ලංකා ඩොමීනියන් රාජ්‍යය
ලංකා ඩොමීනියන් රාජ්‍යය | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948–1972 | |||||||||
.svg) ධජය (1948-1951)
.svg) Coat of arms
| |||||||||
.svg) | |||||||||
| අගනුවර | කොළඹ | ||||||||
| රජය | පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය | ||||||||
| රජ | |||||||||
• 1948-1952 | හයවන ජෝර්ජ් රජු (ප්‍රථම රජ) | ||||||||
• 1952-1972 | දෙවන එලිසබෙත් රැජින (අවසාන රජ) | ||||||||
| අග්‍රාණ්ඩුකාර | |||||||||
• 1948-1949 | Henry Monck-Mason Moore | ||||||||
• 1949-1954 | Herwald Ramsbotham, 1st Viscount Soulbury | ||||||||
• 1954-1962 | ඔලිවර් අර්නස්ට් ගුණතිලක | ||||||||
• 1962-1972 | විලියම් ගොපල්ලව | ||||||||
| අග්‍රාමාත්‍ය | |||||||||
• 1948-1952 | දොන් ස්ටීවන් සේනානායක | ||||||||
• 1952-1953 | ඩඩ්ලි ෂෙල්ටන් සේනානායක | ||||||||
• 1953-1956 | ජෝන් කොතලාවල | ||||||||
• 1970-1972 | සිරිමා බණ්ඩාරනායක | ||||||||
| ඓතිහාසික යුගය | 20 වන සියවස | ||||||||
| 4 පෙබරවාරි, 1948 1948 | |||||||||
• ජනරජයක් බවට පත්වීම | මැයි 22, 1972 1972 | ||||||||
| වර්ග ප්‍රමාණය | |||||||||
| 1948 | 65,610 km2 (25,330 sq mi) | ||||||||
| 1956 | 65,610 km2 (25,330 sq mi) | ||||||||
| 1962 | 65,610 km2 (25,330 sq mi) | ||||||||
| ජනගහණය | |||||||||
• 1948 | 7060000 | ||||||||
• 1956 | 8100000 | ||||||||
• 1962 | 11000000 | ||||||||
| |||||||||
ල ංකාව යනු පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය තුල 1948 සිට 1972 දක්වා පැවැති ස්වාධීන ඩොමීනියන් රාජ්‍යයකි.
1947 ලංකා නිදහස් පණත 1947 විසින් නව ඩොමීනියන් රාජ්‍යය සඳහා භාවිතා කරනුයේ "ලංකාව" යන නාමයයි; පණත තුල කිසිතැනෙක "ලංකා ඩොමීනියන් රාජ්‍යය" යන පදය භාවිතා වන්නේ නැත. [4]), 1948දී, බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවට නිදහස ප්‍රදානය කෙරුනේ ලංකාව ලෙසිනි. 1972දී, පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය තුල ජනරජයක් බවට ලංකාව පත්වූ අතර, එහි නම "ශ්‍රී ලංකාව" බවට වෙනස් කෙරිනි. ලංකාව, ඉන්දියාවේ දකුණු දිග වෙරළෙන් කිමී 31[තහවුරු කර නොමැත] පමණ දුරකින් පිහිටි දකුණු ආසියාවේ, දිවයින් රාජ්‍යයක්ව පැවතුණි.
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]නිදහස සහ වර්ධනය
[සංස්කරණය]දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව, නිදහස සඳහා මහජන පීඩනය වැඩි විය.1948 පෙබරවාරි 4 වන දින බ්‍රිතාන්‍ය පාලනය කළ ලංකාවේ යටත් විජිතය නිදහස ලබා ගත් අතර එම දිනයේම සංශෝධිත ව්‍යවස්ථාවක් ක්‍රියාත්මක විය.1947 ලංකාවේ නිදහස් පනත යටතේ නිදහස ලබා දෙන ලදී. එක්සත් රාජධානිය සමඟ ඇති කරගත් හමුදා ගිවිසුම් මගින් බ්‍රිතාන්‍යයේ ගුවන් හා මුහුදු කඳවුරු නොනවත්වා ආරක්ෂා විය. බ්‍රිතාන්‍ය නිලධාරීන් ද ලංකා හමුදාවේ ඉහළ පෙළේ බොහෝ දෙනා පුරවා ගත්හ.ලංකාවේ පළමු අග්‍රාමාත්‍යවරයා බවට දොන් සේනානායක පත්විය. පසුව 1948 දී ලංකාව එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකත්වය සඳහා ඉල්ලුම් කළ විට සෝවියට් සංගමය අයදුම්පත නිෂේධ කළේය.මෙයට එක් හේතුවක් වූයේ ලංකාව නාමිකව ස්වාධීන යැයි සෝවියට් සංගමය විශ්වාස කළ අතර බ්‍රිතාන්‍යයන් තවමත් එහි පාලනය ක්‍රියාත්මක කළේ සුදු, උගත් ප්‍රභූ පැලැන්තියට ආණ්ඩුවේ පාලනය තිබූ බැවිනි. 1949 දී ශ්‍රී ලංකා දෙමළ නායකයින්ගේ එකඟතාවය ඇතිව එක්සත් ජාතික පක්ෂ ආණ්ඩුව ඉන්දියානු දෙමළ වතු කම්කරුවන්ගේ පුරවැසි භාවය අහෝසි කරන ලදී.1950 දී ලංකාව කොළඹ සැලැස්මේ මුල් සාමාජිකයන්ගෙන් කෙනෙකු වූ අතර ශ්‍රී ලංකාව සාමාජිකයෙකු ලෙස කටයුතු කරයි.
දොන් සේනානායක 1952 දී මිය ගිය අතර ඔහුගෙන් පසු ඔහුගේ පුත් ඩඩ්ලි සේනානායක පත්විය.කෙසේ වෙතත්, 1953 දී - එක්සත් ජාතික පක්ෂයට එරෙහිව වාමාංශික පක්ෂ විසින් කරන ලද දැවැන්ත මහා "හර්තාල්" වැඩ වර්ජනයකින් - ඩඩ්ලි සේනානායක ඉල්ලා අස්විය.ඔහුගෙන් පසු ජෙනරාල් ශ්‍රීමත් ජෝන් එල්. කොතලාවල එම තනතුරට පත්විය. ඩී.එස්. සේනානායකගේ පෞද්ගලික කීර්තිය හෝ දේශපාලන බුද්ධිය ඩග්ලිට නොතිබුනි. ඩී. එස්. සේනානායක විසින් අත්හිටවූ ජාතික භාෂා ප්‍රශ්නය ඔහු විසින් ගෙන එන ලදී. ලංකාවේ රැජින වන දෙවන එලිසබෙත් 1954 දී අප්‍රේල් 10 සිට 21 දක්වා දිවයිනේ සංචාරය කළාය. (ඇය ජනරජයක් බවට පත්වීමෙන් පසු 1981 දී ඔක්තෝබර් 21 සිට 25 දක්වා සංචාරය කළාය).
1956 දී එක්සත් ජාතික පක්ෂය, මහජන එක්සත් පෙරමුන විසින් පරාජයට පත් කරන ලද අතර එයට සොලමන් බණ්ඩාරනායකගේ නායකත්වයෙන් යුත් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය (එස්එල්එෆ්පී) සහ පිලිප් ගුණවර්ධනගේ විප්ලවකරි ලංකා සම සමාජ පක්ෂය ඇතුළත් විය. බණ්ඩාරනායක 1930 ගණන්වල සිට සිංහල ජාතිකවාදී ලොබිය පෝෂණය කළ දේශපාලඥයෙකි.ඔහු ඉංග්‍රීසි වෙනුවට සිංහල පමණක් රාජ්‍ය භාෂාව ලෙස ආදේශ කළේය. ජී. ජී. පොන්නම්බලම් විසින් මුදා හරින ලද වාර්ගික දේශපාලනයට එරෙහි වීමට උත්සාහ කළ ප්‍රධාන සිංහල ප්‍රකාශකයා ඔහු විය.මෙම පනත සිංහල පමණක් පනත් කෙටුම්පත ලෙස හැඳින්වූ අතර සිංහල පාසල් හා විශ්ව විද්‍යාලවල උගන්වන භාෂාව බවට පත් කළේය.මෙය දෙමළ කෝලාහල ඇති කළේ ඔවුන් දෙමළ භාෂාව කතා කළ නිසාත් එය නිල භාෂාවක් ලෙස පිළිගැනීමට ලක් නොවූ නිසාත් ය.මෙම කෝලාහල අවසන් වූයේ අගමැති බණ්ඩාරනායකගේ ඝාතනයෙනි. ඔහුගේ වැන්දඹුව වන සිරිමාවෝ සිය සැමියාගෙන් පසු ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ නායිකාව ලෙස පත් වූ අතර ලොව ප්‍රථම කාන්තා අගමැතිනිය ලෙස තේරී පත් විය. 1957 දී බ්‍රිතාන්‍ය කඳවුරු ඉවත් කරන ලද අතර ලංකාව නිල වශයෙන් “නොබැඳි” රටක් බවට පත්විය. පිලිප් ගුණවර්ධනගේ සංකල්පයක් වූ වී ඉඩම් පනත සම්මත වූ අතර, ඉඩම් හිමියන්ට නොපැමිණි ඉඩම් හිමියන්ට වැඩි අයිතිවාසිකම් ලබා දෙමින්.
ප්‍රතිසංස්කරණය
[සංස්කරණය]ජුලි මාසයේ පැවති මැතිවරණයෙන් සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක ලොව ප්‍රථම වරට තේරී පත් වූ රාජ්‍ය නායිකාව බවට පත්විය. ඇගේ රජය දෙමළ ජනයා සමඟ තවදුරටත් ගැටුම් වළක්වා ගත් නමුත් එක්සත් ජනපද රජයේ කොමියුනිස්ට් විරෝධී ප්‍රතිපත්ති එක්සත් ජනපද ආධාර කපා හැරීමට හා වර්ධනය වන ආර්ථික අර්බුදයකට තුඩු දුන්නේය. එක්සත් ජාතික පක්ෂය නැවත බලයට ගෙන ඒමට අදහස් කරන බෞද්ධ නොවන දක්ෂිනාංශික හමුදාව සහ පොලිස් නිලධාරීන්ගේ කුමන්ත්‍රණයකින් පසුව, බණ්ඩාරනායක මහතා තෙල් සමාගම් ජනසතු කළේය. මෙය කැන්සාස් තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගේ සමුපකාරයේ ආධාරයෙන් කැඩී ගිය තෙල් කාටල් විසින් රට වර්ජනය කිරීමට හේතු විය.
1962 දී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ රැඩිකල් ප්‍රතිපත්ති යටතේ බොහෝ බටහිර ව්‍යාපාරික වත්කම් ජනසතු කරන ලදී.අත්පත් කරගත් වත්කම් සඳහා වන්දි ගෙවීම සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජනපදය හා එක්සත් රාජධානිය සමඟ ආරවුල් ඇති විය.එවැනි ප්‍රතිපත්ති ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ බලය තාවකාලිකව පහත වැටීමට තුඩු දුන් අතර එක්සත් ජාතික පක්ෂය කොන්ග්‍රසයේ ආසන ලබා ගත්තේය.කෙසේ වෙතත්, 1970 වන විට, ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය යළිත් වරක් ප්‍රමුඛ බලවේගය විය.
1971 කැරුල්ල
[සංස්කරණය]1964 දී බණ්ඩාරනායක මහත්මිය LSSP සමඟ ට්‍රොට්ස්කිවාදී පක්ෂයක් සමඟ ආචාර්ය එන්. එම්. පෙරේරා සමඟ මුදල් ඇමති ලෙස සන්ධාන රජයක් පිහිටුවීය. එසේ වුවද, සිරිමාවෝ අන්ත වාමාංශය තෘප්තිමත් කිරීමට අසමත් වීමෙන් පසුව, මාක්ස්වාදී මහජන විමුක්ති පෙරමුණ 1971 දී ආණ්ඩුව පෙරළා දැමීමට උත්සාහ කළේය. 1972 දී බ්‍රිතාන්‍ය, සෝවියට් හා ඉන්දියානු ආධාර ඇතිව කැරැල්ල මැඩපවත්වන ලදී.
රාජධානියේ අවසානය
[සංස්කරණය]ක්‍රි.ව. 1972 මැයි 22 දින ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් මගින් නව ව්‍යවස්ථාව සම්මත කරන ලදී. එමගින් රටේ සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි නම ශ්‍රී ලංකා ලෙස වෙනස් කරන ලදී. රට නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලය තුළ ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර විලියම් ගෝපාලව ශ්‍රී ලංකාවේ පළමු ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.
රජය සහ දේශපාලනය
[සංස්කරණය].jpg)
ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් නිර්මාණය කරන ලද්දේ ද්වි පාර්ශ්වික ව්‍යවස්ථාදායකයක් සහිත සෙනෙට් සභාවක් සහ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයක්, ජනප්‍රිය ලෙස තේරී පත් වූ සභාව වක්‍රව සෙනෙට් සභාව ලෙස නම් කිරීමෙනි.රාජ්‍ය නායකයා වූයේ ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල් විසින් රට නියෝජනය කළ බ්‍රිතාන්‍ය රජතුමා ය. ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා අගමැති වූ අතර ඔහු/ඇය සහ ඔහුගේ කැබිනට් මණ්ඩලය ව්‍යවස්ථාදායකයේ විශාලතම දේශපාලන පක්ෂයෙන් සමන්විත විය.
මුලදී ප්‍රමුඛ පක්ෂය වූයේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයයි. පළමු පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී එක්සත් ජාතික පක්ෂය ආසන 95 න් 42 ක් ලබා ගත් අතර 1952 මැතිවරණයද ජය ගත්තේය. පළමු අග්‍රාමාත්‍ය ඩී.එස්. අගමැති ලෙස පත් කිරීම. 1956 දී රැඩිකල් සමාජවාදී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය (ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය) මැතිවරණයෙන් ජයග්‍රහණය කළ අතර සොලමන් බණ්ඩාරනායක මහතා බලයට පත්විය. 1959 දී බෞද්ධ භික්ෂුවක් විසින් ඔහුව ඝාතනය කරන ලද අතර ඔහුගේ වැන්දඹුව වූ සිරිමාවෝ ඔහුගෙන් පසු ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ නායකයා විය. එක්සත් ජාතික පක්ෂය බලයේ සිටි 1960 සහ 1965-1970 යන අවස්ථා දෙක හැරුණු විට ඇය 1977 දක්වා ධුරයේ කටයුතු කළාය.ඇයගේ පාලන කාලය තුළ ඇය ජනසතු කිරීමේ හා ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණයේ රැඩිකල් ආර්ථික වැඩපිළිවෙළක්, සිංහල හිතවාදී අධ්‍යාපන හා රැකියා ප්‍රතිපත්තියක් සහ නොබැඳි ව්‍යාපාරයේ කොටසක් ලෙස ස්වාධීන විදේශ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කළාය.
1948 දී ලංකාව එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් විට රජු නියෝජනය කිරීමට ආණ්ඩුකාරවරයා පත් කරන ලදී. ආණ්ඩුකාරවරයා වගකිව යුත්තේ ලන්ඩනයට නොව ලංකාවේ රජතුමාට, පළාත් පාලන ආයතනයට සහ ප්‍රාදේශීය පාර්ලිමේන්තුවට ය. භූමිකාව සාමාන්‍යයෙන් චාරිත්‍රානුකූල වූවත්, එය පැමිණියේ ඔටුන්න හිමි සංචිත බලතල සමඟිනි. එමඟින් ආණ්ඩුකාරවරයාට අගමැති ධුරයෙන් නෙරපා හැරීමට අවස්ථාව ලැබුණි (මෙවැනි බලයක් සහිතව, ආණ්ඩුකාරවරයාට වගකිවයුතු දේශපාලනික නොවන අයෙකු ලෙස කටයුතු කිරීමට සිදුවිය. ජාතික ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව 'රීල්බුක්' ලෙස භාවිතා කරමින් රජයේ විනිසුරු. රජතුමාට පහත මෝස්තර සහ මාතෘකා තිබුණි:
- 1948–1952: මහා බ්‍රිතාන්‍යය, අයර්ලන්තය සහ අධිරාජ්‍යයෙන් ඔබ්බට ගිය බ්‍රිතාන්‍ය ආධිපත්‍යය.
1952-1953: මහා බ්‍රිතාන්‍යය, අයර්ලන්තය සහ රැජිනෙන් ඔබ්බට ගිය බ්‍රිතාන්‍ය ආධිපත්‍ය.
1953-1972: දෙවන රාජකීය එලිසබෙත්, ලංකාවේ රැජින සහ පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ප්‍රධානී ඇගේ අනෙකුත් රාජධානි සහ ප්‍රදේශ.
දෙවන එලිසබෙත් රැජින සිය රාජාභිෂේක දිවුරුමේදී "ලංකා ජනතාව පාලනය කිරීමට පොරොන්දු විය ... ඔවුන්ගේ නීති හා සිරිත් විරිත් අනුව". රාජාභිෂේකයේදී ලංකාවේ ප්‍රමිතිය ශ්‍රීමත් එඩ්වින් ඒ. පී. විජයරත්න විසින් දරනු ලැබීය.
රාජ්‍ය නායකයින්ගේ ලැයිස්තුව
[සංස්කරණය]1948 සිට 1972 දක්වා ලංකාවේ රාජ්‍ය නායකයා එක්සත් රාජධානියේ රජතුමාට සමාන පුද්ගලයෙකි. ලංකාවේ ආණ්ඩුකාරවරයා රාජ්‍ය නායකයාගේ රාජකාරි ඉටු කළේය.
Monarchs
[සංස්කරණය]| Monarchs of Ceylon, 1948–1972 | |||||||
| Portrait | Name | Birth | Reign | Death | Consort | Relationship with Predecessor(s) | Royal House |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
|
George VI | 14 December 1895 | 4 February 1948 – 6 February 1952 |
6 February 1952 | 
|
None (position created) | Windsor |
_(cropped)_(3-to-4_aspect_ratio).jpg)
|
Elizabeth II | 21 April 1926 | 6 February 1952 – 22 May 1972 |
8 September 2022 | .jpg)
|
Daughter of George VI | |
Governors-General
[සංස්කරණය]| Portrait | Name
(birth–death) |
Took office | Left office | Appointer |
|---|---|---|---|---|
| Governors-General of Ceylon, 1948–1972 | ||||
|
Sir Henry Monck-Mason Moore GCMG KStJ (1887–1964) |
4 February 1948 | 6 July 1949 |
|
|
Herwald Ramsbotham, 1st Viscount Soulbury GCMG GCVO OBE MC PC (1887–1971) |
6 July 1949 | 1953 | |
.jpg)
| ||||
|
|
Acting Justice Arthur Wijewardena (1887–1964) |
1953 | 1953 | |
|
|
Herwald Ramsbotham, 1st Viscount Soulbury GCMG GCVO OBE MC PC (1887–1971) |
1953 | 1954 | |
|
|
Acting
Justice C. Nagalingam |
1954 | 1954 | |
|
|
Herwald Ramsbotham, 1st Viscount Soulbury GCMG GCVO OBE MC PC (1887–1971) |
1954 | 17 July 1954 | |
|
Sir Oliver Ernest Goonetilleke GCMG KCVO KBE (1892–1978) |
17 July 1954 | 2 March 1962 | |
| William Gopallawa MBE (1897–1981) |
2 March 1962 | 22 May 1972 | ||
ගැටලු
[සංස්කරණය]ලංකාවේ රජයට ගැටළු කිහිපයක් ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් රජය නියෝජනය කළේ ජනගහනයෙන් සුළු කොටසක් පමණි, ප්‍රධාන වශයෙන් ධනවත්,ඉංග්‍රීසි උගත් ප්‍රභූ කණ්ඩායම්.සිංහල හා දෙමළ බහුතරය ඉහළ පංතියේ සාරධර්ම හා අදහස් බෙදා නොගත් අතර මෙය බොහෝ විට කැරලි වලට තුඩු දුන්නේය.
ආර්ථිකය
[සංස්කරණය]ලංකාවේ ආර්ථිකය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකර්මාන්තය මත පදනම් වූ අතර ප්‍රධාන අපනයන තේ, රබර් සහ පොල් වලින් සමන්විත විය.මේවා විදේශ වෙලඳපොලවල හොඳ ප්‍රතිපල ලබා දුන් අතර අපනයන කොටසෙන් 90% ක් වටිනාකමින් යුක්ත වේ.1965 දී ලංකාව ලොව ප්‍රමුඛතම තේ අපනයනකරුවා බවට පත් වූ අතර වාර්ෂිකව තේ ටොන් 200,000 ක් ජාත්‍යන්තරව නැව්ගත කරනු ලැබේ. අපනයන මුලදී හොඳින් අලෙවි වූ නමුත් තේ සහ රබර් මිල පහත වැටීම ඉපැයීම් අඩු කළ අතර වේගයෙන් වර්ධනය වන ජනගහනය එම ලාභය තවදුරටත් අඩු කරයි. 1970 දශකයේ මුල් භාගයේදී, ලංකා රජය විසින් අලුතින් තේරී පත් වූ රජයේ සමාජවාදී ප්‍රතිපත්තිවල කොටසක් ලෙස පුද්ගලිකව පැවති බොහෝ වත්කම් ජනසතු කරන ලදී.
1972 ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ නීතිය මගින් පුද්ගලිකව හිමිවිය හැකි උපරිම ඉඩම් හෙක්ටයාර විස්සක් පනවා ඇති අතර ඉඩම් නොමැති කම්කරුවන්ගේ ප්‍රයෝජනය සඳහා අතිරික්ත ඉඩම් නැවත ලබා දීමට උත්සාහ කරන ලදී. හෙක්ටයාර දහයකට වඩා අඩු පොදු සමාගම් සතු ඉඩම් නීතියෙන් නිදහස් කර ඇති හෙයින්, නැවත බෙදාහැරීම සඳහා ලබා ගත හැකි සැලකිය යුතු ඉඩම් ප්‍රමාණයක් නීති සම්පාදනයට යටත් නොවීය. 1972 සිට 1974 දක්වා කාලය තුළ නව නීති මගින් පිහිටුවන ලද ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ කොමිෂන් සභාව හෙක්ටයාර් 228,000 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අත්පත් කර ගත් අතර ඉන් තුනෙන් එකක් වනාන්තරය වන අතර ඉතිරි ඒවායින් වැඩි ප්‍රමාණයක් තේ, රබර් හෝ පොල් වගා කර ඇත.සියයට 95 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සිවිලිමේ සීමාවට වඩා අඩු බැවින් සහල් වී ස්වල්පයක් පීඩාවට පත් විය. රජය විසින් අත්පත් කරගත් ඉඩම්වලින් ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් පුද්ගලයන්ට පවරා දී ඇත. බොහෝමයක් විවිධ රාජ්‍ය ආයතන වෙත හෝ උඩරට සමුපකාර වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය වැනි සමුපකාර සංවිධාන වෙත යොමු කරන ලදී.1972 ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ නීතිය අදාළ වූයේ පුද්ගලයන්ට පමණක් ය. එය ඒකාබද්ධ කොටස් සමාගම් සතු වතු වලට අත නොතැබූ අතර ඒවායින් බොහොමයක් බ්‍රිතාන්‍යය.1975 දී ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ (සංශෝධන) නීතිය මගින් මෙම වතු රාජ්‍ය පාලනය යටතට පත් කරන ලදී. මෙම පනත යටතේ වතු 395 කින් සමන්විත හෙක්ටයාර 169,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් පවරා ගන්නා ලදී. මෙම භූමියෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් රෝපණය කළේ තේ සහ රබර් ය. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස තේ වගා කළ ඉඩම්වලින් තුනෙන් දෙකක් පමණ රාජ්‍ය අංශයේ තැන්පත් කරන ලදී. රබර් සහ පොල් සඳහා අදාළ අනුපාතය සියයට 32 සහ 10 කි.1972 සහ 1975 යන නීති දෙකම යටතේ පවරා ගත් ඉඩම් හිමියන්ට රජය යම් වන්දියක් ගෙවීය.1988 මුල් භාගයේදී, රජයට අයත් වතු කළමනාකරණය කරනු ලැබුවේ ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය හෝ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රාන්ත වැවිලි සංස්ථාව යන ආයතන දෙකෙන් එකකි. මීට අමතරව, නවීකරණය කරන ලද අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් මඟින් රැකියා සොයා ගැනීමට නොහැකි වූ පුහුණු ශ්‍රමිකයින්ගේ කෑදරකමක් ඇති විය.
රැපියල
[සංස්කරණය]ලංකාවේ නිල මුදල් වර්ගය වූයේ ලංකාවේ රුපියලයි. රුපියල පරිණාමය වූයේ ඉන්දියානු රුපියලෙන් වන අතර 1929 දී ඉන්දියානු රුපියලෙන් වෙන් වූ විට නව ලංකා රුපියලක් පිහිටුවන ලදී. 1950 දී ඉන්දියානු මුදල් පද්ධතියේ කොටසක් ලෙස 1872 දී පිහිටුවන ලද මුදල් මණ්ඩලය, ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව විසින් ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ලද අතර එමඟින් රටට මුදල් පිළිබඳ වැඩි පාලනයක් ලබා දෙන ලදී.1951 දී මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුදල් නිකුත් කිරීම භාර ගත් අතර රුපියල් 1 සහ 10 නෝට්ටු හඳුන්වා දෙන ලදී.1952 දී රුපියල් 2, 5, 50 සහ 100 නෝට්ටු මගින් මේවා අනුගමනය කරන ලදී. රුපියල් 1 නෝට්ටු 1963 දී කාසි මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ලදි. 1963 දී නව කාසියක් හඳුන්වා දෙන ලද අතර එය රජුගේ ආලේඛ්‍ය චිත්‍රය මඟ හැරියේය.නිකුත් කරන ලද කාසි වූයේ ඇලුමිනියම් 1 සහ 2, නිකල් පිත්තල 5 සහ 10 ශත සහ කුප්‍රෝ-නිකල් 25 සහ 50 ශත 50 සහ රුපියල් 1 යි. 1963 සිට නිකුත් කරන ලද කාසි වල පිටුපස කොටස කබාය රැගෙන යයි. කෙසේ වෙතත්, 1966 වන තෙක් ලංකාවේ රුපියල 1: 1 ක වටිනාකමකින් ඉන්දියානු රුපියලට ඇණ ගැසුණි.1966 දී ලංකාවේ රුපියල එක්සත් ජනපද ඩොලරයට රුපියල් 4.76 බැගින් ලබා ගන්නා ලදී.
යුධමය
[සංස්කරණය]
දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසානයේදී, ලංකා හමුදාවේ පූර්වගාමියා වූ ලංකාවේ ආරක්ෂක බලකාය බලමුලු ගැන්වීම ආරම්භ කළේය. නිදහසින් පසු, ලංකාව 1947 ද්වි පාර්ශ්වික ඇන්ග්ලෝ-ලංකාවේ ආරක්ෂක ගිවිසුමට එළඹුණි. මෙයින් පසුව අංක 17 යුද හමුදා පනත 1949 අප්‍රියෙල් 11 දින පාර්ලිමේන්තුව විසින් සම්මත කරන ලද අතර 1949 ඔක්තෝබර් 10 දින අංක 10028 ගැසට් පත්‍රයේ විධිමත් කරන ලදී.නිත්‍ය සහ ස්වේච්ඡා බලකායකින් සමන්විත ලංකා හමුදාව නිර්මාණය කිරීම සනිටුහන් කළ අතර, දෙවැන්න විසුරුවා හරින ලද ලංකාවේ ආරක්ෂක බලකායේ අනුප්‍රාප්තිකයා විය.1947 ආරක්ෂක ගිවිසුම මගින් විදේශීය බලවේගයක් විසින් පහර දෙනු ලැබුවහොත් බ්‍රිතාන්‍යය ලංකාවට ආධාර ලබා දෙන බවට සහතිකයක් ලබා දුන් අතර රටේ මිලිටරිය ගොඩනැගීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා උපදේශකයින්ට ලබා දුන්නේය. ලංකාවේ යුධ හමුදාවේ පළමු අණදෙන නිලධාරියා බවට පත්වීමත් සමඟ, ද අර්ල් ඔෆ් කයිත්නස් හි බ්‍රිගේඩියර් ජේම්ස් සින්ක්ලෙයාර්, ලංකා හමුදාවේ අණදෙන නිලධාරියා ලෙස පත් කරන ලදී
විශාල බාහිර තර්ජන නොමැති වීම හේතුවෙන් හමුදාවේ වර්ධනය මන්දගාමී වූ අතර 1950 දශකයේ මැද භාගය වන විට හමුදාවේ මූලික රාජකාරි අභ්‍යන්තර ආරක්ෂාව කරා වේගයෙන් ගමන් කළේය. රාජකීය ලංකාවේ නාවික හමුදා වෙරළබඩ මුර සංචාර සහ පොලිස් මෙහෙයුම් සඳහා සහය දක්වමින් ජාවාරම්කරුවන් විසින් ගෙන එන ලද නීතිවිරෝධී දකුණු ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයින්ගේ පැමිණීමට එරෙහිව 1952 දී ලංකා හමුදාවේ පළමු අභ්‍යන්තර ආරක්ෂක මෙහෙයුම ඔපරේෂන් මොන්ටි ලෙස නම් කරන ලදී. මෙය 1963 දී කාර්ය සාධක බලකායේ නීති විරෝධී සංක්‍රමණ (TaFII) ලෙස නම් කරන ලද අතර 1981 දක්වා එය දිගටම පැවතුණි. 1953 හර්තාල්, 1956 ගල් ඕයා නිම්න කෝලාහල සහ පළාත් හදිසි රෙගුලාසි යටතේ සාමය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා පොලීසියට උපකාර කිරීම සඳහා හමුදාව බලමුලු ගැන්වීය.1958 කැරැල්ලේදී 1958 දී දිවයින පුරා හදිසි රෙගුලාසි යටතේ එය ප්‍රථම වරට යොදවනු ලැබීය.
1962 දී ස්වේච්ඡා නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු හමුදා කුමන්ත්‍රණයකට උත්සාහ කළ අතර එය දියත් කිරීමට පැය කිහිපයකට පෙර එය නවතා දමන ලදී.මෙම කුමන්ත්‍රණය හමුදාවට විශාල වශයෙන් බලපෑවේය.රජය හමුදාවට අවිශ්වාස කළ හෙයින්, එය හමුදාවේ ප්‍රමාණය හා වර්ධනය අඩු කළේය, විශේෂයෙන් ස්වේච්ඡා බලකාය, ඒකක කිහිපයක් විසුරුවා හරින ලදි. 1972 මැයි මාසයේදී ලංකාව ජනරජයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර එහි නම ලංකාවේ සිට “ශ්‍රී ලංකා ජනරජය” ලෙසත් 1978 දී “ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී ජනරජය” ලෙසත් වෙනස් විය.සියලුම හමුදා ඒකක ඒ අනුව නම් කරන ලදී.
නාවික හමුදා
[සංස්කරණය]නිදහස ලැබීමෙන් පසු උපාය මාර්ගඥයින් විශ්වාස කළේ නාවික හමුදාව ගොඩනඟා ප්‍රතිසංවිධානය කළ යුතු බවයි. පෙර නාවික හමුදාව සමන්විත වූයේ ලංකා නාවික ස්වේච්ඡා බලකාය සහ ලංකාවේ රාජකීය නාවික ස්වේච්ඡා රක්ෂිතයෙනි. 1950 දෙසැම්බර් 9 වන දින රාජකීය ලංකා නාවික හමුදාව නිර්මාණය කරන ලද්දේ හිටපු ලංකාවේ රාජකීය නාවික ස්වේච්ඡා රක්ෂිතයෙන් සමන්විත ප්‍රධාන බලකායෙනි. ආරම්භ කරන ලද පළමු නෞකාව වූයේ ඇල්ජීරියානු පංතියේ පතල් කම්කරුවෙකු වන එච්.එම්.සී.එස්. මෙම කාලය තුළ නාවික හමුදාව ඒකාබද්ධ නාවික අභ්‍යාස කිහිපයකට සහ good ත පෙරදිග සංචාරය කිරීමේ සුහද චාරිකාවකට සහභාගී විය. කෙසේ වෙතත්, 1962 දී හමුදා කුමන්ත්‍රණය කිරීමට උත්සාහ කරන අවස්ථාවේ දී සිය රාජකාරියෙන් නිදහස් වූ නාවික හමුදාවේ කපිතාන්වරයා විසින් නාවික හමුදාවේ ව්‍යාප්තිය නාටකාකාර ලෙස නතර කරන ලදී. වසර හතකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ නිලධාරීන්ගේ ශිෂ්‍ය භටයින් සහ නාවිකයින් බඳවා ගැනීම නැවැත්වීම, වැදගත් කඳවුරු හා බැරැක්ක අහිමි වීම සහ නැවැත්වීම හේතුවෙන් එහි නැව් කිහිපයක් විකුණා දැමීමත් සමඟ ඇති වූ රජයන්ගෙන් පළිගැනීම හේතුවෙන් නාවික හමුදාව විශාල වශයෙන් පීඩා වින්දා. එංගලන්තයේ පුහුණුවීම්. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස 1971 දී ජේවීපී කැරැල්ල ආරම්භ වූ විට නාවික හමුදාව දුර්වල ලෙස සූදානම් වූයේ කැරලිකරුවන්ට එරෙහිව යුද මෙහෙයුම් සඳහා නාවිකයින්ට තම නැවියන් යැවීමට ය.
1972 දී "ලංකාව" "ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී ජනරජය" බවට පත් වූ අතර රාජකීය ලංකාවේ නාවික හමුදාව ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාව බවට පත්විය.ධජ නිලධාරීන්ගේ ධජ සමඟ නාවික බලකොටුව ප්‍රතිනිර්මාණය කරන ලදී.නාවික හමුදා පනතේ හඳුන්වා දී ඇති “නාවික හමුදාවේ කපිතාන්” යන පදය “නාවික හමුදාපති” ලෙස වෙනස් කරන ලදී. අවසාන වශයෙන්, "හර් මැජෙස්ටි සිලෝන් නැව්" (එච්එම්සීඑස්) "ශ්‍රී ලංකා නාවික නැව්" (එස්එල්එන්එස්) බවට පත් විය.
1970 ගණන්වලදී නාවික හමුදාව සිය ශක්තිය නැවත ගොඩනඟා ගැනීමට පටන් ගත්තේ ප්‍රතිඵලදායී වෙරළ මුර සංචාරයක් සඳහා චීනයෙන් ෂැංහයි පන්තියේ තුවක්කු බෝට්ටු ලබා ගැනීමත් සමඟ කලාපීය වරායන් වෙත යාත්‍රා කිහිපයක් සිදු කිරීමත් සමඟ ය.
ගුවන් හමුදාව
[සංස්කරණය]නව රාජකීය ලංකාවේ ගුවන් හමුදාවට හෝ ආර්සීඒඒඑෆ් වෙත අනුයුක්ත කරන ලද RAF නිලධාරීන් සහ අනෙකුත් පිරිස් විසින් මුල් පරිපාලනය හා පුහුණුව සිදු කරන ලදී. RCyAF හි පළමු ගුවන් යානය වූයේ මූලික පුහුණුකරුවන් ලෙස භාවිතා කරන ලද ඩි හැවිලන්ඩ් කැනඩාවේ DHC-1 චිප්මන්ක්ස් ය. මේවායින් පසුව ගුවන් නියමුවන් සහ ගුවන් යානා පුහුණු කිරීම සඳහා බෝල්ටන් පෝල් බැලියෝල් ටී. 1956 දී ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය කඳවුරු වසා දැමීමෙන් ගුවන් හමුදාව කලින් ගුවන් හමුදා කඳවුරු අත්පත් කර ගත්තේය. කටුනායක සහ චයිනා බේ ආර්සීඒඒඑෆ් මෙහෙයුම් ස්ථාන බවට පත් වූ අතර සහායක කටයුතු ඩයතාලාව සහ ඒකල යන ස්ථානවල සිදු කරන ලදී.
1959 දී ඩි හැවිලන්ඩ් වැම්පයර් ජෙට් ගුවන්යානා අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, RCyAF ඒවා මෙහෙයුම් භාවිතයට නොගත් අතර ඉක්මනින් ඒවා වෙනුවට බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් ලබාගත් දඩයම් ජෙට් ප්‍රොවොස්ට් පහක් ජෙට් බලඇණිය බවට පත් කරන ලදී.
රාජකීය ලංකාවේ ගුවන් හමුදාව ප්‍රථම වරට සටන් වැදුනේ 1971 දී මාක්ස්වාදී ජේවීපී අප්‍රේල් 5 වන දින දිවයින පුරා කුමන්ත්‍රණයක් දියත් කළ අවස්ථාවේදීය.ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවන්ට ක්ෂණිකව හා කාර්යක්ෂමව ප්‍රතිචාර දැක්වීමට නොහැකි විය. මූලික ප්‍රහාර වලදී දිවයින පුරා පිහිටි පොලිස් ස්ථාන සහ ඒකල පිහිටි ආර්සීඒඒඑෆ් කඳවුරට පහර දෙන ලදී. පසුව, ගුවන් හමුදාව එක්සත් ජනපදය හා සෝවියට් සංගමය වෙතින් අමතර ගුවන් යානා ලබා ගත්තේය.
1971 කැරැල්ලෙන් පසු මිලිටරි වියදම් සඳහා අරමුදල් හිඟයක් හේතුවෙන් අංක 4 හෙලිකොප්ටර් බලඇණිය හෙලිටෝර්ස් නමින් විදේශීය සංචාරකයින් සඳහා වාණිජ ප්‍රවාහන සේවා ක්‍රියාත්මක කිරීමට පටන් ගත්තේය. 1987 දී ගුවන් හමුදාවට සක්‍රීය සංචිත ද ඇතුළුව 3,700 ක කාර්ය මණ්ඩලයක් සිටියහ. මෙම බලවේගය එහි මුල් අවදියේ දී ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වූ අතර 1960 දශකයේ දී නිලධාරීන් සහ බඳවා ගැනීම් දහසකට වඩා වැඩි විය. 1976 මාර්තු 31 වන දින ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවට ජනාධිපති වර්ණය ප්‍රදානය කරන ලදී. එම වර්ෂයේම SLAF රැඳවුම් කඳවුරු, පසුව SLAF මධ්‍යස්ථාන බවට පත් වූ අතර, විරාවිල, වවුනියා සහ මිනේරියා යන ස්ථානවල ස්ථාපිත කරන ලදී.
මේවාද බලන්න
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ http://books.google.com/books?id=JvwqFrCUYM8C&pg=PA12&lpg=PA12&dq=population+of++ceylon+1956+development+in+the+colonies&source=bl&ots=m0gF635djo&sig=QxB3l6h39p1Zne4k899_Qqms3WY&hl=en&ei=ENr-SZKXO57ItgfQt6ySDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1
- ^ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ce.html
- ^ http://www.zum.de/whkmla/region/india/ceylon19481956.html
- ^ ජාත්‍යන්තර ගිවිසුම් පවා විසින් රාජ්‍යය හඳන්වා ඇත්තේ "ලංකාව" ලෙසින් මිස, "ලංකා ඩොමීනියන් රාජ්‍යය" ලෙසින් නොවේ;එජා විසින් රාජ්‍යය සඳහා භාවිතා කර ඇත්තේද "ලංකාව" යන නමයි.