රෝල්ස් රොයිස්
රෝල්ස් රොයිස් යනු වර්තමානයේ දී බී. එම්. ඩබ්ලිව් සමාගමට අයත් අධි සුඛෝපභෝගී මෝටර් රථ නිශ්පාදනය කරන්නනා වූ සමාගමකි.[1]
වර්ගය | අනුබද්ධ සමාගම |
---|---|
ස්ථාපිතය | 1906 |
ප්රාරම්භකයන් |
|
මූලස්ථානය | මැන්චෙස්ටර්
|
සේවා සරිය | ලොව වටා |
ප්රධාන පුද්ගලයන් | ටොර්ස්ටන් මුලර්-ඔට්විස් (ජනාධිපති) |
කර්මාන්තය | වාහන නිෂ්පාදන |
නිෂ්පාදිතයන් |
|
සේවකයන් | 1,300 (2014) |
මූලකාරක |
|
කොටඨාශ | රෝල්ස් රොයිස් ගුවන් යානා එන්ජින් නිෂ්පාදන අංශය (1971 දී මව් සමාගමෙන් වෙන් කරන ලදි- වර්තමානයේ වෙනම ස්වාධීන සමාගමකි) |
වෙබ්අඩවිය | www.rollsroycemotorcars.com |
ආරම්භය
[සංස්කරණය]1884 දී ඉංජිනේරු හෙන්රි රොයිස් එංගලන්තයේ මැන්චෙස්ටර්හි විදුලි සමාගමක් ආරම්භ කළේය. සාර්ථක ව්යාපාරිකයෙකු වීමෙන් පසු රොයිස් මෝටර් රථ ලෝකය කෙරෙහි නව උනන්දුවක් දැක්වීය. එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස ඔහු අශ්ව බල 10 කින් යුත් මෝටර් රථ "රොයිස්" නමින් ඉදි කළේය.
ඒවායේ ගුණාත්මක භාවය ප්රසිද්ධ වාහන පදවන්නෙකු වූ සහ ලැන්ග්ලොක් සාමිවරයාගේ බාල පුත්රයා වූ ගරු සී එස් රෝල්ස් ආකර්ෂණය කර ගත්තේ ය. එච්. රොයිස් විසින් නිපදවන ලද සියලුම මෝටර් රථ මිලදී ගැනීමට ඔහු එකඟ වූ අතර, ඒ වෙනුවට 1904 පැරිස් මෝටර් රථ ප්රදර්ශනය සඳහා පුළුල් පරාසයක මෝටර් රථ නිපදවන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. එයින් එකක් 1905 අයිල් ඔෆ් මෑන්ස් කුසලානය දිනා ගත්තේය. මෙම ජයග්රහණය නිසා රොයිස් සහ ඔහුගේ මිතුරකු වූ ක්ලෝඩ් ජොන්සන් ගේ සහයෝගයෙන් "රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ්" සමාගම පිහිටුවීමට චාල්ස් රෝල්ස් පෙලඹුණි.[2]
රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ් (1906-1971)
[සංස්කරණය]1906 දී රෝල්ස්, රොයිස් සහ ක්ලෝඩ් එංගලන්තයේ මැන්චෙස්ටර් හි නව සමාගමක් සහ කර්මාන්ත ශාලාවක් ආරම්භ කළ අතර වී 6 එන්ජින් සහිත එච්පී 30 කාර් නිෂ්පාදනය කළ නමුත් එය කිසිඳු ආකාරයකින් සාර්ථක නොවීය. මෙය රොයිස් සහ ක්ලෝඩ් යන ඉංජිනේරුවන් දෙදෙනාට 40/50 එච්පී නව කාර් මාලාවක් ආරම්භ කිරීමට ඒත්තු ගැන්වූ අතර එවායේ උපරිම වේගය පැයට 85 කි. 1906 ඔලිම්පියා මෝටර් රථ ප්රදර්ශනයේදී හෙළිදරව් කරන ලද මෙම කාර් විශාල අලෙවිකරණ සාර්ථකත්වයක් අත්කර ගත්තේය. 40/50 Hp කාර් වලින් ඉතාමත් කැපී පෙනෙන එකක් නම් "රෝල්ස් රොයිස් සිල්වර් ගෝස්ට්" ය. ක්ලෝඩ් විසින් හැඩගස්වන ලද මෙම කාරය 1925 වන තෙක් නිෂ්පාදනයේ පැවතුනි. එම වසරේම සමාගම මූල්යමය අතින් වේගයෙන් ව්යාප්ත වූ අතර එක්සත් රාජධානියේ ඩර්බි හි නව බලාගාරයක් ඉදිකිරීමට හැකි විය.
සී.එස්. රෝල්ස්ගේ රයිට් ෆ්ලයර් බයිප්ලේන් (1903 දී රයිට් සහෝදරයින්ගේ ප්රථම ගුවන් යානය නොව පසු අනුවාදයක්) 1910 දී බෝර්මන්මූත් අසලදී අනතුරට පත් වූ අතර 1911 සිට ඔහුගේ මරණය දක්වාම සමාගම මූල්යමය වශයෙන් ස්ථාවරව හෙන්රි රොයිස් යටතේ ක්රියාත්මක විය. පළමු ලෝක යුද්ධය ආරම්භයේදී සමාගම කාර් නිෂ්පාදනය සමඟ ගුවන් යානා එන්ජින් සහ සන්නද්ධ වාහන තැනීම ආරම්භ කළේය.
අන්තර් යුද සමයේදී, රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ් විසින් තවත් වී 6 එන්ජිමක් සහිත “රෝල්ස් රොයිස් 20 එච්පී” නමින් කාර් එකක් දියත් කරන ලද අතර එය පැයට කිලෝමීටර 120 ක උපරිම වේගයෙන් (දොර දෙකක්) ඇති කුඩා සුඛෝපභෝගී මෝටර් රථයකි. 1925 දී රෝල්ස් රොයිස් විසින් "සිල්වර් ගෝර්ස්ට්" වෙනුවට "ෆැන්ටම් වන්" එළිදැක්වීය. එම වසරේම රෝල්ස් රොයිස් තම ප්රතිවාදී සමාගම වන "බෙන්ට්ලි මෝටර්ස්" ආන්දෝලනාත්මක ලෙස අත්පත් කර ගත් අතර බෙන්ට්ලි විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද එච්පී 25 එන්ජින් සහිතව 20 එච්පී කාර් නිශ්පාදනය කරන ලදි.
1936 සිට 1939 දක්වා කාලය තුළ V12 එන්ජිමක් මඟින් බලය නිපදවන ලද අතින් සාදන ලද මෝටර් වාහනයක් නිර්මාණය කිරීමට සමාගම කටයුතු කළේය. එය "ෆැන්ටම් 3" (Phantom III) ලෙස නම් කරන ලද අතර එය 1929 "ෆැන්ටම් 2" වෙනුවට එතැන් පටන් නිශ්පාදනය කරන ලදී. මෙම මෝටර් රථ "ප්රතිසංස්කරණය කිරීම සඳහා අධික ලෙස මිල අධික" ලෙස නමක් දිනා ගත්හ.
දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී, සමාගම විසින් අනුබද්ධ ගුවන් යානා බල ගැන්වූ කැපී පෙනෙන ගුවන් යානා එන්ජින් ඉදි කරන ලදී. ප්රසිද්ධ "හෝකර් හරිකේන්" ගුවන් යානය බල ගැන්වූ "රෝල්ස් රොයිස් මර්ලින්" එන්ජිම වැනි ගුවන් යානා එන්ජින් බොහෝ R.A.F. නියමුවන් විසින් සටනේදී සිදු කළ විශිෂ්ඨ ක්රියාකාරිත්වය හේතුවෙන් ඇගයීමට ලක් විය.
යුද්ධයෙන් පසු කර්මාන්ත ශාලාව එංගලන්තයේ ක්රව් වෙත ගිය අතර "සිල්වර් වර්එයිත්" (Silver Wraith) සහ "සිල්වර් ඩෝන්" (Silver Dawn) වැනි කාර් ඉදි කරන ලදී. දෙවන එලිසබෙත් රැජින "රෝල්ස් රොයිස් ෆැන්ටම්" මෝටර් රථ නිල රාජ්ය කාර් ලෙස භාවිතා කිරීමට තීරණය කළ (2002 වන තෙක් ඇය IV වැනි පරම්පරාවේ රෝල්ස් රොයිස් ෆැන්ටම් සිට VI වැනි පරම්පරාවේ පරම්පරාවේ රෝල්ස් රොයිස් ෆැන්ටම් දක්වා වාහන නිල රථ ලෙස භාවිතා කළාය. ඉන් පසු ඇය නිල වාහනය ලෙස භාවිතා කළේ බෙන්ට්ලි මෝටර් රථයකි.)විට සමාගමට අතිරේක ප්රචාරයක් ලැබුණි. 1959 දී සමාගම විසින් "සිල්වර් ක්ලවුඩ්" සහ "ෆැන්ටම් ෆයිව්" (ලිමොසීන්) ඉදි කරන ලද අතර 1965 දී "සිල්වර් ෂැඩෝ" මෝටර් රථ ඉදිකරන ලදි.
ඔවුන්ගේ නව "RB 211" ගුවන් යානා එන්ජින් සංවර්ධන ගැටලු වලට මුහුණ දුන් බැවින් 1971 වර්ෂය සමාගමට අර්බුදයක් ගෙන දුන්නේය. අතිවිශිෂ්ට ගුවන් යානා එන්ජින් ගණනාවක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ් වගකිව යුතු වුවද, මෙම ගැටළුව සමාගම බරපතල මූල්යමය දුෂ්කරතාවයන්ට ඇද දැමීමට සමත් විය. 1971 පෙබරවාරි මාසයේදී ග්රාහකයෙකු පත් කළ අතර "රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ්" බුංවත් බව ප්රකාශයට පත් කරන ලදී. එම නිසා ස්වාධීන සමාගම් දෙකක් ලෙස සමාගම (වාහන අංශය සහ ගුවන් යානා එන්ජින් අංශය) දෙකට බෙදන ලදී.[2]
රෝල්ස් රොයිස් මෝටර්ස් (1973-1998)
[සංස්කරණය]රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ් හි මෝටර් කාර් අංශය විකර්ස් සමූහයට විකුණන ලද අතර එය විශාල මූල්යමය වශයෙන් ස්ථාවර ආරක්ෂක හා ඉංජිනේරු සමාගමක් විය. නව සමාගම නම් කර තිබුනේ "රෝල්ස් රොයිස් මෝටර්ස්" යනුවෙනි. 70 දශකයේ ඉතිරි කාලය තුළ ‘සිල්වර් ෂැඩෝ’ නිෂ්පාදනය වැඩි ඉල්ලුමක් ඇති විය. එම දශකය තුළම නව "කෝනිෂ්" සහ "කැමාර්ගු" සහ මිල අඩු "සිල්වර් ස්පර්" සහ "සිල්වර් ස්ප්රීට්" මෝටර් රථ නිෂ්පාදන රේඛාවට එකතු විය. ප්රධාන මාදිලිය වන "ෆැන්ටම් සික්ස්" ද නිෂ්පාදනයට සම්බන්ධ වූ අතර එය ලිමොසින් සහ ලෑන්auලට් ආකාරයෙන් නිෂ්පාදනය කරන ලදී.
1982 තෙල් කම්පනය මැද සමාගම පීඩාවට පත් වූ අතර ඇණවුම් 2500 සිට 1600 දක්වා (වාර්ෂිකව) දැඩි ලෙස අඩු විය. එම වසරේම, රෝල්ස් රොයිස් සමාගමේ සේවකයින් වසර 23 කට පසු සිය පළමු වැඩ වර්ජනය සංවිධානය කළහ. 1984 දී නිෂ්පාදනය නැවත යථා තත්ත්වයට පත් වූ අතර විකර්ස් හි කොටස් හිමියන් පවුම් මිලියන 149 ක් අලෙවි කිරීමෙන් පවුම් මිලියන 14 ක් උපයා ගත්හ. 1985 දී සමාගම සිය 100000 වන මෝටර් රථය අලෙවි කිරීමෙන් කැපී පෙනෙන සන්ධිස්ථානයක් පසු කළේය.[2]
1998 දී විකර්ස් සමූහය රෝල්ස් රොයිස් මෝටර්ස් විකිණීමට තීරණය කළේය.[3]
රෝල්ස් රොයිස් මෝටර් කාර්ස් (1998 සිට වර්තමානය දක්වා)
[සංස්කරණය]1998 දී විකර්ස් සමූහය (පීඑල්සී) රෝල්ස් රොයිස් මෝටර්ස් විකිණීමට තීරණය කළ අතර ඒ වනවිට රෝල්ස් රොයිස් සහ බෙන්ට්ලි මෝටර්ස් සඳහා අභ්යන්තර දහන එන්ජින් සහ අනෙකුත් උපාංග සපයා ඇති බී එම් ඩබ්ලිව් එම සමාගම මිලදී ගැනීමට ඉදිරිපත්වන බව පෙනෙන්නට තිබුණි. එහෙත් ඔවුන්ගේ (විකර්ස්) අවසාන දීමනාව පවුම් මිලියන 340 ක් වූ අතර එය වොක්ස්වැගන් සමූහය විසින් ඩොලර් මිලියන 430 ක් ලබා දී රෝල්ස් රොයිස් සහ බෙන්ට්ලි මෝටර්ස් මිලදී ගැනීමට සූදානම් විය. එහෙත් මෙතෙක් කලක් එය මිලදී ගැනීමට සූදානම් ව සිටි BMW වොක්ස්වැගන් සමූහය සමග සාකච්ඡා කොට විසඳුමකට පැමිණියහ. එනම්, 1998 සිට 2002 දක්වා BMW රෝල්ස් රොයිස් සහ බෙන්ට්ලි මෝටර් රථ සඳහා එන්ජින් අඛණ්ඩව සපයන අතර වොක්ස්වැගන් සමාගමට රෝල්ස් රොයිස් නාමය සහ ලාංඡනය භාවිතා කිරීමට ඉඩ සැලසීමයි. එම නිසා රෝල්ස් රොයිස් සහ බෙන්ට්ලි මෝටර්ස් වොක්ස්වැගන් සමූහ පීඑල්සී වෙත 2002 දී විකුණන ලදි.
වෝක්ස්වැගන් කාලය තුළ (1998-2002), සමාගම විසින් "සිල්වර් සෙරෆ්" (Silver Seraph) සහ "කෝනිෂ් පහ"(corniche V) මෝටර් රථ නිශ්පාදනය කරන ලදී. බෙන්ට්ලි මෝටර්ස් රථ පෙළ සඳහා ඉහත සඳහන් මාදිලිවලට සමාන "බෙන්ට්ලි ආනේජ්" (Bentley Arnage) සහ "බෙන්ට්ලි අසුර්"(Bentley Azure) මෝටර් රථ සමාගම විසින් ඉදි කරන ලදී.
2003 ජනවාරි 1 වන දින සිට මෙම සමාගම BMW සමාගම විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලද අතර එම සමාගමට පමණක් කාර් "රෝල්ස් රොයිස්" ලෙස නම් කළ හැකි වූ අතර වොක්ස්වැගන් සමූහයේ පෙර රෝල්ස් රොයිස්/බෙන්ට්ලි අංශය විසින් "බෙන්ට්ලි" නමින් හැඳින්වෙන මෝටර් රථ පමණක් නිපදවන ලදී. ක්රෝව් කර්මාන්ත ශාලාවේ අවසාන රොල්ස් රොයිස් රථය 2002 දී නිෂ්පාදනය කරන ලද අතර එම අවස්ථාවේදී පෙර ක්රෝව් කර්මාන්ත ශාලාව වොක්ස්වැගන් කණ්ඩායම යටතේ "බෙන්ට්ලි මෝටර්ස් ලිමිටඩ්" බවට පත් විය.[3]
රෝල්ස් රොයිස් නිෂ්පාදනය එංගලන්තයේ ගුඩ්වුඩ් හි නව ආයතනයක් වෙත ගෙන යන ලද (එකලස් කිරීම පමණි) අතර වෙළඳ නාමය "රෝල්ස් රොයිස් මෝටර් කාර්ස්" ලෙස නම් කරන ලදී. බී.එම්.ඩබ්ලිව් හි නායකත්වය යටතේ සමාගම 2003 දී "ෆැන්ටම් සෙවන්" (Phantom VII) ඉදි කළ අතර එය නව ප්රමුඛතම කාරය බවට පත්විය. නව දොරටු දෙකේ කාර් මාදිලි, "ෆැන්ටම් කූපේ"(Phantom coupé) සහ "ඩ්රොප්හෙඩ්" (Phantom Drophead) සහ මිල අඩු දොරවල් හතරේ කාර් මාදිලියක් වන "ගෝස්ට්" (Ghost) නිෂ්පාදනය කරන ලදී. පසුව ෆැන්ටම් කූපේ සහ ඩ්රොප්හෙඩ් වෙනුවට "ව්රේත්"(Wraith) සහ "ඩෝන්"(Dawn) ආදේශ කරන ලද අතර අනෙකුත් මාදිලි දෙක යාවත්කාලීන කරන ලදී (ඒවා දැනට නිෂ්පාදනය වෙමින් පවතී). "කලිනන්" (Cullinan) නම් වූ නවතම SUV රථය 2019 දී ආදර්ශ පරාසයට එකතු කරන ලදි.[4][5]
රෝයිස් රොයිස් වාහන ලැයිස්තුව
[සංස්කරණය]රෝල්ස් රොයිස් ලිමිටඩ් වාහන(1906-1971)
[සංස්කරණය]බෙන්ට්ලි ආකෘති (1933 සිට)
[සංස්කරණය]රෝල්ස් රොයිස් විසින් සාදන ලද "බෙන්ට්ලි මෝටර්ස්" හි කාර් පහත දැක්වේ
වර්ෂය | මෝටර් රථය | picture |
---|---|---|
1933–37 | බෙන්ට්ලි 3½ එල් | |
1936–38 | බෙන්ට්ලි 4¼ එල් | |
1940–40 | බෙන්ට්ලි 4¼ එල් මාර්ක් වී |
රෝල්ස් රොයිස් මෝටර්ස් (1973-1998)
[සංස්කරණය]රෝල්ස් රොයිස් මෝටර් කාර්ස් (1998 සිට වර්තමානය දක්වා)
[සංස්කරණය]ආවේණික ලක්ෂණ
[සංස්කරණය]"ස්ප්රීට් ඔෆ් එක්ස්ටසි"
[සංස්කරණය]රෝල්ස් රොයිස් කාර් බොනට් වල ඇති විසිතුරු මූර්තිය නම් ස්ප්රිට් ඔෆ් එක්ස්ටසි ය. එය පිටුපස හා ඉහළින් දෑත් දිගු කර ඉදිරියට නැඹුරු වූ කාන්තාවකගේ ප්රතිමාවකි. ඇගේ රෙදි පියාපත් මෙන් ඇගේ අත්වල සිට පිටුපසට දිව යයි.
1909 රෝල්ස් රොයිස් සිල්වර් ගෝස්ට් ට පසු ඉදිකරන ලද සෑම මෝටර් රථයකම මෙම බොනට් ප්රතිමාව දක්නට ලැබෙන අතර එය මෙම වෙළඳ නාමයට ආවේණික වේ. මෙම ප්රතිමාවේ බොහෝ අනුවාද විවිධ කාර් වලින් සමන්විත විය. දණගසන ලද ස්පිරිට් ඔෆ් එක්ස්ටසි අනුවාදය 30 සහ 50 දශකයේ කාර් වල සවි කර තිබුණි. 2003 සිට ගුඩ්වුඩ් හි සාදන ලද කාර් සඳහා නවීන අනුවාදය භාවිතා කරන ලද (1906 පිළිමයට සමාන ය)අතර අභ්යන්තරයෙන් බොත්තමක් එබූ පසු එය පෙනෙන්නට සැලැස්විය හැකිය.[7]
රෝල්ස් රොයිස් ග්රිල්
[සංස්කරණය]ආරම්භයේ සිටම රෝල්ස් රොයිස් මෝටර් රථ සියල්ලේම ඉදිරිපස ග්රිල් එකම ආකෘතියෙන් සාදා ඇත. මෙම ආකෘතිය "පාර්තතෙනන් ග්රිල් ආකෘතිය" ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය මෙම වෙළඳ නාමයේ සුවිශේෂී ලක්ෂණයකි.
මෙම ග්රිල් ආකෘතිය ග්රීසියේ පාර්තෙනන් දේවමාළිගාවේ ආකෘතියට අනුව සාදා ඇත. ලාංඡනය ත්රිකෝණාකාර ඉහළ කොටසේ එම්බොස් කර ඇති අතර ඉහත දක්වා ඇති පරිදි ප්රකාශ පහතට විහිදේ.
කෝච් දොරවල්
[සංස්කරණය]සාමාන්යයෙන් සුවිසයිඩ් දොරවල් ලෙස හඳුන්වන කෝච් දොරවල් රෝල්ස් රොයිස් සමාගමට සියයට සියයක් ආවේණික නොවේ. නමුත් මෙම වෙළඳ නාමය මෑත ඉතිහාසයේ එවැනි දොරවල් භාවිතා කරන වඩාත් ප්රසිද්ධ සමාගමක් ලෙස පවතී.
මෙම ද්වාරය සාමාන්ය මෝටර් රථ දොරක් විවෘත වන දිශාවට විරුද්ධ දිශාවට විවෘත වන අතර 90 ක කෝණයකින් විවෘත වේ. නවීන රෝල්ස් රොයිස් (දොර දෙක) කාර් වල දොරවල් දෙකම මේ ආකාරයට සාදා ඇති අතර දොරවල් හතරේ මාදිලියන්හි පිටුපස ඉහත පරිදි සාදන ලද දොරවල් ඇත.[8]
විකුණුම් (වර්තමාන)
[සංස්කරණය]අලෙවිය පිළිබඳ සර්වකාලීන ඉහළම වාර්තාව (2005 ආරම්භයේ සිට) 2014 දී කාර් 4,063 කදී 2016 කාර් අලෙවියෙන් 52 ක් දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත. 2011 දී රෝල්ස් රොයිස් මෝටර් කාර් ලිමිටඩ් කාර් 3,538 ක් අලෙවි කළ අතර එය 2010 ට සාපේක්ෂව සියයට 31 ක වර්ගයකින් වැඩි වී 1978 සිට පෙර පැවති විකුණුම් වාර්තාව අභිබවා යමින් ආසියා පැසිෆික් කලාපය, බ්රිතාන්යය සහ මැද පෙරදිග තුළ දැඩි අලෙවි වර්ධනයක් වාර්තා විය (පිළිවෙලින් සියයට 47, සියයට 30 සහ සියයට 23).
2005 සිට 2018 දක්වා වූ අලෙවිය පහත දැක්වේ.
වර්ෂය | විකුණන ලද මුළු ඒකක ප්රමාණය |
---|---|
2005 | 796 |
2006 | 805 |
2007 | 1,010 |
2008 | 1,212 |
2009 | 1,002 |
2010 | 2,711 |
2011 | 3,538 |
2012 | 3,575 |
2013 | 3,630 |
2014 | 4,063 |
2015 | 3,785 |
2016 | 4,011 |
2017 | 3,362 |
2018 | 4,107 |