මොරිටේනියාවේ භූගෝලය
මොරිටේනියාව පිහිටා ඇත්තේ අප්‍රිකානු මහාද්වීපයේ බටහිර ප්‍රදේශයේ වන අතර සාමාන්‍යයෙන් සමතලා වන අතර එහි වර්ග කිලෝමීටර 1,030,700 විශාල, ශුෂ්ක තැනිතලා සාදමින් ඉඳහිට කඳු වැටි සහ කඳු වැනි කඳු බෑවුම් වලින් කැඩී යයි.[1] එය සෙනගල් සහ බටහිර සහරා, මාලි සහ ඇල්ජීරියාව අතර උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයට මායිම් වේ.[1] එය සහෙල් සහ මාග්‍රෙබ් යන දෙකෙහිම කොටසක් ලෙස සැලකේ. මොරිටේනියාවෙන් ආසන්න වශයෙන් හතරෙන් තුනක්ම කාන්තාර හෝ අර්ධ කාන්තාර වේ.[2] දීර්ඝ වූ දැඩි නියඟයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1960 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට කාන්තාරය ප්‍රසාරණය වෙමින් පවතී.
ස්කාප් මාලාවක් නිරිත දෙසට මුහුණලා, රට මධ්‍යයේ මෙම තැනිතලා කල්පවත්නා ලෙස බෙදී යයි. ස්කාප්ස් වැලිගල් සානු මාලාවක් ද වෙන් කරයි, එයින් උසම ස්ථානය වන්නේ අද්රාර් සානුව වන අතර එය මීටර් 500 ක් හෝ අඩි 1,600 ක උන්නතාංශයකට ළඟා වේ.[3] වසන්තයෙන් පෝෂණය වූ ක්ෂේම භූමිය සමහර ස්කාප් පාමුල පිහිටා ඇත. හුදකලා කඳු මුදුන්, බොහෝ විට ඛනිජ වලින් පොහොසත්, සානුවට ඉහලින් නැඟී ඇත; කුඩා කඳු මුදුන් ගුල්බ් ලෙසද විශාල ඒවා කේඩියා ලෙසද හැඳින්වේ. කේන්ද්‍රීය ගුල්බ් එර් රිචට් උතුරු-මැද කලාපයේ කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයකි. සූයිරාට් නගරය අසල කේඩියට් ඊජ් ජිල්, මීටර 915 (අඩි 3,000) ක උන්නතාංශයක් ඇති අතර උසම කඳු මුදුන වේ. සානුව ක්‍රමයෙන් ඊසාන දෙසින් නිසරු එල් ජුෆ් නොහොත් "හිස් කාර්තුව" වෙතට බැස යන අතර එය සහරා කාන්තාරයට එකතු වන විශාල වැලි කඳු විශාල ප්‍රදේශයකි. බටහිරින්, සාගරය සහ සානුව අතර, මැටි තැනිතලා (regs) සහ වැලි කඳු (ergs) විකල්ප ප්‍රදේශ ඇත, සමහර ඒවා තැනින් තැනට මාරු වේ, ක්‍රමයෙන් අධික සුළං මගින් ගමන් කරයි. කඳු සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රමාණයෙන් වැඩි වන අතර උතුර දෙසට සංචලනය වේ.
වර්ෂාපතන රටාවට අනුරූප වන ස්වභාවික වෘක්ෂලතා පටි, නැගෙනහිර සිට බටහිර දක්වා විහිදෙන අතර සෙනගල් ගඟ දිගේ නිවර්තන වනාන්තරවල අංශු මාත්‍රවල සිට ගිනිකොන දෙසින් බුරුසු සහ සැවානා දක්වා විහිදේ. රටේ මධ්‍යයේ සහ උතුරේ ඇත්තේ වැලි සහිත කාන්තාර පමණි. මොරිටේනියාව භෞමික පරිසර කලාප හතකට නිවහන වේ: සහේලියන් ඇකේෂියා සැවානා, බටහිර සුඩානියානු සැවානා, සහරා හැලෝෆිටික්ස්, අත්ලාන්තික් වෙරළබඩ කාන්තාරය, උතුරු සහරානු ස්ටෙප් සහ වනාන්තර, දකුණු සහරානු පඩිපෙළ සහ වනාන්තර, සහ බටහිර සහරා කඳුකරයේ සෙරික් වනාන්තර.[4]
රිචැට් ව්‍යුහය, "සහරාවේ ඇස" ලෙස නම් කර ඇති අතර,[5] එය බටහිර-මධ්‍යම මොරිටේනියාවේ ඕවාඩේන් අසල අද්රාර් සානුවේ සංකේන්ද්‍රික කවයන්ට සමාන පාෂාණ සැකැස්මකි.
යොමු කිරීම්[සංස්කරණය]
- ↑ 1.0 1.1 Thomas Schlüter (2008). Geological Atlas of Africa: With Notes on Stratigraphy, Tectonics, Economic Geology, Geohazards, Geosites and Geoscientific Education of Each Country. Springer Science & Business Media. p. 166. ISBN 978-3-540-76373-4. 22 May 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2020.
- ↑ Njoki N. Wane (2009). A Glance at Africa. AuthorHouse. pp. 58–. ISBN 978-1-4389-7489-7. 22 May 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2020.
- ↑ R. H. Hughes (1992). A Directory of African Wetlands. IUCN. p. 401. ISBN 978-2-88032-949-5. 22 May 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2020.
- ↑ Dinerstein, Eric; et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
- ↑ "The Eye Of The Sahara - Mauritania's Richat Structure". WorldAtlas (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2017-04-25. 9 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2021-12-09.