මහින්ද රාජපක්ෂ සඳහා මුලාශ්‍රය නරඹන්න

{{pp|small=yes}}
{{තොරතුරුකොටුව තනතුරුධාරි
| honorific-prefix    = 
| name                = මහින්ද රාජපක්ෂ
| honorific-suffix    = [[ගරු]] <ref>https://www.parliament.lk/en/members-of-parliament/directory-of-members/viewMember/169</ref>
| native_name         = {{lang|ta|மஹிந்த ராஜபக்ஷ}}<br />{{lang|en|Mahinda Rajapaksa}}
| image               = File:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (cropped).JPG
| caption             = 2018 දී මහින්ද රාජපක්ෂ
| image_size          = 
| order              = [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ජනාධිපතිවරයා|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 6වන ජනාධිපතිවරයා]]
| office             = 
| primeminister      = [[රත්නසිරි වික්‍රමනායක]]<br />[[දි.මු. ජයරත්න]]
| term_start         = 2005 නොවැම්බර් 19
| term_end           = 2015 ජනවාරි 9
| predecessor        = [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| successor          = [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]]
| office1             = [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍යවරුන්ගේ ලැයිස්තුව|ශ්‍රී ලංකාවේ අගමැති]]
| president1          = [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]]
| term_start1         = 21 නොවැම්බර් 2019
| term_end1           = 9 මැයි 2022
| predecessor1        = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| successor1          = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| president2          = [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]]
| term_start2         = 26 ඔක්තෝබර් 2018
| term_end2           = 15 දෙසැම්බර් 2018 
| predecessor2        = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| successor2          = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| president3          = [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| term_start3         = 6 අප්‍රේල් 2004
| term_end3           =  19 නොවැම්බර් 2005
| predecessor3        = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| successor3          = [[රත්නසිරි වික්‍රමනායක]]
| office4             = 12 වන [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]]
| president4          = [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]]
| primeminister4      = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| term_start4         = 18 දෙසැම්බර් 2018
| term_end4           = 21 නොවැම්බර් 2019
| predecessor4        = [[ආර්. සම්බන්ධන්]]
| successor4          = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| president5          = [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| primeminister5      = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| term_start5         = 6 පෙබරවාරි 2002
| term_end5           = 2 අප්‍රේල් 2004
| predecessor5        = [[රත්නසිරි වික්‍රමනායක]]
| successor5          = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]

{{Collapsed infobox section begin|කැබිනට් ඇමති තනතුරු|titlestyle=background-color:#eee}}
| office6             = [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකා)|මුදල් අමාත්‍ය]]
| president6          = [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]]
| term_start6         = 26 ඔක්තෝබර් 2018
| term_end6           = 15 දෙසැම්බර් 2018
| predecessor6        = [[මංගල සමරවීර]]
| successor6          = [[මංගල සමරවීර]]
| president7          = '''ඔහුම'''
| term_start7         = 23 නොවැම්බර් 2005
| term_end7           = 9 ජනවාරි 2015
| predecessor7        = [[සරත් අමුනුගම]]
| successor7          = [[රවී කරුණානායක]]
| office8             = [[ආරක්ෂක අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|ආරක්ෂක හා නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍ය]]
| president8          = '''ඔහුම'''
| term_start8         = 19 නොවැම්බර් 2005
| term_end8           = 8 ජනවාරි 2015
| predecessor8        = [[තිලක් මාරපාන]]
| successor8          = [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]]
| office9             = [[මහාමාර්ග, වරාය හා නාවික අමාත්‍ය]]
| president9          = '''ඔහුම'''
| term_start9         = 23 අප්‍රේල් 2010
| term_end9           = 8 ජනවාරි 2015
| predecessor9        = [[මංගල සමරවීර]]
| successor9          = [[කබීර් හෂීම්]]
| president10         = [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| term_start10        = 22 අප්‍රේල් 2004
| term_end10          = 19 නොවැම්බර් 2005
| predecessor10       = [[ජෙයරාජ් ප්‍රනාන්දු පුල්ලේ]]
| successor10         = [[මංගල සමරවීර]]
| office11            = [[නීතිය හා සාමය පිළිබඳ අමාත්‍යාංශය (ශ්‍රී ලංකාව) | නීතිය හා සාමය පිළිබඳ අමාත්‍ය]]
| president11         = '''ඔහුම'''
| term_start11        = 26 අගෝස්තු 2013
| term_end11          = 8 ජනවාරි 2015
| predecessor11       = '''අමාත්‍ය ධුරය නිර්මාණය කර ඇත'''
| successor11         = [[ජෝන් අමරතුංග]]
| office12            = [[ධීවර හා ජලජ සම්පත් සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය| ධීවර හා ජලජ සම්පත් සංවර්ධන අමාත්‍ය]]
| president12         = [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| term_start12        = 1997
| term_end12          = 2001 සැප්තැම්බර් 14
| predecessor12       = [[ඉන්දිකා ගුණවර්ධන]]
| successor12         = [[මහින්ද විජේසේකර]]
| office13            = [[කම්කරු, වෘත්තීය සමිති සබඳතා සහ සබරගමුව සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය | කම්කරු හා වෘත්තීය පුහුණු අමාත්‍ය]]
| president13         = [[ජනාධිපති ඩී.බී. විජේතුංග|ඩී.බී. විජේතුංග]]<br />[[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]]
| term_start13        = 1994 අගෝස්තු 19
| term_end13          = 1997
| predecessor13       = [[ජනාධිපති ඩී.බී. විජේතුංග|ඩී.බී. විජේතුංග]]
| successor13         = [[අලවි මවුලානා]]

{{Collapsed infobox section end}}
{{Collapsed infobox section begin|නියෝජනය කරන දිස්ත්‍රික්ක|titlestyle=background-color:#eee}}
| office14   = [[කුරුණෑගල මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය | කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය]] සඳහා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තු]] මන්ත්‍රී
| parliament14        = ශ්‍රී ලංකාව
| majority14          = 527,364 <br/>([[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 මහා මැතිවරණයේදී]])
| term_start14        = 17 අගෝස්තු 2015
| term_end14          = 24 සැප්තැම්බර් 2024
| predecessor14       = 
| successor14         = 
| office15   = [[හම්බන්තොට මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය | හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය]] සඳහා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තු]] මන්ත්‍රී
| parliament15        = ශ්‍රී ලංකාව
| term_start15        = 15 පෙබරවාරි 1989
| term_end15          =  19 නොවැම්බර් 2005
| predecessor15       = ''ඡන්ද කොට්ඨාශය ස්ථාපිත විය''
| successor15         = [[නිරුපමා රාජපක්ෂ]]
| office16   = [[බෙලිඅත්ත මැතිවරණ කොට්ඨාශය | බෙලිඅත්ත]] සඳහා [[ලංකාවේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය|නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය]] මන්ත්‍රී
| parliament16        = ශ්‍රී ලංකාවේ
| term_start16        = 27 මැයි 1970
| term_end16          = 21 ජූලි 1977
| predecessor16       = [[ඩී.පී. අතපත්තු]]
| successor16         = [[රංජිත් අතපත්තු]]

{{Collapsed infobox section end}}
|birth_date        = {{Birth date and age|1945|11|18|df=y}}
| birth_place      = වීරකැටිය, [[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු පළාත]], [[බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාව]]<br />(දැන් [[ශ්‍රී ලංකාව]])
| birth_name       = පර්සි මහේන්ද්‍ර රාජපක්ෂ
|nationality       = [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලාංකික]]
|death_date        = 
|death_place       = 
|party             = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (2018ට පසු)
|otherparty        = [[ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය]] (2018ට පෙර)<br />[[ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පොදුජන සන්ධානය]]<br />{{small|(2020 - ''වර්ථමාන'')}}
|alma_mater        = [[ගාල්ල රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලය]]<br />[[නාලන්දා විද්‍යාලය, කොළඹ]]<br />[[තර්ස්ටන් විද්‍යාලය]], [[කොළඹ]]<br />[[ශ්‍රී ලංකා නීති විද්‍යාලය]]
|profession        = [[දේශපාලනඥ]], [[නීතිඥ]]
|spouse            = [[ශිරන්ති රාජපක්ෂ]]
|children          = [[නාමල් රාජපක්ෂ]]<br />[[යෝෂිත රාජපක්ෂ]]<br />[[රෝහිත රාජපක්ෂ]]
|religion          = [[බෞද්ධ]]
|website           = mahindarajapaksa.lk
[https://www.mahindarajapaksa.lk]
|signature         =
}}

'''පර්සි මහේන්ද්‍ර රාජපක්ෂ''' (මහින්ද රාජපක්ෂ), [[පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී - ශ්‍රී ලංකාව|පා.ම.]] (උපත 18 නොවැම්බර් 1945) යනු  [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලාංකික]] දේශපාලනඥයෙක් වන අතර  [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ජනාධිපතිවරයා|ශ්‍රී ලංකාවෙහි හයවන ජනාධිපතිවරයා]] ලෙසින් 2005 නොවැම්බර 19 දින සිට 2015 ජනවාරි 9 දින දක්වා තනතුරු දරා ඇත. 

වෘත්තියෙන් නීතිඥයෙක් වන රාජපක්ෂ මහතා පළමුවෙන්  [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවට]] තේරී පත්වුනේ  1970 වසරෙහිදී වන අතර, 2004 අප්‍රේල් 6 දින සිට  [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2005|2005 ජනාධිපතිවරණයෙහිදී]] ඔහුගේ ජයග්‍රහණය දක්වා [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි අග්‍රාමාත්‍යවරයා |අග්‍රාමාත්‍ය]] තනතුර හෙබවීය. ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් ඔහුගේ පළමු සය-වසර ධූර වාරය සඳහා ඔහු දිවුරුම් දුන්නේ 2005 නොවැම්බර් 19 දිනදීය. දෙවන ධූර කාලය සඳහා ඔහු [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2010|යළි-තේරී පත්වුණේ]] 2010 ජනවාරි 27 දිනදීය. තෙවන ධූර කාලයද සඳහා ප්‍රයත්නය දරමින් ඔහු ඉදිරිපත්වූ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2015|2015 ජනාධිපතිවරණයෙහිදී]] [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]] මහතා වෙතින් පරාජය ලැබ 2015 ජනවාරි 9 දිනදී තනතුරෙන් බැහැර විය.<ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8482270.stm |title=(බීබීසී) |publisher=බිබීසී නිවුස් |date=2010-01-27 |accessdate=2012-09-28}}</ref>

තනතුර හැර ගොස් මාස කිහිපයකට පසුව, අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත්වීමට රාජපක්ෂ මහතා විසින් ගත් උත්සාහය අසාර්ථක වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2015|2015 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙහිදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] පරාජයට පත් වීමත් හා සමගිනි. ඔහු කෙසේවෙතත්, [[කුරුණෑගල මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය |කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය]] වෙනුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුව |පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු]] ලෙසින් තේරී පත් විය.<ref name="PM defeated">{{උපන්‍යාස පුවත් |title=ශ්‍රී ලංකා ඉලෙක්ෂන්: මහින්ද රාජපක්ෂ කන්සීඩ්ස් හී ඊස් අන්ලයික්ලි ටු බී පීඑම් |url=http://www.theguardian.com/world/2015/aug/18/mahinda-rajapakse-concedes-defeat-in-sri-lanka-elections|newspaper=[[ද ගාඩියන්]]|date=18 අගෝස්තු 2015|issn=0261-3077|accessdate=2 සැප්තැම්බර් 2015}}</ref>

==මුල් දිවිය සහ අභිවෘත්තිය ==
දක්ෂිණ ගම්බද [[හම්බන්තොට]] [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි දිස්ත්‍රික්ක |දිස්ත්‍රික්කයෙහි]] [[වීරකැටිය]] ගම්මානයෙහි මහින්ද රාජපක්ෂ උපත ලැබීය.<ref name='pres-profile'>''ප්‍රසිඩන්ට්ස් ෆන්ඩ් ඔෆ් ශ්‍රී ලංකා'', [http://www.presidentsfund.gov.lk/presidentsprofile.html ප්‍රසිඩන්ට්ස් ප්‍රොෆයිල්] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070704224327/http://www.presidentsfund.gov.lk/presidentsprofile.html |date=2007-07-04 }}</ref> [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] සුපතල දේශපාලන පවුලකින් ඔහු පැවත එයි. ඔහුගේ පියා, [[ඩී. ඒ. රාජපක්ෂ]] යනු, කීර්තිමත් දේශපාලනඥයෙකු, නිදහස සඳහා උද්ඝෝෂකයෙක්, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙක් සහ  [[විජයානන්ද දහනායක|විජයානන්ද දහනායකගේ]] රජයෙහි කෘෂිකර්ම සහ ඉඩම් අමාත්‍යවරයාද විය. ඔහුගේ මහප්පා වූ [[ඩී. එම්. රාජපක්ෂ]], 1930 ගණන් වලදී හම්බන්තොට ආසනය සඳහා [[ලංකාවෙහි රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාව |රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභා මන්ත්‍රීවරයෙක්]] වූ අතර, ඔහුගේ ප්‍රදේශයෙහි ජනයා වගා කල  [[කුරක්කන්]] නිරූපණය කිරීමට පොළොවෙහි පස් පැහැගත් දුඹුරු වර්ණයෙන් යුතු සාටකය පැළඳීම ආරම්භ කල අතර, ඔහුගේ ජීවිතය පුරාවටම එම ජනයාගේ ප්‍රශ්න වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. රාජපක්ෂ මහතා ඔහුගේ ලාක්ෂණික සාටකය පැලඳීම ඇරමුවේ ඔහුගේ මහප්පාගේ මෙම සාටක පැළඳීම නිදසුනක් ලෙස ගනිමිනි.<ref name='pres-profile'/>

කොළඹ [[නාලන්දා විද්‍යාලය, කොළඹ|නාලන්ද විද්‍යාලයෙහිත්]] පසුව [[තර්ස්ටන් විද්‍යාලය|තර්ස්ටන් විද්‍යාලයෙහිත්]] හැදෑරීමට පෙර, රාජක්ෂ මහතා අධ්‍යාපනය ලැබුවේ [[ගාල්ල|ගාල්ලෙහි]]  [[රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලය (ශ්‍රී ලංකාව)|රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලයෙහිය]].<ref name='pres-profile'/> ඔහු උගත් ශාස්ත්‍රාලය වූ කොළඹ [[නාලන්දා විද්‍යාලය, කොළඹ|නාලන්ද විද්‍යාලය]] වෙතින්,  2004 වසරෙහිදී,  [[නාලන්දා කීර්තී ශී‍්‍ර ගෞරව සම්මානය|නාලන්දා කීර්ති ශ්‍රී සම්මානය]] ප්‍රදානය මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා වෙතට පිරිනැමිණි.<ref>[http://www.nalanda.sch.lk/alumni/nalanda-keerthi-sri නාලන්ද කීර්ති ශ්‍රී]</ref> සිංහල චිත්‍රපටයන්හී චිත්‍රපට නළුවෙකු ලෙසින් කෙටි රංගන දායකත්වයන් දැක්වූ ඔහු, [[විද්‍යෝදය විශ්වවිද්‍යාලය|  විද්‍යෝදය විශ්වවිද්‍යාලයෙහි]] පුස්තකාල සහකාරවරයෙක් ලෙසින් සේවය කලේය.<ref name="When Mahinda became the youngest MP">[http://www.sundayobserver.lk/2006/11/12/imp04.asp වෙන් මහින්ද බිකේම් ද යංගස්ට් එම්පී] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930161126/http://www.sundayobserver.lk/2006/11/12/imp04.asp |date=2007-09-30 }} තිලකරත්න, ඉන්දීවර, ''ද සන්ඩේ ඔබ්සර්වර්''</ref>

1967 වසරෙහිදී ඔහුගේ පියාගේ මරණයෙන් පසුව, රාජපක්ෂ මහතා විසින් [[බෙලිඅත්ත]] මැතිවරණ කොට්ඨාශය සඳහා  [[ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය |ශ්‍රීලනිප]] අපේක්ෂකයා ලෙසින් කටයුතු භාර ගත් අතර, වයස අවුරුදු 24 වෙත්ම, පාර්ලිමේන්තුවෙහි ලාබාලම මන්ත්‍රීවරයා ලෙසින් 1970 වසරෙහිදී තේරී පත් විය.<ref name="When Mahinda became the youngest MP"/> පසුව  [[ශ්‍රී ලංකා නීති විද්‍යාලය|ශ්‍රී ලංකා නීති විද්‍යාලයෙහි]] නීතිය හැදෑරූ ඔහු,  1977 නොවැම්බර් මාසයෙහිදී නීතිඥයෙකු ලෙසින් දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |url=http://www.pres.ident.gov.lk/sinhala/about.htm |title=ප්‍රසිඩන්ට් මහින්ද රාජපක්ෂ |publisher=President.gov.lk |date= |accessdate=2012-09-28}}</ref> ඔහු අමාත්‍යවරයෙක්ව සිටි 1994–2001 කාලපරිච්ඡේදය හැරුණු විට, ඔහුගේ පාර්ලිමේන්තු අභිවෘත්තිය පුරාවටම,  [[තංගල්ල|තංගල්ලෙහි]] නීතිඥයෙකු ලෙසින් කටයුතු කලේය.<ref name='pres-profile'/>

==ව්‍යවස්ථාදායකයෙහි අභිවෘත්තිය ==

===ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තුව ===
1977 වසරෙහිදී ශ්‍රීලනිප මුහුණ පෑ දරුණු පරාජයෙහිදී ඔහුගේ පාර්ලිමේන්තු අසුන අහිමිවූ ඔහු,<ref name='pres-profile'/> 1989 වසරෙහිදී පාර්ලිමේන්තුවට යළි තේරී පත්වූයේ සමානුපාතික නියෝජනය අනුව  [[හම්බන්තොට]] දිස්ත්‍රික්කය නියෝජනය කිරීම සඳහාය. දේශප්‍රේමී ජාතික ව්‍යාපාරය ලෙසින් තමන් හැඳින්වූ කැරලිකාර කණ්ඩායමක් විසින් දියත් කෙරුණු [[1987-89 කැරැල්ල|1988–90]] කැරැල්ල හා බැඳී  [[ධවල භීෂණය (ශ්‍රී ලංකාව)|ධවල භීෂණ සමයෙහි]] "අතුරුදහන්වූවන්ගේ" මවුවරුන් සංවිධානය කල [[මවුවරුන්ගේ පෙරමුණ|මවුවරුන්ගේ පෙරමුණෙහි]] මනෝරාණි සරවනමුත්තු හා සමගින් නායකයෙකු ලෙසින් කරළියට පැමිණීමට ඔහු සමත් විය.<ref name='pres-profile'/>

තෙවන පාර්ශවයක මැදිහත්වීම ගෙන ඒමට මෙම කාලය තුලදී ඔහු විටින් විට උත්සාහ කල අතර, ජීනිවාහිදී විටින් විට ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ චෝදනා කරමින් පවසා සිටියේ ප්‍රජාතාන්ත්‍රික පරමාදර්ශ යළි සංස්ථාපනය සඳහා තෙවන පාර්ශවයක මැදිහත්වීම ඉල්ලා සිටීම  ද්‍රෝහී හෝ දේශද්‍රෝහී හෝ කාර්යයක් නොවන බවයි. එක්සත් ජාතීන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ විමර්ශන පැවැත්වීමට ඉඩ සැලසිය යුතු බවට ඔහු පාර්ලිමේන්තුවෙහිදී බලවත් ඉල්ලීම්ද කලේය.<ref>{{උපන්‍යාස පුවත් |title=හවු මහින්ද රාජපක්ෂ ජස්ටිෆයිඩ් කම්ප්ලේනිං ටු යූඑන්එච්ආර්සී ඉන් ජිනීවා ඉන් 1990 අබවුට් හියුමන් රයිට්ම් වයලේෂන්ස් ඉව් ශ්‍රී ලංකා |url=http://dbsjeyaraj.com/dbsj/archives/15968}}</ref><ref>{{උපන්‍යාස පුවත් |title=මහින්ද රාජපක්ෂ වෙන්ට් ටු ජිනීවා ෆ්‍රීක්වන්ට්ලි ඩියුරිං යූඑන්පී රූල් ඇන්ඩ් වෝන්ටඩ් දි යූඑන් ටු ඉන්ටර්වීන් ඉන් ශ්‍රී ලංකා ටු අප්හෝල්ඩ් හියුමන් රයිට්ස් |url=http://transcurrents.com/news-views/archives/10768}}</ref>

===කැබිනට් අමාත්‍යවරයෙකු ලෙසින් පත් කිරීම ===
[[ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය]] විසින් මෙහෙයවන ලද සහ [[චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]] විසින් නායකත්වය සැපයුණු දේශපාපන පෙරමුණක් වූ [[පොදු පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු පෙරමුණෙහි]] 1994 වසරෙහි [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පැවති මැතිවරණ |මැතිවරණ]] ජයග්‍රහණයෙන් පසුව, රාජපක්ෂ මහතා කම්කරු අමාත්‍යවරයා ලෙසින් පත් කෙරිණි. 1997 වන තුරු ඔහු මෙම තනතුර දැරූ අතර, කැබිනට් අමාත්‍ය මණ්ඩල සංශෝධනයකින් පසුව ඔහුගේ විෂයය ධීවර හා ජලජ සම්පත් අමාත්‍යවරයා බවට වෙනස් කෙරිණි.<ref name='pres-profile'/>

===විපක්ෂ නායක ===
2001 මැතිවරණයෙහිදී, [[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] (එජාප) විසින් පොදු පෙරමුණ පරාජය කිරීමත් සමගින් රජයේ ඔහුගේ තනතුරු රාජපක්ෂ මහතාට අහිමි විය. කෙසේවෙතත් 2002 මාර්තු මාසයෙහිදී ඔහු  [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] ලෙසින් පත් කෙරිණි.<ref name='pres-profile'/>

===අග්‍රාමාත්‍යවරයා ===
2004 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් පසුව, [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] විසින් පාර්ලිමේන්තුවෙහි කුඩා බහුතරයක් සාක්ෂාත් කර ගන්නා ලදි. 2004 අප්‍රේල් 6 දිනදී ශ්‍රී ලංකාවෙහි 13වන අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙසින් රාජපක්ෂ මහතා දිවුරුම් දෙන ලදි.<ref name='pres-profile'/> රාජපක්ෂ මහතා අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය හොබවන අතරතුරදීම මහාමාර්ග අමාත්‍යවරයාද වීය.

; හෙල්පිං හම්බන්තොට සිද්ධිය
මහින්ද රාජපක්ෂ දූෂිතයෙකු බවට ජනාධිපති වශයෙන් ඔහු තේරී පත්වීමට පෙර විපක්ෂය විසින්  ඔහුට චෝදනා නැගුවේ  "හෙල්පිං හම්බන්තොට " සිද්ධිය හුවාදක්වමින් වන අතර, මෙහිදී හෙල්පිං හම්බන්තොට නම් භාණ්ඩාගාර අනුමැතිය ලද පෞද්ගලික අරමුදලක [[2004 ඉන්දියානු සාගර භූමිකම්පාව සහ සුනාමිය|2004 සුනාමිය]] හේතුවෙන් ඔහුගේ ගම් පළාත සහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය වූ  [[හම්බන්තොට]]  ප්‍රදේශයෙහි විපතට පත් වූවන්ට උපකාර කිරීම්‍ට [[එක්සත් ජනපද ඩොරලය |එජඩො]] 830,000 කට කිට්ටු මුදලක් පවත්වා ගෙන යෑම සම්බන්ධයෙන් ඔහුට චෝදනා නැගිණි. මැතිවරණයට පෙර, ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් මෙම නඩුව පිළිබඳ තීරණයක් දීමෙන් වැලකී සිටියේය. පසුව නඩුව නිෂ්ප්‍රභා කරමින්, අග්‍රවිනිශ්චයකාර සරත් සිල්වා පැවසුවේ මෙම නඩුව අධිකරණයෙහි ගොනු කරන ලද්දේ රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයා ලෙසින් නම් කිරීම සමගින් බවයි. "අධිකරණය මෙය දකින්නේ [එජාප නායක] රනිල් වික්‍රසිංහ මහතාට දේශපාලන වාසි ලබා ගැනීමටත් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අපකීර්තියට ලක් කිරීමටත් ගත් ප්‍රයත්නයක් ලෙසටයි." පාර්ලිමේන්තුවෙහිදී ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණේ, හෙල්පිං හම්බන්තොට අරමුදල පැවති බවට කැබිනට් මණ්ඩලය දැන සිටි බවයි.{{උපහරණ ඇවැසිය |reason=මෙය සඳහා මධ්‍යම තරමේ මූලාශ්‍රයක් සපයන්න |date=ජනවාරි 2010}}{{මූලාශ්‍ර සත්‍යාපනය |date=අගෝස්තු 2016}} ඔහුගේ කාර්යාලය විසින් පැවසුවේ, ඔහු විසින් මෙම පරිත්‍යාගයන් හෙල්පිං හම්බන්තොට අරමුදලෙහි බහාලීමට හේතුව වූයේ ආධාර මුදල්  26 දෙසැම්බර් 2004 ඉන්දියානු සාගර සුනාමියෙන් විපතට පත් වූවන්ට පිරිනැමීමේ සීඝ්‍රතාවය ඉහළ නැංවීම සඳහා බවයි. එවකට අග්‍රාමාත්‍ය ලේකම් ලෙසින් සේවය කල ලලිත් වීරතුංග විසින් එකල ඒඑෆ්පී පුවත් කාර්යාංශයට ප්‍රකාශ කලේ ප්‍රශ්නයට තුඩු දී ඇති මුදල් රජයේ ගිණුමකට බැර කර ඇති බවත් රාජපක්ෂ මහතා විසින් එයින් "සතයක් හෝ" ඔහුගේ භාවිතයට ගෙන නොමැති බවත්ය. <ref name='bbc-03/27/06'>{{උපන්‍යාස පුවත් | url=http://news.bbc.co.uk/2/south_asia/4849442.stm | title=ලංකා ප්‍රසිඩන්ට් වින්ස් සුනාමි කේස් | work= | publisher= බීබීසී නිවුස් | date=මාර්තු 27, 2006}} {{මළ බැඳිය |date=දෙසැම්බර් 2010|bot=RjwilmsiBot}}</ref>

==ජනාධිපතිධුරය==
2005 නොවැම්බර් 17 දිනදී පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2005|ජනාධිපතිවරණයෙහිදී]]  හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය සහ [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] මෙන්ම [[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙහි]] නායකයා වූ [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා සමග තරග වැදීම සඳහා, [[ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය]] විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා තෝරා ගන්නා ලදි.

එජාප නායකත්වය විසින් විශාල මැතිවරණ ව්‍යාපාරයක් ගෙන ගියද, මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා විසින්  ඡන්ද 190,000 ක පටු ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත්තේය. විපක්ෂය විසින් කියා සිටියේ  [[දෙඊවිකො]] විසින් ඡන්දය වර්ජනය කරන ලෙසින් උතුරු හා නැගෙනහිර ඡන්දදායකයන් වෙත කල නියෝගය වෙතින් ඔවුන්ගේ පරාජය සිදු වූ බවයි. මෙම ප්‍රදේශ වල බොහෝ ඡන්දදායකයන් විසින් ඡන්දය භාවිතා කිරීම,  බලහත්කාරයෙන් මැඩපවත්වන ලද අතර, එම ඡන්දදායකයින්  විසින් රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ ඔහුගේ එජාප පක්ෂය මැතිවරණයෙන් බලයට පත් වීමකට ප්‍රසාදයෙන් සිටි බව පැවසිණි. <ref name='bbc-11/18/05'>{{උපන්‍යාස පුවත් | url =http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4447794.stm| title = හාඩ්ලයිනර් වින්ස ශ්‍රී ලංකා ඉලෙක්ෂන් |publisher=බීබීසී නිවුස් |date = 2015-11-18}}</ref> රාජපක්ෂ මහතාට ප්‍රකාශිත ඡන්ද ප්‍රමාණයෙන්  50.3% ක් හිමිවී තිබුණි.

[[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ජනාධිපතිවරයා]] බවට පත්වීමෙන් පසුව කැබිනට් අමාත්‍ය මණ්ඩලය සංශෝධනය කල රාජපක්ෂ මහතා, 2005 නොවැම්බර් 23 දින දිවුරුම් දුන් නව අමාත්‍ය මණ්ඩලයෙහි ආරක්ෂක සහ මුදල් අමාත්‍ය ධූර දෙක තමා යටතට ගත්තේය.

===ශ්‍රී ලාංකික සිවිල් යුද්ධය ===
සාම ලැදියෙකු සහ සාකච්ඡාවට මනාප දක්වන්නෙකු ලෙසින් පෙරදී පෙන්නුම් කලද, බලයට පත් වූ විට ඒ සියල්ල උඩුයටිකුරු කරමින් සාම ක්‍රියාවලියේ මළ බෙරය රාජපක්ෂ මහතා විසින්  වැයුනේ සිංහල ජාතිකවාදී [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] සහ [[ජාතික හෙළ උරුමය]] සමගින් සන්ධානයකට එළඹෙමිනි. 

== මුල්කාලීන දේශපාලන ජීවිතය ==

රාජපක්ෂ [[1970]] වසරේදී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ [[බෙලිඅත්ත]] ආසනයෙන් ප්‍රථම වරට පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් විය. එවකට 24 වෙනි වියේ පසු වූ ඔහු පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි ලාබාලතම සාමාජිකයා ය. ඔහුගේ පියා වන ඩී. ඒ. රාජපක්ෂ ද 1947 සිට 1965 දක්වා එම අසුන ම නියෝජනය කළේය. 

[[1977]] දී [[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] ලැබූ විශිෂ්ට ජයග්‍රහණයත් සමග ඔහුට තම පාර්ලිමේන්තු අසුන අහිමි විය. එහෙත් [[1989]] දී සමානුපාතික නියෝජනය යටතේ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයෙන් නැවත වතාවක් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් විය. 

තම දේශපාලන දිවිය ආරම්භයේ දී ම වමේ හා අතරමැද දේශපාලන රටාවක් තෝරාගත් රාජපක්ෂ කම්කරු අයිතිවාසිකම් හා මිනිස් අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධයෙන් තමා විශිෂ්ටයෙක් බව පෙන්වා දුන්නේ ය. ඔහු මානව අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කළ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරු අතර ආදර්ශමත් චරිතයකි.{{citation needed}}  

නායකයෙකු වශයෙන් කීර්තියක් උසුලනු ලැබූ එතුමා 1988-1990 කාලයේ දී අතුරුදන්වූවන්ගේ මව්වරුන් විසින් අරඹන ලද මව්වරුන්ගේ පෙරමුණ නියෝජනය කළ මනෝරානි සරවනමුත්තු සමඟින් එක් ව කටයුතු කළේය. [[ඉන්දියාවේ]] [[කල්කටා]] “විශ්ව භාරති” සරසවිය මගින් රාජපක්ෂට මානව අයිතිවාසිකම් සුරැකීමේ කටයුතු වෙනුවෙන් සම්මාන ආචාර්ය පදවියක් ප්‍රදානය කරන ලදී. 

පසුගිය වසර 25 මුළුල්ලේ ම [[පලස්තීනය]] හා [[ශ්‍රී ලංකාව]] අතර සාමූහිකත්ව කමිටුවේ සභාපති වන රාජපක්ෂ මැද පෙරදිග ප්‍රශ්නය විසඳීම සඳහා පලස්තීනයට හැකි සෑම සහයෝගයක් ම ලබා දීමට කටයුතු කළේය. {{citation needed|2016-07-27}}

වර්ෂ 1994 සිට [[2001]] දක්වා [[චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග]] රජයේ කම්කරු හා ධීවර කටයුතු පිළිබඳ කැබිනට් අමාත්‍යවරයා වූ රාජපක්ෂ එම අවධියේ දී සාගර කටයුතු පිළිබඳ [[විශ්වවිද්‍යාලය]]ක් ආරම්භ කළ අතර වෙරළ ආරක්ෂණ අංශයක් ද ස්ථාපිත කළේය.{{citation needed}}  

කම්කරු කැබිනට් අමාත්‍යවරයා ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම වරට කම්කරු ප්‍රඥප්තියක් කෙටුම්පත් කොට ඉදිරිපත් කළ ද කුමාරතුංග රජය යටතේ එය ක්‍රියාත්මක නොවිණි. මීට අමතරව මාස තුනක පමණ කාලයක් වරාය හා නාවික කටයුතු පිළිබඳ අමාත්‍යවරයා ලෙස කටයුතු කළ එතුමා [[හම්බන්තොට]] නව [[වරාය]]ක් ඉදි කිරීම සඳහා ක්‍රියා කරන ලදී.

==ජනපති පදවිය දක්වා පැමිණීම==

[[2002]] [[මාර්තු]] මාසයේ දී රාජපක්ෂ විපක්ෂ නායකවරයා ලෙස තෝරා පත් කෙරිණි. [[2004]] [[අප්‍රේල්]] මාසයේ දී පැවති මැතිවරණයෙන් [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් අනතුරුව 2004 අප්‍රේල් 06 වන දින එවකට ජනාධිපතිනි චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ 13 වන අගමැතිවරයා ලෙස මහින්ද රාජපක්ෂ පත් කරන ලදී.

[[2005]] නොවැම්බර් මස 17 වන දින පවත්වන ලද ජනාධිපතිවරණය සඳහා ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ලෙස තෝරා ගත් රාජපක්ෂගේ අපේක්ෂකත්වය දේශපාලන පක්ෂ 25ක් හා විවිධ ජනතා සංවිධාන විසින් ද පිළිගන්නා ලදී.{{citation needed}} බහුතර ජනතාවගේ අනුමැතියෙන් ජනාධිපතිවරයා ලෙස තේරී පත් වූ මහින්ද රාජපක්ෂ 2005 නොවැම්බර් 19 වන දින [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය|ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ]] 5 වන විධායක ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.

==3 වන වරට තරඟකිරීම==

2015 ජනවාරි 8 දා පැවති ජනාධිපතිවරණයට තෙවන වරටද ඉදිරිපත් වුවද විපක්ෂයේ පොදු අපේක්ෂක [[මෛත්‍රීපාල සිරිසේන]] හමුවේ හේ තෙම පරාජයට පත් විය.

== 2 වන වරටත් අගමැති ලෙස පත් වීම ==
2018 ඔක්තෝබර් 26 දා මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ දී, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ඉදිරියේ අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයේ දිවුරුම් දෙන ලදී‍.

==මේ අඩවිත් බලන්න==
* [http://www.rootsweb.com/~lkawgw/gen3086.html රාජපක්ෂ පරපුර]
* [http://www.rivira.lk/2009/05/31/rivinetha4.htm පත්තරකාරයකුගේ අත්දැකිම්]
* [http://www.rivira.lk/2009/06/21/vishesha3.htm දයාබර මහින්ද මේ ඔබට කාලයයි]
* [[නාලන්දා කීර්තී ශී‍්‍ර ගෞරව සම්මානය|'''නාලන්දියයන්ගේ ආඩම්බරය - නාලන්දා කීර්තී ශී‍්‍ර ගෞරව සම්මානය''']]

{{SriLankaPresidents}}
==මූලාශ්‍ර==
{{ආශ්‍රලැයිස්තුව}}

<!--Categories-->
<!--Interwiki-->
{{DEFAULTSORT:රාජපක්ෂ, මහින්ද}}
[[ප්‍රවර්ගය:චරිත කතා]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකිකයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික දේශපාලනඥයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු]]
[[ප්‍රවර්ගය:රාජ්‍ය නායකයන් - ශ්‍රී ලංකාව එක් සේසත් කල]]
[[ප්‍රවර්ගය:1945 උපත්]]
[[ප්‍රවර්ගය:සිංහලයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික බෞද්ධයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:තර්ස්ටන් විද්‍යාලයේ ආදි සිසුවෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ආදි නාලන්දියයෝ]]