ගගනගාමී නිලයන් සහ තනතුරු
ගගනගාමීන් විවිධ නිලයන් සහ තනතුරු දරයි. මෙම සෑම භූමිකාවක්ම අභ්‍යවකාශ යානයක ක්‍රියාකාරිත්වයට අත්‍යවශ්‍ය වගකීම් දරයි. නවීන උපකරණවලින් පිරුණු අභ්‍යවකාශ යානයක නියමු කුටියට යානයේ ඇති විද්‍යාත්මක උපකරණ කළමනාකරණය කිරීමට භාවිතා කරන කුසලතාවලට වඩා වෙනස් කුසලතා අවශ්‍ය වේ.
නාසා නිලයන් සහ තනතුරු[සංස්කරණය]
නිලයන්[සංස්කරණය]
නාසා ගගනගාමී බලකායේ සාමාජිකයින් නිලයන් දෙකෙන් එකක් දරයි. ගගනගාමී අපේක්ෂකයා යනු නාසා ගගනගාමීන් වීමට පුහුණු වන අයගේ ශ්‍රේණියයි.
උපාධිය ලැබීමෙන් පසු, අපේක්ෂකයින් ගගනගාමී ලෙස උසස් කර ඔවුන්ගේ ගගනගාමී පින් ලබා ගනී. රිදී සහ රන් යන ශ්‍රේණි දෙකකින් මෙම පින් නිකුත් කරනු ලබන අතර, සාර්ථක ලෙස ගගනගාමී පුහුණුව අවසන් කළ අපේක්ෂකයින්ට රිදී පින් සහ අභ්‍යවකාශයේ පියාසර කළ ගගනගාමීන්ට රන් පින් ප්‍රදානය කෙරේ.
ගගනගාමී කාර්යාලයේ ප්‍රධානියා තනතුරක් මිස නිලයක් නොවේ.
තනතුරු[සංස්කරණය]
| තනතුරු | රාජකාරි | උදාහරණ | අමතර |
|---|---|---|---|
| මර්කරි | |||
| නියමුවා | සමස්ත මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය | Mercury Seven | තනි ආසනයක් සහිත අභ්‍යවකාශ යානයක් ලෙස, මර්කරි මෙහෙයුම් සඳහා පියාසර කළ ගගනගාමීන් සරලව හැඳින්වූයේ "නියමුවන්" ලෙසිනි. මර්කරි නියමුවන්ට ඉහළ කාර්ය සාධනයක් සහිත ජෙට් ගුවන් යානා නියමුවෙකු ලෙස පළපුරුද්ද තිබිය යුතු අතර අඩි 5 අඩි 11 අඟල් (180 cm) ට වඩා උස සහ 180 pounds (82 kg) ට වඩා බර නොවිය යුතුය. |
| ජෙමිනි | |||
| අණදෙන නියමුවා | සමස්ත මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය, කාර්ය මණ්ඩලයේ සහ අභ්‍යවකාශ යානාවල ආරක්ෂාව | ජේම්ස් මැක්ඩිවිට් | මැක්ඩිවිට් පළමු නවක අණදෙන නියමුවා විය. |
| නියමුවා | පද්ධති ඉංජිනේරුවෙකු, සහායක නියමුවෙකු ලෙස සේවය කරන අතර ජෙමිනි වැඩසටහන තුළ EVA වැනි වෙනත් ඕනෑම මෙහෙවර අරමුණු ඉටු කරයි. | එඩ් වයිට් | බහිර්-යානා ක්‍රියාකාරකමක්(EVA) සිදුකළ පළමු ඇමරිකානුවා එඩ් වයිට් ය.. |
| ඇපලෝ | |||
| කමාන්ඩර් (අණ දෙන නිලධාරියා ඉංග්‍රීසි: Commander) | සමස්ත මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය, දියත් කිරීමේදී කාර්ය මණ්ඩලයේ සහ අභ්‍යවකාශ යානාවල ආරක්ෂාව, ට්‍රාන්ස්-චන්ද්ර වෙරළ තීරය සහ පෘථිවිය ආපසු පැමිණීම. ඇපලෝ චන්ද්ර මොඩියුලයේ අණදෙන නිලධාරියා ද වේ. අණ දෙන නිලධාරියා විසින් LM චන්ද්ර මතුපිටට බැසීම සහ ගොඩබෑම මෙන්ම කක්ෂගත CSM වෙත ආපසු චන්ද්ර නැගීම සිදු කරනු ඇත. | ඇපලෝ 11 කමාන්ඩර්: නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්, සඳ මත සිටි පළමු මිනිසා.
ඇපලෝ 11 උපස්ථ කමාන්ඩර්: ජිම් ලවෙල්, ඇපලෝ 13 හි අණදෙන නිලධාරියා. |
|
| විධාන මොඩියුල නියමු (ඉංග්‍රීසි: Command Module Pilot) | CSM සහ ඒවායේ පද්ධති සම්පූර්ණයෙන් දැනගැනීම සඳහා වගකීම දරයි. අණදෙන නිලධාරියා වාහනයේ පූර්ණ පාලනය යටතේ සිටින අතර දියත් කිරීමේ අදියරේදී පියාසර ඉංජිනේරුවෙකු ලෙස සේවය කරන්න. ගුවන් ගමනේ ට්‍රාන්ස්-චන්ද්ර සහ පෘථිවියට-පෘථිවි අවධීන්හිදී සංචලනය සහ මධ්‍ය-පාඨමාලා නිවැරදි කිරීමේ ක්‍රියා පටිපාටි සිදු කරන්න, චන්ද්ර කක්ෂයේ අදියරේදී CSM හි විධාන නියමුවා (මෙහෙයුම් අණදෙන නිලධාරියා වෙන්වීමේ අදියරේ සිට LM නැවත CSM සමඟ ඩොක් කරන තෙක් චන්ද්ර මොඩියුලය පාලනය කරන විට චන්ද්ර කක්ෂයේ). CM නියමුවාට චන්ද්ර කක්ෂයේ අවධියේදී චන්ද්ර ඡායාරූපකරණය, පසුකාලීන ඇපලෝ මෙහෙයුම් සඳහා අනාගත ගොඩබෑමේ ස්ථාන සඳහා පර්යේෂණ සහ අධ්‍යයනය, සමහර අවස්ථාවල චන්ද්ර චන්ද්‍රිකාව යෙදවීම වැනි වෙනත් අරමුණු ද ඇත. LM සමඟ රේඩියෝ සම්බන්ධතා නැති වී ඇත්නම් හෝ දුර්වල වූ විට මෙහෙයුම් පාලනයෙන් පණිවිඩ යැවීමට වගකිව යුතු අතර, එය අක්‍රිය වුවහොත් සහ CSM සමඟ හමුවීමට අවශ්‍ය පරිදි ක්‍රියා කිරීමට නොහැකි වුවහොත් LM සමඟ කක්ෂගත ගලවාගැනීමේ වගකීම ද වේ. සාමාන්‍ය අවස්ථාවන්හිදී සැලසුම් කර ඇති පරිදි, නමුත් මෙය කිසි විටෙකත් අවශ්‍ය නොවීය. කෙසේ වෙතත්, LM යානය මතුපිටට ගොස් නැවත කක්ෂයට පැමිණෙන විට යානා දෙක එකට ඩොක් කිරීමේ වගකීම CM නියමුවාට පැවරී ඇත. පසුකාලීන J-series මෙහෙයුම්වලදී, ආපසු ගමනේදී CM නියමුවා විසින් SIM bayහි චිත්‍රපට කැනිස්ටර් එකතු කිරීම සඳහා EVA එකක යෙදෙනු ඇත. | මයිකල් කොලින්ස්, උපස්ථ CMP: විලියම් ඇන්ඩර්ස් |
|
| චන්ද්ර මොඩියුල නියමුවා (ඉංග්‍රීසි: Lunar Module Pilot) | ඇපලෝ චන්ද්ර මොඩියුල හි පියාසර ඉංජිනේරුවරයා LM හි බැසීමේ සහ නැගීමේ දී පෘථිවිය සහ සඳ අතර පියාසර කිරීමේ සෑම අදියරකදීම එහි පද්ධති සඳහා වගකිව යුතුය. අණ දෙන නිලධාරියාගේ සියලු අවධානය ජනේලයෙන් පිටතට යොමු කර මතුපිටින් සුදුසු ගොඩබෑමේ ස්ථානයකට දෘශ්‍ය ලෙස පියාසර කරන විට LMP විසින් ප්‍රධාන තොරතුරු අණදෙන නිලධාරියා වෙත කැඳවනු ඇත. ඔහු යාත්‍රා පරිඝනක සහ යාත්‍රාවේ අනෙකුත් උප පද්ධතීන් ද පාලනය කරන අතර, පරිගණකයෙන් අතින් පාලනය භාර ගන්නා විට නැව බැසීමේ අවසාන කොටස අතින් පහළට පියාසර කිරීම සඳහා අණදෙන නිලධාරියා පාලනයට අත තබා ඇත. | බස් ඕල්ඩ්‍රින්, සඳ මත පා තැබූ දෙවන මිනිසා උපස්ථ LMP: ෆ්‍රෙඩ් හයිස් |
ආචාර්ය උපාධියක් සහිතව අභ්‍යවකාශයට ගිය පළමු පුද්ගලයා ඕල්ඩ්‍රින්ය |
| ඩොකින් මොඩියුල නියමුවා (ඉංග්‍රීසි: Docking Module Pilot) | ඩෙකේ ස්ලේටන්, මර්කරි 7 ගගනගාමියා, උපස්ථ DMP: ජැක් ලූස්මා |
ඇපලෝ-සෝයූස් ඒකාබද්ධ මෙහෙයුමේදී එක් වරක් පමණක් භාවිතා කර ඇත. | |
| ස්කයිලැබ් (Skylab) | |||
| කමාන්ඩර් (අණ දෙන නිලධාරියා) | සමස්ත මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය, කාර්ය මණ්ඩලයේ සහ අභ්‍යවකාශ යානාවල ආරක්ෂාව | පීට් කොන්රාඩ්, පළමු ස්කයිලැබ් කමාන්ඩර් | |
| නියමුවා | පෝල් ජේ. වෙයිට්ස් | ||
| විද්‍යා නියමුවා | ජෝසප් පී කර්වින්, අභ්‍යවකාශයට ගිය පළමු ඇමරිකානු වෛද්‍යවරයා | ||
| අභ්‍යවකාශ ෂටලය | |||
| කමාන්ඩර් (අණ දෙන නිලධාරියා) | සමස්ත මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය, කාර්ය මණ්ඩලයේ සහ ෂටලයේ ආරක්ෂාව, නියමුවාගේ සහාය ඇතිව ෂටලය මෙහෙයවන ලදී. | ජෝන් යං, පළමු ෂටල මෙහෙයුමේ අණදෙන නිලධාරියා | සියලුම ෂටල් කමාන්ඩර්වරුන්ට පෙර අභ්‍යවකාශ පියාසර අත්දැකීම් තිබුණි.[1] ඉංජිනේරු, ජීව විද්‍යාව, භෞතික විද්‍යාව හෝ ගණිතය පිළිබඳ උපාධියක් අවශ්‍ය වේ. ජෙට් ගුවන් යානයක අවම වශයෙන් පැය 1000ක පියාසර අත්දැකීමක් තිබිය යුතුය,[2] සහ ෂටල් පුහුණු ගුවන් යානය තුළ අවම වශයෙන් 750 අනුකරණය කරන ලද ගොඩබෑම්.[3] පියාසර කිරීම සඳහා සහතික කිරීම සඳහා නාසා I පන්තියේ අභ්‍යවකාශ භෞතික සමත් විය යුතුය.[4] |
| නියමුවා | ෂටලය මෙහෙයවීමට අණදෙන නිලධාරියාට සහාය විය. චන්ද්‍රිකා මුදා හැරීම සහ ප්‍රතිසාධනය සඳහා ද වගකිව යුතුය. | රොබට් ක්‍රිපන්, නියමුවා ලෙස පළමු අභ්‍යවකාශ ෂටල මෙහෙයුම පියාසර කළේය | අණ දෙන නිලධාරියෙකුට සමාන අධ්‍යාපනය සහ පියාසැරි අත්දැකීම් අවශ්‍යතා,[2] නමුත් පූර්ව අභ්‍යවකාශ පියාසර අත්දැකීමක් අවශ්‍ය නොවේ. |
| Payload Commander (PLC) | A Mission Specialist with additional responsibility for the management of the science or other major payload elements of the mission.[5] | Story Musgrave, Michael P. Anderson | Payload Commanders were always NASA astronauts. |
| Mission Specialist (MS) | A NASA astronaut assigned to a Shuttle crew with mission-specific duties. | Jerry L. Ross and Franklin Chang-Diaz each flew seven times as Shuttle Mission Specialists. | Must pass a NASA Class II space physical to be certified for flight.[4] |
| Flight Engineer | A Mission Specialist with additional responsibility of assisting the Pilot and Commander. The FE also kept track of information from CAPCOM and called out milestones. | Story Musgrave, Sally Ride, Michael P. Anderson | The FE is always mission specialist 2 and sits in the S4 seat on the Shuttle flight deck. |
| International Mission Specialist | Same as mission specialist but may have had payload-specific duties assigned by home agency. | Hans Schlegel | |
| Educator Mission Specialist | Same as mission specialist but with additional education-related duties. | Joseph M. Acaba, first Puerto Rican astronaut | Position created in 2004 as part of the Educator Astronaut Project. |
| Payload Specialist | Technical experts who accompanied specific payloads such as a commercial or scientific satellites. |
|
Payload Specialists were non-NASA personnel. The term was also applied to representatives from partner nations such as Saudi Arabia and Mexico who were given the opportunity to fly on the Space Shuttle. |
| USAF Manned Spaceflight Engineer | Same as payload specialist, but were military personnel who accompanied military payloads. | Gary Payton | Payton and William A. Pailes were the only Manned Spaceflight Engineers to fly before the program's termination in 1988. |
| Spaceflight Participant | People who travel aboard space missions coordinated by those agencies who are not part of the crew. | Christa McAuliffe, Teacher in Space, Space Shuttle Challenger disaster | This term serves to distinguish tourists and other special travelers from the career astronauts. |
| Commercial Crew Program | |||
| Spacecraft Commander | Overall mission success, safety of crew and spacecraft, manages ascent and entry | Douglas G. Hurley, Demo-2[6] | |
| Joint Operations Commander | Manages rendezvous, docking, and undocking with the ISS, and quiescent operations while docked | Robert L. Behnken, Demo-2 | Position only used once during the Demo-2 mission. |
| Pilot | Assist the Spacecraft Commander in maneuvering the capsule. | Victor Glover, Crew-1 | Used on NASA contracted Crew Dragon flights starting with Crew-1. |
| Mission Specialist | A NASA or affiliated astronaut with mission-specific duties. | Soichi Noguchi, first Crew Dragon Mission Specialist, | Used on NASA contracted Crew Dragon flights starting with Crew-1. |
| Artemis program | |||
| Commander | Overall mission success, safety of crew and spacecraft. | Reid Wiseman, Artemis 2 | |
| Pilot | Victor Glover, Artemis 2 | ||
| Mission Specialist | A NASA or affiliated astronaut with mission-specific duties. | Jeremy Hansen, Artemis 2 | |
| Payload Specialist | A NASA or affiliated astronaut with Science Based Duties | Christina Koch, Artemis 2 | |
- ↑ Joe Engle flew on STS-2 without prior NASA spaceflight experience, but had flown the X-15 into space and had participated in the Shuttle Approach and Landing Tests.
- ↑ 2.0 2.1 "Astronauts | Career | Education | Pilot | Commander | Mission Specialist | NASA | Space Shuttle | Flight – Page 1". Kidzworld.com. සම්ප්‍රවේශය 2012-06-09.
- ↑ Bolden, Charles F. (2004-01-06). "Charles F. Bolden". NASA Johnson Space Center Oral History Project (Interview). Interviewed by Johnson, Sandra; Wright, Rebecca; Ross-Nazzal, Jennifer. Houston, Texas. සම්ප්‍රවේශය 6 January 2014.
- ↑ 4.0 4.1 "Astronauts | Career | Education | Pilot | Commander | Mission Specialist | NASA | Space Shuttle | Flight – Page 2". Kidzworld.com. 2008-10-07. සම්ප්‍රවේශය 2012-06-09.
- ↑ "NASA – Space Shuttle Columbia and Her Crew". Nasa.gov. 2006-03-05. සම්ප්‍රවේශය 2012-06-09.
- ↑ "Launch America: NASA, SpaceX to Launch First Astronauts to Space Station from U.S. Since 2011". nasa.gov. National Aeronautics and Space Administration. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2020.