Jump to content

සමලිංගිකතාව

සබැඳි සංස්කරණය කරන්න
විකිපීඩියා වෙතින්
දේදුනු කොඩිය

සමලිංගිකත්වය යනු එකම ලිංගයේ හෝ ලිංගයේ සාමාජිකයන් අතර ලිංගික ආකර්ෂණය, ආදර ආකර්ෂණය හෝ ලිංගික හැසිරීම් වේ.[1][2][3] ලිංගික දිශානතියක් ලෙස, සමලිංගිකත්වය යනු "චිත්තවේගීය, ආදර, සහ/හෝ ලිංගික ආකර්ෂණවල කල්පවත්නා රටාවක්" වන්නේ එකම ලිංගයේ හෝ ලිංගයේ පුද්ගලයන්ට පමණි.[4] එය "එම ආකර්ෂණයන්, ආශ්‍රිත හැසිරීම් සහ එම ආකර්ෂණ බෙදාගන්නා වෙනත් ප්‍රජාවක සාමාජිකත්වය මත පදනම් වූ පුද්ගලයෙකුගේ අනන්‍යතා හැඟීම ද සඳහන් කරයි."[5][6]

ද්වීලිංගිකත්වය සහ විෂම ලිංගිකත්වය සමඟ සමලිංගිකත්වය යනු විෂමලිංගික-සමලිංගික අඛණ්ඩතාව තුළ ලිංගික දිශානතියේ ප්‍රධාන කාණ්ඩ තුනෙන් එකකි.[5] විද්‍යාඥයින් තවමත් ලිංගික දිශානතියට නිශ්චිත හේතුව නොදන්නා නමුත් එය ජානමය, හෝර්මෝන සහ පාරිසරික බලපෑම් වල සංකීර්ණ අන්තර් ක්‍රියාකාරිත්වයක් නිසා ඇති වන බව ඔවුන් න්‍යායාත්මක කරන අතර එය තේරීමක් ලෙස නොසලකයි.[7][8][9] ලිංගික දිශානතියට හේතුව පිළිබඳ කිසිදු න්‍යායක් තවමත් පුළුල් සහයෝගයක් ලබාගෙන නැතත්, විද්‍යාඥයන් ජීව විද්‍යාත්මකව පදනම් වූ න්‍යායන් වලට කැමැත්තක් දක්වයි.[7][8] විශේෂයෙන්ම පිරිමින් සඳහා, සමාජීය ඒවාට වඩා, ලිංගික දිශානතිය සඳහා සමාජීය නොවන, ජීව විද්‍යාත්මක හේතූන් සඳහා සහාය වන සාක්‍ෂි සැලකිය යුතු තරම් තිබේ.[10][11][12] ලිංගික දිශානතිය සම්බන්ධයෙන් දෙමාපියන්ගේ හෝ මුල් ළමාවියේ අත්දැකීම් භූමිකාවක් ඉටු කරන බවට සාරභූත සාක්ෂි නොමැත.[13] සමලිංගික ක්‍රියාකාරකම් අස්වාභාවික බව ඇතැමුන් විශ්වාස කරන අතර,[14] විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ සමලිංගිකත්වය මිනිස් ලිංගිකත්වයේ සාමාන්‍ය සහ ස්වභාවික විචලනය වන අතර එයම ඍණාත්මක මනෝවිද්‍යාත්මක බලපෑම් ඇති කරන ප්‍රභවයක් නොවන බවයි.[5][15]ලිංගික දිශානතිය වෙනස් කිරීම සඳහා මනෝවිද්‍යාත්මක මැදිහත්වීම් භාවිතා කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි නොමැත.[16][17]

සමලිංගික පුද්ගලයින් සඳහා වඩාත් පොදු යෙදුම් ගැහැණු සඳහා සමලිංගික සහ පිරිමි සඳහා සමලිංගික වේ, නමුත් සමලිංගික යන පදය පොදුවේ සමලිංගික ගැහැණු සහ පිරිමි යන දෙඅංශයෙන්ම යොමු වේ. සමලිංගික හෝ සමලිංගික පුද්ගලයින්ගේ ප්‍රතිශතය සහ සමලිංගික ආදර සබඳතාවල හෝ සමලිංගික ලිංගික අත්දැකීම් ඇති පුද්ගලයින්ගේ ප්‍රතිශතය බොහෝ සමලිංගික සහ සමලිංගික පුද්ගලයින් ඇතුළු විවිධ හේතු නිසා විශ්වාසදායක ලෙස තක්සේරු කිරීමට පර්යේෂකයන්ට අපහසුය. සමලිංගික භීතිකාව සහ විෂම ලිංගිකත්වය වැනි අගතිය හෝ වෙනස් කොට සැලකීම හේතුවෙන් විවෘතව හඳුනා ගැනීම.[18] සමලිංගික හැසිරීම් බොහෝ මිනිසුන් නොවන සත්ත්ව විශේෂවල ද ලේඛනගත කර ඇත, නමුත් මිනිසුන් සමලිංගික දිශානතියක් ප්‍රදර්ශනය කරන විශේෂ දෙකෙන් එකකි (අනෙක් බැටළුවන්).[10]

බොහෝ සමලිංගික සහ සමලිංගික පුද්ගලයින් කැපවූ සමලිංගික සබඳතාවල යෙදී සිටිති. මෙම සබඳතා අත්‍යවශ්‍ය මනෝවිද්‍යාත්මක කරුණු අනුව විෂමලිංගික සබඳතාවලට සමාන වේ.[6] සමලිංගික සබඳතා සහ ක්‍රියාවන් වාර්තාගත ඉතිහාසය පුරාවටම අගය කර ඇත මෙන්ම හෙළා දැක ඇත, ඒවා ගත් ආකාරය සහ ඒවා සිදු වූ සංස්කෘතිය මත පදනම්ව.[19] 20 වන ශතවර්ෂයේ අවසානයේ සිට, සමලිංගිකයින් සඳහා නිදහස සහ සමානාත්මතාවය සඳහා ගෝලීය ව්‍යාපාරයක් ඇති අතර, පාසලේදී සමලිංගික දරුවන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා හිරිහැර කිරීම් විරෝධී නීති හඳුන්වාදීම, වෙනස් කොට සැලකීම් නොකිරීම, හමුදාවේ සේවය කිරීමට සමාන හැකියාව සහතික කරන නීති ඇතුළත් වේ. , සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා සමාන ප්‍රවේශය, දරුකමට හදා ගැනීමට සහ දෙමාපියන්ට සමාන හැකියාව, සහ විවාහ සමානාත්මතාවය ස්ථාපිත කිරීම.

නිරුක්තිය

[සංස්කරණය]

සමලිංගික යන වචනය ග්‍රීක සහ ලතින් දෙමුහුන් එකක් වන අතර, පළමු මූලද්‍රව්‍යය ග්‍රීක ὁμός homos වෙතින් ව්‍යුත්පන්න වූ "එකම" (හෝමෝ සේපියන්ස් හි මෙන් ලතින් හෝමෝ, "මිනිසා" හා සම්බන්ධ නොවේ), එමඟින් ලිංගික ක්‍රියා සහ සාමාජිකයන් අතර ඇති ආදරය අදහස් වේ. සමලිංගිකත්වය, සමලිංගිකත්වය ඇතුළුව.[20][21] මුද්‍රිත සමලිංගිකයෙකුගේ ප්‍රථම පෙනුම දක්නට ලැබෙන්නේ ඔස්ට්‍රියාවේ උපන් නවකතාකාරියක වන කාල්-මරියා කර්ට්බෙනි විසින් 1868 දී කාල් හෙන්රිච් උල්රිච් වෙත යවන ලද ලිපියකිනි.[22][23] Prussian anti-sodomy නීතියකට එරෙහිව තර්ක කිරීම.[24] 1886 දී මනෝචිකිත්සක රිචඩ් වොන් ක්‍රැෆ්ට්-ඊබින් විසින් ඔහුගේ "Psychopathia Sexualis" නම් ග්‍රන්ථයේ සමලිංගික සහ විෂමලිංගික යන යෙදුම් භාවිතා කරන ලදී. Krafft-Ebing ගේ පොත ගිහියන් සහ වෛද්‍යවරුන් අතර කෙතරම් ජනප්‍රියද යත් විෂමලිංගික සහ සමලිංගික යන යෙදුම් ලිංගික දිශානතිය සඳහා වඩාත් පුළුල් ලෙස පිළිගත් පද බවට පත් විය.[25][26] එනිසා, මෙම යෙදුමේ වර්තමාන භාවිතය 19 වන සියවසේ පුලුල් පුද්ගල වර්ගීකරණයේ සම්ප්‍රදාය තුළ එහි මූලයන් ඇත.

එක්සත් ජනපදයේ බොහෝ නවීන විලාසිතා මාර්ගෝපදේශකයින් සමලිංගික යන්න නාම පදයක් ලෙස භාවිතා කිරීමට එරෙහිව නිර්දේශ කරයි, ඒ වෙනුවට සමලිංගික මිනිසා හෝ ලෙස්බියන් භාවිතා කරයි.[27] ඒ හා සමානව, සමහරු සමලිංගික භාවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම වළක්වා ගැනීමට නිර්දේශ කරන්නේ එයට ඍණාත්මක, සායනික ඉතිහාසයක් ඇති නිසා සහ එම වචනය කෙනෙකුගේ ලිංගික හැසිරීම් (ආදරණීය හැඟීම්වලට ප්‍රතිවිරුද්ධව) පමණක් යොමු වන නිසාත්, ඒ අනුව එය සෘණාත්මක අර්ථයක් ඇති නිසාත්ය.[27] සමලිංගික සහ ලෙස්බියන් වඩාත් පොදු විකල්ප වේ. LGBT (සමහර විට GLBT ලෙස ලියා ඇත) මුලිකත්වය නිර්මාණය කිරීම සඳහා පළමු අකුරු නිතර ඒකාබද්ධ කරනු ලැබේ, එහි B සහ T ද්විලිංගික සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගිකයන් වෙත යොමු වේ.

සමලිංගිකත්වය විශේෂයෙන්ම පිරිමි සමලිංගිකත්වයට යොමු කරයි,[28] නමුත් සියලුම LGBT පුද්ගලයන් වෙත යොමු කිරීමට පුළුල් අර්ථයකින් භාවිතා කළ හැක. ලිංගිකත්වයේ සන්දර්භය තුළ, ලෙස්බියන් යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කාන්තා සමලිංගිකත්වය පමණි. ලෙස්බියන් යන වචනය ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ ග්‍රීක දිවයින ලෙස්බොස් යන නාමයෙන් වන අතර එහිදී කවියා සපෝ තරුණ කාන්තාවන් සමඟ ඇයගේ චිත්තවේගීය සබඳතා ගැන බොහෝ දුරට ලියා ඇත.[29][30]

මුල් ලේඛකයින් ඕනෑම තනි ලිංගික සන්දර්භයක් (සියලු ගැහැණු ළමයින් සඳහා වන පාසලක් වැනි) හැඳින්වීමට සමලිංගික යන විශේෂණ පදය භාවිතා කළද, අද මෙම යෙදුම ලිංගික ආකර්ෂණය, ක්‍රියාකාරකම් සහ දිශානතිය සඳහා පමණක් භාවිතා වේ. සමලිංගික යන යෙදුම දැන් විශේෂයෙන් ලිංගික නොවන තනි ලිංගික සන්දර්භ විස්තර කිරීමට භාවිතා කරයි. සමලිංගික ආදරය, homophilia ගැන සඳහන් කරන වචනයක් ද තිබේ.

සමලිංගික ආකර්ෂණය හෝ ලිංගික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා වන සමහර සමාන පද අතරට පිරිමින් සමඟ ලිංගිකව එක්වන පිරිමින් හෝ MSM (වෛද්‍ය ප්‍රජාව තුළ ලිංගික ක්‍රියාකාරකම් ගැන විශේෂයෙන් සාකච්ඡා කිරීමේදී භාවිතා වේ) සහ සමලිංගික (කලා කෘති ගැන සඳහන් කිරීම) ඇතුළත් වේ.[31][32] ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් අපකීර්තිමත් පදවලට queer, faggot, fairy, poof, poofter[33] සහ homo ඇතුළත් වේ.[34][35][36][37] 1990 ගණන්වල පටන්, මේවායින් සමහරක් සමලිංගික පිරිමින් සහ සමලිංගිකයන් විසින් ධනාත්මක වචන ලෙස නැවත ප්‍රකාශ කර ඇත, queer studys, queer theory සහ ජනප්‍රිය ඇමරිකානු රූපවාහිනී වැඩසටහනක් වන Queer Eye for the Straight Guy පවා භාවිතා කරන ලදී.[38] හෝමෝ යන වචනය ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ ඇති අපකීර්තිමත් අර්ථයකින් තොරව වෙනත් බොහෝ භාෂා වල දක්නට ලැබේ.[39] වාර්ගික අපවාද සහ වාර්ගික අපවාදයන් මෙන්ම, මෙම යෙදුම් භාවිතය තවමත් අතිශයින් අහිතකර විය හැක. මෙම නියමයන් සඳහා පිළිගත හැකි භාවිතයේ පරාසය සන්දර්භය සහ කථානායක මත රඳා පවතී.[40] ප්‍රතිවිරුද්ධව, සමලිංගික පිරිමින් සහ ගැහැණුන් විසින් ධනාත්මක, ස්ථිර පදයක් ලෙස මුලින් වැළඳගත් සමලිංගික වචනය (සමලිංගික විමුක්තිය සහ සමලිංගික අයිතිවාසිකම් ලෙස),[41] 2000 ගණන්වල මුල් භාගයේදී තරුණයින් අතර පුලුල්ව පැතිරුනු නින්දිත භාවිතයට පැමිණියේය.[42]

ඇමරිකානු LGBT හිමිකම් සංවිධානය GLAAD මාධ්‍යයට උපදෙස් දෙන්නේ සමලිංගිකයින් හෝ සමලිංගික සබඳතා විස්තර කිරීමට සමලිංගික යන පදය භාවිතා කිරීමෙන් වළකින ලෙස මෙම යෙදුම "සමලිංගික විරෝධී අන්තවාදීන් විසින් සමලිංගික පුද්ගලයින්, ජෝඩු සහ සබඳතා අවමන් කිරීමට නිතර භාවිතා කරන" බැවිනි.[43]

නීතිය සහ දේශපාලනය

[සංස්කරණය]

නීත්යානුකූලභාවය

[සංස්කරණය]

බොහෝ ජාතීන් දේශීය කැමැත්ත ඇති වයසට වඩා වැඩි සම්බන්ධයක් නැති පුද්ගලයන් අතර සම්මුතික ලිංගික සංසර්ගය තහනම් නොකරයි. සමහර අධිකරණ බලයන් විවාහය ඇතුළුව සමලිංගික ජෝඩුවල පවුල් ව්‍යුහයන් සඳහා සමාන අයිතිවාසිකම්, ආරක්ෂාව සහ වරප්‍රසාද තවදුරටත් හඳුනා ගනී. සමහර රටවල් සහ අධිකරණ බල ප්‍රදේශ සියලුම පුද්ගලයන් විෂමලිංගික ක්‍රියාකාරකම් වලට සීමා විය යුතු අතර ලිංගික නීති හරහා සමලිංගික ක්‍රියාකාරකම් වලට ඉඩ නොදිය යුතුය. ෂරියා පාලනය කරන ඉස්ලාමීය රටවල සහ අධිකරණ බල ප්‍රදේශවල වැරදිකරුවන්ට මරණ දණ්ඩනයට මුහුණ දිය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, නිල ප්‍රතිපත්ති සහ සැබෑ ලෝකයේ බලාත්මක කිරීම අතර බොහෝ විට සැලකිය යුතු වෙනස්කම් තිබේ.

1932 දී පෝලන්තය, 1933 දී ඩෙන්මාර්කය, 1944 දී ස්වීඩනය, සහ 1967 දී එංගලන්තය සහ වේල්සය වැනි බටහිර ලෝකයේ සමහර ප්‍රදේශවල සමලිංගික ක්‍රියා සාපරාධී ක්‍රියාවන් තහනම් කරනු ලැබුවද, සමලිංගික ප්‍රජාව මුලින්ම සාක්ෂාත් කර ගැනීමට පටන් ගත්තේ 1970 ගණන්වල මැද භාගයේදී ය. සමහර සංවර්ධිත රටවල සීමිත සිවිල් අයිතිවාසිකම්. මීට පෙර 1952 දී DSM-I හි සමලිංගිකත්වය ලැයිස්තුගත කළ ඇමරිකානු මනෝචිකිත්සක සංගමය, විද්‍යාත්මක සාක්ෂි පිළිගැනීම සඳහා DSM-II හි සමලිංගිකත්වය ඉවත් කිරීම 1973 දී හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් කරා ළඟා විය.[6] 1977 දී, ක්විබෙක් ලිංගික දිශානතියේ පදනම මත වෙනස් කොට සැලකීම තහනම් කළ ලොව පළමු රාජ්‍ය මට්ටමේ අධිකරණ බල ප්‍රදේශය බවට පත් විය. 1980 ගනන් සහ 1990 ගණන් වලදී, සංවර්ධිත රටවල් කිහිපයක් සමලිංගික හැසිරීම් සාපරාධී නොවන සහ සමලිංගික සහ සමලිංගික පුද්ගලයින්ට රැකියා, නිවාස සහ සේවා වලදී වෙනස් කොට සැලකීම තහනම් කරන නීති පනවන ලදී. අනෙක් අතට, අද මැදපෙරදිග සහ අප්‍රිකාවේ බොහෝ රටවල් මෙන්ම ආසියාවේ, කැරිබියන් සහ දකුණු පැසිෆික් කලාපයේ රටවල් කිහිපයක්ද සමලිංගිකත්වය තහනම් කරයි. 2013 දී, ඉන්දීය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉන්දීය දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 377 වගන්තිය තහවුරු කළේ ය,[44] නමුත් 2018 දී එයම අවලංගු කර ඉන්දියාවේ සමලිංගික ක්‍රියාකාරකම් නීතිගත කළේ ය.[45] රටවල් දහයක් හෝ අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රධාන වශයෙන් ඉස්ලාමීය සහ ෂරියා නීතියට අනුව පාලනය වන, සමලිංගිකත්වය සඳහා මරණීය දණ්ඩනය පනවා ඇත. මේවාට ඇෆ්ගනිස්ථානය, ඉරානය, බෲනායි, මොරිටේනියාව, සෞදි අරාබිය සහ නයිජීරියාවේ සහ ජුබාලන්ඩ් හි ප්‍රදේශ කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.[46][47][48][49][50][51]

එක්සත් ජනපදය

[සංස්කරණය]

රැකියා වෙනස්කම් කිරීම යනු කුලියට ගැනීම, උසස් කිරීම, රැකියා පැවරීම, සේවයෙන් පහ කිරීම සහ වන්දි ලබා දීම සහ විවිධ ආකාරයේ හිරිහැර කිරීම් වැනි වෙනස් කොට සැලකීමේ රැකියා භාවිතයන් ය. එක්සත් ජනපදයේ "නීත්‍යානුකූල වරදක් ලෙස ලිංගික දිශානතිය මත පදනම් වූ රැකියා වෙනස්කම් කිරීම ස්ථාපිත කරන ව්‍යවස්ථාපිත, පොදු නීතිය සහ නඩු නීතිය ඉතා අල්පය."[52] සමහර ව්‍යතිරේක සහ විකල්ප නීතිමය උපාය මාර්ග තිබේ. ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන්ගේ විධායක නියෝගය 13087 (1998) ෆෙඩරල් සිවිල් ශ්‍රම බලකායේ තරඟකාරී සේවයේ ලිංගික දිශානතිය මත පදනම්ව වෙනස් කොට සැලකීම තහනම් කරයි,[53] සහ ෆෙඩරල් සිවිල් නොවන සේවකයින්ට එක්සත් ජනපද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ නියමිත ක්‍රියාවලි වගන්තිය යටතේ පිළිපැදිය හැකිය.[54] පුද්ගලික අංශයේ සේවකයන්ට 1964 සිවිල් අයිතිවාසිකම් පනතේ VII මාතෘකාවක් quid pro quo ලිංගික හිංසන න්‍යායක් යටතේ,[55] "සතුරු වැඩ පරිසරය" න්‍යායක්,[56] ලිංගික ඒකාකෘතික න්‍යායක්,[57] හෝ වෙනත් ඒවා තිබිය හැක. [52]

නිවාස වෙනස්කම් කිරීම යනු ඉඩම් හිමියන් විසින් විභව හෝ වත්මන් කුලී නිවැසියන්ට වෙනස් කොට සැලකීමයි. එක්සත් ජනපදයේ, ලිංගික දිශානතිය හෝ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගෙන එවැනි වෙනස්කම් කිරීමට එරෙහිව ෆෙඩරල් නීතියක් නොමැත, නමුත් අවම වශයෙන් ප්‍රාන්ත දහතුනක් සහ බොහෝ ප්‍රධාන නගර එය තහනම් කරමින් නීති පනවා ඇත.[58]

වෛරී අපරාධ (පක්ෂග්‍රාහී අපරාධ ලෙසද හැඳින්වේ) යනු සමලිංගික භීතිකාව හෝ හඳුනාගත හැකි සමාජ කණ්ඩායමකට එරෙහිව පක්ෂග්‍රාහී වීම, සාමාන්‍යයෙන් ජාතිය (මානව වර්ගීකරණය), ආගම, ලිංගික දිශානතිය, ආබාධිතභාවය, වාර්ගිකත්වය, ජාතිකත්වය, වයස, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය යන අනන්‍යතාවය මගින් නිර්ණය කරන ලද අපරාධ හෝ දේශපාලන සම්බන්ධ ය. එක්සත් ජනපදයේ, ප්‍රාන්ත 45ක් සහ කොලොම්බියා දිස්ත්‍රික්කයේ විවිධ ආකාරයේ පක්ෂග්‍රාහී ප්‍රචණ්ඩත්වය හෝ බිය ගැන්වීම් අපරාධ කිරීමේ ව්‍යවස්ථා ඇත (ව්‍යතිරේක AZ, GA, IN, SC, සහ WY වේ). මෙම සෑම ප්‍රඥප්තියක්ම ජාතිය, ආගම සහ වාර්ගිකත්වය මත පක්ෂග්‍රාහීත්වය ආවරණය කරයි; ඒවායින් 32 ක් ලිංගික දිශානතිය, 28 ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය සහ 11 ක් සංක්‍රාන්ති ලිංගික/ලිංගික අනන්‍යතාවය ආවරණය කරයි.[59] 2009 ඔක්තෝම්බර් මාසයේ දී, මැතිව් ෂෙපර්ඩ් සහ ජේම්ස් බර්ඩ් ජූනියර් වෛරී අපරාධ වැලැක්වීමේ පනත, "... පුද්ගලයාගේ සැබෑ හෝ වටහා ගැනීම හේතුවෙන් අපරාධකරු විසින් වින්දිතයා තෝරාගෙන ඇති පක්ෂග්‍රාහී ප්‍රචණ්ඩත්වය විමර්ශනය කිරීමට සහ නඩු පැවරීමට අධිකරණ දෙපාර්තමේන්තුවට බලය ලබා දෙයි. ජාතිය, වර්ණය, ආගම, ජාතික සම්භවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ලිංගික දිශානතිය, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය හෝ ආබාධිතභාවය", නීතියට අත්සන් කරන ලද අතර, වෙනත් වැරදි අතර, එක්සත් ජනපදයේ ෆෙඩරල් අපරාධයක් ලෙස ලිංගික දිශානතිය මත පදනම් වූ වෛරී අපරාධ සිදු කරයි.[60]

යුරෝපනු සංගමය

[සංස්කරණය]

යුරෝපීය සංගමය තුළ, ලිංගික දිශානතිය හෝ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය මත පදනම්ව ඕනෑම ආකාරයක වෙනස්කම් කිරීම යුරෝපා සංගමයේ මූලික අයිතිවාසිකම් ප්‍රඥප්තිය යටතේ නීති විරෝධී වේ.[61]

ශ්‍රී ලංකාව

[සංස්කරණය]
ප්‍රධාන ලිපිය: ශ්‍රී ලංකා දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 365 වගන්තිය

1886 දී සමපාදිත දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය අනුව ලංකාව තුල සමලිංගික වර්‍යාවල නිරතවීම දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 365 සහ 365A වගන්තීන්ට අනුව දඩුවම් ලැබියහැකි වරදකි. ඒ අනුව දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 365 වගන්තිය අනුව යම් පුද්ගලයතු ස්වකැමැත්තෙන් සම ලිංගික වර්‍යාවක හෝ එසෙත් නොමැතිනම් සතකු සමග හෝ අනෙක් පාර්ශවයේ කැමැත්ත ඇතිව හෝ නැතිව සමලිංගික චර්යාවක යෙදේනම් වසර 10 සිර දඩුවමක් සහ දඩයකට යටත්විය යුතු ය. බාල වයස්කරුවකු සමග සමලිංගික ඇසුරක් නම් බරපතල වැඩසහිත වසර 10 නොඅඩු සිරදඩුවමක් හෝ වසර 20 සිර දඩුවමක් සමග දඩයකට යටත්විය යුතුය.එසෙම අපරාධයට යටත්වූ අයට අධිකරණයේ අභිමතය පරිදි නියමකල වන්දියක් ගෙවීමට සිදුවේ.

365A වගන්තිය අනුව යම් පිරිසක් ප්‍රසිද්ධ ස්ථානයක දී සමලිංගික වර්‍යාවල ස්ව කැමැත්තෙන් යෙදේනම් වසර 2 කට නොඅඩු සිර දඩුවමක් හා දඩයක් ගෙවීමට සිදුවේ.බාල වයස්කරුවකු සමග සමලිංගික ඇසුරක් නම් බරපතල වැඩ සහිත වසර 10 සිර දඩුවමක් හෝ වසර 20 සිර දඩුවමක් සහිත දඩයක් හා අධිකරණයේ අභිමතය පරිදි වන්දියක් ගෙවීමට සිදුවේ.

මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව තුල සමලිංගික වර්‍යාවකට තම අභිමතය පරිදි අනෙක් පාර්ශවයේ කැමැත්ත ඇතිව හෝ නැතිව සමලිංගික වර්‍යාවක යෙදීම දඩුවම් ලැබියහැකි වරදකි.[62]

මූලාශ්‍ර

[සංස්කරණය]
  1. ^ "Definitions Related to Sexual Orientation and Gender Diversity in APA Documents" (PDF). American Psychological Association. 2015. p. 6. 19 April 2022 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 February 2020. Sexual orientation refers to the sex of those to whom one is sexually and romantically attracted. ... [It is] one's enduring sexual attraction to male partners, female partners, or both. Sexual orientation may be heterosexual, samesex (gay or lesbian), or bisexual. ... A person may be attracted to men, women, both, neither, or to people who are genderqueer, androgynous, or have other gender identities. Individuals may identify as lesbian, gay, heterosexual, bisexual, queer, pansexual, or asexual, among others. ... Categories of sexual orientation typically have included attraction to members of one's own sex (gay men or lesbians), attraction to members of the other sex (heterosexuals), and attraction to members of both sexes (bisexuals). While these categories continue to be widely used, research has suggested that sexual orientation does not always appear in such definable categories and instead occurs on a continuum .... Some people identify as pansexual or queer in terms of their sexual orientation, which means they define their sexual orientation outside of the gender binary of 'male' and 'female' only.
  2. ^ Eric B. Shiraev; David A. Levy (2016). Cross-Cultural Psychology: Critical Thinking and Contemporary Applications, Sixth Edition. Taylor & Francis. p. 216. ISBN 978-1134871315. 24 November 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2021. Sexual orientation refers to romantic or sexual attraction to people of a specific sex or gender. ... Heterosexuality, along with bisexuality and homosexuality are at least three main categories of the continuum of sexual orientation. ... Homosexuality is a romantic or sexual attraction between persons of the same sex or gender.
  3. ^ James R. Lehman; Kristine Diaz; Henry Ng; Elizabeth M. Petty; Meena Thatikunta; Kristen Eckstrand, eds. (2019). The Equal Curriculum: The Student and Educator Guide to LGBTQ Health. Springer Nature. p. 5. ISBN 978-3030240257. 24 November 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2021. Homosexual, literally meaning "same sex", is used as an adjective to describe same-sex or same-gender attraction. ... The term introduces ambiguity because is often applied as an identity label to a person or group based on their behaviors, not because of self-identified sexual orientation or sexual desires. ... in addition to having potentially negative connotations, homosexual is unclear as to what group of people it describes...
  4. ^ "General Definitions". LGBT Resource Center (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-08-04.
  5. ^ a b c "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. 8 August 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 August 2013.
  6. ^ a b c "Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365... – APA California Amicus Brief — As Filed" (PDF). p. 30. 3 January 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 21 December 2010.
  7. ^ a b Frankowski BL; American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence (June 2004). "Sexual orientation and adolescents". Pediatrics. 113 (6): 1827–32. doi:10.1542/peds.113.6.1827. ISSN 0031-4005. PMID 15173519. 20 March 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 September 2012.
  8. ^ a b Bogaert, Anthony F.; Skorska, Malvina N. (2020-03-01). "A short review of biological research on the development of sexual orientation". Hormones and Behavior. 119: 104659. doi:10.1016/j.yhbeh.2019.104659. ISSN 0018-506X. PMID 31911036.
  9. ^ Gloria Kersey-Matusiak (2012). Delivering Culturally Competent Nursing Care. Springer Publishing Company. p. 169. ISBN 978-0826193810. 30 November 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2016. Most health and mental health organizations do not view sexual orientation as a 'choice.'
  10. ^ a b Bailey JM, Vasey PL, Diamond LM, Breedlove SM, Vilain E, Epprecht M (2016). "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (21): 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562.
  11. ^ LeVay, Simon (2017). Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-029737-4. OL 26246092M – via Open Library.
  12. ^ Balthazart, Jacques (2012). The Biology of Homosexuality. Oxford University Press. ISBN 9780199838820. 26 January 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 July 2019.
  13. ^ "Submission to the Church of England's Listening Exercise on Human Sexuality". The Royal College of Psychiatrists. 16 October 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 June 2013.
  14. ^ Robinson, B. A. (2010). "Divergent beliefs about the nature of homosexuality". Religious Tolerance.org. 10 May 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 September 2011.
  15. ^ "'Therapies' to change sexual orientation lack medical justification and threaten health". Pan American Health Organization. 23 May 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 May 2012.
  16. ^ "Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts". American Psychological Association. 2009. 23 April 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2022.
  17. ^ "Psychological practices that attempt to change sexual orientation: Position statement". Australian Psychological Society. 12 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 January 2020.
  18. ^ LeVay, Simon (1996). Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality සංරක්ෂණය කළ පිටපත 13 දෙසැම්බර් 2017 at the Wayback Machine. Cambridge: The MIT Press ISBN 0-262-12199-9
  19. ^ Sexual Orientation සංරක්ෂණය කළ පිටපත 26 ජූලි 2011 at the Wayback Machine. American Psychiatric Association.
  20. ^ Room, Adrian (1986). A Dictionary of True Etymologies. Routledge & Kegan Paul. p. 84. ISBN 978-0710203403.
  21. ^ Statt, David A. (2004). A Student's Dictionary of Psychology. Psychology Press. p. 93. ISBN 978-1841693422.
  22. ^ Endres, Nikolai (2004). "Kertbeny, Károly Mária (1824-1882)". glbtq Encyclopedia. http://www.glbtqarchive.com/ssh/kertbeny_km_S.pdf. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 22 January 2022. 
  23. ^ "Karl-Maria Kertbeny: The Coinage and Dissemination of the Term", glbtq.com, http://www.glbtq.com/social-sciences/kertbeny_km.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 12 June 2012 
  24. ^ Feray Jean-Claude; Herzer Manfred (1990). "Homosexual Studies and Politics in the 19th Century: Karl Maria Kertbeny". Journal of Homosexuality. 19 (1): 23–47. doi:10.1300/j082v19n01_02. PMID 2187922.
  25. ^ "Krafft-Ebing, Richard von (1840–1902)". glbtq.com. 9 April 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  26. ^ "Psychopathia Sexualis". Kino.com. 4 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 September 2007.
  27. ^ a b "GLAAD Media Reference Guide - Glossary of Terms: LGBTQ". GLAAD. 24 February 2022. 23 April 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2022.
  28. ^ "gay". Oxford Dictionaries. 27 August 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 August 2015. (Of a person, especially a man) homosexual.
  29. ^ Johnson, Marguerite; Ryan, Terry, November 5- (2005). Sexuality in Greek and Roman society and literature : a sourcebook. Abingdon, Oxon: Routledge. p. 4. ISBN 978-0-203-64582-6. OCLC 252815648.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  30. ^ "Lesbian | Define Lesbian at Dictionary.com". Dictionary.reference.com. 7 March 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 August 2010.
  31. ^ "UNAIDS: Men who have sex with men" (PDF). UNAIDS. 20 March 2012 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 4 October 2012.
  32. ^ Younger, John G. (2005). Sex in the ancient world from A to Z (1st published. ed.). London: Routledge. p. 38. ISBN 0-415-24252-5.
  33. ^ "'I don't want a poofter to play me in a film': Sir Stirling Moss is embroiled in homophobia row after 'offensive' comments". The Independent. 14 March 2013. 10 August 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 August 2022.
  34. ^ The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin. 2000. ISBN 0-618-70172-9.
  35. ^ Spears, Richard A. (2007). "Fag". Dictionary of American Slang and Colloquial Expressions. 27 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 October 2012.
  36. ^ Dalzell, Tom, ed. (25 July 2008). The Routledge Dictionary of Modern American Slang and Unconventional English. Routledge. p. 1104. doi:10.4324/9780203895139. ISBN 978-0-203-89513-9.
  37. ^ "Dictionary of Sexual Terms". Sex-lexis.com. 15 October 2004 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 4 October 2012.
  38. ^ Taylor, Marvin J. "Queer Things from Old Closets: Libraries Gay and Lesbian Studies – Queer Theory" (PDF). Association of College and Research Libraries. 16 January 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 4 October 2012.
  39. ^ eds, Marc Wolinsky (1993). Gays and the military: Joseph Steffan versus the United States ([Online-Ausg.]. ed.). Princeton, NJ: Princeton University Press. pp. 49–55. ISBN 0691033072. 18 August 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2021.
  40. ^ eds, Marc Wolinsky ... (1993). Gays and the military: Joseph Steffan versus the United States ([Online-Ausg.]. ed.). Princeton, NJ: Princeton University Press. pp. 40–48. ISBN 0691033072. 18 August 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2021.
  41. ^ Murray, Stephen O. (2000). Homosexualities. Chicago: University of Chicago Press. p. 394. ISBN 9780226551944. 18 August 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2021.
  42. ^ Denise Winterman (18 March 2008). "How 'gay' became children's insult of choice". BBC News. 13 February 2009 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 October 2012.
  43. ^ "GLAAD Media Reference Guide – Terms To Avoid". GLAAD. 9 September 2011. 20 April 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 December 2014.
  44. ^ Shyamantha, Asokan (11 December 2013). "India's Supreme Court turns the clock back with gay sex ban". Reuters. 16 December 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 December 2013.
  45. ^ "Supreme Court of India scraps ban on homosexuality with its judgment on Section 377". NDTV. 9 September 2018. 7 September 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 September 2018.
  46. ^ Aengus Carroll; Lucas Paoli Itaborahy (May 2015). "State-Sponsored Homophobia: A World Survey of Laws: criminalisation, protection and recognition of same-sex love" (PDF). International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex association. 23 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 5 April 2019.
  47. ^ correspondent, Hannah Ellis-Petersen South-east Asia (28 March 2019). "Brunei introduces death by stoning as punishment for gay sex". The Guardian (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). ISSN 0261-3077. 14 March 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 March 2019.
  48. ^ "Brunei says it won't enforce gay death penalty after backlash". Reuters. 6 May 2019. 14 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 August 2019.
  49. ^ Mendos, Lucas Ramón (2019). State-Sponsored Homophobia 2019 (PDF). Geneva: ILGA. p. 359. 22 December 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 4 February 2021.
  50. ^ "UAE Penal Code" (PDF). ADJD.gov.ae. 29 April 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 1 February 2020.
  51. ^ "Here are the 10 countries where homosexuality may be punished by death". The Washington Post. 16 June 2016. 24 August 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 August 2017.
  52. ^ a b Donovan, James M; American Association of Law Libraries Standing Committee on Lesbian and Gay Issues (2007), Sexual Orientation and the Law, William S. Hein & Co.,
    ISBN 978-0-8377-0166-0
      § 5:17
  53. ^ "Executive Order 13087 of May 28, 1998", Federal Register 63 (105), 2 June 1998, http://frwebgate.access.gpo.gov/cgi-bin/getdoc.cgi?dbname=1998_register&docid=fr02jn98-135.pdf, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 7 September 2007 
  54. ^ Ashton v. Civiletti, 613 F.2d 923, 20 Fair Empl. Prac. Cas. (BNA) 1601, 21 Empl. Prac. Dec. (CCH) paragraph 30297 (D.C. Cir. 1979)
  55. ^ Kelly v. City of Oakland, 198 F.3d 779, 81 Fair Empl. Prac. Cas. (BNA) 1455, 77 Empl. Prac. Dec. (CCH) paragraph 46281 (9th Cir. 1999)
  56. ^ Oncale v. Sundowner Offshore Services, Inc., 523 U.S. 75 (1998).
  57. ^ Price Waterhouse v. Hopkins, 490 U.S. 228 (1989).
  58. ^ Renter's Rights Against Sexual Orientation Discrimination, http://realestate.findlaw.com/tenant/tenant-fair-housing/tenant-fair-housing-orientation.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 7 September 2007 
  59. ^ "State Hate Crime Laws", Anti-Defamation League, June 2006, http://www.adl.org/99hatecrime/state_hate_crime_laws.pdf, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 4 May 2007 
  60. ^ "President Barack Obama Signs Hate Crimes Legislation into Law". HRC. 28 October 2009. 28 October 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 August 2010.
  61. ^ Charter of Fundamental Rights of the European Union
  62. ^ https://www.change.org/p/concerned-citizens-against-365-365a
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සමලිංගිකතාව&oldid=698796" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි