Jump to content

කියුබාවේ රජය සහ දේශපාලනය

විකිපීඩියා වෙතින්
මිගෙල් ඩයස්-කැනල්
මිගෙල් ඩයස්-කැනල්
කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ පළමු ලේකම් සහ කියුබාවේ ජනාධිපති
මැනුවෙල් මාරේරෝ කෲස්
මැනුවෙල් මාරේරෝ කෲස්
අගමැති
සැල්වදෝර් වල්ඩෙස් මේසා
සැල්වදෝර් වල්ඩෙස් මේසා
උප ජනාධිපති
එස්ටෙබන් ලාසෝ හර්නාන්ඩස්
එස්ටෙබන් ලාසෝ හර්නාන්ඩස්
ජාතික සභාවේ සභාපති

කියුබා ජනරජය යනු මාක්ස්වාදී-ලෙනින්වාදී මතවාදය අනුගමනය කරන සමාජවාදී රටවල් කිහිපයෙන් එකකි. කියුබාව සමාජවාදී ජනරජයක් ලෙස නිර්වචනය කළ 1976 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව, 1992 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ලද අතර, එය "හොසේ මාටිගේ අදහස් සහ මාක්ස්, එංගල්ස් සහ ලෙනින් ගේ දේශපාලන හා සමාජ අදහස් මගින් මඟ පෙන්වනු ලැබේ."[1] ව්‍යවස්ථාව කියුබාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය "සමාජයේ සහ රාජ්‍යයේ ප්‍රමුඛ බලවේගය" ලෙස විස්තර කරයි.[1] කියුබාවේ දේශපාලන ක්‍රමය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මධ්‍යගතවාදයේ මාක්ස්වාදී-ලෙනින්වාදී සංකල්පය පිළිබිඹු කරයි.[2](පිටුව38)

කියුබාවේ කොමියුනිස්ට් පක්‍ෂයේ පළමු ලේකම්වරයා ඒක පක්‍ෂ රාජ්‍යයේ ජ්‍යෙෂ්ඨතම තනතුරයි.[3] පළමු ලේකම්වරයා දේශපාලන මණ්ඩලයේ සහ ලේකම් කාර්යාලයේ නායකත්වය දරන අතර, එම තනතුර දරන තැනැත්තා කියුබානු රජයේ බලවත්ම පුද්ගලයා බවට පත් කරයි.[4] සභා දෙකෙහිම මන්ත්‍රීවරුන් තේරී පත්වන්නේ මහජන බලයේ ජාතික සභාව මගිනි.[1] සභාව විසින් ද තේරී පත්වන කියුබාවේ ජනාධිපතිවරයා වසර පහක් සේවය කරන අතර 2019 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුමත කිරීමෙන් පසු අඛණ්ඩව වසර පහක වාර දෙකක සීමාවක් ඇත.[1]

කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ මූලස්ථානය

මහජන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය කියුබාවේ රජයේ ඉහළම අධිකරණ ශාඛාව ලෙස ක්‍රියා කරයි. පළාත් අධිකරණවල තීරණවලට එරෙහි සියලු අභියාචනා සඳහා අවසාන විසඳුම ද එයයි.

කියුබාවේ ජාතික ව්‍යවස්ථාදායකය, මහජන බලයේ ජාතික සභාව (Asamblea Nacional de Poder Popular), බලයේ උත්තරීතර ආයතනයයි; සාමාජිකයින් 474 දෙනෙකු වසර පහක කාලයක් සේවය කරයි.[1] සභාව වසරකට දෙවරක් රැස්වේ; සැසිවාර අතර ව්‍යවස්ථාදායක බලය හිමිවන්නේ සාමාජිකයින් 31 දෙනෙකුගෙන් යුත් අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසිනි. සභාව සඳහා අපේක්ෂකයින් මහජන ජනමත විචාරණයකින් අනුමත කරනු ලැබේ. සාපරාධී වරදකට වරදකරු වී නොමැති 16 ට වැඩි සියලුම කියුබානු පුරවැසියන්ට ඡන්දය ප්‍රකාශ කළ හැකිය.[5] ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 131 ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් වන්නේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම "නිදහස්, සමාන සහ රහස් ඡන්දයෙන්" විය යුතු බවයි.[1] 136 වගන්තියේ සඳහන් වන්නේ: "නියෝජ්‍යයන් හෝ නියෝජිතයන් තේරී පත් වූවන් ලෙස සැලකීමට නම් ඔවුන් මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කවල ප්‍රකාශිත වලංගු ඡන්ද සංඛ්‍යාවෙන් අඩකට වඩා ලබා ගත යුතුය".[1]

කියුබාවේ මැතිවරණ ඇත, නමුත් ඒවා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලෙස නොසැලකේ.[6][7] මහජන බලයේ ජාතික සභාව සඳහා වන මැතිවරණයේදී එක් ආසනයක් සඳහා එක් අපේක්ෂකයෙකු පමණක් සිටින අතර, කොමියුනිස්ට් පක්ෂය විසින් දැඩි ලෙස පාලනය කරනු ලබන කමිටු මගින් අපේක්ෂකයින් නම් කරනු ලැබේ.[8][9] බොහෝ ව්‍යවස්ථාදායක දිස්ත්‍රික්ක සභාවට බහු නියෝජිතයින් තෝරා පත් කර ගනී. ඡන්දදායකයින්ට ඔවුන්ගේ ඡන්ද පත්‍රිකාවේ තනි අපේක්ෂකයන් තෝරා ගැනීමට, සෑම අපේක්ෂකයෙකුම තෝරා ගැනීමට හෝ සෑම ප්‍රශ්නයක්ම හිස්ව තැබිය හැකි අතර, අපේක්ෂකයින්ට එරෙහිව ඡන්දය දීමට විකල්පයක් නොමැත.[10][11]

කොමියුනිස්ට් පක්ෂය ඇතුළු දිවයිනේ කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයකට අපේක්ෂකයන් නම් කිරීමට හෝ ප්‍රචාරක කටයුතු කිරීමට අවසර නැත.[12] කියුබාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය 1975 සිට පක්ෂ කොංග්‍රස් රැස්වීම් හයක් පවත්වා ඇත. 2011 දී පක්ෂය ප්‍රකාශ කළේ සාමාජිකයින් 800,000 ක් සිටි අතර නියෝජිතයින් සාමාන්‍යයෙන් රාජ්‍ය කවුන්සිලයෙන් සහ ජාතික සභාවෙන් අවම වශයෙන් අඩක්වත් සමන්විත වන බවයි. ඉතිරි තනතුරු පක්ෂ භේදයකින් තොරව නාමිකව අපේක්ෂකයින් විසින් පුරවනු ලැබේ. අනෙකුත් දේශපාලන පක්ෂ ජාත්‍යන්තරව ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයේ යෙදී මුදල් රැස් කරන අතර කියුබාව තුළ විරුද්ධ කණ්ඩායම්වල ක්‍රියාකාරකම් අවම වේ.

The Economist's Democracy Index[13] සහ Freedom in the World වාර්තා අනුව කියුබාව ඒකාධිපති පාලනයක් ලෙස සැලකේ.[14] වඩාත් නිශ්චිතව, කියුබාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී-ආඥාදායකත්ව දර්ශකයේ මිලිටරි ආඥාදායකත්වයක් ලෙස සලකනු ලබන අතර, දිගු කලක් තිස්සේ රටේ බලවත්ම ආයතනය වී ඇති සන්නද්ධ හමුදාවන් සමඟ "මිලිටරිකරණය වූ සමාජයක්"[15] ලෙස විස්තර කර ඇත.[16]

2013 පෙබරවාරියේදී, රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවේ සභාපති රාවුල් කැස්ත්‍රෝ තම පස් අවුරුදු ධුර කාලය අවසන් කරමින් 2018දී ඉල්ලා අස්වන බව ප්‍රකාශ කළ අතර අනාගත කියුබානු ජනාධිපතිවරුන් සඳහා වයස් සීමාවන් ඇතුළුව ස්ථිර ධුර කාලයන් ක්‍රියාත්මක කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බව ප්‍රකාශ කළේය.[17]

2016 නොවැම්බර් 25 වන දින ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝ මියගිය පසු කියුබානු රජය දින නවයක ශෝක කාලයක් ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ශෝක කාලය තුළ, කියුබානු පුරවැසියන්ට ඝෝෂාකාරී සංගීතය වාදනය කිරීම, සාද පැවැත්වීම සහ මත්පැන් පානය කිරීම තහනම් විය.[18]

රාවුල් කැස්ත්‍රෝගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු 2018 අප්‍රේල් 18 වන දින මිගෙල් ඩයස්-කැනල් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය. 2021 අප්‍රේල් 19 වන දින, ඩයස්-කැනල් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ පළමු ලේකම් බවට පත් විය. 1959 කියුබානු විප්ලවයෙන් පසු මෙතරම් ඉහළ තනතුරකට පත් වූ පළමු කැස්ත්‍රෝ නොවන පුද්ගලයා ඔහුය.[19]

පරිපාලන අංශ

[සංස්කරණය]
කියුබාවේ පළාත්

රට පළාත් 15 කට සහ එක් විශේෂ මහ නගර සභාවකට (ඉස්ලා ඩි ලා ජුවෙන්ටුඩ්) බෙදා ඇත. මේවා කලින් විශාල ඓතිහාසික පළාත් හයේ කොටසක් විය: පිනාර් ඩෙල් රියෝ, හබානා, මැටන්සාස්, ලාස් විලාස්, කැමගි සහ ඔරියන්ට්. වත්මන් අනු බෙදීම් කියුබානු නිදහස් යුද්ධ සමයේදී ප්‍රදේශ බෙදූ විට ස්පාඤ්ඤ හමුදා පළාත්වලට සමීපව සමාන වේ. පළාත් මහ නගර සභාවලට බෙදා ඇත.

  1. පිනාර් ඩෙල් රියෝ
  2. අර්ටෙමිසා
  3. ලා හබානා
  4. මයබෙකියු
  5. මටන්සාස්
  6. සියෙන්ෆියුගොස්
  7. විලා ක්ලාරා
  8. සාන්ටි ස්පිරිටස්
  9. සියෙගෝ ඩි අවිලා
  10. කැමගුයි
  11. ලාස් ටුනාස්
  12. ග්‍රන්මා
  13. හොල්ගුයින්
  14. සැන්ටියාගෝ ඩි කියුබා
  15. ගුවන්තනාමෝ
  16. ඉස්ලා ඩෙ ලා ජුවෙන්ටුඩ්

විදේශ සබඳතා

[සංස්කරණය]
ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝ සහ අලි කමේනි 1986 සැප්තැම්බර් 3 වැනි දින සිම්බාබ්වේ හි නොබැඳි ව්‍යාපාරයේ රැස්වීමකදී

කියුබාව එවැනි සුළු, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටකට ආවේණික නොවන විදේශ ප්‍රතිපත්තියක් ගෙන ඇත.[20][21] කැස්ත්‍රෝ යටතේ කියුබාව අප්‍රිකාවේ, මධ්‍යම ඇමරිකාවේ සහ ආසියාවේ යුද්ධවලට දැඩි ලෙස සම්බන්ධ විය. 1961-1965[22] වලදී කියුබාව ඇල්ජීරියාවට සහය දුන් අතර ඇන්ගෝලා සිවිල් යුද්ධයේදී දස දහස් ගනනක් භට පිරිසක් ඇන්ගෝලා වෙත යැවීය.[23] ඉතියෝපියාව,[24][25] ගිනියාව,[26] ගිනියා-බිසාවු,[27] මොසැම්බික්,[28] සහ යේමනය වැනි කියුබානු මැදිහත්වීම කැපී පෙනෙන අනෙකුත් රටවල් වේ.[29] 1959 දී ඩොමිනිකන් ජනරජයට කළ දූත මණ්ඩලවලට අයත් වන්නේ අඩුවෙන් දන්නා ක්‍රියාවන්ය.[30] ගවේෂණ අසාර්ථක වූ නමුත්, එහි සාමාජිකයින් සඳහා ප්‍රමුඛ ස්මාරකයක් ඩොමිනිකන් රජය විසින් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ඔවුන්ගේ මතකය සඳහා ඉදිකරන ලද අතර, ඒවා රටේ ප්‍රතිරෝධය පිළිබඳ අනුස්මරණ කෞතුකාගාරයේ කැපී පෙනෙන ලෙස දක්නට ලැබේ.[31]

2008 දී, යුරෝපා සංගමය (EU) සහ කියුබාව පූර්ණ සබඳතා සහ සහයෝගීතා කටයුතු නැවත ආරම්භ කිරීමට එකඟ විය.[32] කියුබාව ඇමරිකාව සඳහා බොලිවේරියානු සන්ධානයේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකි.[33] 2012 අවසානයේ කියුබානු වෛද්‍ය නිලධාරීන් දස දහස් ගණනක් විදේශයන්හි සේවය කළහ,[34] වෙනිසියුලාවේ පමණක් වෛද්‍යවරුන් 30,000ක් පමණ දෙරටේ වෛද්‍යවරුන් සඳහා තෙල් වැඩසටහන හරහා සේවය කළහ.[35]

2015 සැප්තැම්බර් 28 වන දින නිව් යෝර්ක් නගරයේ දී රාවුල් කැස්ත්‍රෝ රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින් සමඟ
කියුබානු ජනාධිපති මිගෙල් ඩයස්-කැනල්, බ්‍රසීල ජනාධිපති ලුයිස් ඉනාසියෝ ලූලා ද සිල්වා සමඟ ප්‍රංශයේ පැරිස්, 22 ජූනි 2023

1996 දී, එක්සත් ජනපදය, එවකට ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන් යටතේ, කියුබානු නිදහස සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහයෝගීතා පනත ගෙන ආ අතර, එය හෙල්ම්ස්-බර්ටන් පනත ලෙස වඩාත් හොඳින් හඳුන්වයි.[36][a] 2009 දී, එක්සත් ජනපද ජනාධිපති බැරක් ඔබාමා ප්‍රකාශ කළේ අප්‍රේල් 17 වෙනිදාය. , ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ හි "එක්සත් ජනපදය කියුබාව සමඟ නව ආරම්භයක් සොයයි",[38] සහ බුෂ් ආපසු හැරවිය කියුබානු-ඇමරිකානුවන් විසින් එක්සත් ජනපදයේ සිට කියුබාව වෙත ගමන් කිරීම සහ මුදල් එවීම පරිපාලනය විසින් තහනම් කිරීම.[39] වසර පහකට පසු, කැනඩාව සහ ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ විසින් අර්ධ වශයෙන් මැදිහත් වූ "කියුබානු දියවීම" ලෙස ජනප්‍රියව හැඳින්වූ එක්සත් ජනපදය සහ කියුබාව අතර ගිවිසුමක් දෙරට අතර ජාත්‍යන්තර සබඳතා යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළේය. දේශපාලන සිරකරුවන් නිදහස් කිරීමට ඔවුන් එකඟ වූ අතර එක්සත් ජනපදය හවානා හි තානාපති කාර්යාලයක් නිර්මාණය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළේය.[40][41][42][43][44] 2015 ජූනි 30 දින කියුබාව සහ එක්සත් ජනපදය 2015 ජුලි 20 දින[45] ඔවුන්ගේ අගනගරවල තානාපති කාර්යාල නැවත විවෘත කිරීමට සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා යළි ස්ථාපිත කිරීමට ගිවිසුමකට එළැඹුණු විට මෙය සාක්ෂාත් විය.[46] එම වසරේම මුලදී, ධවල මන්දිරය නිවේදනය කළේ, ජනාධිපති ඔබාමා, ත්‍රස්තවාදයට අනුග්‍රහය දක්වන ඇමරිකානු රජයේ රටවල් ලැයිස්තුවෙන් කියුබාව ඉවත් කරන බවයි,[47][48] එය කියුබාව "සාධාරණ" ලෙස පිළිගත්තේය.[49] 2017 සැප්තැම්බර් 17 දින, එක්සත් ජනපදය සිය කියුබානු තානාපති කාර්යාලය වසා දැමීමට සලකා බැලුවේ එහි කාර්ය මණ්ඩලය විසින් අත්විඳින ලද අද්භූත වෛද්‍ය රෝග ලක්ෂණ අනුවය.[50] රුසියානු යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීම සහ රුසියාව ජාත්‍යන්තර වශයෙන් හුදකලා කිරීම හේතුවෙන් කියුබාව රුසියානු සමූහාණ්ඩුව සමඟ මිත්‍ර සබඳතා පැවැත්වූ රටවල් කිහිපයෙන් එකක් ලෙස ඉස්මතු විය.[51][52] කියුබානු ජනාධිපති මිගෙල් ඩයස්-කැනල් 2022 නොවැම්බර් මාසයේදී මොස්කව්හි ව්ලැඩිමීර් පුටින් වෙත ගිය අතර එහිදී නායකයින් දෙදෙනා ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝගේ ස්මාරකයක් විවෘත කළ අතර රුසියාවට සහ කියුබාවට එරෙහිව එක්සත් ජනපද සම්බාධකවලට එරෙහිව කතා කළහ.[53]

එක්සත් ජනපදය විසින් සම්බාධක (1960–වර්තමානය)

[සංස්කරණය]

1960 සිට, එක්සත් ජනපදය කියුබාව මත පනවා ඇති සම්බාධක දශක හයකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ විඳදරාගත් ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා ඉතිහාසයේ දීර්ඝතම වෙළඳ හා ආර්ථික පියවරයන්ගෙන් එකක් ලෙස පවතී. මෙම ක්‍රියාව ආරම්භ කරන ලද්දේ එවක එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1කට වඩා වැඩි වටිනාකමක් ඇති ඇමරිකානු දේපල වලට බලපෑ ජනසතු රැල්ලකට ප්‍රතිචාරයක් වශයෙනි.[54] ජනාධිපති, ඩ්වයිට් අයිසන්හවර්, ඖෂධ සහ ඇතැම් ආහාර හැර කියුබාවට අපනයනය කිරීම තහනම් කරන ලද සම්බාධකයක් පැනවීය.[54] 1961 දී කොන්ග්‍රසය විසින් අනුමත කරන ලද විදේශ ආධාර පනත මත පදනම්ව කියුබානු ආනයන සීමා කිරීම් දීර්ඝ කරමින් ජෝන් එෆ්. කෙනඩිගේ පාලනය යටතේ මෙම පියවර 1962 දී තීව්‍ර කරන ලදී.[54] 1962 මිසයිල අර්බුදය අතරතුර, එක්සත් ජනපදය කියුබාවට නාවික අවහිරයක් පවා පැනවූ නමුත් අර්බුදය විසඳා ගැනීමෙන් පසුව එය ඉවත් කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, සම්බාධක ක්‍රියාත්මක වූ අතර වසර ගණනාවක් පුරා අවස්ථා කිහිපයකදී වෙනස් කර ඇත.[54]

1992 කියුබානු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පනතේ සඳහන් වන්නේ "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කරා ගමන් කිරීම සහ මානව හිමිකම්වලට වැඩි ගෞරවයක් දැක්වීම ප්‍රතික්ෂේප කරන තාක් කල්" සම්බාධක දිගටම පවතිනු ඇති බවයි.[55][ප්‍රාථමික නොවන මූලාශ්‍ර අවශ්‍යයි] ඇමරිකානු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයෙකු වන ලෙස්ටර් ඩී. මැලෝරි අභ්‍යන්තර ලිපියක් ලිවීය. 1960 අප්‍රේල් 6 වන දින සංදේශය, සම්බාධකයකට පක්ෂව තර්ක කරමින්: "අභ්‍යන්තර සහයෝගය අන්සතු කිරීමේ අපේක්ෂා කළ හැකි එකම ක්‍රමය වන්නේ ආර්ථික අතෘප්තිය සහ දුෂ්කරතා මත පදනම් වූ අතෘප්තිය සහ අතෘප්තිය හරහා [...] මුදල් හා සැබෑ වැටුප් අඩු කිරීම, කුසගින්න, බලාපොරොත්තු සුන්වීම සහ රජය පෙරළා දැමීම සඳහා."[56][57] එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය සෑම අවස්ථාවකදීම යෝජනාවක් සම්මත කර ඇත. 1992 වසරේ සිට සම්බාධක හෙළා දකිමින් සහ එය එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්තිය සහ ජාත්‍යන්තර නීතිය උල්ලංඝනය කරන බව ප්‍රකාශ කරයි.[58] කියුබාව සම්බාධක මානව හිමිකම් කඩ කිරීමක් ලෙස සලකයි.[59]

හවානා හි එක්සත් ජනපද උනන්දුව පිළිබඳ අංශය ඉදිරිපිට ප්‍රචාරක ලකුණ

සම්බාධකයේ බලපෑම සහ සඵලතාවය දැඩි විවාදයට භාජනය වී ඇත. එය "අසාමාන්‍ය ලෙස සිදුරු සහිත" බවත් කියුබාවේ ආර්ථික දුෂ්කරතාවලට මූලික හේතුව එය නොවන බවත් ඇතැමුන් තර්ක කරන අතර, තවත් සමහරු එය කියුබානු ආන්ඩුවෙහි වෙනසක් ඇති කිරීම ඉලක්ක කරගත් පීඩන යාන්ත්‍රණයක් ලෙස දකිති.[54] ජාත්‍යන්තර සබඳතා පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු වන අර්තුරෝ ලෝපෙස් ලෙවීට අනුව, මෙම පියවර හුදු වෙළඳ සීමාවන් ඉක්මවා යන බැවින් එය "අවහිර කිරීමක්" හෝ "වටලෑමක්" ලෙස හැඳින්වීම වඩාත් යෝග්‍ය වනු ඇත.[54] කියුබානු ආන්ඩුවේ අනෙකුත් විවේචකයින් තර්ක කරන්නේ සම්බාධක රජය විසින් තමන්ගේම ආර්ථික හා දේශපාලනික දුර්වලතා සාධාරණීකරණය කිරීමට නිදහසට කරුණක් ලෙස භාවිතා කර ඇති බවයි.[54]

2014 දෙසැම්බර් 17 දින, එක්සත් ජනපද ජනාධිපති බරක් ඔබාමා කියුබාව සමඟ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා යළි ස්ථාපිත කරන බව නිවේදනය කළේය, සම්බාධක,[60] එක්සත් ජනපදය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ගුවන්තනාමෝ බොක්ක රැඳවුම් කඳවුර අවසන් කිරීමට කොන්ග්‍රසයට තල්ලු කළේය. මෙම රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික වැඩිදියුණු කිරීම් පසුව ට්‍රම්ප් පරිපාලනය විසින් ප්‍රතිවර්තනය කරන ලද අතර, එය නව නීති පනවන ලද අතර ඔබාමා පරිපාලනය විසින් ලිහිල් කරන ලද ව්‍යාපාරික සහ සංචාරක සීමා කිරීම් යලි බලාත්මක කරන ලදී.[61] මෙම සම්බාධක බයිඩන් පරිපාලනය විසින් උරුම කර ශක්තිමත් කරන ලදී.[62]

සම්බාධක තිබියදීත්, කියුබාව වෙනත් රටවල් සමඟ වෙළඳ සබඳතා පවත්වා ඇත.[54] 2019 දත්ත වලට අනුව, චීනය කියුබාවේ ප්‍රධාන වෙළඳ සහකරු ලෙස සිටින අතර ස්පාඤ්ඤය, නෙදර්ලන්තය, ජර්මනිය සහ සයිප්‍රසය වැනි රටවල් අනුගමනය කරයි. කියුබාවේ ප්‍රධාන අපනයන අතරට දුම්කොළ, සීනි සහ මධ්‍යසාර පාන ඇතුළත් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කුකුල් මස්, තිරිඟු, බඩ ඉරිඟු සහ උකු කිරි ආනයනය කරයි.[54]

හමුදා

[සංස්කරණය]

2018 වන විට, කියුබාව එහි සන්නද්ධ හමුදාවන් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 91.8 ක් හෝ එහි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.9% ක් පමණ වියදම් කළේය.[63] 1985 දී කියුබාව සිය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10%කට වඩා හමුදා වියදම් සඳහා කැප කළේය.[64] සීතල යුද්ධය අතරතුර, කියුබාව ලතින් ඇමරිකාවේ විශාලතම සන්නද්ධ හමුදාවන්ගෙන් එකක් ගොඩනඟා ගත් අතර එය බ්‍රසීලයට පමණක් දෙවැනි වේ.[65]

1975 සිට 1980 ගණන්වල අගභාගය දක්වා සෝවියට් හමුදා ආධාර කියුබාවට සිය හමුදා හැකියාවන් වැඩිදියුණු කිරීමට හැකි විය. සෝවියට් සහනාධාර අහිමි වීමෙන් පසුව, කියුබාව හමුදා සාමාජිකයින් සංඛ්‍යාව 1994 දී 235,000 සිට 2021 දී 49,000 දක්වා අඩු කරන ලදී.[66][67]

2017 දී කියුබාව න්‍යෂ්ටික අවි තහනම් කිරීම පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය.[68]

2024 ගෝලීය සාම දර්ශකයට අනුව කියුබාව ලෝකයේ 98 වැනි සාමකාමී රට වේ.[69]

නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම

[සංස්කරණය]
හොල්ගුයින් හි ලාඩා රිවා පොලිස් මෝටර් රථයක්

කියුබාවේ අභ්‍යන්තර කටයුතු අමාත්‍යාංශය යටතේ සියලුම නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන පවත්වාගෙන යනු ලබන අතර එය විප්ලවවාදී සන්නද්ධ හමුදාවන් විසින් අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කියුබාවේ පුරවැසියන්ට ඔවුන්ගේ දුරකථනවලින් "106" ඇමතීමෙන් පොලිස් සහාය ලබා ගත හැක.[70] "දේශපාලන ජාතික විප්ලවය" හෝ PNR ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන පොලිස් බලකාය පසුව උපකාර කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. කියුබානු රජය සතුව ඔත්තු මෙහෙයුම් මෙහෙයවන සහ රුසියානු ෆෙඩරල් ආරක්ෂක සේවය සමඟ සමීප සබඳතා පවත්වන බුද්ධි අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩලය නම් ආයතනයක් ද ඇත.[71] එක්සත් ජනපද අධිකරණ දෙපාර්තමේන්තුව කියුබාව සැලකිය යුතු ප්‍රති-බුද්ධි තර්ජනයක් ලෙස සලකයි.[72]

සිවිල් ජනතාව ද සීමිත ධාරිතාවයකින්, නීතිය බලාත්මක කිරීමේ කටයුතුවල නිරත වේ. විප්ලවයේ ආරක්ෂාව සඳහා වූ කමිටු යනු තම අසල්වැසියන් නිරීක්ෂණය කරන කැපවූ පුරවැසියන්ගෙන් සැදුම් ලත් නිල අසල්වැසි නිරීක්ෂණ සංවිධානයකි.[73] සාමාජිකත්වය තෝරා ගැනීමක් නොවේ, නමුත් ප්‍රමුඛ සාමාජිකයින් කියුබානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂය විසින් අනුමත කරනු ලැබේ.[74]

මානව හිමිකම්

[සංස්කරණය]
හවානා හි වයිට් ඉන් වයිට් පෙලපාලිය (2012 අප්‍රේල්)

2003 දී යුරෝපීය සංගමය (EU) කියුබානු රජයට චෝදනා කළේ "අඛණ්ඩව මානව හිමිකම් සහ මූලික නිදහස උල්ලංඝණය කිරීම" ගැනයි.[75] 2009 වන විට, සියලු දේශපාලන සිරකරුවන් කොන්දේසි විරහිතව නිදහස් කිරීමත් සමඟ කියුබාවේ සමාජ හා ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා එය නිරන්තරයෙන් ඉල්ලා සිටියේය.

මාධ්‍යවේදීන් සුරැකීමේ කමිටුව සහ හියුමන් රයිට්ස් වොච් ඇතුළු විවිධ මූලාශ්‍රවලට අනුව 2021 දී ඕනෑම ජාතියක සිරගත වූ මාධ්‍යවේදීන් සංඛ්‍යාව අනුව කියුබාව 19 වැනි ස්ථානයට පත් විය.[76][77] 2020 ලෝක මාධ්‍ය නිදහස දර්ශකයේ කියුබාව 180 න් 171 වන ස්ථානයට පත්ව ඇත.[78]

2010 ජූලි මාසයේදී, නිල නොවන කියුබානු මානව හිමිකම් කොමිසම කියුබාවේ දේශපාලන සිරකරුවන් 167 ක් සිටින බව ප්‍රකාශ කර ඇති අතර එය වසර ආරම්භයේදී 201 සිට පහත වැටීමකි. කොමිසමේ ප්‍රධානියා ප්‍රකාශ කළේ දිගු සිර දඬුවම් වෙනුවට හිරිහැර සහ බිය ගැන්වීම් සිදු වන බවයි.[79]

සටහන්

[සංස්කරණය]
  1. ^ රෝයිගේ අධ්‍යයනය ජෝර්ජ් ඩොමින්ගුස් විසින් විස්තර කරන ලද්දේ "ක්‍රමානුකූල සහ සාධාරණ" ලෙසිනි.[37]

යොමු කිරීම්

[සංස්කරණය]
  1. ^ a b c d e f g "The Constitution of the Republic of Cuba, 1976 (as Amended to 2002)" (PDF). National Assembly of People's Power. 17 January 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2012. For discussion of the 1992 amendments, see Domínguez 2003.
  2. ^ Cederlöf, Gustav (2023). The Low-Carbon Contradiction: Energy Transition, Geopolitics, and the Infrastructural State in Cuba. Critical environments: nature, science, and politics. Oakland, California: University of California Press. ISBN 978-0-520-39313-4.
  3. ^ "Raul Castro to lead Cuba's Communist Party until 2021". France 24. 19 April 2018. 18 July 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 January 2021. 'I confirm to this assembly that Raul Castro, as first secretary of the Communist Party, will lead the decisions about the future of the country,' Diaz-Canel said.
  4. ^ "Country profile: Cuba". BBC News. 20 August 2009. 20 February 2009 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 September 2009.
  5. ^ "Cuba 1976 (rev. 2002)". Constitue. 3 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2015.
  6. ^ Galvis, Ángela Fonseca; Superti, Chiara (2019-10-03). "Who wins the most when everybody wins? Predicting candidate performance in an authoritarian election". Democratization. 26 (7): 1278–1298. doi:10.1080/13510347.2019.1629420. ISSN 1351-0347. S2CID 197727359.
  7. ^ Domínguez, Jorge I.; Galvis, Ángela Fonseca; Superti, Chiara (2017). "Authoritarian Regimes and Their Permitted Oppositions: Election Day Outcomes in Cuba". Latin American Politics and Society. 59 (2): 27–52. doi:10.1111/laps.12017. ISSN 1531-426X. S2CID 157677498. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 July 2021.
  8. ^ Smyth, Regina; Bianco, William; Chan, Kwan Nok (2019-04-25). "Legislative Rules in Electoral Authoritarian Regimes: The Case of Hong Kong's Legislative Council". The Journal of Politics. 81 (3): 892–905. doi:10.1086/703068. ISSN 0022-3816. S2CID 159138096. 6 November 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 December 2022.
  9. ^ Braithwaite, Alex; Braithwaite, Jessica Maves (2020). "Restricting Opposition in Elections and Terrorist Violence". Terrorism and Political Violence. 32 (7): 1550–1572. doi:10.1080/09546553.2018.1495627. ISSN 0954-6553. S2CID 149575921.
  10. ^ Domínguez, Jorge I.; Galvis, Ángela Fonseca; Superti, Chiara (2017). "Authoritarian Regimes and Their Permitted Oppositions: Election Day Outcomes in Cuba". Latin American Politics and Society (ඉංග්‍රීසි බසින්). 59 (2): 27–52. doi:10.1111/laps.12017. ISSN 1531-426X. S2CID 157677498. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 July 2021.
  11. ^ Leogrande, William M. (2012). The Cuban communist party and electoral politics: Adaptation, succession, and transition. Cuba Transition Project, Institute for Cuban and Cuban-American Studies, University of Miami. ISBN 978-0-9704916-2-6.
  12. ^ Cuba: Elections and Events 1991–2001 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 1 මාර්තු 2007 at the Wayback Machine Latin American Election Statistics Home
  13. ^ "Democracy Index 2016: Revenge of the 'deplorables'". eiu.com. The Economist Intelligence Unit. 25 January 2017. 11 November 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 July 2017.
  14. ^ "Country Status and ratings overview – Freedom in the World 1973–2016" (PDF). Freedom House. 20 October 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 29 January 2021.
  15. ^ Hugo Prieto. "Elizabeth Burgos: 'Los cubanos se han dedicado al control de las Fuerzas Armadas'." සංරක්ෂණය කළ පිටපත 5 සැප්තැම්බර් 2022 at the Wayback Machine Prodavinci. 30 July 2017. Retrieved 5 September 2022. "Cuba es una dictadura militar y una sociedad militarizada."
  16. ^ "The Cuban military and transition dynamics" (PDF). 2009-03-26 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2009-08-27.
  17. ^ "Cuba's Raul Castro announces retirement in 5 years". USA Today. 25 February 2013. 28 October 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 April 2014.
  18. ^ Munita, Tomas; Lima, Mauricio; Ahmed, Azam (3 December 2016). "A Nation in Mourning: Images of Cuba After Fidel Castro". The New York Times. ISSN 0362-4331. 2016-12-03 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 February 2017.
  19. ^ "Raul Castro retires but Cuban Communist Party emphasizes continuity". Reuters. 19 April 2021. 31 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 April 2021.
  20. ^ Domínguez 1989, p. 6: "Cuba is a small country, but it has the foreign policy of a big power."
  21. ^ Feinsilver 1989, p. 2: "Cuba has projected disproportionately greater power and influence through military might ... through economic largesse ... as a mediator in regional conflicts, and as a forceful and persuasive advocate of Third World interests in international forums. Cuba's scientific achievements, while limited, are also being shared with other Third World countries, thereby furthering Cuban influence and prestige abroad."
  22. ^ Gleijeses 1996, pp. 159, 161: "Cuba's relationship with Algeria in 1961–5 ... clashes with the image of Cuban foreign policy—cynical ploys of a [Soviet] client state—that prevails not only in the United States but also in many European capitals. ... The aid Cuba gave Algeria in 1961–2 had nothing to do with the East-West conflict. Its roots predate Castro's victory in 1959 and lie in the Cubans' widespread identification with the struggle of the Algerian people."
  23. ^ Gleijeses 2010, p. 327: "The dispatch of 36,000 Cuban soldiers to Angola between November 1975 and April 1976 stunned the world; ... by 1988, there were 55,000 Cuban soldiers in Angola."
  24. ^ Gleijeses 2002, p. 392: "After Angola, Cuba's largest military intervention was in Ethiopia, where in 1978 16,000 Cuban troops helped repulse the invading Somali army."
  25. ^ Gebru Tareke 2009, pp. 62–3. Tareke refers here to the training given to 10 members of the Eritrean Liberation Front in 1968 during the Eritrean struggle for independence.
  26. ^ Gleijeses 1997, p. 50: "On 14–16 October 1960, [Guinean president Ahmed Sékou] Touré went to Havana. It was the first visit of an African chief of state to Cuba. The following year Cuba's foreign aid programme to Third World governments began when fifteen students from Guinea arrived in Havana to attend the university or technical institutes."
  27. ^ Gleijeses 1997, p. 45: "Joining the rebellion in 1966, and remaining through the war's end in 1974, this was the longest Cuban intervention in Africa before the despatch of troops to Angola in November 1975. It was also the most successful. As the Guinean paper Nõ Pintcha declared, 'The Cubans' solidarity was decisive for our struggle'".
  28. ^ Gleijeses 2002, p. 227. The Cuban contribution to the independence of Mozambique was not very important.
  29. ^ Ramazani 1975, පිටු අංකය: 91.
  30. ^ "AP 1950 Invasion Wiped Out Says Trujillo". Waterloo, Iowa: Waterloo Daily Courier. 24 June 1959. p. 7.
  31. ^ "Resistencia 1916–1966". museodelaresistencia.org. 26 November 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 April 2013.
  32. ^ "Joint declarations concerning areas and modalities provisionally identified for cooperation" (PDF). European Commission. 26 November 2008. 11 May 2011 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2009.
  33. ^ Hirst, Joel D. (2 December 2010). "The Bolivarian Alliance of the Americas". cfr.org. 15 June 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 April 2013.
  34. ^ Millman, Joel (15 January 2011). "New Prize in Cold War: Cuban Doctors". wsj.com. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 April 2013.
  35. ^ Arsenault, Chris (31 December 2012). "Cuban doctors prescribe hope in Venezuela". aljazeera.com. 21 September 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 April 2013. As the article discusses, the oil-for-doctors programme has not been welcomed uncritically in Venezuela. The initial impetus for Cuban doctors' going to Venezuela was a Chavez-government welfare project called Misión Barrio Adentro (Albornoz 2006).
  36. ^ Roy 2000, පිටු අංකය: [page needed].
  37. ^ Domínguez, Jorge I. (2001). "Reviews: Cuba, the United States, and the Helms-Burton Doctrine: International Reactions by Joaquín Roy". Journal of Latin American Studies. 33 (4): 888–890. doi:10.1017/s0022216x0133626x. JSTOR 3653779. S2CID 145691025.
  38. ^ "Obama Says U.S., Cuba Taking Critical Steps Toward a New Day". Bureau of International Information Programs, U.S. Department of State. 21 April 2009. 30 November 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2009.
  39. ^ "U.S. Administration Announcement on U.S. Policy Toward Cuba". Bureau of International Information Programs, U.S. Department of State. 13 April 2009. 30 August 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2009.
  40. ^ Daniel Trotta and Steve Holland (17 December 2014). "U.S., Cuba restore ties after 50 years". Havanna and Washington: Reuters. 15 January 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2015.
  41. ^ Baker, Peter (17 December 2014). "U.S. to Restore Full Relations With Cuba, Erasing a Last Trace of Cold War Hostility". The New York Times. 5 November 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2015.
  42. ^ Frances Robles; Julie Hirschfeld Davis (18 December 2014). "U.S. Frees Last of the 'Cuban Five,' Part of a 1990s Spy Ring". The New York Times. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2015.
  43. ^ Parlapiano, Alicia (17 December 2014). "How America's Relationship With Cuba Will Change". The New York Times. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2015.
  44. ^ Mark Landler and Michael R. Gordon (17 December 2014). "Journey to Reconciliation Visited Worlds of Presidents, Popes and Spies". The New York Times. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2015.
  45. ^ Jackson, David (1 July 2015). "Obama, Cuba announce embassy openings". 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 July 2015.
  46. ^ Jaffe, Greg. "U.S. and Cuba reach deal to reopen embassies and reestablish ties". The Washington Post. 22 April 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 June 2015.
  47. ^ Archibold, Randal C.; Davis, Julie Hirschfield (14 April 2015). "Cuba to Be Removed From U.S. List of Nations That Sponsor Terrorism". The New York Times. 1 October 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 April 2015.
  48. ^ Gamboa, Suzanne; Abdullah, Halimah (14 April 2015). "Obama Nixing Cuba From List of State Sponsors of Terrorism". NBC News. 3 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 April 2015.
  49. ^ "Cuba praises 'fair' US pledge on terrorism list". BBC News. 15 April 2015. 29 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 April 2015.
  50. ^ Harris, Gardiner (17 September 2017). "Tillerson Says U.S. May Close Cuba Embassy Over Mystery Ailments". The New York Times. ISSN 0362-4331. 29 October 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 October 2017.
  51. ^ William Kelly (29 March 2022). "Despite Cuba's important history of solidarity with Ukraine, Russia remains a key ally". The Washington Post. 9 June 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2023.
  52. ^ "Cuba and Russia Strengthen Strategic Partnership". dialogo-americas.com. 6 January 2023. 28 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2023.
  53. ^ "Evoking Castro, Putin and Cuban leader pledge to deepen ties". Reuters. 22 November 2022. 28 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2023.
  54. ^ a b c d e f g h i Padinger, Germán (2021-11-09). "En qué consiste el embargo comercial de Estados Unidos sobre Cuba". CNN (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 23 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-10-07.
  55. ^ "Cuban Democracy Act". U.S. Department of State. 1992. 15 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2009.
  56. ^ "499. Memorandum From the Deputy Assistant Secretary of State for Inter-American Affairs (Mallory) to the Assistant Secretary of State for Inter-American Affairs (Rubottom)". Foreign Relations of the United States. Washington: Office of the Historian, Foreign Service Institute - United States Department of State. 6 April 1960. 27 September 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 May 2022. If the above are accepted or cannot be successfully countered, it follows that every possible means should be undertaken promptly to weaken the economic life of Cuba. If such a policy is adopted, it should be the result of a positive decision which would call forth a line of action which, while as adroit and inconspicuous as possible, makes the greatest inroads in denying money and supplies to Cuba, to decrease monetary and real wages, to bring about hunger, desperation and overthrow of government.
  57. ^ Yaffe, Helen (9 December 2021). "Chapter 8 US Sanctions Cuba 'to Bring About Hunger, Desperation and the Overthrow of the Government'". Sanctions at War. Studies in Critical Social Sciences. pp. 129–147. doi:10.1163/9789004501201_009. ISBN 9789004501201. S2CID 245412919. 17 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2022.
  58. ^ "The US Embargo Against Cuba: Its Impact on Economic and Social Rights". Amnesty International. September 2009. 4 August 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 December 2013.
  59. ^ "Cuba: UN Members overwhelmingly support end of US embargo, as Brazil backs Washington". UN News. 7 November 2019. 16 January 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 January 2021.
  60. ^ "Historic thaw in U.S., Cuba standoff". CNN. 2 January 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 December 2014.
  61. ^ Lederman, Josh. "U.S. tightens travel rules to Cuba, blacklists many businesses". chicagotribune.com. 22 April 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 May 2022.
  62. ^ "U.S. issues new Cuba sanctions, Biden promises more to come". Reuters. 31 July 2021. 16 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 May 2022.
  63. ^ "SIPRI Military Expenditure Database | SIPRI". www.sipri.org. 2 May 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 July 2021.
  64. ^ Williams, John Hoyt (August 1988). "Cuba: Havana's Military Machine". The Atlantic. 7 June 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 July 2013.
  65. ^ "Cuban armed forces and the Soviet military presence" (PDF). 24 March 2009 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 March 2009.
  66. ^ "Cuban army called key in any post-Castro scenario". Redorbit. 15 August 2006. 17 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 December 2019.
  67. ^ "Military Size By Country 2021". worldpopulationreview.com. 19 July 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2021-07-19.
  68. ^ "Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons". United Nations Treaty Collection. 7 July 2017. 30 December 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 August 2019.
  69. ^ "2024 Global Peace Index" (PDF).
  70. ^ "Emergency Phone Numbers". Whatlatinamerica.com. 9 May 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 June 2013.
  71. ^ "Vyacheslav Volodin: for us, Cuba is a symbol of the struggle for independence, struggle for self-determination of the people". State Duma. 22 November 2022. 28 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2023.
  72. ^ Strobel, Brett Forrest and Warren P. "How Cuba Recruits Spies to Penetrate Inner Circles of the U.S. Government". WSJ (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 17 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-17.
  73. ^ Cuba's Neighborhood Watches: 50 Years of Eyes, Ears සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2013-04-10 at the Wayback Machine by Isabel Sanchez, Associated Press, September 27, 2010
  74. ^ Eckstein, Susan (1994). Back from the Future: Cuba under Castro. Great Britain: Routledge. p. 29. ISBN 0-415-94793-6.
  75. ^ "EU-Cuba relations". European Communities. 4 September 2003. 5 September 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2009.
  76. ^ "Attacks on the Press in 2021". Committee to Protect Journalists. 9 December 2021. 13 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 May 2022.
  77. ^ Human Rights Watch (2008). World Report 2008: Events of 2007. Seven Stories Press. p. 207. ISBN 978-1-58322-774-9.
  78. ^ "Cuba - Constant ordeal for independent media". Reporters without Borders. 6 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය October 14, 2021.
  79. ^ "Number of Cuban political prisoners dips – rights group". BBC News. 5 July 2010. 5 June 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 June 2014.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=කියුබාවේ_රජය_සහ_දේශපාලනය&oldid=730486" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි