ශ්‍රී ලංකාවෙහි 16 වන පාර්ලිමේන්තුව
ශ්‍රී ලංකාවේ 16 වන පාර්ලිමේන්තුව යනු 2020 අගෝස්තු 5 වන දින පැවති 2020 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵල අනුව තීරණය වන එහි සාමාජිකත්වය සහිත ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ රැස්වීමයි. පාර්ලිමේන්තුව ප්‍රථම වරට 2020 අගෝස්තු 20 වන දින රැස් වූ අතර සැප්තැම්බර් 24 දින විසුරුවා හරින ලදී. 2024.[1][2]
රජය
[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකා පොදුජන නිදහස් සන්ධානයට මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අගමැති කර ශක්තිමත් බහුතර බලයක් සහිත ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට හැකි විය.
2022 දී රට පුරා ඇති වූ විරෝධතා මධ්‍යයේ මහින්ද රාජපක්ෂ ඉල්ලා අස් වූ අතර ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස රනිල් වික්‍රමසිංහ පත් කරන ලදී.
2022 ජුලි 13 වන දින ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පලා ගොස් 2022 ජූලි 14 දින ඉල්ලා අස්විය.[3] රනිල් වික්‍රමසිංහ ජුලි 20 දින පාර්ලිමේන්තුව විසින් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ අතර දිනේෂ් ගුණවර්ධන අගමැති ලෙස පත් කරන ලද්දේ ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ විසිනි.[4]
2024 මාර්තු 5 වන දින, ප්‍රධාන විපක්ෂයේ සමගි ජන බලවේගය විසින් පාර්ලිමේන්තු කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන මහතාට එරෙහිව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් භාර දුන්නේ, ඔන්ලයින් ආරක්ෂණ පනත් කෙටුම්පතට අත්සන් තැබීමට ඉඩ දීමෙන් ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කිරීමට ඔහුගේ ක්‍රියාව අපොහොසත් වූ බව පවසමිනි.[5][6][7] මෙම යෝජනාව මාර්තු 19 සිට 21 දක්වා විවාදයට ගත් අතර, ඊට පක්ෂව ඡන්ද 75ක් සහ විපක්ෂව ඡන්ද 117ක් ලැබිමෙන් පරාජයට පත් විය.[8][9]
2024 සැප්තැම්බර් 23 දින, 2024 ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපතිවරණයෙන් එන්පීපී නායක අනුර කුමාර දිසානායකගේ ජයග්‍රහණයෙන් සහ පසුව දිවුරුම් දීමෙන් පසුව, අගමැති ගුණවර්ධන ඉල්ලා අස්විය.[10] ඊට පසු දින දිසානායක විසින් හරිනි අමරසූරිය අගමැති ලෙස පත් කරන ලදී.[11] එදිනම දිසානායක මහතා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර 2024 නොවැම්බර් මාසයේ දී හදිසි පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් පවත්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය.[12][13]
නීති සම්පාදනය
[සංස්කරණය]- ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 20 වැනි සංශෝධනය 2020 ඔක්තෝම්බර් මාසයේ දී සම්මත විය.
- ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 21 වැනි සංශෝධනය 2022 ඔක්තෝම්බර් මාසයේ දී සම්මත විය.
- ඔන්ලයින් ආරක්ෂණ පනත 2024 ජනවාරි මාසයේදී සම්මත කරන ලදී.
සංයුතිය
[සංස්කරණය]16 වන පාර්ලිමේන්තුව සඳහා පක්ෂ සහ සන්ධාන සම්බන්ධ වෙනස්කම් පහත දැක්වේ.
- 2022 අප්‍රේල් 5 - ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරුන් 9 දෙනෙකු සහ මීට පෙර ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ රජය සමඟ සන්ධානගතව සිටි තවත් මන්ත්‍රීවරුන් 16 දෙනෙකු ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරුන් ලෙස කටයුතු කිරීමට රජයෙන් ඉවත් වේ. ශ්‍රීලනිප මන්ත්‍රීවරුන් 14 දෙනා, සීඩබ්ලිව්සී මන්ත්‍රීවරුන් 2 දෙනෙක් සහ ACMC මන්ත්‍රී මුස්ෂාරෆ් මුතුනබීන් ශ්‍රීලනිප රජයෙන් ඉවත් වී විපක්ෂයට යයි.[14]
- 2022 මැයි 12 - එක්සත් ජාතික පක්ෂ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස පත් කර ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ රජයට එක්වෙයි.
- 31 අගෝස්තු 2022 - ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සභාපති ජී. එල්. පීරිස් සහ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ඩලස් අලහප්පෙරුම ඇතුළු ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරුන් 13 දෙනෙක් ආණ්ඩුවෙන් ඉවත් වී ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරුන් ලෙස විපක්ෂයට ගියහ.[15]
- 2022 නොවැම්බර් 15 - ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරු 6 දෙනෙක් ආණ්ඩුවෙන් ඉවත් වී SJB හා එක් වෙති.[16]
- 18 ජූලි 2023 - SJB මන්ත්‍රීවරුන් 2ක් (හරින් ප්‍රනාන්දු සහ මනූෂ නානායක්කාර) රජයට සහය දීම නිසා ඔවුන්ගේ පක්ෂයෙන් නෙරපා හරිනු ලැබේ. මෙම මන්ත්‍රීවරුන් 2 දෙනා ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරුන් ලෙස රජයට මාරු වන අතර මසකට පසු නැවත එක්සත් ජාතික පක්ෂයට බඳවා ගනු ලැබේ.[17][18]
- 2023 ඔක්තෝබර් 6 - ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී අහමඩ් නසීර් සයිනුලාබ්දීන් ඔහුගේ පක්ෂයෙන් නෙරපා හරින ලද අතර ඔහු රජයට සහය දීම නිසා ඔහුගේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධුරය අහිමි විය. ඔහුගේ ආදේශකයා විපක්ෂයේ පැත්ත ගන්නා අතර, එමගින් ආණ්ඩුවට එක් ආසනයක් අඩු විය.[19]
- 1 ජනවාරි 2024 - ශ්‍රීලනිප මන්ත්‍රී ශාන් විජයලාල් ද සිල්වා SJB වෙත හරස් වේ.[20]
මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ The Gazette Extraordinary (24 September 2024). "Proclamation by the President" (PDF). Department of Government Printing. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ Ng, Kelly (24 September 2024). "Sri Lanka's new president dissolves parliament". BBC. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ "Sri Lanka: President Gotabaya Rajapaksa flees the country on military jet". BBC News. 13 July 2022.
- ^ "Dinesh Gunawardena takes oath as new Prime Minister of Sri Lanka". Business Standard India. 22 July 2022.
- ^ "Sri Lanka main opposition files no-confidence motion against speaker". EconomyNext (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2024-02-26. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-15.
- ^ "No-confidence motion against Speaker handed over". www.adaderana.lk (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-03-18.
- ^ "Opposition MPs submit no-confidence motion against Parliament Speaker". Press Trust of India. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-15.
- ^ Walpola, Thilina (2024-03-22). "No-faith motion against Speaker defeated" (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-03-22.
- ^ "No-confidence motion against Speaker defeated in Parliament". www.adaderana.lk (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-03-22.
- ^ "Sri Lankan PM Dinesh Gunawardena resigns". Deccan Herald (ඉංග්‍රීසි බසින්). PTI. සම්ප්‍රවේශය 2024-09-23.
- ^ "Former academic named Sri Lanka's third female prime minister". BBC. සම්ප්‍රවේශය 2024-09-24.
- ^ The Gazette Extraordinary (24 September 2024). "Proclamation by the President" (PDF). Department of Government Printing. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ Ng, Kelly (24 September 2024). "Sri Lanka's new president dissolves parliament". BBC. 24 September 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 September 2024.
- ^ "SLPP MPs who became independent in Parliament". www.adaderana.lk (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 6 April 2022.
- ^ "SLPP Chairman G. L. Peiris & several SLPP MPs become independent". Sri Lanka News - Newsfirst (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-08-31. සම්ප්‍රවේශය 2022-08-31.
- ^ "Six SLPP independent MPs crossover to Samagi Jana Alliance | Daily FT". www.ft.lk (English බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-05-20.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ "SJB decides to expel Harin and Manusha". www.adaderana.lk (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-10-10.
- ^ bugsbunny (2023-08-02). "Harin and Manusha back in the UNP". Colombo Gazette (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-10-19.
- ^ "Supreme Court in landmark judgement affirms power of political parties to expel members". Sri Lanka News - Newsfirst (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2023-10-06. සම්ප්‍රවේශය 2023-10-10.
- ^ "First crossover of 2024 : SLFP MP Shan Wijayalal joins SJB". NewsWire (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2024-01-01. සම්ප්‍රවේශය 2024-04-14.