අනුරුද්ධ තෙරුන් වහන්සේ
| Most Venerable Anuruddha Maha Thera | |
|---|---|
| ආගම | බුද්ධ ධර්මය |
| පෞද්ගලික තොරතුරු | |
| උපත | කපිලවස්තු |
| මරණය | (aged 150) Veluva village, Vajji |
| Senior posting | |
| පදවියන් | දිව්‍ය චචුක ඤාණය ලැබූ භික්ෂූන් වහන්සේලා අතර අග්‍රස්ථානය |
| ආගමික වෘත්තිය | |
| ගුරුවරයා | ගෞතම බුදුන් වහන්සේ |
| ශිෂ්‍යෙයා් | Most ven. Mahā Sumana Maha Thera, etc. |
| පවුල | |
| දෙමව්පියෝ | ශාක්‍ය අමිතෝදන |
අනුරුද්ධ ( පාලි: Anuruddhā ) ප්‍රධාන ශ්‍රාවකයින් දස දෙනාගෙන් කෙනෙක් වූ අතර ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ඥාති සහෝදරයෙක් විය.
අනුරුද්ධ අමිතෝදනගේ පුත්‍රයා වූ අතර මහානාමගේ සහ රෝහිණී නම් කුමරියගේ සහෝදරයා විය. අමිතෝදන කපිලවස්තුවේ ශාක්‍යවරුන්ගේ රජු වූ සුද්ධෝදනගේ සහෝදරයා වූ බැවින්, අනුරුද්ධ සිද්ධාර්ථ ( ගෞතම බුදුන් ) ගේ ඥාති සොහොයුරා විය. ඔහු උපතින් ක්ෂත්‍රියයෙකු විය. ගෞතම බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත්වී දෙවසරකට පසු නැවත තම උපන් නගරයට වැඩම කළේ ශාක්‍ය රාජ්‍යයට තම ධර්මය දේශනා කරමිනි. ඔහුගේ ඥාති සොහොයුරන් තිදෙනා වන භද්දිය, ආනන්ද සහ දේවදත්ත සහ ඔවුන්ගේ සේවක උපාලි සමඟ අනුපිය අඹ වනයේදී බුදුන් වහන්සේ විසින් පැවිදි විය.
අනුරුද්ධ "දිව්‍ය දර්ශනය" ( දිබ්බ-චක්ඛු ) ලබා ගත් අතර හැකියාව ඇති අය අතර ප්‍රමුඛයා විය. සාරිපුත්ත මහරහතන් වහන්සේ විසින් අනුරුද්ධ මහරහතන් වහන්සේට භාවනා මාතෘකාවක් ලෙස භාවිතා කිරීමට මහා පුරුෂ සිතිවිලි අටක් පැවරුවා. සීටි රටේ පාසිනවංශයට ගොස් පුහුණුවීම් කළ ඔහුට හතක් ප්‍රගුණ කිරීමට හැකි වූ නමුත් බුදුන් වදාළ අටවැන්න ඉගෙන ගැනීමට නොහැකි විය. අනුරුද්ධ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය දියුණු කර පසුව අරහත්වය අවබෝධ කරගත්තා.
බුදුන් වහන්සේ කුසිනාරා නුවරදී අපවත් වන විට අනුරුද්ධ එහි සිටියේය. ඔහු අනුගමනය කරන ලෙස බුදුන් වහන්සේ නියෝග ඔවුන් මතක්, බෞද්ධ භික්ෂූන් සනසමින් සහ ඔවුන්ගේ ඉදිරි කටයුතු පිළිබඳ පාඨමාලාව අවවාද කරන එකයි ධර්ම . බුදුරජානන් වහන්සේ සැතපෙන කල්හි ඡාන මැදින් වඩින කල්හි ආනන්ද අනුරුද්ධ තෙරුන් වහන්සේට මෙය වදාළ සේක: ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අවසාන නිවනට පැමිණි සේක. අනුරුද්ධ, දිව්‍යමය දැක්මක් ඇතිව, බුදුන් වහන්සේ “නිරෝධ” තත්ත්වයට පත් වූ නමුත්, තවමත් අපවත් වී නැති බව ප්‍රකාශ කළේය. බුදුරදුන්ගේ අවසන් කටයුතු පිළිබඳව කුසිනාරාවේ මල්ලයන් අනුරුද්ධගෙන් උපදෙස් ලබා ගත්හ.
පසුව ප්‍රථම බෞද්ධ සභාවේදී කැපී පෙනෙන කාර්යභාරයක් ඉටු කළ උන්වහන්සේට අංගුත්තර නිකායේ භාරකාරත්වය පැවරිණි. අනුරුද්ධ වජ්ජි රටේ වේළුවගමදී උණ ගස් සෙවණේ මිය ගියේය. මිය යන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු එකසිය පනහකි .
බෞද්ධ චරිතවල පෙර පුනරුත්පත්තිය විස්තර කරන ජාතකයේ අනුරුද්ධ නිතර නිරූපණය කෙරේ. පදුමුත්තර බුදුරදුන් වැඩ සිටි කාලයේ ඔහු ධනවත් ගෘහපතියෙක් විය. එක් භික්ෂුවක් "දිව්‍ය දර්ශනය" ( දිබ්බ-චක්ඛු ) ඇති අය අතර හොඳම බව ප්‍රකාශ කිරීම අසා, ඔහු එවැනිම ගෞරවයක් අපේක්ෂා කර එය පැතුහ .
- ගෞතම බුදුන්
- ආනන්ද
- දෙවන බෞද්ධ සභාව