කැනඩාවේ රජය සහ දේශපාලනය
.jpg)
කැනඩාව "පූර්ණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක්" ලෙස විස්තර කෙරේ,[1] ලිබරල්වාදයේ සම්ප්‍රදායක්,[2] සහ සමානාත්මතාවාදී,[3] මධ්‍යස්ථ දේශපාලන මතවාදයක් ඇත.[4] සමාජ සාධාරණත්වය අවධාරණය කිරීම කැනඩාවේ දේශපාලන සංස්කෘතියේ කැපී පෙනෙන අංගයකි.[5] සාමය, සාමය සහ යහපාලනය, ව්‍යංග අයිතිවාසිකම් පනතක් සමඟින්, කැනේඩියානු ෆෙඩරල්වාදයේ ආරම්භක මූලධර්ම වේ.[6]
ෆෙඩරල් මට්ටමින්, කැනඩාව "තැරැව්කාර දේශපාලනය" ක්‍රියාත්මක කරන සාපේක්ෂ මධ්‍යවාදී පක්ෂ දෙකකින් ආධිපත්‍යය දරයි:[a] මධ්‍ය-වාම නැඹුරු වූ කැනඩාවේ ලිබරල් පක්ෂය[9] සහ මධ්‍ය-දකුණට නැඹුරු වන කැනඩාවේ කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය (හෝ එහි පූර්වගාමීන්).[10] ඓතිහාසිකව ප්‍රමුඛ ලිබරල්වාදීන් දේශපාලන පරිමානයේ මධ්‍යයේ ස්ථානගත වේ.[10] 2021 මැතිවරනයේදී පක්ෂ පහක් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ නියෝජිතයින් - සුළුතර ආන්ඩුවක් පිහිටවූ ලිබරල්; නිල විපක්ෂය බවට පත් වූ කොන්සර්වේටිව්; නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂය (වම අල්ලාගෙන සිටින[11]); බ්ලොක් ක්විබෙකොයිස්; සහ හරිත පක්ෂය.[12] අන්ත දක්ෂිනාංශික සහ අන්ත වාම දේශපාලනය කැනේඩියානු සමාජය තුළ කිසිදා ප්‍රමුඛ බලවේගයක් නොවීය.[13]
කැනඩාවේ ව්‍යවස්ථාපිත රාජාණ්ඩුවක සන්දර්භය තුළ පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමයක් ඇත - කැනඩාවේ රාජාණ්ඩුව විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක සහ අධිකරණ ශාඛාවල පදනම වේ.[14] පාලනය කරන රාජාණ්ඩුව වෙනත් ස්වෛරී පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය රටවල් 14ක[15] සහ කැනඩාවේ පළාත් 10ක රජද වේ. රජතුමා විසින් ඔවුන්ගේ චාරිත්‍රානුකූල රාජකීය රාජකාරි බොහොමයක් ඉටු කිරීම සඳහා අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ උපදෙස් මත ආණ්ඩුකාර ජනරාල්වරයාගේ නියෝජිතයෙකු පත් කරයි.[16]
රාජාණ්ඩුව යනු කැනඩාවේ ස්වෛරීත්වයේ සහ අධිකාරියේ මූලාශ්‍රයයි.[17] කෙසේ වෙතත්, ආණ්ඩුකාර ජනරාල් හෝ රජතුමා දුර්ලභ අර්බුදකාරී අවස්ථාවන්හිදී අමාත්‍ය උපදෙස් නොමැතිව තම බලය ක්‍රියාත්මක කළ හැකි අතර,[18] විධායක බලතල (හෝ රාජකීය වරප්‍රසාදය) භාවිතා කිරීම වෙනත් ආකාරයකින් මෙහෙයවනු ලබන්නේ ඔටුන්න හිමි අමාත්‍යවරුන්ගේ කමිටුවක් වන කැබිනට් මණ්ඩලය විසිනි. තේරී පත් වූ මහජන මන්ත්‍රී මණ්ඩලය සහ තෝරා ගන්නා ලද සහ ප්‍රධානත්වය දරන අගමැති,[19] රජයේ ප්‍රධානියා. ආණ්ඩුවේ ස්ථාවරත්වය සහතික කිරීම සඳහා ආණ්ඩුකාර ජනරාල්වරයා සාමාන්‍යයෙන් අගමැති ලෙස පත් කරනු ලබන්නේ සභාවේ බහුතර මන්ත්‍රීවරුන්ගේ විශ්වාසය ලබාගත හැකි දේශපාලන පක්ෂයේ වත්මන් නායකයා වන පුද්ගලයාය.[20] අග්‍රාමාත්‍ය කාර්යාලය (PMO) රජයේ බලවත්ම ආයතනයක් වන අතර, පාර්ලිමේන්තු අනුමැතිය සඳහා බොහෝ නීති සම්පාදනය කිරීම සහ ඔටුන්න හිමි විසින් ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල්, ලුතිනන් ආණ්ඩුකාරවරුන්, සෙනෙට් සභිකයින්, ෆෙඩරල් අධිකරණ විනිසුරුවන් සහ ඔටුන්න හිමි සංස්ථා සහ රජයේ ප්‍රධානීන් පත් කිරීම සඳහා තෝරා ගැනීම සිදු කරයි. ආයතන.[18] දෙවන වැඩිම ආසන හිමි පක්ෂයේ නායකයා සාමාන්‍යයෙන් නිල විපක්ෂයේ නායකයා බවට පත්වන අතර එය රජය පාලනයේ තබා ගැනීමට අදහස් කරන විරුද්ධවාදී පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමයක කොටසකි.[21]
කැනඩාවේ පාර්ලිමේන්තුව සියලුම ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාපිත නීති සම්මත කරයි. එය රාජාණ්ඩුව, මහජන මන්ත්‍රී මණ්ඩලය සහ සෙනෙට් සභාව සමන්විත වේ. කැනඩාවට පාර්ලිමේන්තු ආධිපත්‍යය පිළිබඳ බ්‍රිතාන්‍ය සංකල්පය උරුම වූ අතර, මෙය පසුව, 1982 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනත බලාත්මක කිරීමත් සමඟම, නීතියේ උත්තරීතරභාවය පිළිබඳ ඇමරිකානු සංකල්පයෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම ආදේශ විය.[23]
පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 338 දෙනාගෙන් එක් එක් මන්ත්‍රීවරයා මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කයක හෝ පැදවීමකින් සරල බහුත්වයකින් තේරී පත් වේ. 1982 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනතට අනුව මැතිවරණ අතර වසර පහකට වඩා ගත නොවිය යුතුය, නමුත් කැනඩා මැතිවරණ පනත මෙය ඔක්තෝම්බර් මාසයේ "ස්ථාවර" මැතිවරණ දිනයක් සමඟ වසර හතරකට සීමා කරයි; මහ මැතිවරණය තවමත් ආණ්ඩුකාර ජනරාල් විසින් කැඳවිය යුතු අතර අගමැතිගේ උපදෙස් හෝ සභාව තුළ නැතිවූ විශ්වාසභංගයකින් එය ආරම්භ කළ හැක.[24] කලාපීය පදනමින් ආසන බෙදී ඇති සෙනෙට් සභාවේ සාමාජිකයින් 105, වයස අවුරුදු 75 දක්වා සේවය කරයි.[25]
කැනේඩියානු ෆෙඩරල්වාදය ෆෙඩරල් රජය සහ පළාත් 10 අතර රජයේ වගකීම් බෙදා දෙයි. පළාත් ව්‍යවස්ථාදායකයන් ඒකමණ්ඩල වන අතර පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට සමානව ක්‍රියාත්මක වේ.[26] කැනඩාවේ ප්‍රදේශ තුනෙහි ද ව්‍යවස්ථාදායකයන් ඇත, නමුත් මේවා ස්වෛරී නොවේ, පළාත්වලට වඩා ව්‍යවස්ථාපිත වගකීම් අඩුය,[27] සහ ඒවායේ පළාත් සගයන්ගෙන් ව්‍යුහාත්මකව වෙනස් වේ.[28]
නීතිය
[සංස්කරණය]කැනඩාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව රටේ උත්තරීතර නීතිය වන අතර එය ලිඛිත පාඨ සහ නොලියූ සම්මුති වලින් සමන්විත වේ.[29] ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනත, 1867 (බ්‍රිතාන්‍ය උතුරු ඇමරිකානු පනත, 1982 ට පෙර 1867 ලෙස හැඳින්විණි), පාර්ලිමේන්තු පූර්වාදර්ශ මත පදනම්ව පාලනය තහවුරු කරන ලද අතර ෆෙඩරල් සහ පළාත් ආන්ඩු අතර බලතල බෙදී ගියේය.[30] වෙස්ට්මිනිස්ටර් ප්‍රඥප්තිය, 1931, පූර්ණ ස්වයං පාලනයක් ලබා දුන් අතර, 1982 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනත, බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ ඇති සියලුම ව්‍යවස්ථාදායක සබඳතා අවසන් කරන ලද අතර, ව්‍යවස්ථාමය සංශෝධන සූත්‍රයක් සහ කැනේඩියානු අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස පිළිබඳ ප්‍රඥප්තිය එක් කළේය.[31] ප්‍රඥප්තිය සාමාන්‍යයෙන් කිසිම රජයකට යටපත් කළ නොහැකි මූලික අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස සහතික කරයි; කෙසේ වෙතත් වගන්තියක් වසර පහක කාලයක් සඳහා ප්‍රඥප්තියේ ඇතැම් වගන්ති අභිබවා යාමට පාර්ලිමේන්තුවට සහ පළාත් ව්‍යවස්ථාදායකයට ඉඩ සලසයි.[32]
කැනඩාවේ අධිකරණයට නීති අර්ථකථනය කරන අතර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝණය කරන පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාවන් ඉවත් කිරීමට බලය ඇත. කැනඩාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉහළම උසාවිය, අවසාන බේරුම්කරු වන අතර, කැනඩාවේ ප්‍රධාන විනිසුරු රිචඩ් වැග්නර් විසින් 2017 සිට මෙහෙයවනු ලැබේ.[33] අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ සහ අධිකරණ අමාත්‍යවරයාගේ උපදෙස් මත ආණ්ඩුකාර ජනරාල්වරයා විසින් අධිකරණයේ සාමාජිකයින් 9 දෙනා පත් කරයි.[34] ෆෙඩරල් කැබිනට් මණ්ඩලය පළාත් සහ භෞමික අධිකරණ බල ප්‍රදේශයන්හි උසස් උසාවිවලට ද විනිසුරුවන් පත් කරයි.[35]
සිවිල් නීතිය ප්‍රමුඛ වන ක්විබෙක් හැර සෑම තැනකම පොදු නීතිය ක්‍රියාත්මක වේ.[36] අපරාධ නීතිය තනිකරම ෆෙඩරල් වගකීමක් වන අතර කැනඩාව පුරා ඒකාකාර වේ.[37] අපරාධ අධිකරණ ඇතුළු නීතිය බලාත්මක කිරීම නිල වශයෙන් පළාත් වගකීමක් වන අතර එය පළාත් සහ නාගරික පොලිස් බලකායන් විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ.[38] බොහෝ ග්‍රාමීය සහ සමහර නාගරික ප්‍රදේශවල, පොලිස් වගකීම් කොන්ත්‍රාත්තු කරනු ලබන්නේ ෆෙඩරල් රාජකීය කැනේඩියානු මවුන්ටඩ් පොලිසිය වෙතය.[39]
කැනේඩියානු ආදිවාසී නීතිය කැනඩාවේ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සඳහා ඉඩම් සහ සම්ප්‍රදායික භාවිතයන් සඳහා ව්‍යවස්ථාපිතව පිළිගත් ඇතැම් අයිතිවාසිකම් සපයයි.[40] යුරෝපීයයන් සහ බොහෝ ආදිවාසී ජනතාව අතර සබඳතා මැදිහත් වීම සඳහා විවිධ ගිවිසුම් සහ නඩු නීති ස්ථාපිත කරන ලදී.[41] ආදිවාසී නීතියේ කාර්යභාරය සහ ඔවුන් අනුබල දෙන අයිතිවාසිකම් 1982 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනතේ 35 වැනි වගන්තිය මගින් නැවත තහවුරු කරන ලදී.[41] මෙම අයිතීන්ට ඉන්දියානු සෞඛ්‍ය ස්ථාන මාරු ප්‍රතිපත්තිය හරහා සෞඛ්‍ය සේවා සැපයීම සහ බදු වලින් නිදහස් කිරීම වැනි සේවා සැපයීම ඇතුළත් විය හැක.[42]
පළාත් සහ ප්‍රදේශ
[සංස්කරණය]
කැනඩාව යනු ෆෙඩරල් රාජ්‍ය 10 කින් සමන්විත වන අතර එය පළාත් ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර ෆෙඩරල් ප්‍රදේශ තුනකින් සමන්විත වේ. මේවා ප්‍රධාන කලාප හතරකට කාණ්ඩගත කළ හැක: බටහිර කැනඩාව, මධ්‍යම කැනඩාව, අත්ලාන්තික් කැනඩාව සහ උතුරු කැනඩාව (නැගෙනහිර කැනඩාව යනු මධ්‍යම කැනඩාව සහ අත්ලාන්තික් කැනඩාව එකට යොමු කරයි).[43] සෞඛ්‍ය සේවා, අධ්‍යාපනය සහ සමාජ වැඩසටහන්,[44] මෙන්ම යුක්තිය පසිඳලීම (නමුත් අපරාධ නීතිය නොවේ) වැනි සමාජ වැඩසටහන් සඳහා පළාත් සහ ප්‍රදේශ වගකීම් දරයි. පළාත් ෆෙඩරල් රජයට වඩා වැඩි ආදායමක් රැස් කළද, ෆෙඩරල් රජය විසින් සමීකරණ ගෙවීම් කරනු ලබන්නේ සාධාරණ ලෙස ඒකාකාරී සේවා ප්‍රමිතීන් සහතික කිරීම සඳහා සහ බදුකරණය පොහොසත් සහ දුප්පත් පළාත් අතර තබා ගැනීමයි.[45]
කැනේඩියානු පළාතක් සහ ප්‍රදේශයක් අතර ඇති ප්‍රධාන වෙනස නම්, පළාත්වලට ඔටුන්නෙන්[46] ස්වෛරීභාවය සහ 1867 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනතෙන් බලය සහ අධිකාරිය ලැබීමයි, නමුත් භෞමික ආණ්ඩුවලට කැනඩාවේ පාර්ලිමේන්තුව විසින් බලය පවරනු ලැබේ[47] සහ කොමසාරිස්වරුන් සෘජුවම රාජාණ්ඩුව වෙනුවට රජුගේ ෆෙඩරල් කවුන්සිලයේ[48] නියෝජනය කරයි. 1867 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා පනතෙන් ගලා එන බලතල ෆෙඩරල් රජය සහ පළාත් ආන්ඩු අතර තනිකරම ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා බෙදී ඇත[49] සහ එම විධිවිධානයේ ඕනෑම වෙනස්කමක් සඳහා ව්‍යවස්ථාමය සංශෝධනයක් අවශ්‍ය වන අතර, ප්‍රදේශ වල භූමිකාවන් සහ බලතලවල වෙනස්කම් සිදු කළ හැකිය. ඒකපාර්ශ්විකව කැනඩාවේ පාර්ලිමේන්තුව විසින්.[50]
විදේශ සබඳතා
[සංස්කරණය]
බහුපාර්ශ්වික සහ ජාත්‍යන්තර විසඳුම් හඹා යාමේ ප්‍රවණතාවක් ඇති ගෝලීය කටයුතුවලදී එහි භූමිකාව සඳහා කැනඩාව මධ්‍යම බලවතෙකු ලෙස පිළිගැනේ.[52] කැනඩාව ජාත්‍යන්තර සාමය සහ ආරක්ෂාව සඳහා වන කැපවීම මෙන්ම ගැටුම් වල මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස කටයුතු කිරීම,[53] සහ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ආධාර සැපයීම සඳහා ප්‍රසිද්ධය.[54]
කැනඩාව සහ එක්සත් ජනපදය අතර දිගු හා සංකීර්ණ සබඳතාවක් ඇත;[55] ඔවුන් සමීප මිත්‍රයින් වන අතර, මිලිටරි ව්‍යාපාර සහ මානුෂීය ප්‍රයත්නයන් සඳහා නිතිපතා සහයෝගයෙන් ක්‍රියා කරයි.[56] කැනඩාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන්ගේ සහ ජාත්‍යන්තර ඩි ලා ෆ්‍රැන්කොෆෝනි සංවිධානයේ සාමාජිකත්වය හරහා දෙරටේම පැරණි යටත් විජිත සමඟින් එක්සත් රාජධානියට සහ ප්‍රංශයට[57] ඓතිහාසික සහ සම්ප්‍රදායික සබඳතා පවත්වයි.[58] දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී ලන්දේසි විමුක්තිය සඳහා එහි දායකත්වය හේතුවෙන්, නෙදර්ලන්තය සමඟ ධනාත්මක සබඳතාවක් ඇති කිරීම සඳහා කැනඩාව ප්‍රසිද්ධය.[59] කැනඩාවට විදේශ රටවල් 180ක පමණ ස්ථාන 270කට අධික සංඛ්‍යාවක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සහ කොන්සියුලර් කාර්යාල ඇත.[51]
කැනඩාව විවිධ ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල සහ සංසදවල සාමාජිකයෙකි.[60] කැනඩාව 1945 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකු වූ අතර 1958 දී එක්සත් ජනපදය සමඟ එක්ව උතුරු ඇමරිකානු අභ්‍යවකාශ ආරක්ෂක විධානය පිහිටුවන ලදී.[61] ලෝක වෙළඳ සංවිධානය, ෆයිව් අයිස්, G7 සහ ආර්ථික සහයෝගීතාවය සහ සංවර්ධනය සඳහා වූ සංවිධානය (OECD) හි සාමාජිකත්වය රට සතු වේ.[62] රට 1989 දී ආසියා-පැසිෆික් ආර්ථික සහයෝගිතා සංසදයේ (APEC) ආරම්භක සාමාජිකයෙකු වූ අතර 1990 දී ඇමරිකානු ජනපද සංවිධානයට (OAS) සම්බන්ධ විය.[63] කැනඩාව 1948 දී මානව හිමිකම් පිළිබඳ විශ්ව ප්‍රකාශනය අනුමත කරන ලද අතර එතැන් සිට ප්‍රධාන එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සම්මුතීන් සහ සම්මුතීන් හතක් ඇත.[64]
හමුදා සහ සාම සාධක
[සංස්කරණය].jpg)
බොහෝ දේශීය වගකීම්වලට අමතරව, කැනේඩියානු සන්නද්ධ හමුදා (CAF) 3,000 කට අධික පිරිසක් විදේශීය හමුදා මෙහෙයුම් සඳහා යොදවා ඇත.[66] කැනේඩියානු ඒකාබද්ධ හමුදාවන්ට කැනේඩියානු රාජකීය නාවික හමුදාව, කැනේඩියානු හමුදාව සහ රාජකීය කැනේඩියානු ගුවන් හමුදාව ඇතුළත් වේ. ජාතිය ආසන්න වශයෙන් 68,000 ක්‍රියාකාරී පිරිස් සහ 27,000 සංචිත පිරිස් වලින් සමන්විත වෘත්තීය, ස්වේච්ඡා බළකායක් සේවයේ යොදවයි - "ශක්තිමත්, ආරක්‍ෂිත, නියැලී"[67] යටතේ පිළිවෙලින් 71,500 සහ 30,000 දක්වා වැඩි වේ-ආසන්න වශයෙන් කැනේඩියානු රේන්ජර්ස් 5,000 ක උප සංරචකයක් ඇත.[68][b] 2022 දී, කැනඩාවේ මිලිටරි වියදම් දළ වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 26.9 ක් හෝ රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් (GDP) සියයට 1.2 ක් පමණ විය - එය රට අනුව මිලිටරි වියදම් සඳහා 14 වන ස්ථානයට පත් කරයි.[70]
කැනඩාවේ සාම සාධක සංවර්ධනයේ කාර්යභාරය සහ 20 වැනි සියවසේ දී ප්‍රධාන සාම සාධක මුල පිරීම් සඳහා එහි සහභාගීත්වය එහි ධනාත්මක ගෝලීය ප්‍රතිරූපයෙහි ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කර ඇත.[71] සාමය ආරක්ෂා කිරීම කැනේඩියානු සංස්කෘතිය තුළ ගැඹුරින් කාවැදී ඇති අතර කැනේඩියානුවන්ට හැඟෙන කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයක් වන්නේ ඔවුන්ගේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය එක්සත් ජනපදයෙන් වෙන් කර ඇති බවයි.[72] වියට්නාම් යුද්ධය හෝ 2003 ඉරාකය ආක්‍රමණය වැනි එක්සත් ජාතීන්ගේ[73] විසින් අනුමත නොකළ යුධ මෙහෙයුම් වලට සහභාගී වීමට කැනඩාව බොහෝ කලක සිට මැලි වී ඇත.[74] 21 වන සියවසේ සිට, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක ප්‍රයත්නයන් සඳහා කැනේඩියානු සෘජු සහභාගීත්වය බෙහෙවින් පහත වැටී ඇත.[75] කැනඩාව සෘජුවම UN හරහා නොව NATO හරහා UN විසින් අනුමත කරන ලද මිලිටරි මෙහෙයුම් වෙත සිය සහභාගීත්වය යොමු කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස විශාල අඩුවීමක් සිදු විය.[76] නේටෝව හරහා සහභාගීත්වය වෙනස් කිරීම සම්ප්‍රදායික සාම සාධක රාජකාරිවලට වඩා මිලිටරිකරණය වූ සහ මාරාන්තික දූත මණ්ඩල වෙත මාරු වීමට හේතු වී ඇත.[77]
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "2021 Democracy Index" (PDF). Economist Intelligence Unit. 2021. December 20, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- ^ Westhues, Anne; Wharf, Brian (2014). Canadian Social Policy: Issues and Perspectives. Wilfrid Laurier University Press. pp. 10–11. ISBN 978-1-55458-409-3.
- ^ Bickerton, James; Gagnon, Alain (2009). Canadian Politics. University of Toronto Press. p. 56. ISBN 978-1-4426-0121-5.
- ^ Johnson, David (2016). Thinking Government: Public Administration and Politics in Canada (4th ed.). University of Toronto Press. pp. 13–23. ISBN 978-1-4426-3521-0.
- ^
- McQuaig, L. (2010). Holding the Bully's Coat: Canada and the U.S. Empire. Doubleday Canada. p. 14. ISBN 978-0-385-67297-9.
- Fierlbeck, Katherine (2006). Political Thought in Canada: An Intellectual History. University of Toronto Press. p. 87. ISBN 978-1-55111-711-9.
- ^
- Dixon, John; P. Scheurell, Robert (March 17, 2016). Social Welfare in Developed Market Countries. Routledge. p. 48. ISBN 978-1-317-36677-5.
- Boughey, Janina (2017). Human Rights and Judicial Review in Australia and Canada: The Newest Despotism?. Bloomsbury Publishing. p. 105. ISBN 978-1-5099-0788-5.
- McLachlin, Beverly (Jun 30, 2014). "Human Rights Protection in Canada". " Osgoode Hall Review of Law and Policy.
Canada's experience with human rights. Canada's experience can be divided into three phases: 1) Judicially implied rights; 2) Legislatively protected rights; and 3) Constitutionally protected human rights. Before human rights legislation and the Charter, courts in Canada relied on the theory of an "implied bill of rights" to protect traditional civil liberties such as freedom of speech and association. The theoretical foundation for these rights was the importance of free political speech and discussion in a democracy.
- ^
- Marland, Alex; Giasson, Thierry; Lees-Marshment, Jennifer (2012). Political Marketing in Canada. UBC Press. p. 257. ISBN 978-0-7748-2231-2.
- Courtney, John; Smith, David (2010). The Oxford Handbook of Canadian Politics. Oxford University Press. p. 195. ISBN 978-0-19-533535-4.
- ^
- Cochrane, Christopher (2010). "Left/Right Ideology and Canadian Politics". Canadian Journal of Political Science / Revue Canadienne de Science Politique. 43 (3): 583–605. doi:10.1017/S0008423910000624. JSTOR 40983510.
- Brooks, Stephen (2004). Canadian Democracy: An Introduction. Oxford University Press. p. 265. ISBN 978-0-19-541806-4.
Two historically dominant political parties have avoided ideological appeals in favour of a flexible centrist style of politics that is often labelled brokerage politics
- Smith, Miriam (2014). Group Politics and Social Movements in Canada: Second Edition. University of Toronto Press. p. 17. ISBN 978-1-4426-0695-1.
Canada's party system has long been described as a "brokerage system" in which the leading parties (Liberal and Conservative) follow strategies that appeal across major social cleavages in an effort to defuse potential tensions.
- Johnson, David (2016). Thinking Government: Public Administration and Politics in Canada (4th ed.). University of Toronto Press. pp. 13–23. ISBN 978-1-4426-3521-0.
...most Canadian governments, especially in the federal sphere, have taken a moderate, centrist approach to decision making, seeking to balance growth, stability, and governmental efficiency and economy...
- ^
- Bittner, Amanda; Koop, Royce (March 1, 2013). Parties, Elections, and the Future of Canadian Politics. UBC Press. p. 300. ISBN 978-0-7748-2411-8.
- Johnston, Richard (April 13, 2021). "The baffling history of Canada's party system". Policy Options. December 9, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ a b Gill, Jessica K. (December 20, 2021). "Unpacking the Role of Neoliberalism on the Politics of Poverty Reduction Policies in Ontario, Canada: A Descriptive Case Study and Critical Analysis". Social Sciences. 10 (12). MDPI AG: 485. doi:10.3390/socsci10120485.
- ^
- Evans, Geoffrey; de Graaf, Nan Dirk (2013). Political Choice Matters: Explaining the Strength of Class and Religious Cleavages in Cross-National Perspective. Oxford University Press. pp. 166–167. ISBN 978-0-19-966399-6.
- Johnston, Richard (2017). The Canadian Party System: An Analytic History. UBC Press. ISBN 978-0-7748-3610-4.
- ^ "Election 2015 roundup". Canadian Broadcasting Corporation. October 22, 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^
- Ambrose, Emma; Mudde, Cas (2015). "Canadian Multiculturalism and the Absence of the Far Right". Nationalism and Ethnic Politics. 21 (2): 213–236. doi:10.1080/13537113.2015.1032033.
- Taub, Amanda (June 27, 2017). "Canada's Secret to Resisting the West's Populist Wave". The New York Times. June 27, 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය September 25, 2023.
- Geddes, John (February 8, 2022). "What's actually standing in the way of right-wing populism in Canada?". Macleans.ca. October 31, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- Blake, Raymond B. (Jan 2, 2024). "Locating the Right in Canadian Political History". American Review of Canadian Studies. 54 (1). Informa UK Limited: 1–8. doi:10.1080/02722011.2024.2326264. ISSN 0272-2011.
Social conservatives and the extreme right have had limited success designing the direction and policies of Canada's right-wing political parties.
- ^
- Dowding, Keith; Dumont, Patrick (2014). The Selection of Ministers around the World. Taylor & Francis. p. 395. ISBN 978-1-317-63444-7.
- "Constitution Act, 1867: Preamble". Queen's Printer. March 29, 1867. February 3, 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- Smith, David E (June 10, 2010). "The Crown and the Constitution: Sustaining Democracy?" (PDF). The Crown in Canada: Present Realities and Future Options. Queen's University. p. 6. June 17, 2010 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- MacLeod, Kevin S (2012). A Crown of Maples (PDF) (2nd ed.). Queen's Printer for Canada. p. 16. ISBN 978-0-662-46012-1. January 5, 2016 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය March 8, 2017.
- ^ Johnson, David (2018). Battle Royal: Monarchists vs. Republicans and the Crown of Canada. Dundurn Press. p. 196. ISBN 978-1-4597-4015-0.
- ^
- "The Governor General of Canada: Roles and Responsibilities". Queen's Printer. September 15, 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- Commonwealth public administration reform 2004. Commonwealth Secretariat. 2004. pp. 54–55. ISBN 978-0-11-703249-1.
- ^
- MacLeod, Kevin S (2012). A Crown of Maples (PDF) (2nd ed.). Queen's Printer for Canada. p. 16. ISBN 978-0-662-46012-1. January 5, 2016 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය March 8, 2017.
- Forsey, Eugene (2005). How Canadians Govern Themselves (PDF) (6th ed.). Queen's Printer. pp. 1, 16, 26. ISBN 978-0-662-39689-5. December 29, 2009 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- Marleau, Robert; Montpetit, Camille. "House of Commons Procedure and Practice: Parliamentary Institutions". Queen's Printer. August 28, 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- ^ a b Forsey, Eugene (2005). How Canadians Govern Themselves (PDF) (6th ed.). Queen's Printer. pp. 1, 16, 26. ISBN 978-0-662-39689-5. December 29, 2009 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- ^ Edwards, Peter (November 4, 2015). "'A cabinet that looks like Canada:' Justin Trudeau pledges government built on trust". Toronto Star. January 28, 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ Johnson, David (2006). Thinking government: public sector management in Canada (2nd ed.). University of Toronto Press. pp. 134–135, 149. ISBN 978-1-55111-779-9.
- ^ "The Opposition in a Parliamentary System". Library of Parliament. November 25, 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- ^ "Restoring and modernizing the West Block". Public Services and Procurement Canada. August 15, 2023. October 22, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ McWhinney, Edward Watson (October 8, 2019). "Sovereignty". The Canadian Encyclopedia. https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/sovereignty.
- ^
- "About Elections and Ridings". Library of Parliament. December 24, 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය September 3, 2016.
- O'Neal, Brian; Bédard, Michel; Spano, Sebastian (April 11, 2011). "Government and Canada's 41st Parliament: Questions and Answers". Library of Parliament. May 22, 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ Griffiths, Ann L.; Nerenberg, Karl (2003). Handbook of Federal Countries. McGill-Queen's University Press. p. 116. ISBN 978-0-7735-7047-4.
- ^ Marleau, Robert; Montpetit, Camille. "House of Commons Procedure and Practice: Parliamentary Institutions". Queen's Printer. August 28, 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 23, 2011.
- ^ "Difference between Canadian Provinces and Territories". Intergovernmental Affairs Canada. 2010. December 1, 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය November 23, 2015.
- ^ "Differences from Provincial Governments". Legislative Assembly of the Northwest Territories. 2008. February 3, 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය January 30, 2014.
- ^ Dodek, Adam (2016). The Canadian Constitution. Dundurn – University of Ottawa Faculty of Law. p. 13. ISBN 978-1-4597-3505-7.
- ^ Olive, Andrea (2015). The Canadian Environment in Political Context. University of Toronto Press. pp. 41–42. ISBN 978-1-4426-0871-9.
- ^ Bhagwan, Vishnoo; Vidya, Bhushan (2004). World Constitutions. Sterling Publishers. pp. 549–550. ISBN 978-81-207-1937-8.
- ^ Bakan, Joel; Elliot, Robin M (2003). Canadian Constitutional Law. Emond Montgomery Publications. pp. 3–8, 683–687, 699. ISBN 978-1-55239-085-6.
- ^ "Current and Former Chief Justices". Supreme Court of Canada. December 18, 2017. January 16, 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ Law, Politics, and the Judicial Process in Canada, 4th Edition (4 ed.). University of Calgary Press. 2018. pp. 117–172. doi:10.2307/j.ctv56fggn. ISBN 978-1-55238-990-4. JSTOR j.ctv56fggn.
- ^ Yates, Richard; Bain, Penny; Yates, Ruth (2000). Introduction to Law in Canada. Prentice Hall Allyn and Bacon Canada. p. 93. ISBN 978-0-13-792862-0.
- ^ Hermida, Julian (May 9, 2018). Criminal Law in Canada. Kluwer Law International B.V. pp. 10–. ISBN 978-90-411-9627-9.
- ^ Sworden, Philip James (2006). An introduction to Canadian law. Emond Montgomery Publications. pp. 22, 150. ISBN 978-1-55239-145-7.
- ^ "Who we are". Ontario Provincial Police. 2009. August 26, 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය October 24, 2012.
- ^ Sullivan, L.E. (2005). Encyclopedia of Law Enforcement. SAGE Publications. p. 995. ISBN 978-0-7619-2649-8.
- ^ Reynolds, Jim (2015). Aboriginal Peoples and the Law: A Critical Introduction. UBC Press. ISBN 978-0-7748-8023-7.
- ^ a b Patterson, Lisa Lynne (2004). Aboriginal roundtable on Kelowna Accord: Aboriginal policy negotiations 2004–2006 (PDF) (Report). 1. Parliamentary Information and Research Service, Library of Parliament. p. 3. November 26, 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය October 23, 2014.
- ^ Madison, Gary Brent (2000). Is There a Canadian Philosophy?: Reflections on the Canadian Identity. University of Ottawa Press. p. 128. ISBN 978-0-7766-0514-2.
- ^ Hamel, Pierre; Keil, Roger (2015). Suburban Governance: A Global View. University of Toronto Press. p. 81. ISBN 978-1-4426-6357-2.
- ^ Doern, G. Bruce; Maslove, Allan M.; Prince, Michael J. (2013). Canadian Public Budgeting in the Age of Crises: Shifting Budgetary Domains and Temporal Budgeting. McGill-Queen's University Press. p. 1. ISBN 978-0-7735-8853-0.
- ^ Clemens, Jason; Veldhuis, Niels (2012). Beyond Equalization: Examining Fiscal Transfers in a Broader Context. Fraser Institute. p. 8. ISBN 978-0-88975-215-3.
- ^ Jackson, Michael D. (1990). The Canadian Monarchy in Saskatchewan (2nd ed.). Queen's Printer for Saskatchewan. p. 14.
- ^ Oliver, Peter; Macklem, Patrick; Des Rosiers, Nathalie (2017). The Oxford Handbook of the Canadian Constitution. Oxford University Press. pp. 498–499. ISBN 978-0-19-066482-4.
- ^ Commissioner of the Northwest Territories, Role of the Commissioner, Government of Northwest Territories, https://www.commissioner.gov.nt.ca/en/role-commissioner, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය March 8, 2023
- ^ Meligrana, John (2004). Redrawing Local Government Boundaries: An International Study of Politics, Procedures, and Decisions. UBC Press. p. 75. ISBN 978-0-7748-0934-4.
- ^ Nicholson, Norman L. (1979). The boundaries of the Canadian Confederation. McGill-Queen's University Press. pp. 174–175. ISBN 978-0-7705-1742-7.
- ^ a b "Diplomatic Missions and Consular Posts Accredited to Canada". GAC. June 10, 2014. February 26, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය February 26, 2024.
- ^
- Chapnick, Adam (2011). The Middle Power Project: Canada and the Founding of the United Nations. UBC Press. pp. 2–5. ISBN 978-0-7748-4049-1.
- Gabryś, M.; Soroka, T. (2017). Canada as a selective power: Canada's Role and International Position after 1989. Societas. Neriton, Wydawnictwo. p. 39. ISBN 978-83-7638-792-5.
- Sens, Allen; Stoett, Peter (2013). Global Politics (5th ed.). Nelson Education. p. 6. ISBN 978-0-17-648249-7.
- McKercher, B.J.C. (2012). Routledge Handbook of Diplomacy and Statecraft. Routledge handbooks. Taylor & Francis. p. 131. ISBN 978-1-136-66437-3. සම්ප්‍රවේශය June 17, 2024.
- ^ Courtney, J.; Courtney, J.C.; Smith, D. (2010). The Oxford Handbook of Canadian Politics. Oxford Handbooks in Politics & International Relations. OUP USA. p. 363. ISBN 978-0-19-533535-4.
- ^
- "Development Co-operation Profiles – Canada". OECD iLibrary. May 28, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය May 28, 2024.
- Webster, Craig (2000). "Canada's Human Rights Policy and ITS Impact on Foreign Assistance Allocation". Peace Research. 32 (4). Canadian Mennonite University: 85–97. ISSN 0008-4697. JSTOR 23608002. සම්ප්‍රවේශය 2024-10-29.
- ^
- "Canada and the United States". The Canadian Encyclopedia. June 11, 2020. https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/canada-and-the-united-states.
- Nord, D.C.; Weller, G.R. Canada and the United States: An Introduction to a Complex Relationship. p. 14.
- ^
- Carment, D.; Sands, C. (2019). Canada–US Relations: Sovereignty or Shared Institutions?. Canada and International Affairs. Springer International Publishing. pp. 3–10. ISBN 978-3-030-05036-8.
- Haglung, David G (Autumn 2003). "North American Cooperation in an Era of Homeland Security". Orbis. 47 (4): 675–691. doi:10.1016/S0030-4387(03)00072-3.
- ^ Morrison, Katherine L. (2008). "The Only Canadians: Canada's French and the British Connection". International Journal of Canadian Studies (ප්‍රංශ බසින්) (37). Consortium Erudit: 177. doi:10.7202/040800ar.
- ^ James, Patrick (2006). Michaud, Nelson; O'Reilly, Marc J (eds.). Handbook of Canadian Foreign Policy. Lexington Books. pp. 213–214, 349–362. ISBN 978-0-7391-1493-3.
- ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>ටැගය;netherlandsනමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ^ "International Organizations and Forums". Foreign Affairs, Trade and Development Canada. 2013. February 27, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය March 3, 2014.
- ^ Wilson, G.A.A. (2012). NORAD and the Soviet Nuclear Threat: Canada's Secret Electronic Air War. Dundurn Press. p. 10. ISBN 978-1-4597-0412-1.
- ^ Chapnick, Adam (2011). The Middle Power Project: Canada and the Founding of the United Nations. UBC Press. pp. 2–5. ISBN 978-0-7748-4049-1.
- ^
- McKenna, Peter (2012). Canada Looks South: In Search of an Americas Policy. University of Toronto Press. p. 91. ISBN 978-1-4426-1108-5.
- Canada Intelligence, Security Activities and Operations Handbook Volume 1 Intelligence Service Organizations, Regulations, Activities. International Business Publications. 2015. p. 27. ISBN 978-0-7397-1615-1.
- ^ Heritage, Canadian (October 23, 2017). "Human rights treaties". Canada.ca. March 15, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය March 15, 2024.
- ^ "RCAF 2014 Demo Jet revealed". Skies Mag. March 27, 2014. October 10, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ "Current operations list". National Defence. 2024. November 2, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ "Strong, Secure, Engaged: Canada's Defence Policy". National Defence. September 22, 2017. September 24, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ "Canadian Armed Forces 101". National Defence. March 11, 2021. October 30, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
- ^ "About the Canadian Armed Forces". National Defence. March 11, 2021. March 17, 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ "Trends in World Military Expenditure, 2022" (PDF). Stockholm International Peace Research Institute. April 2023. April 23, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය April 29, 2023.
- ^
- Sorenson, David S.; Wood, Pia Christina (2005). The Politics of Peacekeeping in the Post-cold War Era. Psychology Press. p. 158. ISBN 978-0-7146-8488-8.
- Sobel, Richard; Shiraev, Eric; Shapiro, Robert (2002). International Public Opinion and the Bosnia Crisis. Lexington Books. p. 21. ISBN 978-0-7391-0480-4.
- ^
- Gutiérrez-Haces, Maria Teresa (November 6, 2018). Identity and Otherness in Canadian Foreign Policy. Collection internationale d'Études canadiennes | International Canadian Studies Series. University of Ottawa Press. pp. 231–250. ISBN 978-0-7766-2722-9. March 4, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය March 4, 2024.
- Carroll, Michael K (2016). "Peacekeeping: Canada's past, but not its present and future?". International Journal. 71 (1). [Sage Publications, Ltd., Canadian International Council]: 167–176. doi:10.1177/0020702015619857. JSTOR 44631172. February 28, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය February 28, 2024.
- "Canada's Current Role in World" (PDF). Environics Institute for Survey Research. March 4, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය March 4, 2024.
- ^
- Mingst, K.; Karns, M.P. (2019). The United Nations In The Post-cold War Era, Second Edition. Taylor & Francis. p. 63. ISBN 978-1-000-30674-3.
- Massie, Justin (April 30, 2019). "Why Canada Goes to War: Explaining Combat Participation in US-led Coalitions". Canadian Journal of Political Science. 52 (3). Cambridge University Press (CUP): 575–594. doi:10.1017/s0008423919000040.
- ^ Massie, Justin (April 30, 2019). "Why Canada Goes to War: Explaining Combat Participation in US-led Coalitions". Canadian Journal of Political Science. 52 (3). Cambridge University Press (CUP): 575–594. doi:10.1017/s0008423919000040.
- ^ Johnson, Lauri; Joshee, Reva (2007). Multicultural education policies in Canada and the United States. UBC Press. p. 23. ISBN 978-0-7748-1325-9.
- ^ McQuaig, Linda (2010). Holding the Bully's Coat: Canada and the U.S. Empire. Random House Digital. p. 50. ISBN 978-0-385-67297-9.
- ^ James, P.; Michaud, N.; O'Reilly, M. (2006). Handbook of Canadian Foreign Policy. Lexington Books. p. 177. ISBN 978-0-7391-5580-6.
උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "lower-alpha" නම් කණ්ඩායම සඳහා <ref> ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ <references group="lower-alpha"/> ටැග සොයාගත නොහැකි විය.