චියෑන් අධිරාජිනිය
- මෙය චීන නාමයකි; පවුල් නාමය වන්නේ ක්වියෑන් ය.
| චියෑන් අධිරාජිනිය | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 චියෑන් අධිරාජිනිය | |||||
| මිං චීනයේ වල්ලභ අධිරාජිනිය | |||||
| රාජ්‍ය සමය | 8 ජූනි 1442– 1 සැප්තැම්බර් 1449 | ||||
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | ෂියාඕයි වැන්දඹු අධිරාජිනිය | ||||
| අනුප්‍රාප්තිකයා | වං අධිරාජිනිය | ||||
| මිං රාජවංශයේ විශ්‍රාම ලත් වල්ලභ අධිරාජිනිය | |||||
| රාජ්‍ය සමය | 1 සැප්තැම්බර් 1449 – 11 පෙබරවාරි 1457 | ||||
| මිං චීනයේ වල්ලභ අධිරාජිනිය | |||||
| රාජ්‍ය සමය | 11 පෙබරවාරි 1457 - 23 පෙබරවාරි 1464 | ||||
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | සුෂියාඕ අධිරාජිනිය | ||||
| අනුප්‍රාප්තිකයා | වූ අධිරාජිනිය | ||||
| උපත | 1426 හයිචෞ 海州 | ||||
| මරණය | 1468 (වයස 41–42) | ||||
| භූමදානය | යූ ලිං | ||||
| වල්ලභයා | මිංහි යිංෂොං අධිරාජයා (වි. 1842) | ||||
| |||||
චියෑන් අධිරාජිනිය (1426–1468) යනු මිං රාජවංශයේ චීන වල්ලභ අධිරාජිනියකි. ඇය චෙංතොං අධිරාජයාගේ භාර්යාව වූවා ය. ඇයව නිල වශයෙන් අමතනු ලැබූයේ ෂියාඕචුවෑංරුයි අධිරාජිනිය (චීන: 孝庄睿皇后) ලෙසිනි.
විවාහය
[සංස්කරණය]චියෑන් අධිරාජිනියගේ උපන් නාමය පිළිබඳ කිසිදු වාර්තාවක් හමු නොවේ. හමුවන්නේ ඇය චියෑන් (චීන: 錢) වංශයේ සාමාජිකාවක බව පමණි. 1442 ජූනි 8 දින ඇය චෙංතොං අධිරාජයා සමග විවාහ වූවා ය. ඇය ඔහුගේ ප්‍රධාන බිසව සහ අධිරාජිනිය බවට පත්වූවා ය.[1]
ධුරයෙන් පහකිරීම
[සංස්කරණය]1449දී, චෙංතොං අධිරාජයා ටුමු සටනේ දී ග්‍රහණයට නතු විය. ඔහුව ග්‍රහණයට නතු කරගත් අය කප්පම් ඉල්ලා සිටියහ. චියෑන් අධිරාජිනිය සහ ඇගේ නැන්දණිය හමුවේ එය තවත් ඉහළ දැමිණි.[2] චෙංතොං අධිරාජයා ප්‍රාණඇපකරුවකු ලෙස රඳවා ගැනීමට පසුව කප්පම් ලබාගැනීම ද ප්‍රතික්ෂේප විය. මේ හේතුවෙන් රාජසභාව විසින් ඔහුව විශ්‍රාම ලත් අධිරාජයා ලෙස නම් කොට ඔහුගේ අර්ධ-සොයුරා වූ චූ ක්වියු අධිරාජ පදවියට පත්කරන ලදී.[3] වල්ලභ අධිරාජිනී පදවිය හෙබවීමට වං අධිරාජිනියට අවකාශ සලසනු පිණිස ක්වියෑන් අධිරාජිනිය රාජ මාලිගය අත්හැර වෙනත් මාලිගයක් වෙත පිටත් වූවා ය.[4]
1450 සැප්තැම්බර් 19 දින ඇගේ සැමියා මොංගෝලවරුන් වෙතින් මිදී බෙයිජිං වෙත පැමිණි විට, චියෑන් අධිරාජිනිය අධිරාජකීය නගරයේ ආරක්ෂිත පෙදෙසේ ඇගේ සැමියා සමග නිවාස අඩස්සියෙහි පසුවූවා ය.[5][6] 1452දී ඇගේ සැමියාගේ එකම පුත්‍රයා වූ අනාගත චෙංහුවා අධිරාජයා කිරුළේ උරුමකරු ධුරයෙන් ඉවත් කළ අවස්ථාවේ ඔහුව ක්වියෑන් අධිරාජිනියගේ භාරයේ දිවි ගෙවීමට පිටත් කෙරිණි.[7] 1457දී, කුමන්ත්‍රණයක් මගින් ඇගේ සැමියා යළි අධිරජ පදවියට පත්වූයේ ටියෑන්ෂුන් අධිරාජයා ලෙසයි. චියෑන් අධිරාජිනිය නැවත වල්ලභ අධිරාජිනී පදවියෙහි පිහිටුවනු ලැබිණි.[8]
වැන්දඹු අධිරාජිනිය
[සංස්කරණය]චියෑන් අධිරාජිනියට දරුවන් නොවී ය. 1464දී චෙංතොං අධිරාජයා මියයාමත් සමග, චෙංහුවා අධිරාජයා සිහසුනට පත් විය. නව අධිරාජයාගේ ජීව විද්‍යාත්මක මෑණියන් වූ ෂියාඕසු අධිරාජිනිය සමග ඇය අරගලයකට මැදි වූවා ය. එයට හේතුව අධිරාජයාගේ මව වූ ෂියාඕසු අධිරාජිනිය, චියෑන් සේම වැන්දඹු අධිරාජිනිය පදවිය ඉල්ලා සිටීමයි.[9] අධිරාජයාගේ මව කරුණු දැක්වූයේ තමන් අධිරාජයාගේ මෑණියන් බවත්, චියෑන් දරුවන් නොමැති බවත් ය. නමුත් චියෑන් කරුණු දැක්වූයේ තමන් හිටපු අධිරාජයාට පක්ෂපාතීව කටයුතු කළ බවත්, ඔහු නිවාස අඩස්සියේ පසුවූ කාලයේ තමන් ද එම දණ්ඩනය ඔහු සමග බෙදාගත් බවයි.[10]
අධිරාජයාහට දෙපාර්ශ්වයම සතුටු වන පරිදි මෙම අරගලය විසඳීමට නොහැකි විය. නමුත් ඔහු මේ දෙදෙනාටම වැන්දඹු අධිරාජිනිය පදවිය පිරිනැමී ය. කෙසේවුවත්, චියෑන් නිල පදවි නාමය හේතුවෙන් ඇයට මාලිගයේ කටයුතුවල දී ඉහළ ප්‍රමුඛත්වයක් ගෙනදීමට සමත් විය.[9]
භූමදානය
[සංස්කරණය]1468දී චියෑන් වැන්දඹු අධිරාජිනිය මියගි අතර, ඇගේ දේහය බෙයිජිං අසල මිං සොහොන් සංකීර්ණයේ යූ ලිංහි තැන්පත් කෙරිණි. ටියෑන්ෂුන් අධිරාජයා විශේෂයෙන් සඳහන් කොට තිබුණේ ඇය තමන් අසලින් භූමදාන කළ යුත්තේ, 'වසර දහසක දීර්ඝ දිවියකින් පසුව' බවයි.[11]
ආශ්‍රේයයන්
[සංස්කරණය]සටහන්
[සංස්කරණය]- ^ Twitchett (1988), p. 307.
- ^ Twitchett (1988), p. 325.
- ^ Twitchett (1988), p. 326.
- ^ Twitchett (1988), p. 329.
- ^ Twitchett (1988), p. 330.
- ^ Mote (1988), p. 344.
- ^ Mote (1988), p. 345.
- ^ Twitchett (1988), p. 339.
- ^ a b Mote (1988), p. 346.
- ^ Carington (1976).
- ^ History of Ming (1739). 英宗大漸，遺命曰：“錢皇后千秋萬歲後，與朕同葬。”
සඳහන් කළ කෘති
[සංස්කරණය]- Carington, Goodrich L.; Fang, Chaoying, eds. (1976). Dictionary of Ming Biography, 1368-1644. Vol. 2. New York: Columbia University Press. ISBN 023103833X.
- Zhang Tingyu, ed. (1739). "《明史》卷一百十\u19977 三 列传第一" [History of Ming, Volume 113, Historical Biography 1]. Lishichunqiu Net (Chinese බසින්). Lishi Chunqiu. සම්ප්‍රවේශය 5 February 2017.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Mote, Frederick W. (1988). "The Ch'eng-hua and Hung-chih Reigns, 1465-1505". In Frederick W. Mote; Denis C. Twitchett (eds.). The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1. The Cambridge History of China. Vol. 7. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 343–402. doi:10.1017/CHOL9780521243322.008. ISBN 9781139054751.
- Twitchett, Denis C. (1988). "The Cheng-tung, Ching-t'ai, and T'ien-shun Reigns, 1436-1464". In Frederick W. Mote; Denis C. Twitchett (eds.). The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1. The Cambridge History of China. Vol. 7. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 305–342. doi:10.1017/CHOL9780521243322. ISBN 9781139054751.
| චීන රාජකීයයා | ||
|---|---|---|
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා ෂියාඕගොංචෑං අධිරාජිනිය |
චීනයේ අධිරාජිනිය 1442–1449 |
අනුප්‍රාප්තික ෂියාඕයුවාන්ජිං අධිරාජිනිය |
| චීන රාජකීයයා | ||
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා සුෂියාඕ අධිරාජිනිය |
චීනයේ අධිරාජිනිය 1457–1464 |
අනුප්‍රාප්තික වූ අධිරාජිනිය |