා ලෙස පත් කරන ලදී.[10]
2019 වර්ෂයේ දෙසැම්බරයේ දී අලුතින් තේරී පත් වූ ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් SIS හි ප්‍රධානියා ලෙස හමුදා බුද්ධි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ හිටපු ප්‍රධානියා වූ බ්‍රිගේඩියර් සුරේෂ් සලෙයි පත් කරන ලදී. පොලිසිය වෙනුවට හමුදා බුද්ධි අංශයෙන් පැමිණි SIS හි පළමු අධ්‍යක්ෂවරයා සලේ ය.[5]
අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල
[සංස්කරණය]- අභ්‍යන්තර බුද්ධි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය
- විදේශ බුද්ධි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය
මෙහෙයුම්
[සංස්කරණය]එල්.ටී.ටී.ඊ සංවිධානයට අවි ආයුධ ලබා ගැනීමේ නිරතව සිටි කුමරන් පද්මනාදන් හෙවත් කේ.පී මැලේසියාවේ දී අත්අඩංගුවට ගෙන තායිලන්තය හරහා ශ්‍රී ලංකාවට රැගෙන ආවේ මෙම නියෝජිතායතනය මගිනි.[11]
මෑතකදී හිටපු එල්ටීටීඊ සාමාජිකයින් කිහිප දෙනෙකු අග්නිදිග ආසියාතික රටවලින් අල්ලාගෙන ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය බුද්ධි සේවය සහ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ හමුදා බුද්ධි බළකාය (ශ්‍රී ලංකා) එක්ව ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන යන ලදී.
මේකත් බලන්න
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ Fuard, Asif (6 January 2008). "Slashing of security and the slaying of a politico". Sunday Times.
- ^ Jeyaraji, D. B. S. "Tigers sustain three-pronged strategy". The Nation.
- ^ "Performance Report 2019 - Ministry of Defence" (PDF). සම්ප්‍රවේශය 7 January 2021.
- ^ a b . Barnsley, South Yorkshire. 19 March 2013 https://www.worldcat.org/oclc/865026030.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help)CS1 maint: location missing publisher (link) උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ^ a b "Sri Lanka intel chief sacked over Easter attacks". 9 December 2019. සම්ප්‍රවේශය 15 December 2019. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ^ Williams, Clive (30 April 2019). "Public Sector Informant: Should heads roll after New Zealand and Sri Lankan intelligence failures?". Canberra Times. සම්ප්‍රවේශය 8 January 2022.
- ^ SRI LANKA - A Country Study
- ^ "Role of Intelligence Services". www.defence.lk. 2013-09-13 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ "Intelligence Chief Quits". Sri Lanka Guardian. සම්ප්‍රවේශය 9 August 2015.
- ^ "Nilantha appointed SIS chief". Sri Lankan Mirror. 2 March 2015. සම්ප්‍රවේශය 9 August 2015.
- ^ Athas, Iqbal (9 August 2009). "KP- he knows secrets that have never been told". Sunday Times.