ද්වාරය:උතුරු ඇමෙරිකාව
![]() | Portal maintenance status: (2024 අප්රේල්)
|
හැඳින්වීම

උතුරු ඇමෙරිකාව පෘථිවියේ උතුරු අර්ධගෝලයේ සහ බටහිර අර්ධගෝලයේ පිහිටි මහාද්වීපයකි. එය උතුරින් ආක්ටික් සාගරයෙන් ද, නැගෙනහිරින් උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයෙන් ද, ගිනිකොණින් කැරිබියන් මුහුදින් ද, බටහිරින් උතුරු ශාන්තිකර සාගරයෙන් ද වට වී ඇත. දකුණු ඇමෙරිකාව පිහිටා ඇත්තේ එයට ගිනිකොණ දෙසට වන්නටය.
වර්ග ප්රමාණය වර්ග කිමී 24,709,000ක පමණ වන උතුරු ඇමෙරිකාව මුළු පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් 4.8%ක් ද මුළු පෘථිවි භූමි ප්රමාණයෙන් 16.5%ක් ද වසා පවතියි. එය විශාලත්වය අතින් තුන්වැනි මහාද්වීපය වන අතර (ආසියාවට හා අප්රිකාවට පසුව) ජනගහණය අතින් සිව්වැනියා වේ (ආසියාවට, අප්රිකාවට හා යුරෝපයට පසුව).
තෝරාගත් ලිපි
-
Image 1
ඇන්ගුයිලා (/æŋˈɡwɪlə/ ang-GWIL-ə) යනු කැරිබියන් දූපත් වල බ්රිතාන්ය විදේශීය ප්රදේශයකි. එය පුවර්ටෝ රිකෝ සහ වර්ජින් දූපත් වලට නැගෙනහිරින් සහ ශාන්ත මාටින්ට කෙලින්ම උතුරින් පිහිටා ඇති ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි ලීවර්ඩ් දූපත් වලින් වඩාත්ම උතුරු දෙසින් පිහිටි එකකි. මෙම භූමිය ඇන්ගුයිලා ප්රධාන දූපතෙන් සමන්විත වන අතර, එහි පළලම ස්ථානයේ සැතපුම් 16 (කිලෝමීටර 26) දිග සහ සැතපුම් 3 (කිලෝමීටර 5) පළල සහ ස්ථිර ජනගහනයක් නොමැති ඉතා කුඩා දූපත් සහ කේ දූපත් ගණනාවක් ඇත. භූමියේ අගනුවර වන්නේ නිම්නයයි. භූමියේ මුළු භූමි ප්රමාණය වර්ග සැතපුම් 35 (වර්ග කිලෝමීටර් 91) වන අතර, ජනගහනය ආසන්න වශයෙන් 15,753 (2021) වේ.0 (තව දුරටත්...) -
Image 2
ප්රංශයේ නිල නාමය ප්රංශ ජනරජය යන්නය. ප්රංශය යුරෝපා සංගමයේ සාමාජික රටක් වන අතර එහි බටහිර දිසාවේ පිහිටියේ ය. වෙනත් මහාද්වීපයන් හි සහ ඉන්දියන්, පැසිපික් හා අත්ලාන්තික් සාගරයන් හි පිහිට, සන්තක ප්රදේශයන් ද දූපත් ද ප්රංශයට අයත්ව තිබේ. ප්රංශය ඒකීය. අර්ධ පූර්ණ බලතල සහිත ජනාධිපති තනතුරකින් යුත් සමූහාන්ඩුවකි. (Semi presidential Republic) එම රටෙහි මුලික ප්රතිපත්තීන් 'මිනිසාගේ සහ පුරවැසියන්ගේ අයිතිවාසිකම් ප්රකාශනයේ' විස්තර කොට දැක්වේ. මෙට්රෙපොලිටන් ප්රංශය, මධ්යදරණි මුහුදේ සිට ඉංග්රීසි ඕඩය හා උතුරැ මුහුද දක්වා ද රයින්හි සිට අත්ලාන්තික් සාගරය දක්වා ද විහිදෙයි එය බොහෝ විට හදුන්වනු ලබන්නේ 'හෙක්සගෝන්' (The Hexagon) යනුවෙනි. එසේ අමතනු ලබන්නේ එහි ඇති ජ්යාමිතික හැඩය හේතුවෙනි. උතුරැ දිශාවේ සිට දක්ෂිණාවර්තව එහි දේශසීමාවන් මෙසේ වෙයි. බෙල්ජියම, ලක්ෂිවර්ගය, ජර්මනිය, ස්විස්ටර්ලන්තය, ඉතාලිය, මොනාකො, ස්පාඤ්ඤය, සහ ඇන්ඩොරා (Andorra) ප්රංශයට අයත් විදේශිය පාලන ප්රදේශ සහ රාශිභූත ප්රාන්ත වෙන්කෙරෙන ගොඩබිම් දේශසීමාවූවන් වන බ්රසීලය, ප්රංශ ගිනනියා දේශසීමාවේ පිහිටි සවුරිනාමය (Suriname), සාන්ත මාටින් මායිම් වන නෙදර්ගන්තයේ ඇන්ටිලස් දෙපාර්ශව විසින්ම පොදුවේ පරිහරණය කෙරේ. ඉංග්රීසි ඕඩය යටින් දිවෙන උමං මගින් ප්රංශය එක්සත් රාජධානිය හා සම්බන්ධ කෙරේ.
භූමි ප්රමාණය අනුව බැලූ විට, යුරෝපා සංගමයේ රටවල් අතුරින් විශාලතම රට වනුයේ ප්රංශයයි. එසේම, රුසියාව හා යුක්රේනය හැරැනු විට විශාලත්වයෙන් යුරෝපයේ තෙවන ස්ථානය ලබන්නේ ද ප්රංශයයි. ප්රංශ ගිනියා වැනි යුරෝපයේ පිහිටි ඔවුන් සන්තක අතිරේන ප්රාන්තයන් ද එක්කළහොත් ප්රංශය, විශාලත්වයෙන්දෙවන ස්ථානය ගනු ඇත. ප්රංශය සතුව පවතින ශක්තිමත් ආර්ථිකය ද සංස්කෘතික හමුදාමය හා දේශපාලනමය වශයෙන් බලපෑම් කළ හැකි තත්ත්වයක පැවතීම ද හේතුකොට ගෙන සියවස් ගණනාවක සිට ප්රංශය බලසම්පන්න රටක් බවට පත්ව තිබේ. 17 සහ 18 වන ශතවර්ෂයන් තුලදී උතුරු ඇමෙරිකාවේ සැලකිය යුතු කොටසක් ප්රංශය විසින් ස්වකීය යටත් විජිතයක් බවට පත්කරගෙන තිබිනි. උතුරැ බටහිර සහ මධ්යම අප්රිකාවේ අග්නිදිග ආසියාවේ විශාල භුමි ප්රදේශයක් ද බොහෝ පැසිපික් දූපත් ද මෙම අධිරාජ්යයට අයත් වී තිබින. (තව දුරටත්...) -
Image 3
ග්රීන්ලන්තය යනු ඩෙන්මාර්ක රාජධානියේ ස්වාධීන භූමියකි. එය රාජධානියේ සංඝටක කොටස් තුනෙන් භූගෝලීය වශයෙන් විශාලතම වේ; අනෙක් දෙක වන්නේ ඩෙන්මාර්කය සහ ෆාරෝ දූපත් ය. ග්රීන්ලන්තයේ පුරවැසියන් ඩෙන්මාර්කයේ සහ යුරෝපීය සංගමයේ පූර්ණ පුරවැසියන් වේ. ග්රීන්ලන්තය යුරෝපීය සංගමයේ විදේශීය රටවල් සහ ප්රදේශවලින් එකක් වන අතර එය යුරෝපීය කවුන්සිලයේ කොටසකි. එය ලොව විශාලතම දූපත වන අතර, කැනේඩියානු ආක්ටික් දූපත් සමූහයට නැගෙනහිරින් ආක්ටික් සහ අත්ලාන්තික් සාගර අතර පිහිටා ඇත. එය ලෝකයේ උතුරු කෙළවරේ භූමි ප්රදේශයේ පිහිටීමයි; උතුරු වෙරළට ඔබ්බෙන් පිහිටි කෆෙක්ලබ්බන් දූපත ලෝකයේ උතුරු කෙළවරේ අවිවාදිත භූමි ප්රදේශයයි—ප්රධාන භූමියේ කේප් මොරිස් ජෙසප් 1960 ගණන් වන තෙක් එසේ යැයි සැලකේ. අගනුවර සහ විශාලතම නගරය නූක් වේ. ආර්ථික වශයෙන්, ග්රීන්ලන්තය ඩෙන්මාර්කයේ ආධාර මත දැඩි ලෙස රඳා පවතින අතර එය භූමියේ මුළු මහජන ආදායමෙන් අඩකට ආසන්න වේ.
උතුරු ඇමරිකානු මහාද්වීපයේ කොටසක් වුවද, ග්රීන්ලන්තය 986 සිට සහස්රයකට වැඩි කාලයක් නෝර්වේ සහ ඩෙන්මාර්ක යුරෝපීය රාජධානි සමඟ දේශපාලනිකව හා සංස්කෘතික වශයෙන් සම්බන්ධ වී ඇත. ග්රීන්ලන්තයේ අවම වශයෙන් පසුගිය වසර 4,500 තුළ වරින් වර ජනාවාස වී ඇත්තේ ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන් වර්තමාන කැනඩාව ලෙස හඳුන්වන ප්රදේශයෙන් එහි සංක්රමණය වූ චක්ර ධ්රැවීය ජනයා විසිනි. 10 වන සියවසේ සිට (කලින් අයිස්ලන්තය පදිංචි කර තිබූ) නෝර්වේහි නෝර්ස් ජාතිකයන් ග්රීන්ලන්තයේ ජනාවාස නොවූ දකුණු කොටසේ පදිංචි වූ අතර, ඔවුන්ගේ පරම්පරාව 15 වන සියවසේ අගභාගයේදී අතුරුදහන් වන තෙක් වසර 400 ක් ග්රීන්ලන්තයේ ජීවත් විය. 13 වන සියවසේදී ඉනුයිට් පැමිණීම දක්නට ලැබුණි. (තව දුරටත්...) -
Image 4පේරු යනු දකුණු ඇමෙරිකාවේ පිහිටි රටකි.මායා ශිෂ්ඨාචාරයේ නටබුන් බොහෝ සේ තිබෙන මෙම රට ඉතාමත් සුන්දර රටකි.එය උතුරෙන් ඉක්වදෝරය හා කොලොම්බියාවටද, නැගෙනහිරෙන් බ්රසීලයටද,ගිණිකොණින් බොලීවියාවටද,දකුණින් චිලී වලටද මායිම් වේ.
අගනුවර-ලීමා (තව දුරටත්...)
ඔබට යමක් සම්බන්ධයෙන් උදව් අවශ්ය ද?
ඔබට උතුරු ඇමෙරිකාව සම්බන්ධයෙන් පිළිතුරු සොයාගැනීමට අපහසු පැණයක් තිබේ ද?
සමහර විට විකිපීඩියා නිර්දේශ කවුලුව වෙත යොමුවීම, ඉක්මන් පිළිතුරක් සොයාගැනීමට මාර්ගයක් විය හැක.
තෝරාගත් සේයාරු
-
Image 1A 1621 map of North America (උතුරු ඇමෙරිකාව වෙතින්)
උප ප්රවර්ග
උප මාතෘකා
Sovereign states |
| ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dependencies |
|
Dependent territories are in italics | ||||
|
Sovereign states | |
---|---|
Dependencies and other territories |
ආශ්රිත විකිමීඩියා
විකිබුක්ස්
පොත්

කොමන්ස්
මාධ්ය

විකිනිව්ස්
පුවත්

විකික්වෝට්
කියමන්

විකිසෝර්ක්
මූලාශ්ර

විකිවර්සිටි
ඉගෙනුම් මූලාශ්ර

වික්ෂනරි
අර්ථ දැක්වීම්

විකිඩේටා
දත්ත ගබඩාව
