කල්පය
"කප්ප" යනු යම්කිසි කාල පරාසයක් හැඳින්වීමට මාගධී භාෂාවේ භාවිතා වන වචනයයි. එම වචනය සංස්කෘත බසින් හැඳින්වෙන්නේ "කල්ප" ලෙසයි. කල්පයකට උදාහරණයක් ලෙස ගත හැකි "ආයුෂ කල්පය" යනු යම් සත්වයෙකුගේ ආයුෂය සමාන වන කාල පරාසය වේ. මේ අනුව වත්මන් මිනිසාගේ ආයුෂ කල්පය අවුරුදු 120 ක් පමණ ලෙස හැඳින්විය හැක. "සාර අසංඛය කප්ප" යනු මහා බෝසතාණන් වහන්සේ රාගක්ඛය, ද්වේශක්ඛය, මෝහක්ඛය සිදුකරන ආකාරය තේරුම් ගැනීමට ගතවූ කාලයයි. එනම් දීපංකර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ කාලයේ සුමේධ තවුසාව සිට ගෝතම බුදුරදුන් ලෙස නිවන් දැකීමට ගත වූ කාල පරාසය සාර අසංඛය කප්ප යනුවෙන් හැඳින්වේ.
"මහා බද්ධ කල්පය" යනු අවුරුදු ගණනින් සංඛ්‍යාත්මකව කිව නොහැකි තරම් දිගු කාලයකි. මෙය බොහෝ දෙනා "මහා භද්‍ර කල්පය" ලෙස වරදවා සම්මත කරගෙන තිබේ. මෙසේ වීමට හේතුව "බද්ධ" යන මාගධී පදය "භද්‍ර" ලෙස සංස්කෘතයට පෙරළා තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කිරීමයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ විනය නීතියක් මගින් බුදු දහම සංස්කෘත භාෂාවට පරිවර්තනය කිරීම තහනම් කර ඇත්තේ එයින් එම පදවල නිවැරදි අරුත සැඟවී යා හැකි බැවිණි. සියලු සත්වයන් සංසාරයට බැඳි, බැඳී ආ කාලය හෙවත් සසරට බද්ධ වී සිටි අති දීර්ඝ කාලය "මහා බද්ධ කල්පය" යනුවෙන් හඳුන්වයි. මෙහි "භද්‍ර" හෙවත් යහපත් යන අර්ථයක් කිසිසේත්ම අඩංගු නොවේ.
වැඩි විස්තර:
සාර අසංඛය කප්පය යනු කුමක්ද?
http://atuvawa.sirisaddharmaya.net/338
ආනන්ද හිමියන්, "කල්පයක්" වැඩ සිටින ලෙස, බුදුන්වහන්සේට, ආරාධනා නොකලේ ඇයි?
http://atuvawa.sirisaddharmaya.net/259
