ලෞකික බුද්ධාගම
| මෙම ලිපිය බුදු දහම හා සබැඳි ලිපි පෙළකට අයත් වේ |
|
බුදුරජාණන් වහන්සේ |
|
මූලික සංකල්ප |
|
|
| මෙම ලිපිය |
| අදේවවාදය |
|---|
| පිළිබඳ ලිපි මාලාවක කොටසකි |
ලෞකික බුද්ධාගම - සමහර විට අඥෙයවාදී බුද්ධාගම, බෞද්ධ අඥෙයවාදය, අඥාන බුද්ධාගම, අදේවවාදී බුදුදහම, ප්‍රායෝගික බුදුදහම, බෞද්ධ අදේවවාදය හෝ බෞද්ධ ලෞකිකවාදය ලෙසද හඳුන්වනු ලැබේ - බුද්ධාගමේ පුලුල් යෙදුමකි, මානවවාදී , අඥානවාදී වටිනාකම් මත පදනම් වූ බුද්ධාගම. ප්‍රායෝගිකවාදය සහ (බොහෝ විට) ස්වභාවිකවාදය, අද්භූත හෝ අද්භූත විශ්වාසයන් මග හැරීම. එය අදේවවාදී හෝ අඥෙයවාදී පුද්ගලයන් විසින් ඔවුන්ගේ ලෞකික ප්‍රතිලාභ සඳහා බෞද්ධ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ දර්ශනය වැලඳ ගැනීම ලෙස විස්තර කළ හැකිය.
ලෞකික බෞද්ධයන් බුදුන් වහන්සේ ජීවත් වූ යුගයේ සහ විවිධ සූත්‍ර සහ තන්ත්‍ර ලියා ඇති කාලවල ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික සන්දර්භයන් සැලකිල්ලට ගනිමින් බුදුන් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් සහ බෞද්ධ ග්‍රන්ථ තාර්කික හා බොහෝ විට සාක්ෂිවාදී ලෙස අර්ථකථනය කරයි.
ලෞකික බෞද්ධ රාමුව මිථ්‍යා විශ්වාස ලෙස සැලකිය හැකි හෝ ආනුභවික පර්යේෂණ මගින් පරීක්ෂා කළ නොහැකි විවිධ සම්ප්‍රදායික විශ්වාසයන්ගෙන් බෞද්ධ ධර්මය ඉවත් කරයි, එනම්: අද්භූත ජීවීන් ( දේව, බෝධිසත්ත්ව, නාග, ප්‍රේත, බුද්ධ, ආදිය), කුසල් සහ එහි මාරුව, නැවත ඉපදීම, සහ කර්මය, [1] බෞද්ධ විශ්ව විද්‍යාව ( පිරිසිදු භූමි හා අපාය වල පැවැත්ම ඇතුළුව) යනාදිය [2]
ගබ්සාව සහ මානව ලිංගිකත්වය වැනි සමාජ ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් සාම්ප්‍රදායික බෞද්ධ ආචාරධාර්මික අදහස් ද ප්‍රශ්න කිරීමට හෝ නොවීමට ඉඩ ඇත, සමහර පාසල්, විශේෂයෙන් බටහිර බෞද්ධ ඒවා විකල්ප ස්ථාවරයන් ගනී.
ඉතිහාසය[සංස්කරණය]
ලෞකික බුද්ධාගම බෞද්ධ නූතනවාදය සහ ලෞකික මානවවාදය තුළ එහි මූලයන් ඇත, සහ පුනරුදයේ සම්භාව්‍ය ග්‍රීක සංස්කෘතිය ප්‍රකෘතිමත් වීමෙන් පසු බටහිර රටවල සිදුවෙමින් පවතින ලෞකිකකරණයේ පුළුල් ප්‍රවණතාවයේ කොටසකි. ලෞකික බුද්ධාගමේ බොහෝ අංගයන්, 20 වැනි සියවසේ අවසාන දශකවල බටහිර ඇතැම් ගිහි බෞද්ධ ප්‍රායෝගික ප්‍රජාවන් අතර, සිවිල් සංගමයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්මවලට පක්ෂව සහ සම්ප්‍රදායික කඩාකප්පල් කරමින් කාන්තාවන් ඇතුළත් කර ගැනීම සඳහා බෞද්ධ පැවිදි සංස්කෘතියේ ධුරාවලියේ ලක්ෂණ අත්හැරීම සමඟ සම්බන්ධ වේ. පීතෘමූලික අධිකාරියේ ව්‍යුහයන් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ සුවිශේෂත්වය.
එක්සත් ජනපදයේ Insight Meditation ව්‍යාපාරය නූතනවාදී ලෞකික සාරධර්ම මත පදනම් විය. ඇමරිකානු ගුරුවරයෙකු සහ හිටපු ථෙරවාදී භික්ෂුවක් වන ජැක් කෝන්ෆීල්ඩ් ප්‍රකාශ කළේ, ඉන්සයිට් භාවනා සංගමයට බෞද්ධ භාවනාව ඉදිරිපත් කිරීමට අවශ්‍ය වූ බවයි, "පූර්ව කර්ම, සිවුරු, සජ්ඣායනා සහ සමස්ත ආගමික සම්ප්‍රදායේ සංකූලතා නොමැතිව". [3] බෞද්ධ විපස්සනා භාවනාව පිළිබඳ ජනප්‍රිය ගුරුවරයෙකු වන එස්.එන්.ගොඑන්කා ඉගැන්වූයේ ඔහුගේ ක්‍රියාව නිකායික ධර්මයක් නොව, “සෑම පසුබිමකම මිනිසුන්ට ප්‍රයෝජන ගත හැකි දෙයක්: ජීවත්වීමේ කලාවක්” බවයි. [4] මෙය අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම බුදුදහම ආගමකට වඩා ව්‍යවහාරික දර්ශනයක් ලෙස සලකයි, හෝ ප්‍රබෝධයෙන් තොරව බෞද්ධ දර්ශනය මත රඳා පවතී. එවැනි බෞද්ධ සම්ප්‍රදායේ රාමු බොහෝ දුරට වාචාල බවත්, ගොඑන්කා වැනි ගුරුවරුන් තම ඉගැන්වීම් ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී සහ භාවනා ක්‍රම ව්‍යාප්ත කිරීමේදී ඔවුන්ගේ සම්ප්‍රදායික ආගමික බැඳීම් රඳවා ගත් බවත් මෑත කාලීන ශිෂ්‍යත්වයන් පෙන්වා දී ඇතත්, එවැනි වාචාල ප්‍රතිනිර්මාණය බුදුදහම උකහා ගත් ආකාරය කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළේය. සහ විසිවන ශතවර්ෂයේ අවසාන භාගයේ මතු වූ ගෝලීයත්වයේ සන්දර්භය තුළ නැවත ඇසුරුම් කරන ලදී. [5]
ස්ටීවන් බැචෙලර් යනු දැඩි ලෞකික බුද්ධාගමක් ප්‍රවර්ධනය කරන ස්වයං ප්‍රකාශිත ලෞකික බෞද්ධයෙකි. බැචෙලර් යනු වඩාත් සාම්ප්‍රදායික බුද්ධාගමේ පැවිදි වූ බෞද්ධ භික්ෂුවකි. ටිබෙට් බුද්ධාගම සහ පසුව සෙන් ප්‍රගුණ කරන භික්ෂුවක් ලෙස ඔහුගේ අත්දැකීම් අනුව, [6] වඩා ලෞකික හා අඥෙයවාදී ප්‍රවේශයක අවශ්‍යතාවය ඔහුට දැනුනි. ඔහුගේ පොත්වල Buddhism Without Beliefs and Confession of a Buddhist Atheist ඔහු බුදුන්ගේ ඉගැන්වීමට ඔහුගේ ප්‍රවේශය ප්‍රකාශ කරයි, සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන් පරමාදර්ශී ආගමික නිරූපකයෙකුට වඩා ඓතිහාසික පුද්ගලයෙකු ලෙස විස්තර කරයි, සහ මරණින් මතු ජීවිතයක් පිළිබඳ සංකල්පය සමඟ කටයුතු කරන සාමාන්‍ය බෞද්ධ ධර්මයන් පරීක්ෂා කරයි. [6] [7] ඔහුගේ බුද්ධාගමෙන් පසු පොතේ ඔහු පයිරෝනිස්වාදයේ හෙලනිස්ටික් දාර්ශනික සම්ප්‍රදායට සමාන බුදුදහම පිළිබඳ සංශයවාදී දාර්ශනික අර්ථකථනයක් ප්‍රවර්ධනය කරයි. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ ආක්‍රමණයේ කොටසක් ලෙස පයිරෝ ඉන්දියාවේ සිටියදී පයිරෝ යම් බුදුදහම ඉගෙන ගත් බවත් බුද්ධාගම ප්‍රඥප්තියට වැටීමට පෙර මුල් බුදුදහමේ පැවති සංශයවාදය පයිරෝනිස්වාදයෙන් පිළිබිඹු විය හැකි බවත් බැචලර් සැක කරයි. [8]
ප්රධාන සංකල්ප සහ භාවිතයන්[සංස්කරණය]
නූතනත්වයේ කතිකාවන්ගේ ආලෝකය තුළ සාම්ප්‍රදායික බෞද්ධ චින්තනයේ සහ භාවිතයේ සම්ප්‍රදායික පාසල් වෙනස් කිරීමට නැඹුරු වන විවිධ ආකාරයේ බෞද්ධ නූතනවාදය මෙන් නොව, ලෞකික බුදුදහම පදනම් වී ඇත්තේ ධර්මයේම මූලික අංග ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීම මත ය. මේ සඳහා එය "බුදුන් වහන්සේ සැබවින්ම අදහස් කළේ කුමක්ද" හෙළි කිරීමට ප්‍රකාශ නොකර, ඓතිහාසික බුදුන් වන සිද්ධත්ථ ගෞතමයන්ගේ මුල් ඉගැන්වීම් නැවත ලබා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. ඒ වෙනුවට, එය මුල් කැනොනිකල් ඉගැන්වීම් බුදුන් වහන්සේගේම ඓතිහාසික සන්දර්භය තුළ (ක්‍රි.පූ. පස්වන සියවසේ ගංඟා තැනිතලා සංස්කෘතිය) අරුත් ගන්වන ආකාරයෙන් අර්ථකථනය කරන අතරම අපේ කාලයේ ජීවත් වන මිනිසුන්ට ඒවායේ වටිනාකම සහ අදාළත්වය විදහා දක්වයි. මෙම පරිවර්ථනයේ පැති දෙකම වචනාර්ථයෙන් "ලෞකික" වන අතර ඒවා ලතින් මූල වචනය saeculum - විශේෂිත යුගයක් හෝ පරම්පරාවක් උද්දීපනය කරයි. බෞද්ධ අදේවවාදියෙකු පිළිබඳ ස්ටීවන් බැචලර්ගේ පාපොච්චාරණය තුළ ව්‍යාපාරයේ ආචාර ධර්ම ග්‍රහණය කර ඇත.
ලෞකික බුදුදහම යෝජනා කරන්නේ පාරභෞතික විශ්වාසයන් සහ ඉන්දියානු ආගමික සංස්කෘතියේ සමාජ විද්‍යාව අතහැර දැමිය යුතු බවයි. මෙම සංස්කෘතිය මනුෂ්‍ය ජීවිතය දුටුවේ දුක් විඳීමේ ආපසු හැරවිය නොහැකි ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස වන අතර, එයින් යමෙක් මනුෂ්‍යත්වයෙන් ඔබ්බට කල්පවත්නා තත්වයක් තුළ අතික්‍රමණයක් සෙවිය යුතුය - එය ප්‍රායෝගිකව සියලුම බෞද්ධ පාසල් මෙන්ම හින්දු ආගම සහ ජෛන ආගම ද ස්ථීර කරන ස්ථාවරයකි. අනෙක් අතට ලෞකික බුද්ධාගම මෙලොව හා මෙලොව පූර්ණ මානව සමෘද්ධිය සඳහා මාර්ගෝපදේශයක් ලෙස බුද්ධ ධර්මය ලබා දීමට උත්සාහ කරයි. පශ්චාත් පාරභෞතික දර්ශනයක් අනුගමනය කිරීමේදී, එය බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් පසු විකාශනය වූ බෞද්ධ සම්ප්‍රදායේ පවත්නා ආගමික ස්වරූපයන් සමඟ හවුල් වේ. ඒ වෙනුවට, එය වර්තමාන පශ්චාත් පාරභෞතික දර්ශනය සමඟ සමපාත වේ, අඩුම තරමින් සංසිද්ධිය නොවේ, එබැවින් රැඩිකල් ක්‍රිස්තියානි දේවධර්මයේ සමාන චලනයන් සමඟ අභිසාරී මාවතක තමන්ව සොයා ගැනීම, දොන් කුපිට් සහ ගියානි වට්ටිමෝ වැනි චින්තකයින්ගේ කෘතිවලින් සොයාගත හැකිය.
ලෞකික බුදුදහම ඕතඩොක්ස් බෞද්ධ විශ්වාසයේ පාරභෞතික විද්‍යාව මගින් නීත්‍යානුකූල කරන ලද බල ව්‍යුහයන් ප්‍රතික්ෂේප කරයි. [9] භාවනා අභ්‍යාස සඳහා ප්‍රමිතිගත බෙහෙත් වට්ටෝරු මත පදනම් වූ අධ්‍යාත්මික ප්‍රගතිය පිළිබඳ සංකල්ප මෙන්ම, සම්ප්‍රදායික පාසලක හෝ ගුරුවරයෙකුගේ අධිකාරිය විසින් අනුමත කරන ලද භාවනා ක්‍රම මාලාවක ප්‍රවීණත්වය ලබා ගැනීම සඳහා බෞද්ධ පිළිවෙත අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම සැලකිලිමත් වේ යන අදහස එය ප්‍රශ්න කරයි. ඒ වෙනුවට, ලෞකික බුද්ධාගම උතුම් අෂ්ටාංගික මාර්ගයෙන් (නිවැරදි දැක්ම, චේතනාව, කථනය, ක්‍රියාව, ජීවනෝපාය, උත්සාහය, සිහිය සහ සමාධිය) ආදර්ශයට ගත් පරිදි, ස්වයං පාලනයක් දිරිමත් කරන අතර, කෙනෙකුගේ මනුෂ්‍යත්වයේ සෑම අංශයක්ම එකසේ ආවරණය කරයි . එවැනි ප්‍රවේශයක් සෑම කාලයකටම සහ ස්ථානවලට වලංගු "බුද්ධත්වයට" "එක් සත්‍ය මාර්ගයක්" ඇති බව අවධාරනය කරනවා වෙනුවට, විශේෂිත පුද්ගල සහ වාර්ගික අවශ්‍යතා සඳහා පුළුල් පරාසයක ප්‍රතිචාර ජනනය කිරීමට විවෘතය.
තව දුර කියවීමට[සංස්කරණය]
ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]
- ↑ Vernon, Mark (10 March 2010). "The new Buddhist atheism". The Guardian. 22 July 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ↑ Fronsdal, Gil (2014). "Natural Buddhism". Insight Journal. Barre Center for Buddhist Studies.
- ↑ Fronsdal, Gil (1998), "Insight Meditation in the United States: Life, Liberty, and the Pursuit of Happiness", in Prebish, C.S., The Faces of Buddhism in America, University of California Press, http://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/articles/insight-meditation-in-the-united-states-life-liberty-and-the-pursuit-of-happiness/
- ↑ Braun, Erik (October 1, 2013). "S. N. Goenka, Pioneer of Secular Meditation Movement, Dies at 90". Tricycle:The Buddhist Review. සම්ප්‍රවේශය August 12, 2019.
- ↑ Stuart, Daniel M. (2020), S.N. Goenka: Emissary of Insight, Shambhala Publications, , https://www.shambhala.com/s-n-goenka.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2023-05-20
- ↑ 6.0 6.1 "Buddhism Without Beliefs". Publishers Weekly. March 31, 1997. සම්ප්‍රවේශය August 12, 2019.
- ↑ Bodhi, Bhikkhu (1998). "Buddhism without Beliefs: Review" (PDF). Journal of Buddhist Ethics 5:14-21.
- ↑ "Batchelor's "After Buddhism": A Review – Secular Buddhist Association". secularbuddhism.org.
- ↑ Contestabile, Bruno (25 February 2018). "Secular Buddhism and Justice". Contemporary Buddhism. 19 (2): 237–250. doi:10.1080/14639947.2018.1442144.