Jump to content

ඇෆ්ලැටොක්සින්

විකිපීඩියා වෙතින්
ඇෆ්ලැටොක්සින් බී <sub id="mwCw">1</sub> හි රසායනික ව්‍යුහය

ඇෆ්ලැටොක්සින් යනු විෂ සහිත පිළිකා කාරක යක් සහ විකෘති කාරක යක් වන අතර ඒවා ඇතැම් දිලීර මගින් නිපදවනු ලැබේ, විශේෂයෙන් ඇස්පිරගස් (Aspergillus) විශේෂ යට අයත් ඇස්පිරගස් ෆ්ලේවස් (Aspergillus flavus) සහ ඇස්පිරගස් පැරසිටිකස් (Aspergillus parasiticus) මගින් නිපදවනු ලැබේ. USDA ට අනුව ලෝකයේ වඩාත් භයානක පිළිකාකාරකයක් වේ " [1] මෙම දිලීරය පස, දිරාපත් වන වෘක්ෂලතා සහ විවිධ ප්‍රධාන ආහාර ද්‍රව්‍ය සහ පිදුරු, බඩ ඉරිඟු, රටකජු, කෝපි, තිරිඟු, මෙනේරි, බඩ ඉරිඟු, මඤ්ඤොක්කා , සහල්, මිරිස්, කපු ඇට, ගස් ගෙඩි, තල ඇට, තල ඇට වැනි විවිධ ප්‍රධාන ආහාර ද්‍රව්‍යවල වර්ධනය වේ., ධාන්ය සහ තෙල් බීජ ආශ්‍රිතව මෙම දිලීරය බහුලව වැ්ධනයවේ. ඕනෑම බෝගයක් හෝ ආහාරයක් මත පාහේ වර්ධනය වියහැක. එවැනි දූෂිත ආහාර සැකසූ විට හෝ පරිභෝජනය කරන විට, ඇෆ්ලැටොක්සින් ශරීරයට ඇතුල් වේ. ඒවා සුරතල් සතුන්ගේ සහ මිනිස් ආහාරවල මෙන්ම කෘෂිකාර්මික සතුන් සඳහා ආහාර ද්‍රව්‍යවල ද අඩංගුවිය හැක. දූෂිත ආහාර ලබා දෙනදී වර්ධනය කළ සතුන්ගේ මස් නිරි බිත්තර වල ඉහළ ප්‍රතිශතවලින් ඇෆ්ලැටොක්සීන් අඩංගුවේ. නිදසුනක් වශයෙන්, දූෂිත කුකුළු ආහාර නිසා පාකිස්තානයේ බොහෝ පිරිසක් පිළිකා රෝග වලට ගොදුරුවී ඇත්.

ළමුන් විශේෂයෙන් ඇෆ්ලැටොක්සින් නිරාවරණයට ගොදුරු වේ, එය ප්‍රතිශක්තිකරණ මර්දනය, වර්ධනය අඩාල වීම, [2] ප්‍රමාද වූ සංවර්ධනය, ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස්, [3] ආහාර නරක් වීම සහ අක්මා පිළිකා වලට සම්බන්ධ වේ. සමහර අධ්‍යයනයන් ළමා මන්ධ මානසික බව සහ ඇෆ්ලැටොක්සින් අතර සම්බන්ධයක් ඇතිබව පර්යේෂකයන් අනාවරණය කරගෙන ඇත.. [4] [5] නමුත් සියල්ල තුළ හඳුනාගත නොහැකි විය. [6] [7] තවද, එවැනි පරීක්ෂණ සිදුවෙමින් පවතින නමුත්, ළමා වියේ මන්ධ මානසික බව සහ ඇෆ්ලැටොක්සින් නිරාවරණය අතර හේතු සම්බන්ධයක් තවමත් රෝග අධ්‍යයනයන් මගින් නිශ්චිතව පෙන්වා දී නොමැත. [8] [9] [10] වැඩිහිටියන්ට වැඩි, නමුත් අවදානම ද ඇත. කිසිදු සත්ව විශේෂයකට ඇෆලොටොක්සීන් සදහා ප්‍රතිශක්තිකරණයක් ඇති බව නොදනී. ඇෆලැටොක්සීන්(Aflatoxins) වඩාත් ප්‍රබල පිළිකා කාරක ද්රව්ය අතර වේ. ශරීරයට ඇතුළු වූ පසු, ඇෆ්ලැටොක්සින් අක්මාව මගින් ප්‍රතික්‍රියාශීලී ඉපොක්සයිඩ් අතරමැදි බවට පරිවෘත්තීය කර හෝ අඩු හානිකර ඇෆ්ලැටොක්සින් එම් 1 බවට පත් විය හැක.

ඇෆ්ලැටොක්සින් විෂ වීම බොහෝ විට සිදුවන්නේ ආහාර මගින් ශරීරගත වීමෙනි, නමුත් ඇතැම් විෂ සහිත ඇෆ්ලැටොක්සින් සංයෝගය, B 1, සම හරහා ද විනිවිද යා හැක.

එක්සත් ජනපද ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනය (FDA) ආහාර හෝ ආහාරවල ඇති ඇෆ්ලැටොක්සින් සඳහා ක්‍රියාකාරී මට්ටම් 20 සිට 300 ppb වේ. නිරාවරණය වැලැක්වීම සඳහා පූර්ව ආරක්ෂණ පියවරක් ලෙස FDA හට මිනිස් සහ සුරතල් ආහාර නැවත කැඳවීම් ප්‍රකාශ කිරීමට අවස්ථාවක් ලැබී ඇත.

"ඇෆ්ලැටොක්සින්" යන පදය ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ සමහර සංයෝග මුලින්ම සොයා ගන්නා ලද Aspergillus flavus විශේෂයේ නමෙනි. 1950 සහ 1960 ගණන් වලදී එංගලන්තයේ නොදන්නා ලක්ෂණ සහිත නව රෝගයක් හඳුනා ගන්නා ලද අතර එය තුර්කිය තුල මරණ අනුපාතය වැඩි කළේය. පසුව, 1960 දී එංගලන්තයේ ඇෆ්ලැටොක්සින් තුර්කියේ කුකුල්ලුන්ගේ අධික මරණ ඇති කරන අද්භූත තුර්කියේ 'X ' රෝගයේ රෝග කාරකයක් ලෙස හඳුනා ගන්නා ලදී. Aflatoxins mycotoxins හි ප්‍රධාන කාණ්ඩ වලින් එකක් වන අතර Aspergillus flavus හැරුණු විට Aspergillus parasiticus, Aspergillus pseudocaelatus, Aspergillus pseudonomius සහ Aspergillus nomius වැනි විශේෂව ද ඇෆලැටොක්සීන් සංයෝග නිපමවයි. [11]

ප්රධාන වර්ග සහ ඒවායේ පරිවෘත්තීය[සංස්කරණය]

Aflatoxin B <sub id="mwZw">1</sub> වඩාත්ම විෂ සහිත ලෙස සලකනු ලබන අතර එය Aspergillus flavus සහ Aspergillus parasiticus යන දෙකින්ම නිෂ්පාදනය කරයි. Aflatoxin M <sub id="mwbQ">1</sub> Aspergillus parasiticus මගින් නිපදවයි. aflatoxin M 2 ද නිපදවනු ලබන්නේ ආසාදිත අක්මාව තුලයි.

  • A. flavus සහ A. parasiticus විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද Aflatoxin B 1 සහ B 2 (AFB).
  • Aflatoxin G 1 සහ G 2 (AFG), සමහර II A. ෆ්ලේවුස් සහ Aspergillus parasiticus [12] විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලදී.
  • ඇෆ්ලැටොක්සින් එම් 1 (ඒඑෆ්එම් 1 ), මිනිසුන් සහ සතුන් තුළ ඇෆ්ලැටොක්සින් බී 1 පරිවෘත්තීය ( එන්ජී මට්ටම්වල නිරාවරණය මවකගේ කිරි වලින් පැමිණිය හැකිය)
  • Aflatoxin M 2, දූෂිත ආහාර වලින් පෝෂණය වන ගවයින්ගේ කිරි වල අඩංගුවේ
  • Aflatoxicol (AFL): ලැක්ටෝන් වළල්ල බිඳ දැමීමෙන් නිපදවන වෙයි
  • Aflatoxin Q 1 (AFQ 1 ), AFB 1 හි ප්‍රධාන පරිවෘත්තීය අනෙකුත් ඉහළ පෘෂ්ඨවංශීන්ගේ in vitro අක්මාව තුල පවතී.

AFM, AFQ, සහ AFL ඉපොක්සයිඩ් බවට පත්වීමේ හැකියාව රඳවා ගනී. එසේ වුවද, ඒවා පරිවෘත්තීය නොවන විෂ වලට වඩා විකෘතිතා ඇති කිරීමේ හැකියාව බෙහෙවින් අඩු බව පෙනේ. [13]

දූෂණය තත්ත්වයන්[සංස්කරණය]

Aflatoxins නිපදවනු ලබන්නේ Aspergillus flavus සහ Aspergillus parasiticus යන දෙවර්ගයම වන අතර ඒවා ස්වභාවධර්මයේ බහුලව පැතිරී ඇති 'වල්පැලෑටි' දිලීරවල පොදු ආකාරයකි. එම දිලීර තිබීමෙන් සෑම විටම ඇෆ්ලැටොක්සින් හානිකර මට්ටම් පවතින බව නොපෙන්වන නමුත් සැලකිය යුතු අවදානමක් පෙන්නුම් කරයි. අස්වනු නෙලීමට පෙර හෝ ගබඩා කිරීමේදී, විශේෂයෙන් අධික ආර්ද්‍රතාවය සහිත පරිසරයකට හෝ නියඟය වැනි ආතති සහගත තත්වයන්ට දිගු කලක් නිරාවරණය වීමෙන් පසුව, ආහාර තුල දිලීර ගනාවාස ඇතිවී ආහාර දූෂණය වේ. දේශගුණික විපර්යාසවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස බඩඉරිඟු වැනි භෝග වල ඇෆ්ලැටොක්සින් දූෂණය ඉතා ඉහළ මට්වැටමක පවතී.බඩ ඉරිගු ප්‍රධාන වශයෙන් සත්ව ආහාරයක් ලෙස යොදා ගන්නා බැවින් මස් බිත්තර කිරි වැවි ආහාරවල ඉහළ ප්‍රතිශත වලින් ඇෆ්ලැටොක්සීන් අඩංගු විය හැත. [14] [15]

Aspergillus පස, දිරාපත් වන වෘක්ෂලතා, පිදුරු සහ ධාන්‍ය මත වැඩේ.ක්ෂුද්‍ර ජීව විද්‍යාත්මක පිරිහීමකට ලක් වේ, නමුත් එහි වර්ධනයට හිතකර තත්වයන් ඇති විට එය සියලු වර්ගවල කාබනික උපස්ථර ආක්‍රමණය කරයි. ඇෆ්ලැටොක්සින් නිෂ්පාදනය සඳහා හිතකර කොන්දේසි අතර ඉහළ තෙතමනය (අවම වශයෙන් 7%) සහ 55 සිට උෂ්ණත්වය ඇතුළත් වේ. °F (13 °C) සිට 104 දක්වා °F (40 °C) [ප්රශස්ත 27 සිට 30 දක්වා °C (81 සිට 86 දක්වා °F)]. [16] [17] සියලුම ප්‍රධාන ධාන්‍ය භෝග වලින් සහ රටකජු බටර් සහ ගංජා වැනි විවිධ ප්‍රභවයන්ගෙන් ඇෆ්ලැටොක්සින් අඩංගුවී ඇත. ඇෆ්ලැටොක්සින් වලින් නිතිපතා දූෂිත වන ප්‍රධාන භාණ්ඩ අතරට මඤ්ඤොක්කා, මිරිස්, බඩ ඉරිඟු, කපු ඇට, මෙනේරි, රටකජු, සහල්, බඩ ඉරිඟු, සූරියකාන්ත බීජ, ගස් ගෙඩි, තිරිඟු සහ මිනිස් හෝ සත්ව පරිභෝජනය සඳහා අදහස් කරන විවිධ කුළුබඩු ඇතුළත් වේ. සතුන්ට දූෂිත ධාන්‍ය ලබා දෙන විට ඇෆ්ලැටොක්සින් පරිවර්තන නිෂ්පාදන සමහර විට බිත්තර, කිරි නිෂ්පාදන සහ මස් වල දක්නට ලැබේ. [18]

කෙන්යාවේ සහ මාලි හි සිදු කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ බඩ ඉරිඟු වියළීම සහ ගබඩා කිරීම සඳහා වන ප්‍රධාන පිළිවෙත් ඇෆ්ලැටොක්සින් වලට නිරාවරණය වීම අවම කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් නොවන බවයි.

දිලීර නාශක සමඟ ප්රතිකාර නොකළ කාබනික භෝග, ඇෆ්ලැටොක්සින් සමඟ දූෂණය වීමට වැඩි අවදානමක් ඇත.

වැළැක්වීම[සංස්කරණය]

ආහාර සැපයුමේ ඇති ඇෆ්ලැටොක්සින් අවදානම සීමා කිරීමේ මූලික මාධ්‍යයක් වන්නේ වාණිජ භාණ්ඩ සැපයුම් දාමයේ ආහාර සනීපාරක්ෂාවයි, එනම් ආහාර සැකසුම් කම්හල්වල භාවිතය සඳහා පුස් ධාන්ය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ මිශ්‍රණයට එකතු කිරීමට පෙර ඇෆ්ලැටොක්සින් මට්ටම් සඳහා අමුද්‍රව්‍ය කාණ්ඩ පරීක්ෂා කිරීම වැනි. FDA වැනි නියාමන ආයතන පිළිගත හැකි මට්ටම් සඳහා සීමාවන් නියම කරයි. බොහෝ කලාපවල ශක්‍ය ඒකාබද්ධ අස්වනු නෙලීම සඳහා අවශ්‍ය වන ධාන්‍ය වියළීම, ගබඩා කර ඇති ධාන්‍ය ප්‍රථමයෙන් අධික ලෙස තෙත් වීම වැළැක්වීම මගින් මෙම ප්‍රයත්නය සඳහා මූලික අඩිතාලම දමයි.

කෘෂිකාර්මික හා පෝෂණ අධ්‍යාපනයෙන් අඩු සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල ඇෆ්ලැටොක්සින් වලට නිරාවරණය වීම අඩු කළ හැකි බව පෙන්වීමට ඇත්තේ ඉතා සීමිත සාක්ෂි පමණි. [19]

ව්යාධිවේදය[සංස්කරණය]

ඇෆ්ලැටොක්සින්වල උග්‍ර විෂ සහිත බලපෑම්වලට ප්‍රතිශක්තිකරණ කිසිදු සත්ව විශේෂයක් නොදනී. වැඩිහිටි මිනිසුන්ට ඇෆ්ලැටොක්සින් නිරාවරණය සඳහා ඉහළ ඉවසීමක් ඇති අතර කලාතුරකින් උග්‍ර ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් වලට ගොදුරු වේ, නමුත් ළමයින් විශේෂයෙන් පීඩාවට පත් වන අතර ඔවුන්ගේ නිරාවරණය පහත සඳහන් සියලුම රෝග ලක්ෂණ වලට අමතරව වර්ධනය අඩාල වීමට සහ ප්‍රමාද වූ වර්ධනයට හේතු විය හැක.

ඉහළ මට්ටමේ ඇෆ්ලැටොක්සින් නිරාවරණය උග්‍ර අක්මා නෙරෝසිස් (උග්‍ර ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස්) ඇති කරයි, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පසුව අක්මාවේ සිරෝසිස් හෝ පිළිකා ඇති වේ. උග්‍ර අක්මාව අකර්මණ්‍ය වීම ලේ ගැලීම, ශෝථය, ආහාර දිරවීමේ වෙනස්වීම්, පෝෂ්‍ය පදාර්ථ අවශෝෂණය සහ/හෝ පරිවෘත්තීය වෙනස්වීම් සහ මානසික වෙනස්කම් සහ/හෝ කෝමා වඅනි රෝග ඇති වේ. 

සායනික නිරාවරණය උග්‍ර ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් තරම් භයානය රෝග ලක්ෂණ ඇති නොකරයි. නිදන්ගත නිරාවරණය අක්මාව සහ පිත්තාශයේ පිළිකා වර්ධනය වීමේ අවදානම වැඩි කරයි, [20] ඇෆ්ලැටොක්සින් පරිවෘත්තීය DNA වලට අන්තර් සම්බන්ධිත වන අතර ඉපොක්සයිඩ් කොටස හරහා භෂ්ම ඇල්කයිලේට් කළ හැක. මෙය DNA විකෘති ඇති විට සෛල චක්‍රය ප්‍රගතිය වැලැක්වීමේ වැදගත් ජානයක් වන p53 ජානයේ විකෘති ඇති කරයි, නැතහොත් apoptosis (වැඩසටහන්ගත සෛල මරණය) සංඥා කරයි. මෙම විකෘති සමහර පාදක යුගල ස්ථාන වලට අනෙක් ඒවාට වඩා බලපාන බව පෙනේ, නිදසුනක් ලෙස, p53 ජානයේ කෝඩෝන 249 හි තුන්වන පාදය අසල ඇති පාදවලට වඩා ඇෆ්ලැටොක්සින්-මැදිහත් වූ විකෘති වලට ගොදුරු විය හැකි බව පෙනේ. [21] අනෙකුත් DNA-ඇල්කයිලේටින් කාරකයන් මෙන්, Aflatoxin B 1 ප්රතිශක්තිකරණ මර්දනයට හේතු විය හැකි අතර, එයට නිරාවරණය වීම HIV ආසාදිත පුද්ගලයින්ගේ වැඩි වෛරස් බරක් සමඟ සම්බන්ධ වේ.

ඇෆ්ලැටොක්සින් ආශ්‍රිත රෝග වල ප්‍රකාශනය විශේෂ, වයස, පෝෂණය, ලිංගිකත්වය සහ අනෙකුත් විෂ ද්‍රව්‍යවලට සමගාමීව නිරාවරණය වීමේ හැකියාව වැනි සාධක මගින් බලපායි. ක්ෂීරපායීන්ගේ ප්‍රධාන ඉලක්කගත ඉන්ද්‍රිය අක්මාව වේ, එබැවින් ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් මූලික වශයෙන් රක්තපාත රෝගයකි. මිනිසුන් තුළ ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් ඇතිවීමේ සම්භාවිතාව වැඩි කරන කොන්දේසි අතර සීමිත ආහාර ලබා ගැනීම, ආහාර ද්‍රව්‍යවල පුස් වර්ධනයට හිතකර පාරිසරික තත්ත්වයන් සහ ඇෆ්ලැටොක්සින් අධීක්ෂණය සහ පාලනය සඳහා නියාමන පද්ධති නොමැතිකම ඇතුළත් වේ.

කැරට්, parsnips, සැල්දිරි සහ parsley වැනි apiaceous දෙළුම් කරවිල එළවළු ඇතුළු ආහාර වේලක් දිනපත් මගින් ඇෆ්ලැටොක්සින් වලන් වන පිළිකා කාරක බලපෑම් අඩු කළ හැකිය.

ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් සඳහා නිශ්චිත ප්‍රතිවිරෝධයක් නොමැත. අක්මා රෝගයේ බරපතලකමට සරිලන රෝග ලක්ෂණ සහ ආධාරක සත්කාර සඳහා ඩෙක්ස්ට්‍රෝස් සහිත අභ්‍යන්තර තරල, ක්‍රියාකාරී විටමින් K, B විටමින් සහ ප්‍රමාණවත් කාබෝහයිඩ්‍රේට් අන්තර්ගතයක් සහිත සීමා සහිත නමුත් උසස් තත්ත්වයේ ප්‍රෝටීන් ආහාර ඇතුළත් විය හැකිය.

වෙනත් සතුන් තුළ[සංස්කරණය]

සුනඛයන් තුළ, ඇෆ්ලැටොක්සින් අක්මා රෝග ඇති කිරීමට හැකියාව ඇත. ඇෆ්ලැටොක්සින් නිරාවරණයේ අඩු මට්ටම් අක්මා අක්‍රියතාවයේ සලකුණු දිස්වීම සඳහා සති කිහිපයක් සිට මාස කිහිපයක් අඛණ්ඩව පරිභෝජනය කිරීම අවශ්‍ය වේ. සමහර ලිපි මගින් සුනඛ ආහාරවල විෂ සහිත මට්ටම 100-300 ppb වන අතර ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් වර්ධනය සඳහා සති කිහිපයක් සිට මාස කිහිපයක් අඛණ්ඩව නිරාවරණය වීම හෝ පරිභෝජනය කිරීම අවශ්‍ය වේ. සුවය ලැබූ සුනඛයන් පසුව ඇෆ්ලැටොක්සින් මගින් ඇතිවන රෝගයකට ගොදුරු වන බවට කිසිදු තොරතුරක් නොමැත.

කළුකුම් සතුන් ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් වලට බහුලව ගොදුරු වේ. මෙයට හේතුව කළුකුමාගේ අක්මාවේ ඇති aflatoxin B 1 හි කාර්යක්ෂම සයිටොක්‍රෝම් P450 පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලිය සහ ඌනතාවයෙන් යුත් glutathione-S-transferase mediated detoxification හේතුවෙනි.

ගර්භනී හැම්ස්ටර් පිළිබඳ සමහර අධ්‍යයනයන් මගින් ඇෆ්ලැටොක්සින් බී 1 (4) නිරාවරණය වීම අතර සැලකිය යුතු සම්බන්ධයක් පෙන්නුම් කරයි. mg/kg, තනි මාත්‍රාවක්) සහ ඔවුන්ගේ පරම්පරාවේ සංවර්ධන විෂමතා පෙනුම.

2005 දී ඩයමන්ඩ් පෙට් ෆුඩ්ස් විසින් දකුණු කැරොලිනාවේ ගැස්ටන් හි ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදනාගාරයේ නිෂ්පාදිත නිෂ්පාදනයක් තුළ ඇෆ්ලැටොක්සින් සොයා ගන්නා ලදී. [22] [23] ප්‍රාන්ත 23 ක, ඩයමන්ඩ් විසින් බඩ ඉරිඟු සමඟ සකස් කරන ලද සහ ගැස්ටන් පහසුකමේ නිෂ්පාදනය කරන ලද නිෂ්පාදන 19 ක් ස්වේච්ඡාවෙන් ආපසු කැඳවන ලදී. රසායනාගාර විසින් සිදු කරන ලද නිමි භාණ්ඩ සාම්පල 2,700 කට අධික සංඛ්‍යාවක් පරීක්ෂා කිරීමෙන් තහවුරු වූයේ වැඩිහිටි සුනඛ සූත්‍ර දෙකක දින කේත දෙකක් පමණක් විෂ වීමට හැකියාව ඇති බවයි. [24]

2020 දෙසැම්බර් සහ 2021 ජනවාරි මාසවලදී, Midwestern Pet Foods විසින් මාරාන්තික ඇෆ්ලැටොක්සින් මට්ටම් අඩංගු සුනඛ ආහාර නැවත කැඳවන ලදී. [25] 2021 ජනවාරි 12 වන විට ඇෆ්ලැටොක්සින් විෂ වීමෙන් සුනඛයන් 70 ක් පමණ මිය ගොස් ඇත [26]

මිනිසුන් තුළ හඳුනා ගැනීම[සංස්කරණය]

මිනිසුන් තුළ ඇෆ්ලැටොක්සින් මට්ටම හඳුනා ගැනීම සඳහා බොහෝ විට භාවිතා කරන ප්‍රධාන තාක්ෂණික ක්‍රම දෙකක් තිබේ.

පළමු ක්‍රමය නම් AFB 1 - ගුවානීන් ආක්‍රමණය මැනීමයි. මෙම බිඳවැටීමේ නිෂ්පාදනයේ පැවැත්ම පෙන්නුම් කරන්නේ පසුගිය පැය 24 තුළ ඇෆ්ලැටොක්සින් බී 1 ට නිරාවරණය වීමයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම තාක්ෂණය මෑත නිරාවරණය පමණක් මනිනු ලබයි. මෙම පරිවෘත්තීය අර්ධ ආයු කාලය හේතුවෙන්, AFB 1 -ගුවානින් මනින ලද මට්ටම දිනෙන් දින වෙනස් විය හැක, ආහාර මත පදනම්ව, එය දිගුකාලීන නිරාවරණය තක්සේරු කිරීම සඳහා සුදුසු නොවේ.

භාවිතා කර ඇති තවත් තාක්ෂණයක් වන්නේ AFB 1 - රුධිර සෙරුමයේ ඇල්බියුමින් ඇඩක්ට් මට්ටම මැනීමයි. මෙම ප්‍රවේශය සති කිහිපයක් හෝ මාස කිහිපයක් තුළ නිරාවරණයේ වඩාත් ඒකාබද්ධ මිනුමක් සපයයි.

සිදුවීම්[සංස්කරණය]

1960-2021 සිට Aflatoxin කාලසටහන

වාණිජ රටකජු බටර්, ඉවුම් පිහුම් තෙල් (උදා: ඔලිව්, රටකජු සහ තල තෙල් පොල්තෙල් ) සහ රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍යවල ජාත්‍යන්තර ප්‍රභවයන් ඇෆ්ලැටොක්සින් වලින් දූෂිත වී ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත. සමහර අවස්ථාවන්හිදී, ද්‍රව වර්ණදේහ විද්‍යාව - ටැන්ඩම් ස්කන්ධ වර්ණාවලීක්ෂය (LC-MS/MS) සහ වෙනත් විශ්ලේෂණාත්මක ක්‍රම මගින් තෝරාගත් නිෂ්පාදන සාම්පලවලින් 48% සිට 80% දක්වා පරාසයක ඇෆ්ලැටොක්සින් හඳුනාගත හැකි ප්‍රමාණවලින් අනාවරණය විය. මෙම දූෂිත ආහාර නිෂ්පාදන බොහොමයක, ඇෆ්ලැටොක්සින් එක්සත් ජනපද ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනයේ (FDA) හෝ වෙනත් නියාමන ආයතනයක ආරක්ෂිත සීමාවන් ඉක්මවා ඇත.

  • 1960 එංගලන්තයේ කළුකුම්'X' රෝගය පැතිරීම සහ Aflatoxin සොයා ගැනීම
  • 1961 රටකජු වල විෂ සහිත බව හඳුනා ගත් Aspergillus flavus
  • 1962 TLC විශ්ලේෂණයේ දී හඳුනාගෙන ඇති Aflatoxins, Aflatoxin B සහ G හි භෞතික රසායනික ගුණාංග සහ ස්ඵටිකරූපී aflatoxins හුදකලා කිරීම සහ සංස්ලේෂණය කිරීම පිළිබඳ අධ්‍යයනයන් සිදු කරන ලදී.
  • 1963 Aflatoxin B2, G1 සහ G2 Difurocoumarin ව්‍යුත්පන්නයන් ලෙස හඳුනාගෙන රසායනිකව සංලක්ෂිත විය.
  • 1965 FDA විසින් aflatoxins 30 μg/kg සඳහා පළමු නියාමනය අනුමත කරන ලදී.
  • 1966 කිරි විෂ AFM1 සහ AFM2 ලෙස නම් කරන ලද අතර AFM1 කිරි, මුත්රා, වකුගඩු සහ අක්මාව තුළ ඇතිබව අනාවරණය විය.
  • 1973 පෝලන්තය: ඇෆ්ලැටොක්සින් නිපදවන අච්චු අඩංගු කැසිමීර් IV ජැගිලෝන්ගේ සොහොන් ගෙය විවෘත කිරීමෙන් පසු 10 දෙනෙක් මිය ගියහ. [27]
  • 2004 කෙන්යාව: දූෂිත බඩඉරිඟු ශරීරගත වීමෙන් ඇති වූ ඇෆ්ලැටොක්සිසෝසිස් රෝගයේ උග්‍ර ව්‍යාප්තිය නිසා මරණ 125 ක් සිදු විය.
  • පෙබරවාරි-මාර්තු 2013: රුමේනියාව, සර්බියාව, ක්‍රොඒෂියාව බටහිර යුරෝපයට ආනයනය කරන ලදී - 2013 ඇෆ්ලැටොක්සින් දූෂණය .
  • 2013 පෙබරවාරි: අයෝවා දූෂණය. [28]
  • 2014 (අඛණ්ඩව පවතී): නේපාලය සහ බංග්ලාදේශය, නවජ නිරාවරණ, පෙකණි වැල රුධිරයේ දක්නට ලැබේ. [29]
  • 2019 කෙන්යාව: දූෂණය හේතුවෙන් බඩ ඉරිඟු පිටි සන්නාම පහක් නැවත කැඳවනු ලැබීය. [30]
  • 2021 එක්සත් ජනපදය: මැදපෙරදිග සුරතල් සතුනගේ ආහාර විෂවීම වීම නිසා සුනඛයන් 70 දෙනෙකුගේ මරණයට පත් විය. [31]
  • 2021 ශ්‍රී ලංකාව: ආනයනික පොල් තෙල් තුල සීමාව ඉක්මවා ඇෆ්ලැඓාක්සීන් ඇතිබව තහවුරු කරගන්නා ලදී. [32]
  • 2024 දකුණු අප්‍රිකාව: ජාතික පාරිභෝගික කොමිසම ඇෆලැටොක්සීන් බහුල විවිධ රටකජු සහ බටර් ඇතුලු කිරි නිෂ්පාදන නැවත කැඳවන ලදී.

මේවාත් බලන්න[සංස්කරණය]

  • ඇෆ්ලැටොක්සින් සම්පූර්ණ සංස්ලේෂණය
  • 2013 ඇෆ්ලැටොක්සින් දූෂණය
  • සත්ව ආහාරවල ඇති මයිකොටොක්සින්
  • Nixtamalization
  • Sterigmatocystin, සම්බන්ධ විෂ ද්රව්යයක්
  • ඇස්පර්ගිලස් ක්ෂීරපායින් තුළ රෝග ඇති කළ හැකි වෙනත් ක්‍රම:
    • ඇස්පර්ගිලෝසිස්
    • ප්‍රාථමික සමේ ඇස්පර්ගිලෝසිස්

මූලාශ[සංස්කරණය]

  1. ↑ https://www.fsis.usda.gov/food-safety/safe-food-handling-and-preparation/food-safety-basics/molds-food-are-they-dangerous
  2. ↑ Khlangwiset P, Shephard GS, Wu F (October 2011). "Aflatoxins and growth impairment: a review". Critical Reviews in Toxicology. 41 (9): 740–55. doi:10.3109/10408444.2011.575766. PMID 21711088.
  3. ↑ "Aflatoxicosis". 30 September 2014.
  4. ↑ Voth-Gaeddert LE, Stoker M, Torres O, Oerther DB (April 2018). "Association of aflatoxin exposure and height-for-age among young children in Guatemala". International Journal of Environmental Health Research. 28 (3): 280–292. Bibcode:2018IJEHR..28..280V. doi:10.1080/09603123.2018.1468424. PMID 29706087.
  5. ↑ Turner PC, Collinson AC, Cheung YB, Gong Y, Hall AJ, Prentice AM, Wild CP (October 2007). "Aflatoxin exposure in utero causes growth faltering in Gambian infants". International Journal of Epidemiology. 36 (5): 1119–25. doi:10.1093/ije/dym122. PMID 17576701.
  6. ↑ Mitchell NJ, Hsu HH, Chandyo RK, Shrestha B, Bodhidatta L, Tu YK, Gong YY, Egner PA, Ulak M, Groopman JD, Wu F (2017). "Aflatoxin exposure during the first 36 months of life was not associated with impaired growth in Nepalese children: An extension of the MAL-ED study". PLOS ONE. 12 (2): e0172124. Bibcode:2017PLoSO..1272124M. doi:10.1371/journal.pone.0172124. PMC 5315312. PMID 28212415.
  7. ↑ Chen C, Mitchell NJ, Gratz J, Houpt ER, Gong Y, Egner PA, Groopman JD, Riley RT, Showker JL, Svensen E, Mduma ER, Patil CL, Wu F (March 2018). "Exposure to aflatoxin and fumonisin in children at risk for growth impairment in rural Tanzania". Environment International. 115: 29–37. Bibcode:2018EnInt.115...29C. doi:10.1016/j.envint.2018.03.001. PMC 5989662. PMID 29544138.
  8. ↑ Smith LE, Prendergast AJ, Turner PC, Mbuya MN, Mutasa K, Kembo G, Stoltzfus RJ (December 2015). "The Potential Role of Mycotoxins as a Contributor to Stunting in the SHINE Trial". Clinical Infectious Diseases. 61 (Suppl 7): S733–7. doi:10.1093/cid/civ849. PMC 4657594. PMID 26602301.
  9. ↑ Hoffmann, V.; Jones, K.; Leroy, J. L. (2018). "The impact of reducing dietary aflatoxin exposure on child linear growth: a cluster randomised controlled trial in Kenya". BMJ Global Health. 3 (6): e000983. doi:10.1136/bmjgh-2018-000983. PMC 6278920. PMID 30588341.
  10. ↑ Hoffmann V, Jones K, Leroy J (December 2015). "Mitigating aflatoxin exposure to improve child growth in Eastern Kenya: study protocol for a randomized controlled trial". Trials. 16: 552. doi:10.1186/s13063-015-1064-8. PMC 4669614. PMID 26634701.
  11. ↑ J. Varga, J.C. Frisvad, R.A. Samson: "Two new aflatoxin producing species, and an overview of Aspergillus section Flavi", Stud Mycol.
  12. ↑ Geiser DM, Dorner JW, Horn BW, Taylor JW (December 2000). "The phylogenetics of mycotoxin and sclerotium production in Aspergillus flavus and Aspergillus oryzae". Fungal Genetics and Biology. 31 (3): 169–79. doi:10.1006/fgbi.2000.1215. PMID 11273679. 2021-01-26 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2018-12-29.
  13. ↑ Neal GE, Eaton DL, Judah DJ, Verma A (July 1998). "Metabolism and toxicity of aflatoxins M1 and B1 in human-derived in vitro systems". Toxicology and Applied Pharmacology. 151 (1): 152–8. doi:10.1006/taap.1998.8440. PMID 9705898.
  14. ↑ Yu, Jina; Hennessy, David A; Tack, Jesse; Wu, Felicia (1 May 2022). "Climate change will increase aflatoxin presence in US Corn". Environmental Research Letters. 17 (5): 054017. Bibcode:2022ERL....17e4017Y. doi:10.1088/1748-9326/ac6435.
  15. ↑ Battilani, P.; Toscano, P.; Van der Fels-Klerx, H. J.; Moretti, A.; Camardo Leggieri, M.; Brera, C.; Rortais, A.; Goumperis, T.; Robinson, T. (July 2016). "Aflatoxin B1 contamination in maize in Europe increases due to climate change". Scientific Reports. 6 (1): 24328. Bibcode:2016NatSR...624328B. doi:10.1038/srep24328. PMC 4828719. PMID 27066906.
  16. ↑ "Risk of aflatoxin contamination increases with hot and dry growing conditions | Integrated Crop Management". crops.extension.iastate.edu. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-13.
  17. ↑ "Storing nuts at a low temperature (refrigeration) reduces aflatoxin levels and mold and yeast counts for 3–6 months | News | Postharvest – Fruits, Vegetables and Ornamentals". www.postharvest.biz. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-13.
  18. ↑ Pradeepkiran JA (December 2018). "Analysis of aflatoxin B1 in contaminated feed, media, and serum samples of Cyprinus carpio L. by high-performance liquid chromatography". Food Quality and Safety. 2 (4): 199–204. doi:10.1093/fqsafe/fyy013.
  19. ↑ Visser ME, Schoonees A, Ezekiel CN, Randall NP, Naude CE (April 2020). "Agricultural and nutritional education interventions for reducing aflatoxin exposure to improve infant and child growth in low- and middle-income countries". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (4): CD013376. doi:10.1002/14651858.cd013376.pub2. PMC 7141997. PMID 32270495.
  20. ↑ Nogueira L, Foerster C, Groopman J, Egner P, Koshiol J, Ferreccio C (May 2015). "Association of aflatoxin with gallbladder cancer in Chile". JAMA. 313 (20): 2075–7. doi:10.1001/jama.2015.4559. PMC 7169945. PMID 26010638.
  21. ↑ Aguilar F, Hussain SP, Cerutti P (September 1993). "Aflatoxin B1 induces the transversion of G→T in codon 249 of the p53 tumor suppressor gene in human hepatocytes". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 90 (18): 8586–90. Bibcode:1993PNAS...90.8586A. doi:10.1073/pnas.90.18.8586. PMC 47402. PMID 8397412.
  22. ↑ FDA Inspection Report-Diamond Gaston SC Plant 12/21/2005-1/19/2006.
  23. ↑ 2005 Recall, FDA
  24. ↑ AKC Standard Article Contaminated Diamond Pet Food Products and 'Best By' Dates Narrowed Akcstandard.com සංරක්ෂණය කළ පිටපත ජූලි 7, 2011 at the Wayback Machine
  25. ↑ Medicine, Center for Veterinary (2021-01-12). "FDA Alert: Certain Lots of Sportmix Pet Food Recalled for Potentially Fatal Levels of Aflatoxin". FDA (ඉංග්‍රීසි බසින්).
  26. ↑ Tyko, Kelly. "Dog food recall expands: More than 70 dogs have died and 80 pets sick after eating Sportsmix pet food". USA TODAY (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2021-01-13.
  27. ↑ Staff (19 May 2014). "Gdy otwarto grób królewski, zaczęła działać klątwa Jagiellończyka" [When the royal tomb was opened, the Jagiellon curse began its work]. Gazeta Krakowska. සම්ප්‍රවේශය 18 January 2023.
  28. ↑ "Dog food recall underscores toxic danger in drought-hit U.S. corn". Reuters. February 25, 2013.
  29. ↑ "Aflatoxin threat in Nepal, Bangladesh". SciDev.Net South Asia. 2014-12-17. 2016-03-03 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2016-10-17.
  30. ↑ Mutahi, Basillioh (2019-11-15). "How safe is Kenya's staple food?" (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2019-11-15.
  31. ↑ "US pet food recalled after 70 dogs die and others fall sick". BBC News (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 2021-01-14. සම්ප්‍රවේශය 2021-01-14.
  32. ↑ "Coconut oil stocks containing aflatoxins in market". themorning.lk (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 2021-03-26. සම්ප්‍රවේශය 2021-03-26.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඇෆ්ලැටොක්සින්&oldid=680588" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි