දත් මැදීම
දත් මැදීම යනු දන්තාලේප යුත් දත් බුරුසුවකින් දත් ඇතිල්ලීමේ ක්රියා වලියයි. දත් බුරුසුවෙන් බාහිර දත් වලින් තුනෙන් දෙකකට පමනක් ලගා විය හැකි නිසා දත් මැදීමෙන් අන්තර් දන්ත පිරිසිදුකම (සේද රොඩු ) පවත්වා ගත හැක. මෙම කාර්යන් දෙක එකට ගත කල මූලික දත් පිරිසිදු කිරීම ලෙස හැඳින්වේ. මෙය මුඛ සෞඛ්යේ ප්රධාන පැතිකඩයන් අතරින් එකකි.
නිසි ආකාරයෙන් දත් මැදීමෙන් අවම වශයෙන් වැඩිහිටියන්ගෙන් තුනෙන් එකකගේ පමණ දත් අහිමි වීමට හේතු වන විවරයන්, හා විදුරුමස් හෝ විදුරුමස් රෝග වළක්වා ගත හැක. දත් නිවැරදිව හා නිතරම මදින්නේ නැති නම්, එමගින් ටර්ටාර් පිහිටුවීමෙන් කෙල ඛනිජ චූර්නීභාවනය කිරීම ප්රධාන වශයෙන් සිදු වේ. සෑම පැය විසි හතරකට වරක්ම ඉවත් නොකළහොත් ටර්ටාර් දැඩි වීමකට ලක් වේ (ඉන්පසු 'කලනය' ලෙස සදහන් වේ). දුප්පත් දන්ත සෞඛ්ය, හෘද රෝග සහ කෙටි ආයු අපේක්ෂාව සමග බැදී පවතී.
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]බොහෝ කලකට පෙර ක්රි.පූ 3000 දී පමණ, ඊජිප්තුවරුන් ඉපලකින් ගත් බොර දත් බුරුසු ඔවුන්ගේ දත් පිරිසිදු කිරීමට නිර්මාණය කරගෙන ඇත. එසේම, ග්රීකයන්, රෝමානුවන්, අරාබි ජාතිකයන් හා ඉන්දියානුවන් යන අනෙකුත් සංස්කෘතීන් ඔවුන්ගේ දත් ඉපලෙන් පිරිසිදු කරගෙන ඇත. සමහරු ඉපලේ එක් අන්තයක් ගෙවීමකට ලක් කර දත් අතර වඩා කාර්යක්ෂම ලෙස කාවදින ලෙස සකසා භාවිතා කර ඇත.
අනාගතවක්තෘ මුහම්මද්, 7 වැනි සියවසේ දී වයස් සීමාව නොසලකා සියළුම ප්රජාවට දත් මදින ලෙස අණ කල පළමු පුද්ගලයා බවට පත් විය. ඔහු සෑම යාච්ඤා කිරීමට පෙර, නිදා ගැනීමට පෙර සහ අවදිවූ විට තම දත් පිරිසිදු කිරීමට පුරුදුව සිටියේය. ඔහුගේ උපදෙස් වලට අනුව මුස්ලිම්වරුන් සෑම උදේකම හා සවසකම ඔවුන්ගේ දත් පිරිසිදු කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, හැකි නම් ඊටත් වඩා නිතර නිතර පිරිසිදු කරන්නැයි ඔහු උපදෙස් දෙන ලදී. පහත දැක්වෙන්නේ නබි කියමනකි.[තහවුරු කරන්න]
Tabrani Rasoolullah ( නබිඳුන් Alayhi wa Sallam ), පවසන ආකාරයට "මට එය මගේ මිනිසුන්ට දුෂ්කර වනු ඇති බව දැනුණේ නැතිනම්, සෑම යාච්ඤා පෙර මම ඔවුන්ට එය ඉටු කිරීමට අණ දෙන්නට ඉඩ තිබුණි". හද්රත් අලි ( Radi Allahu අන්හු) අධිකාරය මත හසන් ඇතුළත් විස්තර ලියැවෙයි.[ Mu'jam අල්- Awsat , වෙළුම . 1, පිටුව 341, හදීස් 1238 ][ තහවුරු කරන්න]
මහලු වියට පැමිනියත් දත් සෞඛ්ය සම්පන්නව තබා ගෙන සිටින මුස්ලිම් ලෝකය අප්රිකානුවන් හා ආසියනුවන් සමග සම්බන්දතා ඇති කර ගැනීමෙන් පසුව, නුතන දවසේ යුරෝපිකයන් නිතිපතා පුරුද්දක් ලෙස දවසේ දත් මැදීම සිදු කලහ. එය 17 වන සියවසේ අග භාගයේ විද්යාත්මකව සහාය ක්රමවේදයක් ලෙස උපදෙස් ලබා දී තිබුණි. නුතන දත් බුරුසුව 1780 දී එංගලන්තයේ වැඩි දියුණු කරන ලද්දකි. හිරේ පල අතර සිටින විට, තෝමස් අඩිස් විදුම් යන්ත්රයක් ආදරයෙන් බැටළුවෙකුගේ කෙන්ඩා ඇටයට විදීම හා ඌරෙකුගේ ලොම් වලින් රළු කෙදි බේරීම සිදු කරන ලදී. ඔහු නූතන දත් බුරුසුව සොයා ගැනීමට සම්මාන ගන්නා විට, ඒ හා සමාන නිර්මාණයක් 1400දී චීනයෙන් සොයා ගන්න ලදී. එක්සත් ජනපදයේ, දත් බුරුසු 19 වන සිය වස අග භාගයේ සිට තිබුනත්, දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසන් වන තෙක් එහි භාවිතය පැතිරුනේ නැති නමුදු, එක්සත් ජනපද සොල්දාදුවන්ගේ දත් මැදීම ඔවුන්ගේ හමුදා සේවය තුළ අවශ්ය ක්රියාවක් ලෙස ඔවුන් නොනැවතී සිදු කලහ. [වඩා හොද ප්රභව අවශයි]
දත් මැදීමේ මාර්ගෝපදේශය
[සංස්කරණය]වාර ගණන
[සංස්කරණය]දවසකට එක් වරක් පමණක් සිදු කරන ගැඹුරු දත් මැදීම මුඛ සෞඛ්ය පවත්වා ගෙන යාම සඳහා ප්රමාණවත් වේ යැයි සම්මුතියක් තිබුනත්, සාමාන්යයෙන් ප්රමාණවත් මට්ටමකට සම්පූර්ණයෙන් දත් මැදීම සිදු නොවන නිසා බොහෝ දන්ත වෛද්යවරු දිනකට දෙවරක් දත් මැදීම නිර්දේශ කරයි.
නිසි තාක්ෂණය
[සංස්කරණය]ඉදිරිපස සහ පිටුපස දත්, දත්බුරුසුවක් ආධාරයෙන් විදුරුමස දෙසට අංශක 45ක කෝණයකින් යුතුව මැදිය යුතු අතර, දත් බුරුසුව ඉදිරිපසට සහ පිටුපසට රෝල් කිරීමේ චලනයෙන් විදුරුමස සහ දත් සමග සම්බන්දයක් ඇති කිරීම සිදු වේ. ඉදිරිපස දත් වල පිටුපස පෙදෙස මැදීම සදහා දත් බුරුසුව සිරස් අතට දත් මත රදවා ඉහල පහලට චලනය කල යුතුයි. දත් බුරුසුව දත් දෙසට ඉලක්ක කොට තබා දත් වල සැපීමේ මුහුණත, ඉදිරියට සහ පසුපසට සිදු කරන චලන වලින් මැද ගැනීම සිදු කල හැකිය.
දත් බුරුසුව
[සංස්කරණය]දත් බුරුසුව යනු අල්ලුවේ කුඩා බුරුසුවකින් (තුලිකවකින්) සමන්විත දත් ශුද්ධ පවිත්ර කිරීමට ගන්නා උපරණයකි. දත් බෙහෙත් වල බොහෝ විට ඇති ෆලෝරොයිඩ්, සුලබව එයට එකතු කරන්නේ පිරිසිදු කිරීමට උපකාරී වීමටයි. දත් බුරුසු අතින් කරන සහ විද්යුත් වශයෙන් වර්ග දෙකක් ලෙස පැමිණ ඇත. වඩාත් ඵලදායී බුරුසුව සදහා පරස්පර සාක්ෂි තිබුනත්, විද්යුත් දත් බුරුසුවේ ඇති දෝලන චලන නිසා එය අතින් කරන දත් බුරුසුවට වඩා ඵලදායී ලෙස බොහෝ සාක්ෂි පෙන්නුම් කර ඇති අතර, දෝලන චලිතය නොමැතිව දත් බුරුසු දෙකම එක සමාන වේ. අතින් කරන සහ විද්යුත් යන දත් බුරුසු දෙකම ඵලදායී අතර, කෙසේ වෙතත්, මිනිසුන් නිතරම නිර්දේශ කරන්නේ ඔවුනට සැප පහසු සහ සාමාන්ය ක්රමයෙන් මැදිය හැකි ඒවායි.
දත් බුරුසු විවිධාකාර ආකෘති හා කෙදි වලින් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, ඒවා වෙනස් හැඩ හා ප්රමාණ වලින් පැමිණෙයි. ඇමරිකානු දන්ත වෛද්ය සංගමය විසින් සදහන් කර ඇති පරිදි නිතර කෙදි සහිත දත් බුරුසු භාවිතයෙන් එනැමලයට හානි විය හැකි නිසා හා විදුරුමස් වල කැසීමක් ඇති කරන නිසා බොහොමයක් දන්ත වෛද්යවරු "මෘදු" ලෙස ලේබල් කරන දත් බුරුසු භාවිතා කිරීම නිර්දේශ කරති. ස්වාභාවික දත් බුරුසු ද ලෝකයේ බොහෝ ප්රදේශ වල ප්රසිද්ධ වුවත් [තහවුරු කරන්න], දත් බුරුසු නිතරම නිශ්පාදනය කර ඇත්තේ කෘතිම තන්තුවලින් වලිනි. බොරු දත් කුට්ටම් පළදින පුද්ගලයන් දත් මදින්නේද සම්ප්රදායික දත් බුරුසු මගින් වන අතර, විශේෂයෙන්ම සාදන ලද බොරු දත් බුරුසු හෝ බොරු දත් කුට්ටම් ශෝධක මෙයට යොදා ගනී.
දන්තාලේප
[සංස්කරණය]දන්තාලේප යනු දත් පවිත්ර කිරීම, දත් වල සෞන්දර්යාත්මක පෙනුම හා සෞඛ්ය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා භාවිතා කරන ආලේපයක් හෝ ජෙල් දත් බෙහෙතක් වේ. එය සෑම විටම පාහේ දත් බුරුසුව සමග සහයෝගීව භාවිතා වේ. දන්තාලේප භාවිතයෙන් හොඳ මුඛ සෞඛ්ය ප්රවර්ධනය කළ හැකිය. එයට දන්ත ඵලක හා ආහාර දත් වලින් ඉවත් කිරීම සඳහා ආධාර කළ හැකි අතර, එසේම එයට හේතුව tonsil ගල් නොවන විට දුර්ගන්ධ ශ්වසනය ඉවත් කිරීම හෝ ආවරණ කිරීමට හැකියාව ඇති අතර, එයට ෆ්ලෝරයිඩ් ආදී ක්රියාකාරී අමුද්රව්ය විදුරුමස් ( Gingiva ) රෝග වැළැක්වීම සඳහා ලබා දිය හැක.
දත් කුඩු
[සංස්කරණය]දත් කුඩු (හෝ ' දන්තාලේප කුඩු ') දන්තාලේප සදහා විකල්පයක් වේ. එය සංවේදී දත් ඇති අය සඳහා නිර්දේශ කළ හැක. දත් කුඩු වල සාමාන්යයෙන් සමේ උත්කොපක විය හැකි රසායනික සෝඩියම් ලොරියල් සල්ෆේට් (sodium lauryl sulfate ) අඩංගු නොවේ. සෝඩියම් ලොරියල් සල්ෆේට්හි කාර්යය වන්නේ දත් මදින විට පෙණ ඇති කිරීමයි. එය දන්තාලේප වල පොදු රසායනිකයක් වේ. බොරු දත් කුට්ටම් පළදින අයට පවා කුඩු ආකාරයෙන් එන බොරු දත් කුට්ටම් ශෝධක භාවිතා කල හැක.
තව බලන්න
[සංස්කරණය]- දත් පිරිසිදු කිරීම
බාහිර සබැඳි
[සංස්කරණය]- සුමුදුව හා නිසි ලෙස මැදීම