ඇලෙක්සැන්ඩර් ජොන්ස්ටන් (1775-1849)

විකිපීඩියා වෙතින්
Sir
3rd Chief Justice of Ceylon
තනතුර දරමින්
6 November 1811 – 1819
පූර්වප්‍රාප්තිකයාWilliam Coke
As Acting
අනුප්‍රාප්තිකයාAmbrose Hardinge Giffard
Puisne Justice of the Supreme Court of Ceylon
තනතුර දරමින්
1807–1811
Acting Chief Justice of Ceylon
තනතුර දරමින්
3 April 1806 – 5 April 1807
පූර්වප්‍රාප්තිකයාCodrington Edmund Carrington
අනුප්‍රාප්තිකයාEdmund Henry Lushington
As Acting
2nd Advocate Fiscal of Ceylon
තනතුර දරමින්
7 August 1802 – 1806
පූර්වප්‍රාප්තිකයාJames Dunkin
අනුප්‍රාප්තිකයාJames Dunkin
පුද්ගලික තොරතුරු
උපතCarnsalloch, Dumfriesshire, Scotland
විපත6 March 1849
London, United Kingdom
ජාතියBritish
රැකියාවBritish privy councillor, founder and vice-president of the Royal Asiatic Society, lawyer, colonial official
Known forbeing the Chief Justice of Ceylon and founder of Royal Asiatic Society

ශ්‍රීමත් ඇලෙක්සැන්ඩර් ජොන්ස්ටන්, පීසී, එෆ්ආර්එස් (මිය ගියේ 1849 මාර්තු 6), බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත නිලධාරියෙක් වූ අතර ඔහු ලංකාවේ තුන්වන අගවිනිසුරු සහ ලංකාවේ දෙවන අධිනීතිඥ පිස්කල් ලෙස සේවය කළේය. ඔහු ශ්‍රී ලංකාව තුළ පරිපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ රාශියක් හඳුන්වා දුන් අතර, ලිබරල් අදහස් රාශියක් හඳුන්වා දෙමින් සහ ස්වදේශිකයන්ගේ අයිතිවාසිකම්වලට සහාය විය. ඔහු පෙරදිග විද්‍යාඥයෙකු ද වූ අතර හෙන්රි තෝමස් කෝල්බෲක් සහ අනෙකුත් අය සමඟ ඔහු මහා බ්‍රිතාන්‍යයේ සහ අයර්ලන්තයේ රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකි.[1][2]

ළමා අවධිය[සංස්කරණය]

ජොන්ස්ටන් උපත ලැබුවේ ස්කොට්ලන්තයේ ඩම්ෆ්‍රයිෂයර් හි කාර්න්ඇලෝක් හි සැමුවෙල් ජොන්ස්ටන්ට සහ හෙස්ටර් නේපියර්ට (ෆ්‍රැන්සිස් නේපියර්ගේ 6 වන නේපියර් සාමිවරයාගේ දියණියයි) දාවය . 1781 දී මදුරාසි ප්‍රෙසිඩන්සියේ මැකාට්නි සාමිවරයා යටතේ ඔහුගේ පියා මදුරෙයිහි තනතුරක් ලබා ගත් විට ජොන්ස්ටන් සිය පවුල සමඟ පදිංචියට ගියේය. ඇලෙක්සැන්ඩර් සිය මුල් අධ්‍යාපනය ලැබුවේ ක්‍රිස්ටියන් ෆ්‍රෙඩ්රික් ෂ්වාස්, මිෂනාරි මෙන්ම ශ්‍රීමත් තෝමස් මුන්රෝ යටතේය. ඔහුට කුඩා කල සිටම දෙමළ, තෙළිඟු සහ හින්දුස්ථානි භාෂා කතා කිරීමට හැකි විය.

යටත් විජිත වෘත්තිය[සංස්කරණය]

ජොන්ස්ටන්ගේ ප්රතිමූර්තිය

වයස අවුරුදු එකොළහේදී, ඇලෙක්සැන්ඩර්ට ඩ්‍රැගන්ස් හි කොමිස් මුදලක් පිරිනැමූ නමුත් ඔහු ඒ වෙනුවට තෝරා ගත්තේ 1792 දී එංගලන්තයට ආපසු යාමට පවුලට සම්බන්ධ වීමටය. මැකාර්ට්නි සාමිවරයාගේ උපදෙස් පරිදි ඔහු මුලින් ගොටින්ගන් හි සහ පසුව ලින්කන්ස් ඉන් හි නීතිය හැදෑරීය. 1799 දී ඔහු රාජකීය නාවික හමුදාවේ කපිතාන් විලියම් කැම්බල් සාමිවරයාගේ දියණිය වන ලුයිසා කැම්බල් (1766-1852) සමඟ විවාහ වී ටික කලකට පසු 1799 දී ලංකාවේ අධිනීතිඥ ජනරාල් තනතුරක් පිළිගත්තේය. ඔහු 1805 දී අගවිනිසුරුවරයෙකු බවට පත් වූ අතර 1809 දී ලංකාවේ පරිපාලනය සඳහා යෝජනා ලබා දෙන ලෙස ඔහුගෙන් ඉල්ලා සිටි අතර, ඒවායින් බොහොමයක් 1813 දී නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම සඳහා වූ ප්‍රඥප්තියට ඇතුළත් විය. ඔහු 1811 දී නයිට් පදවිය ලැබූ අතර 1817 වන විට ඔහු අද්මිරාල්ටි විනිසුරුවරයෙකු ලෙස ගෞරවනීය තනතුරක් ලබා ගත්තේය. [3]

ශ්‍රී ලංකාවේ ඓතිහාසික වීර කාව්‍යයක් වන මහාවංශය යුරෝපීය අවධානයට යොමු කිරීමේ වගකීම ජොන්ස්ටන් විසින් දරනු ලැබුවේ ඔහු අගවිනිසුරුවරයා ලෙස කටයුතු කරන සමයේදී එහි අත්පිටපත් සහ අනෙකුත් සිංහල වංශකතා යුරෝපයට ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සඳහා යවන විටය. [4] බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත නීතිය දේශීය සම්ප්‍රදායන් සහ සාරධර්ම සමඟ පෙළගැස්වීම සඳහා ජොන්ස්ටන් මහාවංශය සහ අනෙකුත් කෘතීන් පරිවර්තනය කිරීම දිරිමත් කළේය. [5]

ශ්‍රීමත් ඇලෙක්සැන්ඩර් ජොන්ස්ටන් විසින් සිදු කරන ලද ප්‍රතිසංස්කරණ අතරට විශ්වීය පොදු අධ්‍යාපනය, ආගමික පිළිවෙත්වල නිදහස, වහල්භාවය අහෝසි කිරීම, [6] ස්වදේශිකයන් රජයේ රැකියා කිරීම සහ හින්දු, මුස්ලිම් සහ බෞද්ධයන්ගේ සම්ප්‍රදායික අදහස් ඇතුළු නීති සංග්‍රහ කිරීම ඇතුළත් විය.

විශ්‍රාම ගැනීම[සංස්කරණය]

ජොන්ස්ටන් 1840 දී ඩම්ෆ්‍රයිස් බර්ග්ස් නියෝජනය කරන ලිබරල්වාදියෙකු ලෙස පෙනී සිටි නමුත් අසාර්ථක විය. විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසු ජොන්ස්ටන් රාජකීය ආසියාතික සංගමය ආරම්භ කළේය. ඔහු 1849 මාර්තු 6 වන දින ලන්ඩනයේදී මිය ගිය අතර ඩම්ෆ්‍රයිෂයර් හි කාර්න්ඇලෝච් හි තැන්පත් කරන ලදී. [3]

පුද්ගලික[සංස්කරණය]

ඔහුගේ පුත් ඇලෙක්සැන්ඩර් රොබට් ජොන්ස්ටන් එංගලන්තයට යාමට පෙර මොරිෂස් සහ හොංකොං හි යටත් විජිත නිලධාරියෙකු විය (සහ 1888 දී එක්සත් ජනපදයේදී මිය ගියේය).

යොමු කිරීම්[සංස්කරණය]

  1. "Overview". Judicial Service Commission Secretariat. 2013-10-19 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2013-10-19.
  2. Amerasinghe, A. Ranjit B. (1986), The Supreme Court of Sri Lanka: the first 185 years, Sarvodaya Book Pub. Services,  
  3. 3.0 3.1 Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. http://en.wikisource.org/wiki/Johnston,_Alexander_(1775-1849)_(DNB00).  (Subscription or UK public library membership required.) උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid <ref> tag; name "odnb" defined multiple times with different content
  4. (ඉංග්‍රීසි බසින්). New York. 2006. pp. 12 https://archive.org/details/theravadabuddhis00harr. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)CS1 maint: location missing publisher (link)
  5. [Steven Kemper Steven Kemper]. (ඉංග්‍රීසි බසින්). Ithaca, NY. 1992. pp. 96 https://archive.org/details/presenceofpastch00kemp/page/96. {{cite book}}: Check |chapter-url= value (help); Missing or empty |title= (help)CS1 maint: location missing publisher (link)
  6. Sinnatamby, J.R. (1974). "Supplementary Comments on Slavery in Sri Lanka". Journal of the Sri Lanka Branch of the Royal Asiatic Society. 18: 23–26.
නීති කාර්යාල
පූර්වප්‍රාප්තිකයා
විලියම් කෝක්
වැඩ බලන
ලංකාවේ අගවිනිසුරු
1811–1819
අනුප්‍රාප්තික
ඇම්බ්‍රෝස් හාඩින්ජ් ගිෆාර්ඩ්
පූර්වප්‍රාප්තිකයා
ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පුයිස්නේ විනිසුරු
1807–1811
අනුප්‍රාප්තික
පූර්වප්‍රාප්තිකයා
කොඩ්රින්ටන් එඩ්මන්ඩ් කැරින්ටන්
වැඩ බලන
ලංකාවේ අගවිනිසුරු

1806–1807
අනුප්‍රාප්තික
එඩ්මන්ඩ් හෙන්රි ලුෂින්ටන්
පූර්වප්‍රාප්තිකයා
ජේම්ස් ඩන්කින්
ලංකාවේ අධිනීතිඥ ෆිස්කල්
1802–1806
අනුප්‍රාප්තික
ජේම්ස් ඩන්කින්