ශේසාදේ මෙහෙමෙද්
| ශේසාදේ මෙහෙමෙද් | |
|---|---|
| ගොනුව:නම් කතා මාලාවේ Gürbey İleri විසින් ශේසාදේ මෙහෙමෙද් ගේ චරිතයට පන පොවන ලදී.|frameless|upright=1.0]] | |
| මනිසා හි ආණ්ඩුකාරයා | |
| ධුර කාලය | 12 නොවැම්බර් 1542 – 7 නොවැම්බර් 1543 |
| උපත | 31 ඔක්තෝබර් 1521[1] පැරණි මාලිගෙය, ඉස්තාන්බුල්, ඕටමන් රාජධානිය |
| මරණය | 7 November 1543 (වයස 21) මනිසා මාලිගෙය, මනිසා, ඕටමන් රාජධානිය |
| භූමදානය | ශේසාදේ මුස්ලිම් පල්ලිය, ඉස්තාන්බුල් |
| දරුවන් | හුමාශා සුල්තාන් |
| රාජවංශය | ඕටමන් |
| පියා | සුලෙයිමාන් I |
| මව | හුරෙම් සුල්තාන් |
| ආගම | සුන්නි ඉස්ලාම් |
ශේසාදේ මෙහෙමෙද් (1521 - 7 නොවැම්බර් 1543) යනු සුල්තාන් සුලෙයිමාන් Iගේ සහ ඔහුගේ බිරිඳ වූ හුරෙම් සුල්තාන්ගේ පුත් වන ඔටෝමාන් කුමාරයෙකි (ශේසාදේ). ඔහු මනිසා හි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළේය.
මුල් ජීවිතය
[සංස්කරණය]ශේසාදේ මෙහෙමෙද් 1521 දී පැරණි මාලිගයේ දී සුලෙයිමාන්ගේ රෝඩ්ස් වෙත උද්ඝෝෂනය කරන අතරතුර උපත ලැබීය. ඔහුගේ උපන් දිනය කඳවුරේදී පැවැත්වුණේ පුද පූජා පවත්වමින් දානය බෙදා දීමෙනි. ඔහුගේ මව ඕතඩොක්ස් පූජකයෙකුගේ දියණියක වූ හුරෙම් සුල්තාන් ය. 1533 හෝ 1534 දී ඔහුගේ මව වහල්කමින් නිදහස් කර සුලෙයිමාන්ගේ නීත්‍යානුකූල බිරිඳ බවට පත්විය. ඔහුට වයස අවුරුදු තුන වන විට මියගිය අබ්දුල්ලා, ශේසාදේ සෙලීම් (අනාගත සෙලීම් II), ශේසාදේ බයේසිද්, සහ ශේසාදේ ශ්‍යාංගීර් යන බාල සොහොයුරන් හතර දෙනෙක් සහ මීරිමා සුල්තාන් නම් බාල සොහොයුරියක් සිටියේය. [2][3]
මෙහෙමෙද් ව ඔහුගේ සහෝදරයන් වන ශේසාදේ මුස්තාෆා සහ ශේසාදේ සෙලීම් සමග 1530 ජූනි 27 දින චර්මච්ඡේදනය කරන ලදී.[4]
වෘත්තීය
[සංස්කරණය]1534 පෙබරවාරි මාසයේදී මුස්තාෆා මනිසා හි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත් කරන ලදී. අනෙක් අතින්, මෙහෙමෙද් අගනුවර රැඳී සිටි අතර 1537 දී ඔහු තම පියා සමඟ කෝර්ෆු වෙත සිය ව්‍යාපාරයට එක් විය. 1541 දී, ඔහු සහ ඔහුගේ බාල සොහොයුරන් වන ශේසාදේ සෙලීම් සහ ශේසාදේ බයේසිද්, බූදා වෙත ව්‍යාපාරයක් සඳහා ඔවුන්ගේ පියා සමඟ ගියේය.[5][6]
සුලෙයිමාන් හුරෙම්ගේ පුත්‍රයාට අනුග්‍රහය දැක්වූ අතර සම්ප්‍රදායට පටහැනිව ඔහුගේ දෙවැනි සහ වඩාත්ම ආදරණීය පුත්‍රයා වන මෙහෙමෙද් ඔහුගේ උරුමක්කාරයා ලෙස පත් කළේය.[7] ඔවුන් 1542 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී කෝර්ෆු වෙතින් ආපසු පැමිණීමෙන් පසු, සුලෙයිමාන් හුරෙම්ගේ බලපෑමට යටත්ව, මෙහෙමෙද්ව මනිසා හි ආණ්ඩුකාරයා ලෙස පත් කළේය. ඔහු කරමන් හි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සෙලිම්ව පත් කළේය. මෙහෙමෙද්ගේ පත්වීමට පෙර, ශේසාදේ මුස්තාෆා 1541 ජූනි 16 දින අමස්‍යා වෙත යවන ලදී. මෙහෙමෙද් 1542 නොවැම්බර් 12 වන දින මනිසා වෙත පැමිණි විගස ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස ඔහුගේ රාජකාරි විධිමත් ලෙස ආරම්භ කළේය.[5][7]
කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ මව ඔහුගේ පළාත් තනතුරට ඔහු සමඟ ගියේ නැත. මනිසා ලේඛනයකින් පෙන්නුම් කරන්නේ ඇය 1543 දී මෙහෙමෙද් හමුවීමට ගිය බවයි. එම වසරේම ඇය කරමන් හි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත් කරන ලද ඇගේ බාල පුත් සෙලිම් කුමරු ද බැලීමට පැමිණියාය.[8] ඔහුගේ එකම දරුවා, හුමාශා සුල්තාන්[9] 1543 දී මනිසා හි උපත ලැබීය.[10]
'එව්ලියා චෙලෙබි' මෙහෙමෙද්ව විස්තර කරන්නේ "මුස්තාෆාටත් වඩා විශිෂ්ඨ ගුණාංගයන්ගෙන් යුත් කුමාරයෙකු ලෙසය. ඔහුට විදින බුද්ධියක් සහ සියුම් විනිශ්චයක් තිබුණි. සුලෙයිමාන් ඔහුව ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා කරවීමට අදහස් කර ඇත, නමුත් මිනිසා යෝජනා කරන අතර දෙවියන් වහන්සේ බැහැර කරයි".[11]
මරණය
[සංස්කරණය]ශේසාදේ මෙහෙමෙද් 1543 ඔක්තෝබර් 31 බදාදා මනිසාහිදී රෝගාතුර විය. ඔහු කෙටි කලකට පසු නොවැම්බර් 7 බදාදා රාත්‍රියේ මිය ගියේය, බොහෝ විට වසූරිය හේතුවී ඇත. ඊළඟ දවසේ, 'ලලා පාශා' සහ 'දෙෆ්තෙදාර් ඊබ්‍රහීම් චෙලෙබි' ඔහුගේ දේහය ඉස්තාන්බුල් වෙත ගෙන ගියහ. ඔහුගේ මරණයෙන් පසු ඔහුගේ බාල සොහොයුරු සෙලීම් ඔහු වෙනුවට මනිසා ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත් කරන ලදී.
මෙහෙමෙද්ගේ මරණයෙන් පසු, සුලෙයිමාන් විසින් සුප්‍රසිද්ධ අධිරාජ්‍ය ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පී 'මිමාර් සිනාන්' විසින් මෙහෙමෙද් අනුස්මරණය කිරීම සඳහා ඉස්තාන්බුල්හි ශේසාදේ මුස්ලිම් පල්ලිය ඉදිකරන ලදී. තවද, සුලෙයිමාන් මෙහෙමෙද් වෙනුවෙන් ප්‍රබන්ධයක් රචනා කළ අතර කවිය අවසන් කළේ "කුමාරයන්ගෙන් වඩාත් කැපී පෙනෙන, මගේ සුල්තාන් මෙහමඩ්" යන පේළියෙනි.[12]
ජනප්‍රිය සංස්කෘතිය තුල
[සංස්කරණය]- 'හුරෙම් සුල්තාන් නම් 2003 රූපවාහිනී කුඩා කතාමාලාවේ, ශේසාදේ මෙහෙමෙද් ගේ චරිතය රඟපෑවේ තුර්කි නළු 'සෙස්ගි මෙන්ගි' විසිනි.[13]
- 2011-2014 රූපවාහිනී කතා මාලාවේ Muhteşem Yüzyıl, (විශිෂ්ට සියවස) ශේසාදේ මෙහෙමෙද් තුන්වන වාරයේ තුර්කි නළු 'Gürbey İleri' (ප්‍රධාන චරිත) විසින් නිරූපණය කරන අතර,[14][15] සහ 'Arda Anarat' විසින් දෙවන සහ තෙවන වාරයන්හි නිරූපණය කරයි.[16]
මේවාද බලන්න
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5
- Sağır, Yusuf (2016). According to the Records and Vakfiyye's the Foundation of Şehzade Mehmet.
- Yermolenko, Galina (April 2005). "Roxolana: "The Greatest Empresse of the East". DeSales University, Center Valley, Pennsylvania.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)
- ^ Yelçe, Nevin Zeynep (2009). The Making of Sultan Süleyman: A Study of Process/es of Image-Making and Reputation Management. p. 256.
- ^ Peirce 1993, පිටු අංකය: 60.
- ^ Yermolenko 2005, පිටු අංකය: 233.
- ^ Akbar, M.J (May 3, 2002). කඩු වල සෙවන: ජිහාඩ් සහ ගැටුම අතර ගැටුම ඉස්ලාම් සහ ක්‍රිස්තියානි ධර්මය. Routledge. pp. page/n108 88. ISBN 978-1-134-45258-3.
- ^ a b Sağır 2016, පිටු අංකය: 922.
- ^ "Şehzade Bayezid (ö. 969/1562): Kanûnî Sultan Süleyman'ın saltanat iddiasıyla isyan eden Hürrem Sultan'dan olma oğlu".
{{cite web}}: Text "20 ඔක්තෝබර් 2019" ignored (help) - ^ a b Peirce 1993, පිටු අංකය: 80.
- ^ Peirce 1993, පිටු අංකය: 61.
- ^ Peirce 1993, පිටු අංක: 67, 68, 69.
- ^ Necdet Sakaoğlu (2007). ප්‍රසිද්ධ ඔටෝමන් කාන්තාවන්. ආවා. p. 91. ISBN 978-975-7104-77-3.
- ^ සැකිල්ල:Cite වෙබ්
- ^ "සුලෙයිමාන් ද මහන්තයා - කවියා". 2006-03-09 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2017-02-26.
- ^ Hürrem Sultan (2003– ) Sezgi Mengi: Sehzade Mehmet, https://www.imdb.com/title/tt0424656/characters/nm1698970, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2021-01-02
- ^ The Magnificent Century (2011–2014) Gürbey Ileri:Sehzade Mehmed, https://www.imdb.com/title/tt1848220/characters/nm6427345, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2021-01-02
- ^ "Muhteşem Yüzyıl - Şehzade Mehmed - Gürbey İleri Kimdir (Gerçek İsmi, Rolü, Öldü mü, Ayrıldı mı)". Dizisi (තුර්කි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2021-05-02.
- ^ "Muhteşem Yüzyıl - Şehzade Mehmed 2 - Arda Anarat Kimdir (Gerçek İsmi, Rolü, Öldü mü, Ayrıldı mı)". Dizisi (තුර්කි බසින්). 2016-04-23. සම්ප්‍රවේශය 2021-05-02.