මෝසෙස්
මෝසෙස් | |
|---|---|
 1624 දී Guido Reni විසින් අඳින ලද "Moses with the tablets of the Law"(මෝසෙස්, නීතියේ පුවරු සමඟ) | |
| උපත | |
| මියගිය දිනය | |
| ජාතිකත්වය | ඊශ්‍රායල් |
| ප්‍රසිද්ධව ඇත්තේ | අනාගතවක්තෘ |
| කලත්‍රයා(යන්) | සිපෝරා[1] |
| දරුවන් |
|
| දෙමව්පියන්(s) |
|
| ඥාතීන් |
|
මෝසෙස්; Moshe හෝ Moshe Rabbeinu ලෙසද හඳුන්වනු ලබන්නේ යුදෙව් ආගමේ වැදගත්ම අනාගතවක්තෘවරයා ලෙස සැලකෙන අතර ක්‍රිස්තියානි ධර්මය, ඉස්ලාම්, ඩ්රූස් ඇදහිල්ල, බහායි ඇදහිල්ල සහ අනෙකුත් ආබ්‍රහම් ආගම්වල වැදගත්ම අනාගතවක්තෘවරයෙකු ලෙස සැලකේ. බයිබලය සහ කුරානය යන දෙකටම අනුව, මෝසෙස් ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ගේ නායකයා සහ ටෝරා (බයිබලයේ මුල් පොත් පහ) කර්තෘත්වය හෝ "ස්වර්ගයෙන් අත්පත් කර ගැනීම" යන නාමය ආරෝපණය කරන ලද නීති සම්පාදකයා විය. [2]
නික්මයාම පොතට අනුව, මෝසෙස් උපත ලැබුවේ ඔහුගේ ජනතාව, ඊශ්‍රායෙල්වරුන්, වහල් සුළුතරයක්, ජනගහනයෙන් වැඩි වෙමින් පවතින කාලයක වන අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ඊජිප්තු පාරාවෝ ඔවුන් ඊජිප්තුවේ සතුරන් සමඟ මිත්‍ර විය හැකි බවට කනස්සල්ලට පත් විය. ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ගේ ජනගහනය අඩු කිරීම සඳහා අලුත උපන් සියලුම හෙබ්‍රෙව් පිරිමි ළමයින් මරා දැමීමට පාරාවෝ අණ කළ විට මෝසෙස්ගේ හෙබ්‍රෙව් මව වන ජොකෙබෙඩ් ඔහුව රහසින් සඟවා තැබුවාය. පාරාවෝගේ දියණිය හරහා (මිද්‍රාෂ්හි බිතියා රැජින ලෙස හඳුනාගෙන ඇත), දරුවා නයිල් සිට සොයා ගත් දරුවෙකු ලෙස හදා වඩා ගන්නා ලද අතර ඊජිප්තු රාජකීය පවුල සමඟ හැදී වැඩුණි. හෙබ්‍රෙව් ජාතිකයෙකුට පහර දෙමින් සිටි ඊජිප්තු වහල් ස්වාමියෙකු මරා දැමීමෙන් පසු, මෝසෙස් රතු මුහුද හරහා මිදියන් වෙත පලා ගියේය, එහිදී ඔහුට ස්වාමීන්ගේ දූතයා හමු වූ අතර, හොරෙබ් කන්දේ දැවෙන පඳුරක් තුළ සිට ඔහුට කතා කළේය. , ඔහු දෙවියන්ගේ කන්ද ලෙස සැලකුවේය.
ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ව වහල්භාවයෙන් නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලා දෙවි මෝසෙස්ව නැවත ඊජිප්තුවට යැව්වා. මෝසෙස් පැවසුවේ ඔහුට චතුර ලෙස කතා කිරීමට නොහැකි වූ නිසා, ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා වන ආරොන්ට ඔහුගේ ප්‍රකාශකයා වීමට දෙවියන් වහන්සේ ඉඩ දුන් බවයි. වසංගත දහයක්, මෝසෙස් ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ගේ නික්මයාම ඊජිප්තුවෙන් සහ රතු මුහුද හරහා ගෙන ගිය අතර, පසුව ඔවුන් සීනයි කන්දේ පදිංචි වූ අතර එහිදී මෝසෙස්ට දස ආඥාවන් ලැබුණි. වසර 40ක් පාළුකරයේ සැරිසැරීමෙන් පසු, මෝසෙස් වයස අවුරුදු 120දී, පොරොන්දු දේශය පෙනෙන තෙක් මානයක නෙබෝ කන්දේදී මිය ගියේය.[3]
ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ව වහල්භාවයෙන් නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලීමට දදෙවියන්වහන්සේ මෝසෙස්ව නැවත ඊජිප්තුවට යැව්වා. මෝසෙස් පැවසුවේ ඔහුට චතුර ලෙස කතා කිරීමට නොහැකි වූ නිසා, ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා වන ආරොන්ට ඔහුගේ ප්‍රකාශකයා වීමට දෙවියන් වහන්සේ ඉඩ දුන් බවයි. වසංගත දහයක්, මෝසෙස් ඊශ්‍රායෙල්වරුන් ඊජිප්තුවෙන් සහ රතු මුහුද හරහා නික්මයාමට මඟ පෑදූ අතර, පසුව ඔවුන් සීනයි කන්දේ පදිංචි වූ අතර එහිදී මෝසෙස් දස පනත ලබා ගත්තේය. අවුරුදු 40ක් පාළුකරයේ සැරිසැරූ මෝසෙස් වයස අවුරුදු 120දී නෙබෝ කන්දේදී මිය ගියේ පොරොන්දු දේශය පෙනෙන තෙක් මානයක තිබියදීය.
සාමාන්‍යයෙන්, මෝසෙස් ජනප්‍රිය චරිතයක් ලෙස සලකනු ලබන අතර, ක්‍රි.පූ. රබ්බිවාදී යුදෙව් ආගම ක්‍රි.පූ. 1391-1271 ට අනුරූපව මෝසෙස්ගේ ආයු කාලය ගණනය කළේය. ඕතොපොලිස් ක්‍රිස්තු පූර්ව 1596-1533 දක්වා වසර 63ක් සිසියොන්හි 12 වැනි රජු ලෙස පාලනය කළේය. ක්‍රියාසස් ක්‍රි.පූ. 1637-1583 දක්වා වසර 54ක් ආගෝස්හි 5 වැනි රජු ලෙස රජකම් කළේය.
මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ Filler, Elad. "Moses and the Kushite Woman: Classic Interpretations and Philo's Allegory". TheTorah.com. සම්ප්‍රවේශය 11 May 2019.
- ^ Dever, William G. (2001). "Getting at the "History behind the History"". What Did the Biblical Writers Know and When Did They Know It?: What Archeology Can Tell Us About the Reality of Ancient Israel. Grand Rapids, Michigan and Cambridge, U.K.: Wm. B. Eerdmans. pp. 97–102. ISBN 978-0-8028-2126-3. OCLC 46394298.
- ^ Kugler, Gili (December 2018). Shepherd, David; Tiemeyer, Lena-Sofia (eds.). "Moses died and the people moved on: A hidden narrative in Deuteronomy". Journal for the Study of the Old Testament. 43 (2). SAGE Publications: 191–204. doi:10.1177/0309089217711030. ISSN 1476-6728. S2CID 171688935.