වේල්ස් භාෂාව
| Welsh | |
|---|---|
| Cymraeg, y Gymraeg | |
| උච්චාරණය | [kəmˈraːiɡ] |
| කලාපය | එක්සත් රාජධානිය (වේල්ස්, එංගලන්තය), ආජන්ටිනාව (චුබුට් පළාත) |
| ජන වර්ගය | වේල්ස් |
ස්වදේශික හසුරුවන්නන් | |
ආදි ස්වරූප | |
| උපභාෂා | |
| නිල තත්ත්වය | |
නිල භාෂාව වන ජාතිය | Wales (United Kingdom) |
හඳුනාගත් සුළුතර භාෂාවක් වන ජාතිය | |
| යාමනය කරනු ලබන්නේ |
|
| භාෂා කේත | |
| ISO 639-1 | cy |
| ISO 639-2 | wel (B) cym (T) |
| ISO 639-3 | cym |
| ග්ලොටෝලොග් | wels1247[6] |
| ලින්ග්වාස්ෆියර් | 50-ABA |
 Welsh-speaking population in Wales according to the 2021 census | |
 Welsh is classified as Vulnerable by the UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger (2010)[7] | |
වේල්ස් ( Cymraeg [kəmˈraːiɡ] හෝ y Gymraeg) යනු වේල්ස් ජනයාට ආවේණික වූ බ්‍රිටෝනික් උප සමූහයේ කෙල්ටික් භාෂාවකි . වේල්ස් ස්වදේශිකව වේල්සයේ, එංගලන්තයේ සහ Y Wladfa හි ඇතැමුන් විසින් කතා කරයි ( ආජන්ටිනාවේ චුබුට් පළාතේ වේල්ස් ජනපදය).[8]
එය කතා කරන්නේ කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ වෙල්ස් සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන කුඩා සංඛ්‍යාවක්, ඔවුන්ගේ නිවෙස් තුළ (විශේෂයෙන් නෝවා ස්කොටියාවේ) ය. ඓතිහාසික වශයෙන්, එය ඉංග්‍රීසියෙන් "බ්‍රිතාන්‍ය",[9] "කේම්බ්‍රියන්",[10] "කේම්බ්‍රික්"[11] සහ "සිම්රික්" ලෙසද හැඳින්වේ.[12]
වේල්ස් භාෂාව (වේල්ස්) මිනුම 2011 වේල්ස් භාෂාවට වේල්සයේ නිල තත්ත්වය ලබා දුන්නේ ය.[13] වේල්ස් සහ ඉංග්‍රීසි යනු වේල්ස් පාර්ලිමේන්තුවේ ජූර් නිල භාෂාවන් වන සෙනෙඩ්, [14] වේල්ස් එක්සත් රාජධානියේ ඕනෑම ප්‍රදේශයක ඇති එකම ජූර් නිල භාෂාව වේ, ඉංග්‍රීසි තත්‍ය නිල වශයෙන්.
2021 සංගණනයට අනුව, වේල්සයේ වයස අවුරුදු තුන හෝ ඊට වැඩි වේල්ස් භාෂාව කතා කරන ජනගහනය 538,300 (17.8%) වන අතර වේල්සයේ ජනගහනයෙන් හතරෙන් තුනකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් කියා සිටියේ ඔවුන්ට වේල්ස් භාෂා කුසලතා නොමැති බව යි.[15] වෙනත් ඇස්තමේන්තු වලට අනුව වේල්සයේ වයස අවුරුදු තුනක් හෝ ඊට වැඩි පුද්ගලයින් 862,700 (28.0%) දෙනෙකුට 2024 මාර්තු මාසයේ දී වේල්ස් භාෂාව කතා කළ හැකි ය.[16] සියලුම වේල්ස් කථිකයන්ගෙන් අඩක් පමණ තමන් චතුර ලෙස සලකන අතර සියයට 20 කට සාධාරණ ප්‍රමාණයක් කථා කිරීමට හැකි වේ.[17] වේල්ස් කථිකයන්ගෙන් සියයට 56 ක් දිනපතා භාෂාව කතා කරන අතර සියයට 19 ක් සතිපතා භාෂාව කතා කරයි.[17]
2050 වන විට වේල්ස් භාෂාව කතා කරන සංඛ්‍යාව මිලියනයක් දක්වා වැඩි කිරීමට වේල්ස් රජය සැලසුම් කරයි. 1980 සිට වේල්ස් මධ්‍යම පාසල්වලට යන ළමුන් සංඛ්‍යාව වැඩි වී ඇති අතර වේල්ස් ද්විභාෂා සහ ද්විත්ව මධ්‍ය පාසල්වලට යන සංඛ්‍යාව අඩු වී ඇත.[18] UNESCO විසින් අවම වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති කෙල්ටික් භාෂාව ලෙස වේල්ස් සැලකේ.[19]
මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ Hywel Jones. "Estimation of the number of Welsh speakers in England" (PDF). calls.ac.uk.
- ^ Devine, Darren (2013-03-30). "Patagonia's Welsh settlement was 'cultural colonialism' says academic". Wales Online. Cardiff: Trinity Mirror. සම්ප්‍රවේශය 6 May 2017.
Now, though 50,000 Patagonians are thought to be of Welsh descent, the number of Welsh speakers is believed to be between only 1,500 and 5,000.
- ^ "Wales and Patagonia". Wales.com – The official gateway to Wales. Welsh Government. 5 අප්‍රේල් 2018 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 22 මැයි 2016.
Today the province of Chubut, where most Welsh immigrants settled, has a population of 550,000 people. Of these, some 50,000 can claim Welsh ancestry and 5,000 speak the Welsh language.
- ^ "Population of immigrant mother tongue families, showing main languages comprising each family, Canada, 2011". Statistics Canada. සම්ප්‍රවේශය 21 August 2017.
- ^ "Cultural diversity: Census 2021". Australian Bureau of Statistics. 12 January 2022. සම්ප්‍රවේශය 8 October 2023.
- ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Welsh". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help); Unknown parameter|chapterurl=ignored (help) - ^ "Atlas of the world's languages in danger". UNESCO Digital Library. p. 183. සම්ප්‍රවේශය 2023-03-02.
- ^ Edwards, Huw. "Why do they speak Welsh in South America?". BBC iWonder. 9 July 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2017-09-16.
- ^ E.g. in the Act of Uniformity 1662 (13–14 Chas. II, c. 55) §27: "That the Book [of Common Prayer] hereunto annexed be truly and exactly translated into the British or Welsh tongue."
- ^ . London. p. 47 https://books.google.com/books?id=78gHAAAAQAAJ&q=%22Great%20Britain%20As%20It%20Is%22&pg=PA47.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ^ . London. p. 143 https://books.google.com/books?id=_VvlAAAAMAAJ&q=%22Chronological%20Antiquities%22%20cambric&pg=PA143.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ^ Walter Thomas, Mrs D; Hughes, Edward (1879), The Cymric Language, Cardiff: D Duncan & Sons
- ^ "Welsh Language (Wales) Measure 2011". legislation.gov.uk. The National Archives. සම්ප්‍රවේශය 2016-05-30.
The Welsh language has official status in Wales.
- ^ "National Assembly for Wales (Official Languages) Act 2012". www.legislation.gov.uk. The National Archives. සම්ප්‍රවේශය 2018-04-19.
The official languages of the Assembly are English and Welsh.
- ^ "Welsh language in Wales (Census 2021)". GOV.WALES (ඉංග්‍රීසි බසින්). 6 December 2022. සම්ප්‍රවේශය 2022-12-06.
- ^ "Welsh language data from the Annual Population Survey: April 2023 to March 2024 [HTML] | GOV.WALES". www.gov.wales (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2024-06-27. සම්ප්‍රවේශය 2024-07-25.
- ^ a b "Welsh language use in Wales (initial findings): July 2019 to March 2020 (revised) | GOV.WALES". www.gov.wales (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-02-17. සම්ප්‍රවේශය 2023-12-19.
- ^ "Almost a quarter of children in Wales are taught only in Welsh, as the language experiences a revival". ITV News. 2017-09-04. සම්ප්‍රවේශය 2020-06-01.
- ^ Luain, Cathal Ó. "Unesco: Status of Celtic languages outlined by atlas". Agence Bretagne Presse (ප්‍රංශ බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2023-05-25.