ද්වාරය:පෘථිවි විද්‍යාව

විකිපීඩියා වෙතින්
පෘථිවි විද්‍යාව

හැදින්වීම

පොළවේ භූමි ප්‍රදේශය තැනින් තැන මහත් වෙනස්කම්වලින් යුතුවේ. පොළව මතුපිට 70.8% ජලයෙන් යටවී ඇති අතර වඩාත් මහද්වීපික ගල්පර පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමට පහලින්ය. ලෝපුරා ජලයෙන් යටවූ ප්‍රදේශවල සාගරය මැද විහිදුන කඳුවැටි පන්ති, මුහුද යට ඇති ගිනිකඳු, සාගර අඟල්, මුහුදු යට කඳු අතර ඇති විශාල වළවල්, තැනිතලා සහ ආගාධ ඇතුළු අංගයන්ගෙන් යුක්තය. ජලයෙන් යට ‍නොවී ඇති ඉතිරි 29.2% වූ ප්‍රදේශය කඳු, කාන්තාර, තැනිතලා සහ වෙනත් දැයින් යුක්තය.

ග්‍රහලෝකවල පිටතලය ටෙ‍ක්ටෝනික් හා සෝදා පාලුව නිසා භූ විද්‍යාත්මකව කාලයක් තිස්සේ නැවත හැඩ ගැසෙමින් පවතී. තැටි හෝ ටෙක්ටොනික් මඟින් සෑදුණු හෝ අංග වෙනස් වී පිටිතල අංග යටට බේරීමෙන්දැඩි දේශගුණික අවස්ථාවන්ට අනුගතවීම සිදුවේ. උෂ්ණත්වය සහ රසායනික හේතූන් නිසා හිමි දියවීම, වෙරළ ඛාදනය, කොරල් වැටි විනාශ වීම සහ විශාල උල්කාපාත ගැටීම් ද භූමි දර්‍ශනය වෙනස් වීමට හේතු වේ.

මහාද්වීපික පෘථිවිතල ග්‍රහලෝකය හරහා යෑමෙන් සාගර පතුල යට ප්‍රධාන මායිම් ඇතිවීමත්, ඒ අතරම ආවරණ ද්‍රව්‍ය ඇතිවීමත් හේතුවෙන් එකිනෙකට වෙනස් සීමාවන් සාගර මැද දිගටම ඇතිවේ. මේ ක්‍රම සම්බන්ධවීමෙන් සාගර පෘථිවිතල දිගටම ඇතිවේ. මුහුදු පතුලේ වැඩිහරියක්ම පෘථිවිතල වයසින් අවුරුදු මිලියන 100 ට අඩුවේ. පැරණිම සාගර තැටිය පිහිටා ඇත්තේ බටහිර පැසිපික්හීය. ඇස්තමේන්තුගත වයස අවුරුදු මිලියන 200 පමණ වේ. සංසන්දනාත්මකව බැලීමේ දී පෘථිවියෙන් සොයා ගනු ලැබු පැරණිම ගල් වූ ඇටකටු අවුරුදු මිලියන 3 ක් පමණ පැරණිය.

තෝරාගත් ලිපිය

පෘථිවිය උණුසුම්වීම යනු පෘථිවිය මතු පිටට ආසන්න වාතයේ හා සාගරවල මධ්‍යන්‍ය උෂ්ණත්වයේ වැඩි වීමයි. එය 20 වන ශත වර්ෂයේ මැද භාගයේ සිට අපේක්ෂිත ඉදිරිය දක්වා සිදුවනු ඇත.

පෘථිවිය මතුපිට මධ්‍යන්‍ය ගෝලීය වායුමය උෂ්ණත්වය 2005 වර්ෂයෙන් අවසන්වන වසර 100 ක කාලය තුළ 0.740 ධන හෝ සෘණ 0.18 (1.33 ධන හෝ සෘණ 0.32) Neonics ප්‍රමාණයකින් වෙනස්වී ඇත. අන්තර් රාජ්‍යයීය දේශ ගුණික වෙනස් වීම් පිළිබඳ සමුළුව හෙවත් IPCC නිර්ණය කරන පරිදි 20 වන ශත වර්ෂයේ මැද භාගයේදී නිරීක්ෂිත ගෝලිය මධ්‍යන්‍ය උෂ්ණත්වය‍න්ගේ වැඩිවීම්වලට හේතුව වශයෙන් නිරීක්ෂණය කොට ඇත්තේ මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද හරිතාගාර වායු සාන්ද්‍රණයන්ගේ ඉහළ යෑම් හරහා හරිතාගාර ආචරණය ඇති වීමයි. පූර්ව කාර්මික කාලපරාසයන් 1950 දක්වා වකවානුවේදී ස්වාභාවික ප්‍රපන්චයන් වන ගිනිකඳු සහ සූර්යය ප්‍රභේදනය කුඩා උණුසුම් වීමේ ආචරණයක් ඇති කරන ලදී. 1950 සිට ඉන් ඔබ්බට කුඩා සිසිල් වීමේ ආචරණයක් ඇති කරන ලදී. )

මෙම මූලික නිර්ණයන් හුවා දක්වනු ලැබුයේ ප්‍රධාන කාර්මික රටවල්වල සියලු ජාතික විද්‍යාත්මක ඇකඩමි අන්තර්ගත වූ අවම වශයෙන් විද්‍යාත්මක ඇකඩමි හා විද්‍යාත්මක සමාජ 30 කවත් දායකත්වයෙනි. තනිවිද්‍යාඥයින් IPCC හි සොයා ගැනීම් සම්බන්ධයෙන් විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළද එය යටපත් කරමින් දේශගුණික වෙනස් වීම් පිළිබඳව එහි මූලික වෙනස්වීම් සම්බන්ධයෙන් එකඟතාවය පල කොට ඇත

ඔබ දන්නවාද...

තෝරාගත් රූපය

පෘථිවියෙහි භ්‍රමණය යනු තම අක්ෂය වටා ඝන පෘථිවියෙහි භ්‍රමණයයි. බටහිර දිශාවෙහි සිට නැගෙනහිර දිශාවට පෘථිවිය භ්‍රමණය වෙයි. උතුරු තරුව හෝ ධ්‍රැව තරුව පොලාරිස් සිට නිරික්ෂණය කරන විට, පෘථිවිය කරකැවෙන්නේ වාමාවර්තවය.

භූගෝලීය උත්තර ධ්‍රැවය හෝ භෞමික උත්තර ධ්‍රැවය හෝ ලෙසින්ද හැඳින්වෙන උත්තර ධ්‍රැවය වනාහී, පෘථිවියෙහි භ්‍රමණ අක්ෂය එහි පෘෂ්ඨය හමුවන්වාවූ උතුරු අර්ධගෝලයේ ලක්ෂ්‍යයයි. මෙම ලක්ෂ්‍යය පෘථිවියෙහි උත්තර චුම්බක ධ්‍රැවය වෙතින් වෙනස් ලක්ෂ්‍යයක් වෙයි. දක්ෂිණ ධ්‍රැවය යනු, ඇන්ටාක්ටිකාවෙහිදී පෘථිවියෙහි භ්‍රමණ අක්ෂය එහි පෘෂ්ඨය හා හමුවන්නාවූ අනෙකුත් ලක්ෂ්‍යයයි.

සූර්යයාට සාපේක්ෂව සෑම පැය 24 කට පමණ වරක්ද තාරකා වලට සාපේක්ෂව සෑම පැය 23 විනාඩි 56 තත්පර 4 කට වරක්ද පෘථිවිය භ්‍රමණය වෙයි (පහත බලන්න). කාලය ගතවීම හා සමගින් පෘථිවියෙහි භ්‍රමණය කෙමෙන් මන්දගාමී වෙයි; එබැවින්, පුරාණයේදී, දිනයක් මඳ විය. පෘථිවියෙහි භ්‍රමණය වෙත චන්ද්‍රයාගේ උදම් ආචරණ නිසා මෙය සිදුවෙයි.

ඔබට කළහැකි දේ

විකිව්‍යාපෘති

ගුණත්ව අන්තර්ගතය

අදාළ මාතෘකා

අදාළ ද්වාර

හවුල් විකිමාධ්‍යය

 · ද්වාර යනු මොනවාද? · ද්වාර ලැයිස්තුව ·