පරිත්‍රායී පුරා විද්‍යාව
ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාව (සමහරක් විට වැලැක්වීමේ හෝ ගොඩගැනීමේ පුරා විද්‍යාව හෝ සංස්කෘතික ප්‍රබව කළමණාකරණය ලෙස හඳුන්වන) යනු අවධානයට බඳුන් වී ඇති ප්‍රදේශයක් ජලයෙන් යට කිරීම සඳහා වේල්ලක් තැනීම වැනි තැනීමක් හෝ අනෙකුත් දියුණු කිරීමක් මඟින් තර්ජනයට ලක් වී ඇති හෝ අනාවරණය වූ ප්‍රදේශවල සිදු කරන පුරා විද්‍යාත්මක සමීක්ෂණයක් හෝ කැනීමකි. සාම්ප්‍රදායික සමීක්ෂණ හා කැනීම් මෙන් නොව ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාව යම් වේගයකින් සිදු කළ යුතු වේ.
ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාවට උදාහරණ ලෙස, ඕනෑම සොයා ගැනීමක් ස්වාස්ථික සංරක්ෂණය හෝ ෙගාඩනැඟිල්ලක් යට පිහිටි කැනීම් නොකරන ලද ප්‍රදේශයක් සංරක්ෂණ සඳහා පියවර ගැනීම ඇතුළත් විය හැකිය. වසර ගණනක් පුරාවට ජීවත් වීම නිසා අතිශයින් වැළලී ගිය ප්‍රදේශවලින් නාගරික ප්‍රදේශ සාමාන්‍යයෙන් ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාව සඳහා වස්තු බවට පත් වේ.
මුල් කාලීන කටයුතුවලදී අවධානය‍යොමු වූයේ මහා පරිමාණ යන්ත්‍ර සූත්‍ර යොදා ගෙන ගලවා ගැනීම් කැනීම් සිදු කළ හැකි සංවිධාන පිහිටුවීම කෙරෙහිය. පුරා විද්‍යාඥයින් තැනීම්කරුවාගේ අවශේෂ වාර්තා කිරීම සඳහා අවස්ථාව සපයා දීමේ හොඳ හිත මත රඳා පැවති කටයුතු සිදු කරන ලද වඩා නූතන භාවිතයේ දී පුරා විද්‍යාත්මක සමීක්ෂණය, සැලසුම් ක්‍රියාවලියක් හෝ ගොඩනැඟීම් නීතියක් මඟින් අවශ්‍ය විය හැකිය. (එක්සත් රාජධානියේ PPG 16 සමඟ වැනි) කොන්ත්‍රාත්තු හෝ වානිජමය පුරා විද්‍යාව, දේශීය නීති හා සැලසුම් කිරීමේ නීති සමඟ එකඟ වීම සඳහා වූ කැනීම්කරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවලට ගැලපෙන පරිදි සේවා සපයා දීම සිදු කරනු ලබයි. (විශේෂයෙන් එක්සත් ජනපදයේ)
වසර ගණනක් පුරාවට මිනිසුන්ගේ අවධානය තිබුණේ භූමිය තුළ වූ පුරා විද්‍යාත්මක සාක්ෂි කෙරෙහිය. කෙසේ නමුත් කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාවේ ක්‍රමයෙන් වැඩි වන ජනප්‍රියත්වයත් සමඟ ගොඩනැඟිලිවල වර්තමාන අවශේෂ වාර්තා කිරීම තුළින් ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාව සිදු කළ යුතු වේ. (බිඳ හෙලීමට පෙර)
ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යාව යන වදන මෙන්ම එම ක්‍රියාවලිය උතුරු ඇමරිකාවට, දකුණු ඇමරිකාවට, බටහිර යුරෝපයට හා නැ‍ඟෙනහිර ආසියාවට (විශේෂයෙන් එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය, කොරියාව හා ජපානය) සීමා වී තිබේ. ජර්මනිය වැනි බොහෝමයක් යුරෝපීය රටවල් ගලවා ගැනීමේ කැනීම් සිදු කරනු නොලබයි. (එනමුත් එම රටවල පර්යේෂණාත්මක පුරා විද්‍යාව ක්‍රියාත්මක වේ) මැද පෙරදිග වූ බොහොමයක් ගලවා ගැනීමේ පුරා විද්‍යා ව්‍යාපෘති සාමාන්‍යයෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ ගොඩගැනීමේ පුරා විද්‍යාව ලෙසය.
මෙයද බලන්න
[සංස්කරණය]ආශ්‍රිත
[සංස්කරණය]වැඩිමනත් කියවීම්
[සංස්කරණය]- Thomas W. Neumann and Robert M. Sanford, Practicing Archaeology: A Training Manual for Cultural Resources Archaeology. Rowman and Littlefield Pub Inc, August, 2001, hardcover, 450 pages, ISBN 0-7591-0094-2
- Thomas W. Neumann and Robert M. Sanford, Cultural Resources Archaeology: An Introduction. Rowman and Littlefield Pub Inc, December, 2001, trade paperback, 256 pages, ISBN 0-7591-0095-0
External links
[සංස්කරණය]- Shovel Bums R. Joe Brandon's free jobs in archaeology and CRM service, archaeology & CRM field schools, and archaeology and CRM gear.