ස්පොන්ඩී (චන්ද්‍රයා)
ජුපිටර් XXXVI ලෙසින්ද හැඳින්වෙන, ස්පොන්ඩී යනු, බ්‍රහස්පතිගේ ස්වභාවික චන්ද්‍රිකාවකි. 2001 දී ස්කොට් එස්. ෂෙපර්ඩ්ගේ නායකත්වය දැරූ, හවායි විශ්වවිද්‍යාලයීය තාරකා විද්‍යාඥයින් කණ්ඩායමක් විසින් සොයා ගත් එයට, S/2001 J 5 යන තාවකාලික නිල නාමය ලබා දෙන ලදි. [1][2]
කිලෝමීටර 2 ක පමණ විෂ්කම්භයක් සහිත ස්පොන්ඩී චන්ද්‍රයා, එහි ග්‍රහ ලෝකය වන බ්‍රහස්පතීට කිලෝමීටර මිලියන 24.253 පමණ සාමාන්‍ය දුරකින්, දින 771.604 ක කාලයක් ගනිමින් එය වටා පරිභ්‍රමණය වන්නේ, කක්ෂතලයට 154° ක (බ්‍රහස්පතිගේ සමකයට 156° ක) ආනතියක් සහිතව, ප්‍රතිගාමී දිශාවට සහ 0.443 ප්‍රමාණයක උත්කේන්ද්‍රියතාවයක් සහිතවය.
හොරීවරුන් (පැය) අතුරින් සත් වන පැය (දිවා ආහාරයට පසුව මත්පැන් පිළිගැන්වීම) අරක්ගන්නා දේවතාවිය අනුව යමින්, 2003 අගෝස්තු මාසයේදී එය නම් කෙරිණි. [3] දිනයෙහි පැය මෙන්ම වසරෙහි සෘතුන් ද අරක්ගන්නා හොරී දේවතාවියන් සියුස් (බ්‍රහස්පතී) සහ තෙමිස් යන්නන්ගේ දියණියන් වෙති.
අක්‍රමවත් ලෙසින් හා ප්‍රතිගාමී චලිතයෙහි යෙදෙමින්, 22.8 සහ 24.1 ගිමී අතර පරාසයක දුරක් බ්‍රහස්පති ග්‍රහ ලෝකයේ සිට තබමින් සහ, 144.5° සහ 158.3° අතර වන පරාසයක ආනතීන් දරමින් එය වටා පරිභ්‍රමණය වන චන්ද්‍රයින් අඩංගු පැසිෆේ කාණ්ඩයට මෙම චන්ද්‍රයා අයත් වෙයි.
බ්‍රහස්පති සිට දළ වශයෙන් දුර වැඩි වන ආකාරයට ලැයිස්තු ගත කර ඇත. තාවකාලික නම් ඇලකුරු වලින් දක්වා ඇත. | |||||
| ඇතුළු චන්ද්රයෝ |  | ||||
| ගැලිලියානු චන්ද්රයෝ | |||||
| තෙමිස්ටෝ කාණ්ඩය | |||||
| හිමාලියා කෘණ්ඩය | |||||
| කාපෝ කාණ්ඩය | |||||
| අනන්කී කාණ්ඩය |
| ||||
| කාමී කාණ්ඩය | |||||
| පැසිෆේ කාණ්ඩය | |||||
ආශ්‍රිත
[සංස්කරණය]- ↑ IAUC 7900: සැටලයිට්ස් ඔෆ් ජුපිටර් 2002 මැයි 16 (සොයාගැනීම)
- ↑ MPEC 2002-J54: ලෙවන් නිව් සැටලයිට්ස් ඔෆ් ජුපිටර් 2002 මැයි 15 (සොයාගැනීම සහ ග්‍රහචාරය)
- ↑ IAUC 8177: සැටලයිට්ස් ඔෆ් ජුපිටර්, සැටර්න්, යුරේනස් 2003 අගෝස්තු 8 (චන්ද්‍රයා නම්කිරීම)