ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය (ශ්‍රී ලංකාව)
 | |
| Agency overview | |
|---|---|
| Formed | 1948 |
| Preceding agency | |
| Jurisdiction | ශ්‍රී ලංකා රජය |
| Headquarters | ආරක්ෂක මූලස්ථාන සංකීර්ණය 6°55′47″N 79°50′42″E / 6.929710°N 79.844905°E |
| Annual budget |  US$ බිලියන 1.45 (2023)
[1](12% of GDP) |
| Minister responsible | |
| Agency executive |
|
| Child agencies | |
| වෙබ් අඩවිය | defence.lk |
ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය (ඉංග්‍රීසි: Ministry of Defence; දෙමළ: பாதுகாப்பு அமைச்சகம்) යනු රජයේ ආරක්ෂක ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වගකීම දරන ශ්‍රී ලංකා රජයේ කැබිනට් අමාත්‍යාංශය වන අතර ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවන්හි සමස්ත මූලස්ථානය ලෙස ක්‍රියා කරයි.
ජාතික ආරක්ෂාවට අදාළ ප්‍රතිපත්ති සැකසීම, සම්බන්ධීකරණය සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම එහි ප්‍රධාන අරමුණු බව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය පවසයි. සීතල යුද්ධයේ අවසානයත් සමග, ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය කෙටි කාලීන සාම්ප්‍රදායික මිලිටරි තර්ජනයක් අපේක්ෂා නොකර යි, ශ්‍රී ලංකාවට ඇති ප්‍රධාන තර්ජනය වූයේ දැනට අභාවයට ගොස් ඇති සංවිධානය වන එල්ටීටීඊ සහ ඉස්ලාමීය ත්‍රස්තවාදය යි. ත්‍රිවිධ හමුදාවේ එදිනෙදා කටයුතු, හදිසි සැලසුම් සහ ආරක්ෂක ප්‍රසම්පාදන කටයුතු ද ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය විසින් කළමනාකරණය කරයි.
ශ්‍රී ලංකා ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලය යනු ශ්‍රී ලංකා හමුදාව සහ පොලිසිය මෙහෙයවීමේ බලය ඇති ජාතික ආරක්ෂාව නඩත්තු කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා එල්ල වන ශ්‍රී ලංකා රජයේ විධායක ආයතනයයි. ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා සහ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ස්ථිර ලේකම්වරයා සහ ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානියා ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලයේ ස්ථිර සාමාජිකයින් වේ.
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]1948 දී ලංකාව නිදහස ලබා ගැනීමත් සමඟ රටේ සන්නද්ධ හමුදා පරිපාලනය කිරීම සහ ආරක්ෂක සහ විදේශ ප්‍රතිපත්ති සැකසීම සඳහා විදේශ කටයුතු සහ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය පිහිටුවන ලදී. අග්‍රාමාත්‍යවරයා ආරක්ෂක හා විදේශ කටයුතු අමාත්‍යවරයා ද වූ අතර, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු වූ ආරක්ෂක හා විදේශ කටයුතු පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු ලේකම්වරයකු ද ඔහුට සහාය විය.
1977 දී ජේ.ආර්. ජයවර්ධනගේ රජය විසින් වෙන වෙනම අමාත්‍යාංශ දෙකක් සකස් කර ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය පිහිටුවා විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය පිහිටුවන ලදී. එතැන් පටන් බොහෝ ජනාධිපතිවරු කෙටි කාලසීමාවක් හැර ආරක්ෂක අමාත්‍ය ධූරය ඔහු/ඇය යටතේ තබා ගත්හ. 1999 දී ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලය පිහිටුවන ලද්දේ ආරක්ෂක නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයාගෙන් හමුදාවේ සෘජු පාලනය ඉවත් කරමිනි.
2011 දී අමාත්‍යාංශය ආරක්ෂක හා නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය ලෙස නම් කරන ලදී.[2]
ආරක්ෂක අයවැය
[සංස්කරණය]
| වසර | වෙන් කරන ලද අයවැය (රු. බිලියන ගණනක) | පරිපූරක අයවැය (රු. බිලියන ගණනින්) | සමුච්චිත වියදම් (රු. බිලියන) |
|---|---|---|---|
| 1948 | – | – | |
| 1988 | 5 | – | 5 |
| 1989 | 4 | – | 9 |
| 1990 | 7 | – | 16 |
| 1991 | 11 | – | 27 |
| 1992 | 14 | – | 41 |
| 1993 | 17 | – | 58 |
| 1994 | 21 | – | 79 |
| 1995 | 39 | – | 118 |
| 1996 | 42 | – | 160 |
| 1997 | 41 | – | 201 |
| 1998 | 47 | – | 248 |
| 1999 | 44 | – | 292 |
| 2000 | 63 | – | 355 |
| 2001 | 60 | – | 415 |
| 2002 | 54 | – | 469 |
| 2003 | 52 | – | 521 |
| 2004 | 62 | – | 583 |
| 2005 | 64 | – | 647 |
| 2006 | 82 | – | 729 |
| 2007 | 140[3] | – | 869 |
| 2008 | 166[4] | – | 1035 |
| 2009 | 175 | 39 | 1,249 |
| 2010 | 273 | None | 1,552 |
| 2011 | 214 | 20 | 1,756 |
| 2012 | 230 | None | 1,986 |
| 2013 | 290 | None | 2,276 |
| 2014 | 253 | None | 2,529 |
| 2015 | 285 | None | 2,814 |
| 2016 | 307[5] | None | 3,121 |
| 2017 | 243[6] | None | 3,364 |
ඉහළ නිලධාරීන්
[සංස්කරණය]- ආරක්ෂක අමාත්‍ය - අනුර කුමාර දිසානායක
- ආරක්ෂක රාජ්ය අමාත්‍ය - පුරප්පාඩු
- නිත්‍ය ලේකම් - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් සම්පත් තුයකොන්ත
- ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී - ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා
- ජාතික බුද්ධි ප්‍රධානී - ජෙනරාල් රුවන් කුලතුංග
ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට එන දෙපාර්තමේන්තු
[සංස්කරණය]- ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාව
- ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව
- රාජ්ය බුද්ධි සේවය
- ශ්‍රී ලංකා වෙරළාරක්ෂක බලකාය
- ජෙනරාල් ශ්‍රීමත් ජෝන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලය
- ආරක්ෂක සේවා අණ හා මාණ්ඩලික විද්‍යාලය
- ජාතික ශිෂ්‍යභට බලකාය
- ආගමන හා විගමන දෙපාර්තමේන්තුව
- පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව
- සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව (කලින් ග්‍රාමාරක්ෂක සේවය)
- අන්තරායකර ඖෂධ පාලක ජාතික මණ්ඩලය
- රණවිරු සේවා අධිකාරිය (ප්‍රවීණ සුබසාධන අධිකාරිය)
- පර්යේෂණ හා සංවර්ධන මධ්යස්ථානය
මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ "In Defense of Sri Lanka's Defense Budget". thediplomat.com (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-11-20.
- ^ "Defence Ministry adds UD to its name". Daily FT. 17 ඔක්තෝබර් 2011. 1 අප්‍රේල් 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 1 දෙසැම්බර් 2012.
- ^ "Sri Lanka defence budget to soar". 10 October 2007. සම්ප්‍රවේශය 18 September 2017 – via news.bbc.co.uk.
- ^ "Sri Lanka earmarks record amount for defence spending - Livemint". www.livemint.com. 9 October 2008. සම්ප්‍රවේශය 18 September 2017.
- ^ "Defence allocation rises, education up four-fold, President's budget slashed". සම්ප්‍රවේශය 11 October 2015.
- ^ "Sri Lanka allocates Rs1.8tn for 2017 in Appropriation Bill". 20 October 2016.