ආණ්ඩුව
ආණ්ඩු ස්වරූප අනුව වර්ණ ගැන්වූ ලෝකයේ රටවල්1
- Map legend
1 This map was compiled according to the Wikipedia list of countries by system of government. See there for sources.Full presidential republics2 Semi-presidential republics2 Republics with an executive president or directory elected by or nominated by the legislature that may or may not be subject to parliamentary confidence Parliamentary republics2 Parliamentary constitutional monarchies where royalty does not hold significant power Parliamentary constitutional monarchies which have a separate head of government but where royalty holds significant executive and/or legislative power Absolute monarchies One-party states Countries where constitutional provisions for government have been suspended (e.g. military juntas) Countries that do not fit any of the above systems (e.g. provisional governments/unclear political situations) Overseas possessions, colonies, and places without governments
2 This map presents only the de jure form of government, and not the de facto degree of democracy. Some countries which are de jure republics are de facto authoritarian regimes. For a measure of the degree of democracy in countries around the world, see the Democracy Index or V-Dem Democracy indices.
| මෙම ලිපිය දේශපාලනය පිළිබඳ ලිපිමාලාවෙහි කොටසකි |
| දේශපාලනය |
|---|
|
|
| උප ලිපිමාලාව |
| දේශපාලනය ද්වාරය |
| මෙම ලිපිය |
| පාලන විධි |
|---|
ආණ්ඩුව යනු සාමාන්‍යයෙන් රාජ්‍යයක් වන සංවිධිත ප්‍රජාවක් පාලනය කරන පද්ධතිය හෝ පුද්ගල කණ්ඩායමයි.
එහි පුළුල් ආශ්‍රිත නිර්වචනය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ආණ්ඩුව(රජය) සාමාන්‍යයෙන් ව්‍යවස්ථාදායකය, විධායකය සහ අධිකරණයෙන් සමන්විත වේ. රජය යනු ආයතනික ප්‍රතිපත්ති බලාත්මක කරන මාධ්‍යයක් මෙන්ම ප්‍රතිපත්ති තීරණය කිරීමේ යාන්ත්‍රණයකි. බොහෝ රටවල රජය සතුව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ඇත, එහි පාලන මූලධර්ම සහ දර්ශනය පිළිබඳ ප්‍රකාශයකි.
සියලු වර්ගවල සංවිධානවලට පාලනය ඇති අතර,, ආසන්න වශයෙන් ස්වාධීන ජාතික ආණ්ඩු 200ක් සහ අනුබද්ධ සංවිධාන හැඳින්වීමට ආණ්ඩුව යන යෙදුම බොහෝ විට භාවිතා වේ.
ආණ්ඩුවක ව්‍යුහය
[සංස්කරණය]- විධායකය
- ව්‍යවස්ථාදායකය
- අධිකරණය
විවිධ ආණ්ඩු ක්‍රම
[සංස්කරණය]- අරාජික (Anarchy) - Absence, or lack of government.[1][2]
- ව්‍යවස්ථාපිත රජාණ්ඩු (Constitutional Monarchy) - A government that has a monarch, but his/her power is strictly limited by the government. Example: United Kingdom.
- ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ආණ්ඩු (Democracy) - Rule by a government where the people as a whole hold the power. It may be exercised by them (direct democracy), or through representatives chosen by them (representative democracy).[3][4][5]
- Despotism - Governing by a single individual, the despot, who wields all the power and authority of the state. Other persons are subsidiary to the despot.
- ඒකාධිපතිවාදය - Rule by an individual who has full power over the country.[6] See also Autocracy and Stratocracy.
- රජාණ්ඩු (Monarchy) - Rule by an individual who has inherited the role and expects to bequeath it to their heir.[7]
- රදල ආණ්ඩු (Oligarchy) - Rule by a small group of people who share similar interests or family relations.[8]
- ධනපති ආණ්ඩු (Plutocracy) - A government composed of the wealthy class.
- පූජක තන්ත්‍ර (Theocracy) - Rule by a religious elite.[9]
- Tyranny - Governing by a single ruler, the tyrant, holding vast, if not absolute power through a state.
ආශ්‍රිත ලිපි
[සංස්කරණය]- List of forms of government
- Central government
- Civics
- Comparative government
- Constitutional economics
- Deep state
- Digital democracy
- E-Government
- Government effectiveness index
- History of politics
- Legal rights
- List of countries by system of government
- List of European Union member states by political system
- Local government
- Ministry
- Political economy
- Political history
- Prime ministerial government
- State (polity)
- Voting system
- World government
සටහන්
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ American 65
- ^ Technically, anarchy is not a form of government
- ^ American 483
- ^ Fotopoulos, Takis, The Multidimensional Crisis and Inclusive Democracy. (Athens: Gordios, 2005). (English translation of the book with the same title published in Greek).
- ^ "Victorian Electronic Democracy : Glossary". July 28, 2005. සම්ප්‍රවේශය 2007-12-14.
- ^ American 503
- ^ American 1134
- ^ American 1225
- ^ American 1793
ආශ්‍රිත මංසළකුණු පැනල | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | දේශපාලනය පිළිබඳ මෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක. |