එච්.ආර්. ජෝතිපාල
එච්.ආර්. ජෝතිපාල H. R. Jothipala | |
|---|---|
| ගොනුව:H. R. Jothipala (1936-1987).jpg | |
| උපත | හෙට්ටිආරච්චිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල 12 පෙබරවාරි 1936 |
| මියගිය දිනය | 7 July 1987 (වයස 51) කොළඹ, ශ්‍රී ලංකාව |
| සතපවන ලද තැන | බොරැල්ල කනත්ත |
| ජාතිකත්වය | ශ්‍රී ලාංකික |
| වෙනත් නම් | හදවත රත්තරං ජෝති |
| අධ්‍යාපනය | මරදාන ශාන්ත ලෝරන්ස් විද්‍යාලය දෙමටගොඩ ශාන්ත ජෝන් විද්‍යාලය |
| රැකියාව | නළුවා, පසුබිම් ගායකයා |
| කලත්‍රයා(යන්) | බ්ලොසම් වින්ටර් |
| දරුවන් | 4 |
| දෙමව්පියන් |
|
| අත්සන | |
 | |
.jpg){kind=link}
හෙට්ටිආරච්චිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල (1936 පෙබරවාරි 12 - 1987 ජූලි 7), හෙවත් එච්.ආර්. ජෝතිපාල, යනු ශ්‍රී ලංකා සිනමාවේ නළුවෙක් මෙන්ම ගායකයකුද විය. ශ්‍රී ලාංකේය චිත්‍රපට ඉතිහාසයේ හොඳම පසුබිම් ගායකයා ලෙස සැලකෙන ජෝතිපාල එඩී ජයමාන්න සිට රන්ජන් රාමනායක දක්වා සියලුම තරාතිරමේ නළු නිළියන්ට සිය හඬ ලබා දුන්නේය.[1][2] ඔහු 1987 ජූලි මාසයේදී වයස අවුරුදු 51 දී හෘදයාබාධයකින් මිය ගියේය.[3]
පෞද්ගලික ජීවිතය
[සංස්කරණය]ජෝතිපාල මධ්‍යම පාන්තික පවුලක, පළමු දරුවා ලෙස 1936 පෙබරවාරි 12 ශ්‍රී ලංකාවේ දකුණු දිග ප්‍රදේශයේ දෙමටගොඩ උපත ලැබීය. ඔහු අධ්‍යාපනය ලැබුවේ මරදාන ශාන්ත ලෝරන්ස් විද්‍යාලය සහ දෙමටගොඩ ශාන්ත ජෝන් විද්‍යාලයෙනි. නිවසේ ගුවන්විදුලි යන්ත්‍රයක් නොතිබුණු නිසා මේ කාලයේදී ඔහු ගීත ඇසීම සඳහා අසල තේ කඩයකට යාමට පුරුදුව සිටියේය. ඔහුට බාල සහෝදරියන් හතර දෙනෙකු සහ එක් බාල සහෝදරයෙක් සිටී.[4]
ජෝතිපාල තම පවුලට ගුවන් විදුලියක් නොතිබූ නිසා සංගීතය ඇසීමට තේ කඩවලට ගියේය.[5] ඔහු කොළඹ ආමර් වීදියේ සුලෙයිමාන් රෝහලේ බෙහෙත් බෝතල් පිරිසිදු කළේය. පසුව ඔහු එම්. ඩී. ගුණසේන සහ සමාගමේ පියන් ලෙස සේවය කළේය.
ඔහු බ්ලොසම් වින්ටර් සමඟ විවාහ වූ අතර ඔවුන්ට දියණියන් හතර දෙනෙක් සිටියහ. ඔහු "H. R" යන මුලකුරු වලින් ප්‍රසිද්ධියට පත් විය. සහ "හදවත රත්තරං ජෝතිපාල" ලෙස ආදරය කරන ලදී, ඔහුගේ සියලු වයස්වල, ප්‍රජාවන්ට සහ පවුල්වලට දක්වන කරුණාව නිසා ය.[6]
වෘත්තීය ජීවිතය
[සංස්කරණය]මුල් කාලය
[සංස්කරණය]එකල මෙරට සිටි හොඳම ගුවන් විදුලි තබ්ලා වාදකයකු වූ නඩරාජා පදිංචිව සිටියේ කොළඹ ග්‍රෑන්ඩ්පාස් කොස්ගස් හන්දියේ ය. දිනක් ඔහු ජෝතිපාලගේ ගායනය අසා කොළඹ ප්‍රභූවරුන්ගේ මඟුල් ගෙවල්වල හින්දි ගීත ගායනා කිරීමට තෝරා ගත්තේය.[4] ජෝතිපාලගේ දක්ෂතා මුලින්ම හඳුනාගත්තේ ගුවන් විදුලි වාද්‍ය වෘන්දයේ ප්‍රධානියා වූ ප්‍රසිද්ධ චිත්‍රපට සංගීත අධ්‍යක්ෂක හා නළු බී.එස්. පෙරේරා විසිනි. 1952 දී ක්වීන් ස්වීට්ස් සමාගමේ අනුග්‍රහයෙන් ආධුනික ගායක ගායිකාවන්ගේ දක්ෂතා එළිදැක්වූ ‘ආධුනික පැය’ නමින් වැඩසටහනක් ගුවන් විදුලියේ පැවැත්විනි. ඔහු මෙම තරඟයට ඉදිරිපත් වී ජයග්‍රාහකයා බවට පත්විය. එතැනින් ගුවන් විදුලියේ "ජයග්‍රාහී පෙලපාලිය" වැඩසටහනට ගිහින් ප්‍රථම ස්ථානය ලබා ගත්තා.[7]
1955 දී ඔහුට පසුබිම් ගායකයෙකු වීමට ස්වර්ණමය අවස්ථා තුනක් අහිමි විය. මුලින්ම ඔහු ගියේ ‘‘පොඩි පුතා’’ චිත්‍රපටයේ සංගීත නිර්මාණය කළ විමලවීර මාස්ටර් හමුවීමට. විගණනය අතරතුර විමලවීර ජෝතිපාලට දන්වා සිටියේ ඔහුගේ කටහඬ හරි නැති බවත් මිහිරි නොවන බවත්ය. පෙබරවාරි මාසයේදී ජෝතිපාල සහ චන්ද්‍රසේන මීගමුවට ගොස් බී.ඒ.ඩබ්ලිව්.ජයමාන්න සහ රුක්මණී දේවි හමුවිය. ඔහුගේ කටහඬ ගැන ඔවුන් සෑහීමකට පත් වුවද විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් නොතිබූ නිසා ජෝතිපාලට වාදනය සඳහා ඉන්දියාවට යාමට නොහැකි විය. තුන්වැනි වතාවේදී ඔහුට “පෙරකදෝරු බෑනා” චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂක ඒ.බී.රාජ් හමුවිය. රළු කටහඬ නිසා ජෝතිපාල ප්‍රතික්ෂේප කළේය.[7]
ජෝතිපාල 1956 දී සිරිල් පී. අබේරත්නගේ "සුරතලී" නාට්‍යයේ "සිරියමේ සාර" ගායනයෙන් පසුපෙළ ගායකයෙකු ලෙස ප්‍රථම වරට රංගනයට පිවිසියේය.[8] ජෝතිපාල පවසා ඇත්තේ තම මිතුරන් සමඟ “පොඩි පුතා” නැරඹීමට ගිය විට තමාගේ ගීතය ඇතුළත් නොවන බව දැනගත් විට ජීවිතය නැති කර ගැනීමට කල්පනා කළ බවයි. පසුව සුරතලී නිෂ්පාදක ජබීර් ඒ කාදර්ට ඔහුගේ ගීතයක් ඇසීමට අවශ්‍ය වූ විට, ඔහු චිත්‍රපටය සඳහා සලකා බැලීමට ජෝතිපාල, වාර්තාවක් නිර්මාණය කිරීමට ප්‍රමාණවත් මුදලක් ඔහු සතුව නොතිබූ නිසා එම යෝජනාව බොහෝ දුරට සමත් විය.[4] ඔහුට උදව් කළේ ප්‍රවීණ සංගීතවේදී ස්ටැන්ලි ඕමාර් විසින් ඔහුට රුපියල් 35 ක මුදලකට මුදල් යෙදවූ අතර එය එවකට විශාල මුදලක් විය. ජෝතිපාලගේ "සිරියමේ සාරා" චිත්‍රපට ගීතය ටී.ආර්. පාපාගේ අධ්‍යක්ෂණය යටතේ ඉන්දියාවේ වාහිනී චිත්‍රාගාරයේ දී පටිගත කල අතර තවමත් ශ්‍රී ලංකාව තුළ ජනප්‍රියව පවතී.[7]
ජෝතිපාල ශ්‍රී ලංකාවේ කීර්තිමත් අධ්‍යක්ෂවරුන් රැසක් සමඟ කටයුතු කර ඇත. ජෝතිපාලට ඔහුගේ සෞභාග්‍යමත් වෘත්තීය ජීවිතයේ මුල් අවධියේදී, ප්‍රවීණ සිනමාකරු ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් සමඟ "සංදේශය" චිත්‍රපටයේ වැඩ කිරීමට අවස්ථාව ලැබුණි. ප්‍රවීණ ගීත රචක අරිසෙන් අහුබුදු විසින් රචනා කරන ලද ජනප්‍රිය සුනිල් සාන්ත විසින් රචනා කරන ලද "පුරුතුගීසි කාරයා" ගීතය ජෝතිපාල විසින් මෙම චිත්‍රපටිය සඳහා ගායනා කරන ලදී.[9]
සාර්ථකත්වය
[සංස්කරණය]ජෝතිපාල හැටේ දශකයේ අග භාගයේ සහ හැත්තෑව දශකයේ ඔහු රඟපාන්නට පටන් ගත් යුගයේ නිර්මාණය වූ චිත්‍රපටවල අවිවාදිත තේරීම විය. ජනප්‍රිය හින්දි ගීතවල, විශේෂයෙන්ම මොහොමඩ් රාෆි තනුවලට ගායනා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ජෝති විවේචනයට ලක් වුවද, ඔහු ගායනා කළේ පී.වී.නන්දසිරි, ප්‍රේමසිරි කේමදාස, සරත් දසනායක සහ මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි යටතේය. ජෝතිපාල ශ්‍රී ලාංකේය පසුබිම් ගායනයේ කොඳු නාරටිය ලෙස සැලකේ. ඔහු ඔහුගේ යුගයේ දශක ගණනාවක් පුරා පුළුල් පරාසයක නළු නිළියන් සඳහා හඬ නැඟුවේය. ගායනයට අමතරව ඔහු චිත්‍රපට 33කද රඟපා ඇත.[10]
කස්තුරි සුවඳ, තුෂාරා, ස්වීප් ටිකට්, හිත හොඳ මිණිහෙක්, කවුද රජා, හොඳට හොඳයි, වාසනා, සංගීතා වැනි ජනප්‍රිය ජනප්‍රිය චිත්‍රපට ඇතුළුව ඔහු චිත්‍රපට සිය ගණනක ගායනා කළේය.[4] සම්මානලාභී ගායකයාකු ලෙස මෙන්ම නළුවෙකු ලෙස ඇතුල්වීම තහනම්, සුලලිත සෝබනි, සුජීවා, සුකිරි කෙල්ල, අභිරහස, බෝනික්කා, ශාන්ති සහ ඔහුගේම නිෂ්පාදනයක් වන සුමිතුරෝ සහ ඔබයි මමයි ඇතුළු චිත්‍රපටවල අමතක නොවන චරිත කිහිපයක් ද කළේය.[11] 1963 වසරේ ‘‘සුදු සඳේ කළු වළ’’ චිත්‍රපටයේ කොර චරිතයකින් නළුවකු ලෙස සිනමාවට පිවිසි ඔහු පසුව බොහෝ දුරට දුෂ්ට චරිත නිරූපණය කළේය.[7]
ජෝතිපාල ඔහුගේම ගෞරවයෙන් ඉතා දක්ෂ වුවද, ජනප්‍රිය හින්දි ගීත, විශේෂයෙන් මොහොමඩ් රාෆි ගේ තනුවලට ගායනා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහු විවේචනයට ලක් විය.[12] ජෝතිපාල සුජාතා අත්තනායක, ඇන්ජලීන් ගුණතිලක සහ ලතා වල්පොල සමඟ බොහෝ යුගල ගීත ගායනා කළේය.[13] ජෝතිපාලගේ හොඳම මිතුරා වූයේ එවකට ජනප්‍රිය ගායකයා ජේ. ඒ මිල්ටන් පෙරේරාය. 1950 දශකයේ අගභාගයේදී ගුවන්විදුලි වාණිජ සේවයේ ඔවුන් දෙදෙනාගේ ගීත තරගය "අනංගයා" ගැන ගීත විවාද කළහ. ජෝතිපාල 1974 වසරේ තිරගත වූ ඔන්න බබෝ බිල්ලෝ එනවා චිත්‍රපටයේ "මේ ජීවනයේ" ගීතය වෙනුවෙන් හොඳම ගායකයාට හිමි සම්මානය දිනා ගත්තේය. 1983 සරසවිය සම්මාන උලෙළේදී ජෝතිපාල හොඳම ගායකයා ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වූයේ “මීදුම් සිහින” චිත්‍රපටයේ “සරා සඳේ” ගීතය වෙනුවෙන් සහ 1986 වසරේ “ඔබට දිවන කියන්නම්” චිත්‍රපටයේ “පාළු සුසානේ” ගීතය වෙනුවෙන්ය.[7]
මරණය
[සංස්කරණය]ඔහුගේ මරණයට දින දෙකකට පෙර, 1987 ජූලි 5 වන දින, දිවංගත ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස විසින් දේශප්‍රේමී ව්‍යාපෘතියක් වන "ගම් උදාව" සඳහා සහභාගී වූ ඔහු සිය අවසන් විවෘත වේදිකාවේ ගායනා කළේය. නමුත් ගායනයේදී ඔහුට වේදනාවක් දැනුණත් ගායනය සාර්ථකව අවසන් කළේය. ඊළඟ දවසේ ඔහු රෝහලට ඇතුළත් කළ අතර 1987 ජූලි 7 වැනිදා රත්නම් පෞද්ගලික රෝහලේදී මිය ගියේය.[14] ඔහුගේ මරණයට හේතුව අක්මාව අක්‍රිය වීම බව පැවසේ. සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්ට අනුව ජෝතිපාලගේ මරණය ආරංචි වීමත් සමඟම මිනිස්සු රත්නම් පෞද්ගලික රෝහල සහ යුනියන් චතුරශ්‍රය වට කළහ. යුනියන් චතුරශ්‍රය රසික රසිකාවියන්ගෙන් පිරී ගිය අතර සමහරු ජෝතිපාල අවසන් වතාවට බලා ගැනීමට රෝහල් ගේට්ටුවෙන් පවා පැන්නා. එතුමාගේ ගුණානුස්මරණය වෙනුවෙන් රටපුරා නොයෙකුත් කටයුතු තවමත් ක්‍රියාත්මකයි.
ගීතාවලිය
[සංස්කරණය]| ගීතය | පද රචනය | සංගීතය | චිතපටය/කැසට්පටය | විස්තර |
|---|---|---|---|---|
| සිරියාමේ සාරා | ඩබ්.විල්ෆ්‍රඩ් සිල්වා | ටී. ආර්. පාපා | සුරතලී | හින්දි තනුවකි |
| කවුද ඔබ කවුරුන්දෝ | ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් | පී.එල්.ඒ. සෝමපාල | ශාන්ති | 1974. පාකිස්තානු උර්දු තනුවකි. |
| දකින දසුනේ | - | එම්.එම්.ඒ. හක්(තනුව)/ ටී.එෆ්. ලතීෆ්(සංගීතය) | ගීතා | - |
| සිතුම් පැතුම් | - | පී.එල්.ඒ.සෝමපාල | අභිරහස | හින්දි තනුවකි |
| දුලීකා | - | ප්‍රේමසිරි කේමදාස | දුලීකා | - |
| ටජ් මහලක් | කරුණාරත්න අබේසේකර | සරත් දසනායක | ගුවන්විදුලි ගීතයකි? | - |
| ඈත දිලිසෙන හිරු සඳු | - | පී.එල්.ඒ.සෝමපාල | අභිරහස | හින්දි තනුවකි |
| ඇයි දැන් එපා වෙලා | - | - | - | - |
| හොඳ සිරියාවයි | සිරිල් ඒ. සීලවිමල | පී.එල්.ඒ.සෝමපාල | ස්වීප් ටිකට් පසුව පිස්සු පූසෝ | හින්දි තනුවකි |
| - | - | - | - | - |
සිනමාවලිය
[සංස්කරණය]| වසර | චිත්‍රපටිය | වෙනත් |
|---|---|---|
| 1958 | දස්කම | |
| 1963 | සුදු සඳේ කළු වළා | |
| 1964 | සුලාලිත සෝභනී | |
| සිතක මහිම | ||
| 1966 | ඇතුළුවීම තහනම් | |
| 1968 | පිනි බිංදු | |
| ඇමතිකම | ||
| 1969 | ප්‍රවේසම් වන්න | |
| 1970 | ගීතා | |
| 1971 | දැවෙන පිපාසය | |
| අභිරහස | ||
| 1972 | සහනය | |
| සුජීවා | ||
| 1973 | සුනෙත්‍රා | |
| 1974 | ශාන්ති | |
| දිනුම් කණුව | ||
| 1975 | ඔබයි මමයි | |
| සූකිරි කෙල්ල | ||
| මගේ නංගි ශ්‍යාමා | ||
| සාධන | ||
| 1977 | සිකුරු දවස | |
| 1978 | සැලී | |
| 1982 | බෝනික්කා | |
| සුමිතුරෝ | නිෂ්පාදකවරයෙකු ලෙස හා නළුවෙකු ලෙස | |
| 1974 | සහයට ඩැනී | |
| 1975 | කිරිමදු වැල් |
මෙම අඩවිය බලන්න
[සංස්කරණය]- එච්. ආර්. ජෝතිපාල හෙවත් හදවත රත්තරන් ජෝතිපාල
- එච්. ආර්. ජෝතිපාල ගී පදවැල්
- HR Jothipala - The Everliving Legend සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2012-06-20 at the Wayback Machine
- ^ "සිරියා මෙ සාරා සිට රමණීය කමණීය අපේ ආදරේ දක්වා". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 3 July 2020.
- ^ A TRIBUTE TO JOTHI: THE SINGER AND HIS SONG
- ^ "Wonderful information about the life of HR Jothipala who would have turned 84 if he had been alive". lifie. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-05.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d "Jothipala is a fan-based popular singer". Dinamina. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-05.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ Uvais, Ramesh. ""Jothi, always alive in our hearts"". Archived from the original on 17 මාර්තු 2005. සම්ප්‍රවේශය 28 සැප්තැම්බර් 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link). Daily Mirror. Retrieved 20 November 2006. - ^ "The undisputed superstar of Sinhala popular music: HR Jothipala". fmderana. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-05.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e "Immortal Jothi in the world of singing". Silumina. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-05.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ Sinhala Jukebox. "Tribute to H R Jothipala!!". Sinhala Jukebox. Retrieved 20 November 2006.
- ^ Uvais, Ramesh. ""Deathless Jothi, always alive in our hearts"". Archived from the original on 17 මාර්තු 2005. සම්ප්‍රවේශය 28 සැප්තැම්බර් 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link). Daily Mirror. Retrieved 20 November 2006. - ^ "H.R. Jothipala - එච් ආර් ජෝතිපාල ( 1936 - 07 ) filmography". Sinhala Cinema Database. සම්ප්‍රවේශය 12 December 2019.
- ^ "Sara Sande Sina Sele". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2017.
- ^ "Hindi Songs Turned Sinhala - YouTube". www.youtube.com. සම්ප්‍රවේශය 2016-06-24.
- ^ "Jothi who combined song and good heart". Divaina. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-05.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ Sinhala Jukebox. "Tribute to H R Jothipala!!". Sinhala Jukebox. Retrieved 20 November 2006.