Jump to content

බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර පවුල

විකිපීඩියා වෙතින්
බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලා සම්භවය වූ මුල්කාලීන අක්ෂර මාලාව සඳහා, බ්‍රාහ්මී අක්ෂර බලන්න
ප්‍රමුඛ ජාතික සහ තෝරාගත් ප්‍රාදේශීය හෝ සුළු අක්ෂර මාලා
අකාරාදීය
  Latin
  Cyrillic
  ග්‍රීක
  Armenian
  Georgian
  හංගුල්
  Hanzi [L]
  Kana [S] / Kanji [L]  
  හන්ජා [L]
Abjad
  Arabic
  Hebrew
අබුගිඩා
  උත්තර භාරතීය
  දක්ෂිණ භාරතීය
  Ethiopic
  Thaana
  Canadian syllabic
බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලා
බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාව සහ ඉන් පැවතෙන්නන්
උතුරු බ්‍රාහ්මීය
දකුණු බ්‍රාහ්මීය
මෙම ලිපිය තුළ භාරතීය පෙළ අන්තර්ගත ය. නිසි ප්‍රදර්ශන සහාය නොමැති විට, ඔබට ප්‍රශ්නාර්ථ හෝ කොටු, අස්ථානගත ස්වර හෝ නැතිවූ පිල්ලම් instead of භාරතීය පෙළ වෙනුවට දිස්වනු ඇත.
වර්ණමාලාවේ ඉතිහාසය

ඊජිප්තු රූපාක්ෂර 32 සි. ක්‍රි.පූ.

හංගුල් 1443

Thaana 18 c. CE (derived from Brahmi numerals)

බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලා යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ අබුගිඩා ලේඛන ක්‍රම කුටුම්භයකි. මේවා ඉන්දියානු උපමහාද්වීපය, අග්නිදිග ආසියාව සහ සිද්ධං අක්ෂර ස්වරූපයෙන් ජපානය ඇතුළු නැගෙනහිර ආසියාව යන ප්‍රදේශවල භාවිතා වේ. පුරාතන ඉන්දියාවේ බ්‍රාහ්මී හෝඩියෙන් සම්භවය වූ මෙම අක්ෂර මාලාවන් දකුණු, නැගෙනහිර සහ අග්නිදිග ආසියාවේ විවිධ භාෂා පවුල් තුළ භාවිතා වේ: ඉන්දු-ආර්ය, ද්‍රවිඩ, ටිබෙට්-බුරුම, මොංගෝලික, ඕස්ට්‍රෝආසියාතික, ඕස්ට්‍රෝනීසියානු සහ තායි භාෂා පවුල් තුළ මෙම අක්ෂර භාවිතා වේ.

History

[සංස්කරණය]

Brahmic scripts descended from the Brahmi script. Brahmi is clearly attested from the 3rd century BC during the reign of Ashoka, who used the script for imperial edicts, but there are some claims of earlier epigraphy found on pottery in South India and Sri Lanka. The most reliable of these were short Brahmi inscriptions dated to the 4th century BC and published by Coningham et al. (1996).[2] Northern Brahmi gave rise to the Gupta script during the Gupta period, which in turn diversified into a number of cursives during the medieval period. Notable examples of such medieval scripts, developed by the 7th or 8th century, include Nagari, Siddham and Sharada.

The Siddhaṃ script was especially important in Buddhism, as many sutras were written in it. The art of Siddham calligraphy survives today in Japan. The syllabic nature and dictionary order of the modern kana system of Japanese writing is believed to be descended from the Indic scripts, most likely through the spread of Buddhism.[3]

Southern Brahmi evolved into the Old Kannada, Pallava and Vatteluttu scripts, which in turn diversified into other scripts of South India and Southeast Asia.

The present Telugu script is derived from the Kannada-Telugu script, also known as "Old Kannada script", owing to its similarity to the same.[4]

Characteristics

[සංස්කරණය]
චාරුලේඛන

Some characteristics, which are present in most but not all the scripts, are:

සංසන්දනය

[සංස්කරණය]

පහත සැසඳුම් වගුවෙහි දැක්වෙන්නේ ප්‍රධාන භාරතීය අක්ෂර මාලාවන් කිහිපයක් වන අතර, එකම බ්‍රාහ්මී අක්ෂර සමූහයකින් ඒවා සම්භවය වී ඇති බව පෙන්වීමට මෙමඟින් උත්සහ දරා ඇත. මේ අනුව:

  • The charts are not comprehensive. Glyphs may be unrepresented if they don't derive from any Brahmi character, but are later inventions.
  • සෑම පේළියකම වූ අක්ෂරවල උච්චාරණයන් සමාන නොවිය හැක. උච්චාරණය සහිත පේළිය pronunciations of glyphs in the same column may not be identical. The pronunciation row is only representative; the International Phonetic Alphabet (IPA) pronunciation is given for Sanskrit where possible, or another language if necessary.

The transliteration is indicated in ISO 15919.

ව්‍යඤ්ජන

[සංස්කරණය]
ISO[a] ka kha ga gha ṅa ca cha ja jha ña ṭa ṭha ḍa ḍha ṇa ta tha da dha na ṉa pa pha ba bha ma ya ẏa ra ṟa la ḷa ḻa va śa ṣa sa ha
ඇසෑමි ক খ গ ঘ ঙ চ ছ জ ঝ ঞ ট ঠ ড ঢ ণ ত থ দ ধ ন প ফ ব ভ ম য় য ৰ ল ৱ শ ষ স হ
බෙංගාලි ক খ গ ঘ ঙ চ ছ জ ঝ ঞ ট ঠ ড ঢ ণ ত থ দ ধ ন প ফ ব ভ ম য় য র ল শ ষ স হ
Sylheti Nagari සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti
දේවනාගරී क ख ग घ ङ च छ ज झ ञ ट ठ ड ढ ण त थ द ध न ऩ प फ ब भ म य य़ र ऱ ल ळ ऴ व श ष स ह
ගුජරාටි ક ખ ગ ઘ ઙ ચ છ જ ઝ ઞ ટ ઠ ડ ઢ ણ ત થ દ ધ ન પ ફ બ ભ મ ય ર લ ળ વ શ ષ સ હ
ඔඩියා କ ଖ ଗ ଘ ଙ ଚ ଛ ଜ ଝ ଞ ଟ ଠ ଡ ଢ ଣ ତ ଥ ଦ ଧ ନ ପ ଫ ବ ଭ ମ ୟ ଯ ର ଲ ଳ ୱ ଶ ଷ ସ ହ
ගුර්මුඛී ਕ ਖ ਗ ਘ ਙ ਚ ਛ ਜ ਝ ਞ ਟ ਠ ਡ ਢ ਣ ਤ ਥ ਦ ਧ ਨ ਪ ਫ ਬ ਭ ਮ ਯ ਰ ਲ ਲ਼ ਵ ਸ਼ ਸ ਹ
Meitei Mayek[b] ꯀ ꯈ ꯒ ꯘ ꯉ ꯆ ꫢ ꯖ ꯓ ꫣ ꫤ ꫥ ꫦ ꫧ ꫨ ꯇ ꯊ ꯗ ꯙ ꯅ ꯄ ꯐ ꯕ ꯚ ꯃ ꯌ ꯔ ꯂ ꯋ ꫩ ꫪ ꯁ ꯍ
ටිබෙට් ཀ ཁ ག གྷ ང ཅ ཆ ཇ ཛྷ ཉ ཊ ཋ ཌ ཌྷ ཎ ཏ ཐ ད དྷ ན པ ཕ བ བྷ མ ཡ ར ལ ཝ ཤ ཥ ས ཧ
Lepcha ᰀ ᰂ ᰃ ᰅ ᰆ ᰇ ᰈ ᰉ ᱍ ᱎ ᱏ ᰊ ᰋ ᰌ ᰍ ᰎ ᰐ ᰓ ᰕ ᰚ ᰛ ᰜ ᰟ ᰡ ᰡ᰷ ᰠ ᰝ
Limbu ᤁ ᤂ ᤃ ᤄ ᤅ ᤆ ᤇ ᤈ ᤉ ᤊ ᤋ ᤌ ᤍ ᤎ ᤏ ᤐ ᤑ ᤒ ᤓ ᤔ ᤕ ᤖ ᤗ ᤘ ᤙ ᤚ ᤛ ᤜ
Tirhuta 𑒏 𑒐 𑒑 𑒒 𑒓 𑒔 𑒕 𑒖 𑒗 𑒘 𑒙 𑒚 𑒛 𑒜 𑒝 𑒞 𑒟 𑒠 𑒡 𑒢 𑒣 𑒤 𑒥 𑒦 𑒧 𑒨 𑒩 𑒪 𑒬 𑒭 𑒮 𑒯
Kaithi 𑂍 𑂎 𑂏 𑂐 𑂑 𑂒 𑂓 𑂔 𑂕 𑂖 𑂗 𑂘 𑂙 𑂛 𑂝 𑂞 𑂟 𑂠 𑂡 𑂢 𑂣 𑂤 𑂥 𑂦 𑂧 𑂨 𑂩 𑂪 𑂫 𑂬 𑂭 𑂮 𑂯
මුල්කාලීන බ්‍රාහ්මී 𑀓
𑀔
𑀕
𑀖
𑀗
𑀘
𑀙
𑀚
𑀛
𑀜
𑀝
𑀞
𑀟
𑀠
𑀡
𑀢
𑀣
𑀤
𑀥
𑀦
𑀧
𑀨
𑀩
𑀪
𑀫
𑀬
𑀭
𑀮
𑀴 𑀯
𑀰
𑀱
𑀲
𑀳
මධ්‍ය බ්‍රාහ්මී 𑀴
පසුකාලීන බ්‍රාහ්මී 𑀴
Tocharian
තෙලිඟු క ఖ గ ఘ ఙ చ ఛ జ ఝ ఞ ట ఠ డ ఢ ణ త థ ద ధ న ప ఫ బ భ మ య ర ఱ ల ళ ೞ వ శ ష స హ
කන්නඩ ಕ ಖ ಗ ಘ ಙ ಚ ಛ ಜ ಝ ಞ ಟ ಠ ಡ ಢ ಣ ತ ಥ ದ ಧ ನ ಪ ಫ ಬ ಭ ಮ ಯ ರ ಱ ಲ ಳ ೞ ವ ಶ ಷ ಸ ಹ
සිංහල ක ඛ ග ඝ ඞ ච ඡ ජ ඣ ඤ ට ඨ ඩ ඪ ණ ත ථ ද ධ න ප ඵ බ භ ම ය ර ල ළ ව ශ ෂ ස හ
මලයාලම් ക ഖ ഗ ഘ ങ ച ഛ ജ ഝ ഞ ട ഠ ഡ ഢ ണ ത ഥ ദ ധ ന ഩ പ ഫ ബ ഭ മ യ ര റ ല ള ഴ വ ശ ഷ സ ഹ
ග්‍රන්ථම් 𑌕 𑌖 𑌗 𑌘 𑌙 𑌚 𑌛 𑌜 𑌝 𑌞 𑌟 𑌠 𑌡 𑌢 𑌣 𑌤 𑌥 𑌦 𑌧 𑌨 𑌪 𑌫 𑌬 𑌭 𑌮 𑌯 𑌰 𑌲 𑌳 𑌵 𑌶 𑌷 𑌸 𑌹
දෙමළ க ங ச ஜ ஞ ட ண த ந ன ப ம ய ர ற ல ள ழ வ ஶ ஷ ஸ ஹ
Chakma[c] 𑄇 𑄈 𑄉 𑄊 𑄋 𑄌 𑄍 𑄎 𑄏 𑄐 𑄑 𑄒 𑄓 𑄔 𑄕 𑄖 𑄗 𑄘 𑄙 𑄚 𑄛 𑄜 𑄝 𑄞 𑄟 𑄠 𑄡 𑄢 𑄣 𑅄 𑄤 𑄥 𑄦
බුරුම က ခ ဂ ဃ င စ ဆ ဇ ဈ ဉ / ည ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ တ ထ ဒ ဓ န ပ ဖ ဗ ဘ မ ယ ရ ၒ လ ဠ ၔ ဝ ၐ ၑ သ ဟ
Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer සැකිල්ල:Script/Khmer
Thai ก ข,ฃ[d] ค,ฅ[d] ฆ ง จ ฉ ช,ซ[d] ฌ ญ ฎ,[d]ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ด,[d]ต ถ ท ธ น บ,[d]ป ผ,ฝ[d] พ,ฟ[d] ภ ม ย ร ล ฬ ว ศ ษ ส ห,ฮ[d]
Lao ກ ຂ ຄ ງ ຈ ຊ ຕ ຖ ທ ນ ປ ຜ ພ ມ ຍ ຣ ລ ວ ສ ຫ
Cham ꨆ ꨇ ꨈ ꨉ ꨋ ꨌ ꨍ ꨎ ꨏ ꨑ ꨓ ꨔ ꨕ ꨖ ꨘ ꨚ ꨜ ꨝ ꨞ ꨠ ꨢ ꨣ ꨤ ꨥ ꨦ ꨧ ꨨ
Balinese ᬓ ᬔ ᬕ ᬖ ᬗ ᬘ ᬙ ᬚ ᬛ ᬜ ᬝ ᬞ ᬟ ᬠ ᬡ ᬢ ᬣ ᬤ ᬥ ᬦ ᬧ ᬨ ᬩ ᬪ ᬫ ᬬ ᬭ ᬮ ᬯ ᬰ ᬱ ᬲ ᬳ
Javanese[e] ꦏ ꦑ[e] ꦒ ꦓ[e] ꦔ ꦕ ꦖ[e] ꦗ ꦙ[e] ꦚ ꦛ ꦜ[e] ꦝ ꦞ[e] ꦟ[e] ꦠ ꦡ[e] ꦢ ꦣ[e] ꦤ ꦘ ꦥ ꦦ[e] ꦧ ꦨ[e] ꦩ ꦪ ꦫ ꦭ ꦮ ꦯ[e] ꦰ[e] ꦱ ꦲ
Sundanese ᮊ ᮮ ᮌ ᮍ ᮎ ᮏ ᮑ ᮒ ᮓ ᮔ ᮕ ᮘ ᮽ ᮙ ᮚ ᮛ ᮜ ᮝ ᮯ ᮞ ᮠ
Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara
Rejang ꤰ ꤱ ꤲ ꤹ ꤺ ꤻ ꤳ ꤴ ꤵ ꤶ ꤷ ꤸ ꤿ ꤽ ꤾ ꥀ ꤼ ꥁ
Batak (Toba) සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak/සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak
Baybayin ᜃ   ᜄ   ᜅ                     ᜆ   ᜇ   ᜈ   ᜉ   ᜊ   ᜋ ᜌ ᜇ   ᜎ     ᜏ     ᜐ ᜑ
Buhid ᝃ   ᝄ   ᝅ                     ᝆ   ᝇ   ᝈ   ᝉ   ᝊ   ᝋ ᝌ ᝍ   ᝎ     ᝏ     ᝐ ᝑ
Hanunuo ᜣ   ᜤ   ᜥ                     ᜦ   ᜧ   ᜨ   ᜩ   ᜪ   ᜫ ᜬ ᜭ   ᜮ     ᜯ     ᜰ ᜱ
Tagbanwa ᝣ   ᝤ   ᝥ                     ᝦ   ᝧ   ᝨ   ᝩ   ᝪ   ᝫ ᝬ     ᝮ     ᝯ     ᝰ  
ISO ka kha ga gha ṅa ca cha ja jha ña ṭa ṭha ḍa ḍha ṇa ta tha da dha na ṉa pa pha ba bha ma ya ẏa ra ṟa la ḷa ḻa va śa ṣa sa ha
Notes
  1. ^ This list (tries to) includes characters of same origins, not same sounds. In Bengali র is pronounced as rô but it is originally va which is still used for wa sound in Mithilakshar and modern Assamese ৱ (wabbô) was derived from middle Assamese র (wô). Compare with জ (ja) য (ya) and য় (ẏ) which are pronounced as jô, jô and yô in Bengali and zô, zô and yô in Assamese respectively. য is related to Devanagari य (ya) and it is still pronounced as "ya" in Mithilakshar. Since their sounds shifted, the dots were added to keep the original sounds.
  2. ^ includes supplementary consonants not in contemporary use
  3. ^ inherent vowel is ā
  4. ^ a b c d e f g h i Modified forms of these letters are used for, but are not restricted to, Sanskrit and Pali in the Thai script.
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n Letters used in Old Javanese. They are now obsolete, but are used for honorifics in contemporary Javanese.

ස්වර

[සංස්කරණය]

මෙහි ස්වර වම්පස පේළියෙහි එහි ස්වාධීන ස්වරූපයෙන් ද, දකුණු පසින් ඒවායෙහි පිල්ලම් ස්වරූපයෙන් ක් ව්‍යඤ්ජනාක්ෂරය සමග සම්බන්ධ කොට ද දක්වා ඇත. A glyph for ka is an independent consonant letter itself without any vowel sign, where the vowel a is inherent.

ISO a ā ê ô i ī u ū e ē ai o ō au r̥ r̥̄ [a] l̥ [a] l̥̄ [a] ṁ ḥ
a ka ā kā ê kê ô kô i ki ī kī u ku ū kū e ke ē kē ai kai o ko ō kō au kau r̥ kr̥ r̥̄ kr̥̄ l̥ kl̥ l̥̄ kl̥̄ ṁ kṁ ḥ kḥ k
ඇසෑමි অ ক আ কা অ্যা ক্যা     ই কি ঈ কী উ কু ঊ কূ     এ কে ঐ কৈ অৗ কৗ ও কো ঔ কৌ ঋ কৃ ৠ কৄ ঌ কৢ ৡ কৣ অং কং অঃ কঃ ক্,ক্‍
බෙංගාලි অ ক আ কা অ্যা ক্যা     ই কি ঈ কী উ কু ঊ কূ     এ কে ঐ কৈ অ ক ও কো ঔ কৌ ঋ কৃ ৠ কৄ ঌ কৢ ৡ কৣ অং কং অঃ কঃ ক্,ক্‍
දේවනාගරී अ क आ का ॲ कॅ ऑ कॉ इ कि ई की उ कु ऊ कू ऎ कॆ ए के ऐ कै ऒ कॊ ओ को औ कौ ऋ कृ ॠ कॄ ऌ कॢ ॡ कॣ अं कं अः कः क्,क्‍
ගුජරාටි અ ક આ કા         ઇ કિ ઈ કી ઉ કુ ઊ કૂ     એ કે ઐ કૈ     ઓ કો ઔ કૌ ઋ કૃ ૠ કૄ ઌ કૢ ૡ કૣ અં કં અઃ કઃ ક્,ક્‍
ඔරියා ଅ କ ଆ କା         ଇ କି ଈ କୀ ଉ କୁ ଊ କୂ     ଏ କେ ଐ କୈ     ଓ କୋ ଔ କୌ ଋ କୃ ୠ କୄ ଌ କୢ ୡ କୣ ଂ କଂ ଃ କଃ କ୍
ගුර්මුඛී ਅ ਕ ਆ ਕਾ         ਇ ਕਿ ਈ ਕੀ ਉ ਕੁ ਊ ਕੂ     ਏ ਕੇ ਐ ਕੈ     ਓ ਕੋ ਔ ਕੌ                 ਅਂ ਕਂ ਅਃ ਕਃ ਕ੍
Meitei Mayek[b] ꯑ ꯀ ꯑꯥ ꯀꯥ         ꯏ ꯀꯤ ꯑꫫ ꯀꫫ ꯎ ꯀꯨ ꯑꫬ ꯀꫬ     ꯑꯦ ꯀꯦ ꯑꯩ ꯀꯩ     ꯑꯣ ꯀꯣ ꯑꯧ ꯀꯧ                 ꯑꯪ ꯀꯪ ꯑꫵ ꯀꫵ ꯛ
ටිබෙට් ཨ ཀ ཨཱ ཀཱ         ཨི ཀི ཨཱི ཀཱི ཨུ ཀུ ཨཱུ ཀཱུ     ཨེ ཀེ ཨཻ ཀཻ     ཨོ ཀོ ཨཽ ཀཽ རྀ ཀྲྀ རཱྀ ཀཷ ལྀ ཀླྀ ལཱྀ ཀླཱྀ ཨཾ ཀཾ ཨཿ ཀཿ ཀ྄
ලෙප්චා ᰣ ᰀ ᰣᰦ ᰀᰦ         ᰣᰧ ᰀᰧ ᰣᰧᰶ ᰀᰧᰶ ᰣᰪ ᰀᰪ ᰣᰫ ᰀᰫ     ᰣᰬ ᰀᰬ         ᰣᰨ ᰀᰨ ᰣᰩ ᰀᰩ                 ᰣᰴ ᰀᰴ      
ලිම්බු ᤀ ᤁ ᤀᤠ ᤁᤠ         ᤀᤡ ᤁᤡ ᤀᤡ᤺ ᤁᤡ᤺ ᤀᤢ ᤁᤢ ᤀ᤺ᤢ ᤁ᤺ᤢ ᤀᤧ ᤁᤧ ᤀᤣ ᤁᤣ ᤀᤤ ᤁᤤ ᤀᤨ ᤁᤨ ᤀᤥ ᤁᤥ ᤀᤦ ᤁᤦ                 ᤀᤲ ᤁᤲ     ᤁ᤻
තීර්හුත 𑒁 𑒏 𑒂 𑒏𑒰         𑒃 𑒏𑒱 𑒄 𑒏𑒲 𑒅 𑒏𑒳 𑒆 𑒏𑒴   𑒏𑒺 𑒋 𑒏𑒹 𑒌 𑒏𑒻   𑒏𑒽 𑒍 𑒏𑒼 𑒎 𑒏𑒾 𑒇 𑒏𑒵 𑒈 𑒏𑒶 𑒉 𑒏𑒷 𑒊 𑒏𑒸 𑒁𑓀 𑒏𑓀 𑒁𑓁 𑒏𑓁 𑒏𑓂
කේථී 𑂃 𑂍 𑂄 𑂍𑂰         𑂅 𑂍𑂱 𑂆 𑂍𑂲 𑂇 𑂍𑂳 𑂈 𑂍𑂴     𑂉 𑂍𑂵 𑂊 𑂍𑂶     𑂋 𑂍𑂷 𑂌 𑂍𑂸                 𑂃𑂁 𑂍𑂁 𑂃𑂂 𑂍𑂂 𑂍𑂹
Sylheti Nagari   සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti         සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti     සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti         සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti     සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti                     සැකිල්ල:Script/Syloti සැකිල්ල:Script/Syloti     සැකිල්ල:Script/Syloti
බ්‍රාහ්මී 𑀅 𑀓 𑀆 𑀓𑀸         𑀇 𑀓𑀺 𑀈 𑀓𑀻 𑀉 𑀓𑀼 𑀊 𑀓𑀽     𑀏 𑀓𑁂 𑀐 𑀓𑁃     𑀑 𑀓𑁄 𑀒 𑀓𑁅 𑀋 𑀓𑀾 𑀌 𑀓𑀿 𑀍 𑀓𑁀 𑀎 𑀓𑁁 𑀅𑀂 𑀓𑀂 𑀅𑀃 𑀓𑀃 𑀓𑁆
තෙලිඟු అ క ఆ కా         ఇ కి ఈ కీ ఉ కు ఊ కూ ఎ కె ఏ కే ఐ కై ఒ కొ ఓ కో ఔ కౌ ఋ కృ ౠ కౄ ఌ కౢ ౡ కౣ అం కం అః కః క్
කන්නඩ ಅ ಕ ಆ ಕಾ         ಇ ಕಿ ಈ ಕೀ ಉ ಕು ಊ ಕೂ ಎ ಕೆ ಏ ಕೇ ಐ ಕೈ ಒ ಕೊ ಓ ಕೋ ಔ ಕೌ ಋ ಕೃ ೠ ಕೄ ಌ ಕೢ ೡ ಕೣ అం ಕಂ అః ಕಃ ಕ್
සිංහල අ ක ආ කා ඇ කැ ඈ කෑ ඉ කි ඊ කී උ කු ඌ කූ එ කෙ ඒ කේ ඓ කෛ ඔ කො ඕ කෝ ඖ කෞ සෘ කෘ සෲ කෲ ඏ කෟ ඐ කෳ අං කං අඃ කඃ ක්
මලයාලම් അ ക ആ കാ         ഇ കി ഈ കീ ഉ കു ഊ കൂ എ കെ ഏ കേ ഐ കൈ ഒ കൊ ഓ കോ ഔ കൗ ഋ കൃ ൠ കൄ ഌ കൢ ൡ കൣ അം കം അഃ കഃ ക്,ക്‍
දෙමළ அ க ஆ கா         இ கி ஈ கீ உ கு ஊ கூ எ கெ ஏ கே ஐ கை ஒ கொ ஓ கோ ஔ கௌ                 அஂ கஂ அஃ கஃ க்
චක්මා 𑄃𑄧 𑄇𑄧 𑄃 𑄇 𑄃𑄬𑄬 𑄇𑄬𑄬 𑄃𑅅 𑄇𑅅 𑄄, 𑄃𑄨 𑄇𑄨 𑄃𑄩 𑄇𑄩 𑄅, 𑄃𑄪 𑄇𑄪 𑄃𑄫 𑄇𑄫     𑄆, 𑄃𑄬 𑄇𑄬 𑄃𑄰 𑄇𑄰     𑄃𑄮 𑄇𑄮 𑄃𑄯 𑄇𑄯                 𑄃𑄧𑄁 𑄇𑄧𑄁 𑄃𑄧𑄂 𑄇𑄧𑄂 𑄇𑄴
බුරුම အ က အာ ကာ အယ်  ကယ် အွ  ကွ  ဣ ကိ ဤ ကီ ဥ ကု ဦ ကူ ဧ ကေ အေး ကေး အိုင်  ကိုင် ဩ ကော     ဪ ကော် ၒ ကၖ ၓ ကၗ ၔ ကၘ ၕ ကၙ အံ ကံ အး ကး က်
ඛමේර්[c] អ ក អា កា         ឥ កិ ឦ កី ឧ កុ ឩ កូ     ឯ កេ ឰ កៃ     ឱ កោ ឳ កៅ ឫ ក្ឫ ឬ ក្ឬ ឭ ក្ឭ ឮ ក្ឮ អំ កំ អះ កះ ក៑
තායි[d] อ (อะ) ก (กะ) อา กา แอ แก (ออ) (กอ) อิ กิ อี กี อุ กุ อู กู (เอะ) (เกะ) เอ เก ไอ ไก (โอะ) (โกะ) โ โก เอา เกา ฤ กฺฤ ฤๅ กฺฤๅ ฦ กฺฦ ฦๅ กฺฦๅ อํ กํ อะ (อะฮฺ) กะ (กะฮฺ) กฺ (ก/ก์)
ලාඕ[d] ກະ,ກັ ກາ           ກິ   ກີ   ກຸ   ກູ       ເກ   ໄກ/ໃກ       ໂກ   ເກົາ/ກາວ                 ອํ ກํ ອະ ກະ ກ
චම් ꨀ ꨆ ꨀꨩ ꨆꨩ         ꨁ ꨆꨪ ꨁꨩ ꨆꨫ ꨂ ꨆꨭ ꨂꨩ ꨆꨭꨩ     ꨃ ꨆꨯꨮ ꨄ ꨆꨰ     ꨅ ꨆꨯ ꨀꨯꨱ ꨆꨯꨱ ꨣꨮ ꨆꨴꨮ ꨣꨮꨩ ꨆꨴꨮꨩ ꨤꨮ ꨆꨵꨮ ꨤꨮꨩ ꨆꨵꨮꨩ ꨀꩌ ꨆꩌ ꨀꩍ ꨆꩍ ꩀ
බාලි ᬅ ᬓ ᬆ ᬓᬵ         ᬇ ᬓᬶ ᬈ ᬓᬷ ᬉ ᬓᬸ ᬊ ᬓᬹ ᬏ ᬓᬾ     ᬐ ᬓᬿ ᬑ ᬓᭀ     ᬒ ᬓᭁ ᬋ ᬓᬺ ᬌ ᬓᬻ ᬍ ᬓᬼ ᬎ ᬓᬽ ᬅᬂ ᬓᬂ ᬅᬄ ᬓᬄ ᬓ᭄
ජාවා ꦄ ꦏ ꦄꦴ ꦏꦴ         ꦆ ꦏꦶ ꦇ ꦏꦷ ꦈ ꦏꦸ ꦈꦴ ꦏꦹ ꦌ ꦏꦺ     ꦍ ꦏꦻ ꦎ ꦏꦺꦴ     ꦎꦴ ꦏꦻꦴ ꦉ ꦏꦽ ꦉꦴ ꦏꦽꦴ ꦊ ꦏ꧀ꦭꦼ ꦋ ꦏ꧀ꦭꦼꦴ ꦄꦁ ꦏꦁ ꦄꦃ ꦏꦃ ꦏ꧀
සුන්ඩා ᮃ ᮊ     ᮆ ᮊᮦ ᮉ ᮊᮩ ᮄ ᮊᮤ     ᮅ ᮊᮥ     ᮈ ᮊᮦ         ᮇ ᮊᮧ         ᮻ ᮊ᮪ᮻ     ᮼ ᮊ᮪ᮼ     ᮃᮀ ᮊᮀ ᮃᮂ ᮊᮂ ᮊ᮪
Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara     සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara     සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara     සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara     සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara         සැකිල්ල:Script/Lontara සැකිල්ල:Script/Lontara                                  
Rejang ꥆ ꤰ     ꥆꥎ ꤰꥎ ꥆꥍ ꤰꥍ ꥆꥇ ꤰꥇ     ꥆꥈ ꤰꥈ     ꥆꥉ ꤰꥉ     ꥆꥊ ꤰꥊ ꥆꥋ ꤰꥋ     ꥆꥌ ꤰꥌ                 ꥆꥏ ꤰꥏ ꥆꥒ ꤰꥒ ꤰ꥓
Batak (Toba) සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak             සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak     සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak       සැකිල්ල:Script/Batak           සැකිල්ල:Script/Batak                         සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak සැකිල්ල:Script/Batak
Baybayin ᜀ ᜃ             ᜁ ᜃᜒ     ᜂ ᜃᜓ     ᜁ ᜃᜒ         ᜂ ᜃᜓ                                 ᜃ᜔
Buhid ᝀ ᝃ             ᝁ ᝃᝒ     ᝂ ᝃᝓ                                                      
Hanunuo ᜠ ᜣ             ᜡ ᜣᜲ     ᜢ ᜣᜳ                                                     ᜣ᜴
Tagbanwa ᝠ ᝣ             ᝡ ᝣᝲ     ᝢ ᝣᝳ                                                      
ISO a ka ā kā ê kê ô kô i ki ī kī u ku ū kū e ke ē kē ai kai o ko ō kō au kau r̥ kr̥ r̥̄ kr̥̄ l̥ kl̥ l̥̄ kl̥̄ ṁ kṁ ḥ kḥ k
a ā ê ô i ī u ū e ē ai o ō au r̥ r̥̄ l̥ l̥̄ ṁ ḥ
සටහන්
  1. ^ a b c r̥̄, l̥, l̥̄ සහ ඇතැම් අක්ෂර අභාවයට ගොස් ඇති අතර, එසේ නොමැති නම් ඒවා භාවිතා වන්නේ ඉතා කලතුරකිනි.
  2. ^ includes supplementary vowels not in contemporary use
  3. ^ When used to write their own languages, Khmer can have either an a or an o as the inherent vowel, following the rules of its orthography.
  4. ^ a b Thai and Lao scripts do not have independent vowel forms, for syllables starting with a vowel sound, a "zero" consonant, อ and ອ, respectively, to represent the glottal stop /ʔ/.

සංඛ්‍යා

[සංස්කරණය]
හින්දු-අරාබි 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
බ්‍රාහ්මී සංඛ්‍යා 𑁒 𑁓 𑁔 𑁕 𑁖 𑁗 𑁘 𑁙 𑁚
Brahmi digits 𑁦 𑁧 𑁨 𑁩 𑁪 𑁫 𑁬 𑁭 𑁮 𑁯
ඇසෑමි ০ ১ ২ ৩ ৪ ৫ ৬ ৭ ৮ ৯
බෙංගාලි ০ ১ ২ ৩ ৪ ৫ ৬ ৭ ৮ ৯
Tirhuta 𑓐 𑓑 𑓒 𑓓 𑓔 𑓕 𑓖 𑓗 𑓘 𑓙
ඔරියා ୦ ୧ ୨ ୩ ୪ ୫ ୬ ୭ ୮ ୯
දේවනාගරී ० १ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९
ගුජරාටි ૦ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮ ૯
ගුර්මුඛී ੦ ੧ ੨ ੩ ੪ ੫ ੬ ੭ ੮ ੯
Meitei (Manipuri) ꯰ ꯱ ꯲ ꯳ ꯴ ꯵ ꯶ ꯷ ꯸ ꯹
ටිබෙට් ༠ ༡ ༢ ༣ ༤ ༥ ༦ ༧ ༨ ༩
මොංගෝලියානු[a] ᠐ ᠑ ᠒ ᠓ ᠔ ᠕ ᠖ ᠗ ᠘ ᠙
ලෙප්චා ᱀ ᱁ ᱂ ᱃ ᱄ ᱅ ᱆ ᱇ ᱈ ᱉
ලිම්බු ᥆ ᥇ ᥈ ᥉ ᥊ ᥋ ᥌ ᥍ ᥎ ᥏
සිංහල ලිත් ඉලක්කම් ෦ ෧ ෨ ෩ ෪ ෫ ෬ ෭ ෮ ෯
Sinhala archaic numbers 𑇡 𑇢 𑇣 𑇤 𑇥 𑇦 𑇧 𑇨 𑇩
තෙලිඟු ౦ ౧ ౨ ౩ ౪ ౫ ౬ ౭ ౮ ౯
Kannada ೦ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯
Malayalam ൦ ൧ ൨ ൩ ൪ ൫ ൬ ൭ ൮ ൯
Tamil ೦ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯
Saurashtra ꣐ ꣑ ꣒ ꣓ ꣔ ꣕ ꣖ ꣗ ꣘ ꣙
Ahom 𑜰 𑜱 𑜲 𑜳 𑜴 𑜵 𑜶 𑜷 𑜸 𑜹
Chakma 𑄶 𑄷 𑄸 𑄹 𑄺 𑄻 𑄼 𑄽 𑄾 𑄿
Burmese ၀ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉
Shan ႐ ႑ ႒ ႓ ႔ ႕ ႖ ႗ ႘ ႙
Khmer ០ ១ ២ ៣ ៤ ៥ ៦ ៧ ៨ ៩
Thai ๐ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
Lao ໐ ໑ ໒ ໓ ໔ ໕ ໖ ໗ ໘ ໙
Cham ꩐ ꩑ ꩒ ꩓ ꩔ ꩕ ꩖ ꩗ ꩘ ꩙
Tai Tham[b] ᪐ ᪑ ᪒ ᪓ ᪔ ᪕ ᪖ ᪗ ᪘ ᪙
Tai Tham (Hora)[c] ᪀ ᪁ ᪂ ᪃ ᪄ ᪅ ᪆ ᪇ ᪈ ᪉
New Tai Lue ᧐ ᧑ ᧒ ᧓ ᧔ ᧕ ᧖ ᧗ ᧘ ᧙
Balinese ᭐ ᭑ ᭒ ᭓ ᭔ ᭕ ᭖ ᭗ ᭘ ᭙
Javanese ꧐ ꧑ ꧒ ꧓ ꧔ ꧕ ꧖ ꧗ ꧘ ꧙
Sundanese ᮰ ᮱ ᮲ ᮳ ᮴ ᮵ ᮶ ᮷ ᮸ ᮹
Hindu-Arabic 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Notes
  1. ^ Mongolian numerals are derived from Tibetan numerals and used in conjunction with the Mongolian and Clear script
  2. ^ for liturgical use
  3. ^ for everyday use

බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලා ලැයිස්තුව

[සංස්කරණය]

ඓතිහාසික

[සංස්කරණය]
මුල්කාලීන බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලා
IAST අශෝක ගිර්නාර් චන්ද්‍රගුප්ත
-ගුප්ත		 ගුජරාටය අලහබාද් නර්බදා කිස්ත්නා
a
ā
i
ī
u
ū
ṛ
e
ai
o
au
k
kh
g
gh
ṅ
c
ch
j
jh
ñ
ṭ
ṭh
ḍ
ḍh
ṇ
t
th
d
dh
n
p
ph
b
bh
m
y
r
l
v
ś
ṣ
s
h
ඉන්දු-ආර්ය භාෂා සහ ඒවායේ භාවිතා වන බ්‍රාහ්මීය පවුලේ අක්ෂර මාලා (මෙහි තද නිල් පැහැ ඛෝවාර්, පාෂායි, කෝහිස්තානී, සහ උර්දු භාෂා මෙහි සලකුණු කොට නැත. ඒවායේ භාවිතා වන්නේ අරාබි අක්ෂරවලින් පැනනැඟුණු අක්ෂර මාලාවන් ය).
ද්‍රවිඩ භාෂාවන් සහ ඒවායේ භාවිතා වන අනුරූප බ්‍රාහ්මීය පවුලේ අක්ෂර මාලා (මෙහි බ්‍රාහුයි සඳහා භාවිතා වන්නේ අරාබි අක්ෂර ආශ්‍රයෙන් බිහිවූ අක්ෂර මාලාවකි).

ක්‍රි.පූ. 3වන සියවස පමණ හමුවන ආදිතම අභිලේඛන අනුව, බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාවෙහි ප්‍රාදේශීය වෙනස්කම් පැවති බැව් පෙනේ. ක්‍රි.ව. 5වන සියවස පමණ වන විට්, බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාව තවදුරටත් වෙනස්කම්වලට භාජනය වී මධ්‍යකාලීන යුගය වන විට නව අක්ෂර මාලාවන් රැසක් බවට විකසනය විය. අතීත අක්ෂර මාලාවන් ප්‍රධාන වශයෙන්ම උත්තර සහ දක්ෂිණ බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාවන් ලෙස බෙදා දැක්වේ. උත්තර කාණ්ඩයේ ගුප්ත අක්ෂර මාලාව බෙහෙවින් බලපැවැත්වුණු අතර, දක්ෂිණ සමූහයෙහි භාවිතා වූ වට්ටේලුට්ටු සහ පැරණි-කන්නඩ/පල්ලව අක්ෂර බුද්ධාගමේ ව්‍යාප්තියත් සමඟින් අග්නිදිග ආසියාව කරා ද ව්‍යාප්ත විය.

උත්තර බ්‍රාහ්මීය

[සංස්කරණය]

දක්ෂිණ බ්‍රාහ්මීය

[සංස්කරණය]

යුනිකෝඩ්

[සංස්කරණය]

යුනිකෝඩ් ප්‍රභේද 13.0 අනුව, පහත බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලා කේතනය කොට ඇත:

අක්ෂර මාලාව ව්‍යුත්පන්න වූ මුල් අක්ෂර මාලාව ව්‍යුත්පන්න වූ කාලසීමාව භාවිත සටහන් ISO 15924 යුනිකේත පරාසය(න්) නියැදිය
Ahom බුරුම[5] 13වන සියවස නෂ්ට වූ Ahom language Ahom U+11700–U+1173F 𑜒𑜠𑜑𑜨𑜉
බාලි කවි 11වන සියවස බාලි භාෂාව Bali U+1B00–U+1B7F ᬅᬓ᭄ᬲᬭᬩᬮᬶ
Batak Pallava 14th century Batak languages Batk U+1BC0–U+1BFF සැකිල්ල:Script/Batak
Baybayin Kawi 14th century Tagalog, other Philippine languages Tglg U+1700–U+171F ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔
Bengali-Assamese Siddhaṃ 11th century Assamese language (Assamese script variant), Bengali language (Bengali script variant), Bishnupriya Manipuri, Maithili, Angika Beng U+0980–U+09FF
  • অসমীয়া লিপি
  • বাংলা লিপি
Bhaiksuki Gupta 11th century Was used around the turn of the first millennium for writing Sanskrit Bhks U+11C00–U+11C6F
Buhid Kawi 14th century Buhid language Buhd U+1740–U+175F සැකිල්ල:Script/Buhid
Burmese Pyu 11th century Burmese language, numerous modifications for other languages including Chakma, Eastern and Western Pwo Karen, Geba Karen, Kayah, Mon, Rumai Palaung, S’gaw Karen, Shan Mymr U+1000–U+109F, U+A9E0–U+A9FF, U+AA60–U+AA7F සැකිල්ල:Script/Myanmar
Chakma Burmese 8th century Chakma language Cakm U+11100–U+1114F 𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦
Cham Pallava 8th century Cham language Cham U+AA00–U+AA5F සැකිල්ල:Script/Cham
Devanagari Nagari 13th century Numerous Indo-Aryan languages, including Sanskrit, Hindi, Marathi, Nepali, Bhili, Konkani, Bhojpuri, Nepal Bhasa and sometimes Sindhi and Kashmiri. Formerly used to write Gujarati. Sometimes used to write or transliterate Sherpa Deva U+0900–U+097F, U+A8E0–U+A8FF देवनागरी
Dhives Akuru Grantha Was used to write the Maldivian language up until the 20th century.[6] Diak U+11900–U+1195F 𑤞𑥂𑤧𑤭𑥂
Dogra Takri Was used to write Dogri. Dogra script is closely related to Takri.[7] Dogr U+11800–U+1184F 𑠖𑠵𑠌𑠤𑠬
Grantha Pallava 6th century Restricted use in traditional Vedic schools to write Sanskrit. Was widely used by Tamil speakers for Sanskrit and the classical language Manipravalam. Gran U+11300–U+1137F
Gujarati නාගරී 17th century Gujarati language, Kutchi language Gujr U+0A80–U+0AFF ગુજરાતી લિપિ
Gunjala Gondi 16th century Used for writing the Adilabad dialect of the Gondi language.[8] Gong U+11D60–U+11DAF
Gurmukhi Sharada 16th century Punjabi language Guru U+0A00–U+0A7F ਗੁਰਮੁਖੀ
Hanunó'o Kawi 14th century Hanuno'o language Hano U+1720–U+173F සැකිල්ල:Script/Hanunoo
Javanese Kawi 16th century Javanese language, Sundanese language, Madurese language Java U+A980–U+A9DF ꦄꦏ꧀ꦱꦫꦗꦮ
කේථී නාගරී 16th century Historically used for writing legal, administrative, and private records. Kthi U+11080–U+110CF 𑂍𑂶𑂟𑂲
කන්නඩ Telugu-Kannada 9th century Kannada language, Konkani language Tulu, Badaga, Kodava, Beary others Knda U+0C80–U+0CFF ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ
Khmer පල්ලව 11th century Khmer language Khmr U+1780–U+17FF, U+19E0–U+19FF සැකිල්ල:Script/Khmer
Khojki Landa 16th century Some use by Ismaili communities. Was used by the Khoja community for Muslim religious literature. Khoj U+11200–U+1124F
Khudawadi Landa 16th century Was used by Sindhi communities for correspondence and business records. Sind U+112B0–U+112FF 𑊻𑋩𑋣𑋏𑋠𑋔𑋠𑋏𑋢
Lao Khmer 14th century Lao language, others Laoo U+0E80–U+0EFF ອັກສອນລາວ
Lepcha Tibetan 8th century Lepcha language Lepc U+1C00–U+1C4F ᰛᰩᰴ
Limbu Lepcha 9th century Limbu language Limb U+1900–U+194F සැකිල්ල:Script/Limbu
Lontara Kawi 17th century Buginese language, others Bugi U+1A00–U+1A1F සැකිල්ල:Script/Lontara
Mahajani Landa 16th century Historically used in northern India for writing accounts and financial records. Mahj U+11150–U+1117F
Makasar Kawi Was used in South Sulawesi, Indonesia for writing the Makassarese language.[9] Makasar script is also known as "Old Makassarese" or "Makassarese bird script" in English-language scholarly works.[10] Maka U+11EE0–U+11EFF
Malayalam Grantha 12th century Malayalam language Mlym U+0D00–U+0D7F മലയാളലിപി
Marchen Tibetan 7th century Was used in the Tibetan Bön tradition to write the extinct Zhang-Zhung language Marc U+11C70–U+11CBF 𑱳𑲁𑱽𑱾𑲌𑱵𑲋𑲱𑱴𑱶𑲱𑲅𑲊𑱱
Meetei Mayek Siddhaṃ 17th century Historically used for the Meitei language. Some modern usage. Mtei U+AAE0–U+AAFF, U+ABC0–U+ABFF සැකිල්ල:Script/Meetei Mayek
මෝඩී දේවනාගරී 17වන සියවස මරාඨි භාෂාව ලිවීමට භාවිතා විය Modi U+11600–U+1165F 𑘦𑘻𑘚𑘲
Multani ලණ්ඩා Was used to write the Multani language Mult U+11280–U+112AF
නන්දිනාගරී Nāgarī 7th century Historically used to write Sanskrit in southern India Nand U+119A0–U+119FF
New Tai Lue Tai Tham 1950s Tai Lü language Talu U+1980–U+19DF සැකිල්ල:Script/New Tai Lue
Odia Siddhaṃ 13th century Odia language Orya U+0B00–U+0B7F ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର
'Phags-Pa Tibetan 13th century Historically used during the Mongol Yuan dynasty. Phag U+A840–U+A87F සැකිල්ල:Phagspa
Prachalit (Newa) Nepal Has been used for writing the Sanskrit, Nepali, Hindi, Bengali, and Maithili languages Newa U+11400–U+1147F 𑐥𑑂𑐬𑐔𑐮𑐶𑐟
Rejang Kawi 18th century Rejang language, mostly obsolete Rjng U+A930–U+A95F සැකිල්ල:Script/Rejang
Saurashtra Grantha 20th century Saurashtra language, mostly obsolete Saur U+A880–U+A8DF සැකිල්ල:Script/Saurashtra
Sharada Gupta 8th century Was used for writing Sanskrit and Kashmiri Shrd U+11180–U+111DF 𑆯𑆳𑆫𑆢𑆳
Siddham Gupta 7th century Was used for writing Sanskrit Sidd U+11580–U+115FF 𑖭𑖰𑖟𑖿𑖠𑖽
සිංහල බ්‍රාහ්මී[11] 4th century[12] සිංහල භාෂාව Sinh U+0D80–U+0DFF, U+111E0–U+111FF ශුද්ධ සිංහල
Sundanese Kawi 14th century Sundanese language Sund U+1B80–U+1BBF, U+1CC0–U+1CCF සැකිල්ල:Script/Sund
Sylheti Nagari Nagari 16th century Historically used for writing the Sylheti language Sylo U+A800–U+A82F සැකිල්ල:Script/Syloti
Tagbanwa Kawi 14th century various languages of Palawan, nearly extinct Tagb U+1760–U+177F සැකිල්ල:Script/Tagbanwa
Tai Le Mon 13th century Tai Nüa language Tale U+1950–U+197F ᥖᥭᥰᥖᥬᥳᥑᥨᥒᥰ
Tai Tham Mon 13th century Northern Thai language, Tai Lü language, Khün language Lana U+1A20–U+1AAF සැකිල්ල:Script/Tai Tham
Tai Viet Thai 16th century Tai Dam language Tavt U+AA80–U+AADF සැකිල්ල:Script/Tai Viet
Takri Sharada 16th century Was used for writing Chambeali, and other languages Takr U+11680–U+116CF 𑚔𑚭𑚊𑚤𑚯
Tamil Pallava 5th century CE[13] Tamil language Taml U+0B80–U+0BFF, U+11FC0–U+11FFF தமிழ் அரிச்சுவடி
Telugu Telugu-Kannada 5th century Telugu language Telu U+0C00–U+0C7F తెలుగు లిపి
Thai Khmer 13th century Thai language Thai U+0E00–U+0E7F อักษรไทย
Tibetan Gupta 8th century Tibetan language, Dzongkha language, Ladakhi language Tibt U+0F00–U+0FFF བོད་ཡིག་
Tirhuta Siddham 13th century Historically used for the Maithili language Tirh U+11480–U+114DF සැකිල්ල:Script/Tirhuta

See also

[සංස්කරණය]

References

[සංස්කරණය]
  1. ^ https://www.worldcat.org/oclc/63062039
  2. ^ Coningham, R. A. E.; Allchin, F. R.; Batt, C. M.; Lucy, D. (April 1996). "Passage to India? Anuradhapura and the Early Use of the Brahmi Script". Cambridge Archaeological Journal. 6 (1): 73–97. doi:10.1017/S0959774300001608.
  3. ^ "Font: Japanese". Monotype Corporation. 2007-03-24 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය August 14, 2017.
  4. ^ Adluri, Seshu Madhava Rao; Paruchuri, Sreenivas (February 1999). "Evolution of Telugu Character Graphs". Notes on Telugu Script. 23 September 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය August 14, 2017.
  5. ^ Terwiel; Khamdaengyodtai (2003). Shan Manuscripts,Part 1. p. 13.
  6. ^ Pandey, Anshuman (2018-01-23). "L2/18-016R: Proposal to encode Dives Akuru in Unicode" (PDF).
  7. ^ Pandey, Anshuman (2015-11-04). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script" (PDF).
  8. ^ "Chapter 13: South and Central Asia-II" (PDF). The Unicode Standard, Version 11.0. Mountain View, CA: Unicode, Inc. June 2018. ISBN 978-1-936213-19-1.
  9. ^ "Chapter 17: Indonesia and Oceania" (PDF). The Unicode Standard, Version 11.0. Mountain View, CA: Unicode, Inc. June 2018. ISBN 978-1-936213-19-1.
  10. ^ Pandey, Anshuman (2015-11-02). "L2/15-233: Proposal to encode the Makasar script in Unicode" (PDF).
  11. ^ Daniels (1996), p. 379.
  12. ^ Diringer, David (1948). Alphabet a key to the history of mankind. p. 389.
  13. ^ Diringer, David (1948). Alphabet a key to the history of mankind. p. 385.
[සංස්කරණය]
බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර පවුල හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=බ්‍රාහ්මීය_අක්ෂර_පවුල&oldid=733896" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි