අකාබනික සංයෝග
.jpg)
අකාබනික සංයෝග යනු කාබන්-හයිඩ්‍රජන් බන්ධන නොමැති රසායනික සංයෝග — එනම් කාබනික සංයෝග නොවන සංයෝග ලෙස රසායනවේදයේ දී හැඳින්වෙයි..[1][2]අකාබනික සංයෝග පිළිබඳ අධ්‍යයනය රසායනවේදයේ උප ක්ෂේත්‍රයක් වන අකාබනික රසායනවේදය ලෙස හඳුන්වයි.
පෘථිවි කබොලෙන් වැඩි කොටසක් අකාබනික සංයෝග වලින් සමන්විත වෙතැයි සැලකෙන මුත් මැන්ටලයේ සංයුතියේ විමර්ශනය තවම අවසන් කොට නොමැති බවට සැලකෙයි.[3]
සියලුම බහුරූප (මූලද්‍රව්‍යවල වෙනස් ව්‍යුහ සහිත ශුද්ධ ආකාර) සහ සමහර සරල කාබන් සංයෝග බොහෝ විට අකාබනික ලෙස සැලකේ. උදාහරණ තුළ කාබන් (මිනිරන්, දියමන්ති, බක්මින්ස්ටර්ෆුලරීන්, ග්‍රැෆීන්, යනාදිය), කාබන් මොනොක්සයිඩ් CO, කාබන් ඩයොක්සයිඩ් CO2, කාබයිඩ් සහ කාබනේට්, සයනයිඩ්, සයනේට්, තයෝසයනේට්, අයිසොතියෝසයනේට්, පොස්පේට්, සල්ෆේට්, ක්ලෝරේට් වැනි අකාබනික ඇනායනවල ලවණවල බහුරූප ඇතුළත් වේ. මේවායින් බොහොමයක් ජීවීන් ඇතුළු බොහෝ කාබනික පද්ධතිවල සාමාන්‍ය කොටස් වේ; රසායනික ද්‍රව්‍යයක් අකාබනික ලෙස විස්තර කිරීමෙන් එය ජීවීන් තුළ ඇති විය නොහැකි බව අවශ්‍යයෙන්ම අදහස් නොවේ.
ඉතිහාසය[සංස්කරණය]
1828 දී ෆ්‍රෙඩ්රික් වෝලර් විසින් ඇමෝනියම් සයනට්, යූරියා බවට පරිවර්තනය කිරීම නූතන කාබනික රසායනවේදයේ ආරම්භක ලක්ෂ්‍යය ලෙස බොහෝ විට සඳහන් වේ.[4][5][6] වෝලර්ගේ යුගයේ දී, කාබනික සංයෝග, ආත්ම සහිත බවට පුළුල් විශ්වාසයක් පැවතුනි. ජීවවාදය නොමැති විට, අකාබනික හා කාබනික රසායනය අතර වෙනස හුදෙක් අර්ථකථනයක් පමණක් වේ.
වත්මන් භාවිතය[සංස්කරණය]
- අකාබනික ස්ඵටික ව්‍යුහ දත්ත සමුදාය (ICSD) (ICSD) එහි "අකාබනික" කාබන් සංයෝග පිළිබඳ නිර්වචනයේ සඳහන් කරන්නේ එවැනි සංයෝගවල C-H හෝ C-C බන්ධන අඩංගු විය හැකි නමුත් ඒ දෙකම අඩංගු නොවන බවයි.[7]
- අකාබනික සංශ්ලේෂණ පොත් මාලාව, අකාබනික සංයෝග නිර්වචනය නොකරයි.[8]
- IUPAC "අකාබනික" හෝ "අකාබනික සංයෝග" යන්නෙහි නිර්වචනයක් ඉදිරිපත් නොකරන නමුත් අකාබනික බහු අවයවක "... කාබන් පරමාණු ඇතුළත් නොවන අස්ථිමය ව්‍යුහ" ලෙස අර්ථ දක්වයි.[9]
අමතර අවධානයට[සංස්කරණය]
- Inorganic compounds by element
- List of inorganic compounds
- List of named inorganic compounds
- Mineral acid
මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]
- ↑ J. J. Berzelius "Lehrbuch der Chemie," 1st ed., Arnoldischen Buchhandlung, Dresden and Leipzig, 1827. ISBN 1-148-99953-1. Brief English commentary in English can be found in Bent Soren Jorgensen "More on Berzelius and the vital force" J. Chem. Educ., 1965, vol. 42, p 394.
- ↑ Dan Berger, Bluffton College, analysis of varying inappropriate definitions of the inorganic-organic distinction: Otherwise consistent linked material differing from current article in downplaying the carbon present vs carbon absent distinctive: [1]
- ↑ Newman, D. K.; Banfield, J. F. (2002). "Geomicrobiology: How Molecular-Scale Interactions Underpin Biogeochemical Systems". Science. 296 (5570): 1071–1077. Bibcode:2002Sci...296.1071N. doi:10.1126/science.1010716. PMID 12004119. S2CID 1235688.
- ↑ May, Paul. "Urea". Molecules in Motion. Imperial College London. 2015-03-17 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ↑ Cohen, Paul S.; Cohen, Stephen M. (1996). "Wöhler's Synthesis of Urea: How do the Textbooks Report It?". Journal of Chemical Education. 73 (9): 883. doi:10.1021/ed073p883.
- ↑ Ramberg, Peter J. (2000). "The Death of Vitalism and the Birth of Organic Chemistry: Wohler's Urea Synthesis and the Disciplinary Identity of Organic Chemistry". Ambix. 47 (3): 170–195. doi:10.1179/amb.2000.47.3.170. PMID 11640223. S2CID 44613876.
- ↑ "Inorganic Crystal Structure Database" (PDF). 2017-08-30 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-13.
- ↑ "Volumes - Inorganic Syntheses". www.inorgsynth.org.
- ↑ ශුද්ධ හා ව්‍යවහාරික රසායන විද්‍යා පිළිබද ජාත්‍යන්තර සංගමය, රසායනික පාරිභාෂික ශබ්ද එකතුව, 2වන සංස්. (the "Gold Book" හෙවත් "රන් පුස්තකය") (1997). අන්තර්ජාලය ඔස්සේ නිවැරදි කළ සංස්කරණය: (2006–) "inorganic polymer".
භාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]
| ජාතික පුස්තකාල | |
|---|---|
| වෙනත් | |
