අශෝක හඳගම
අශෝක හඳගම (උපත 1962 දෙසැම්බර්) යනු ශ්‍රී ලාංකික සිනමාකරුවෙකි. ඔහු තම ප්‍රාථමික හා ද්විතීයික පාසල් අධ්‍යාපනය කෑගල්ල ශාන්ත මරියා විද්‍යාලෙයන් හදාරා කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයට අැතුලත්විය. කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ගණිතය හැදෑරීමට ගිය අතර එහිදී ඔහුට පළමු පන්තියේ ගෞරව උපාධියක් හිමි විය. ඔහු 1995 දී Warwick විශ්වවිද්‍යාලයෙන් සංවර්ධන ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ MSc උපාධිය ලබා ගත්තේය. ඔහු ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ සහකාර අධිපතිවරයෙකි. මාධ්‍ය අධ්‍යක්ෂවරයා ෙලසද කටයුතු කෙළ්ය.
රංග ශාලාව
[සංස්කරණය]අශෝක හඳගම සිනමාවට පිවිසීම නාට්‍ය හා රූපවාහිනිය හරහා විය. ඔහුගේ මංගල නාට්‍ය ප්‍රයත්නය වූ භූමිකා (චිත්රපටය) දිවයිනේ නැගී එන ජනවාර්ගික අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීමයි. මෙම නාට්‍යය 1985 වසරේ හොඳම අධ්‍යක්ෂණය සඳහා ජාතික යොවුන් සම්මානය දිනා ගත්තේය. ඔහුගේ දෙවන වේදිකා නාට්‍ය Thunder, 1987 රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ හොඳම පිටපතේ දෙවන අනුශූරතාවය හිමි විය. ඔහුගේ තුන්වන සහ වඩාත්ම ආන්දෝලනාත්මක නාට්‍යය වන මගතා අධ්‍යක්ෂණය කරන විට රට සැබෑ ඝාතන පිටියක් විය. රැඩිකල් නාට්‍යමය ස්වරූපයකින් යුත් මෙම නාට්‍යය රටේ පවතින අධිකරණ පද්ධතිය නිර්භීතව ප්‍රශ්න කළේය. රංග ශාලාවල පමණක් නොව කුඹුරුවලද වැඩබිම්වලද මගතා රටේ සෑම ප්‍රදේශයක්ම පාහේ ප්‍රදර්ශනය කෙරිණි. සියලු මතභේද අතර, මෙම නාට්‍යය 1989 රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ හොඳම මුල් පිටපත සහ හොඳම අධ්‍යක්ෂවරයාට හිමි සම්මානය දිනා ගත්තේය. පිටපත 2011 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර හොඳම නාට්‍ය පිටපත සඳහා රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය දිනා ගත්තේය.[තහවුරු කර නොමැත]
රූපවාහිනී කතා මාලාව
[සංස්කරණය]රූපවාහිනී කලා ක්ෂේත්‍රයේ අශෝක හඳගම කළ අභ්‍යාස අපූර්ව විය. දුන්හිද්ද අද්දර කියන්නේ ලංකාවේ ඊනියා ටෙලි නාට්‍ය ඉතිහාසයේ පැහැදිලි සන්ධිස්ථානයක්. එය 1994 OCIC සම්මාන උළෙලේදී හොඳම පිටපත සහ අධ්‍යක්ෂණය ඇතුළු ප්‍රධාන සම්මාන නවයම දිනා ගත්තේය.[තහවුරු කර නොමැත] ඔහුගේ තෙවැනි රූපවාහිනී කෘතිය වන දියකැට පහන සම්ප්‍රදායික ටෙලි විශේෂාංග මාලාවට නව මානයක් එක් කළේය. සින්තටික් සිහින බරපතල කථාංග ටෙලි නාට්‍යයක් ලෙස පශ්චාත්-නූතන දේශපාලන සාකච්ඡාවක් කිරීමට මගක් ගවේෂණය කළේය. ඔහු රජයේ හමුදා සහ දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (එල්ටීටීඊ) විසින් නිරීක්ෂණය කරන ලද "සටන් විරාම" (2003-2006) කෙටි අක්ෂර වින්‍යාසය ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් ඔහුගේ මීළඟ ටෙලි විශේෂාංග මාලාව වන ටේක් මේස් රෝඩ් ඉන් යාපනේ ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු අගනුවර රූගත කිරීමට යොදා ගත්තේය. East is Calling, ටෙලි විශේෂාංග මාලාව සුනාමි පුනරුත්ථාපන කඳවුරක තේමා කරගත් එකම තේමාවකි.
චිත්‍රපට
[සංස්කරණය]චන්ද කින්නරි සිනමාවේ ඔහුගේ මංගල ප්‍රයත්නය විය. ඊනියා යථාර්ථවාදයේ නීති බිඳ දමමින්, අධි යථාර්ථවාදී රූපවලින් සමන්විත සිනමා භාෂාවක් ගොඩනැගීම මෙම චිත්‍රපටිය පැහැදිලිව පෙන්වා දුන්නේය. මෙම චිත්රපටය 1994 වසරේ විචාරක සම්මාන උලෙළේදී වඩාත් බලාපොරොත්තු සහගත අධ්‍යක්ෂකවරයාට හිමි සම්මානය දිනා ගත්තේය. එය 1998 OCIC සම්මාන උලෙළේදී හොඳම චිත්රපටය, හොඳම අධ්‍යක්ෂණය සහ හොඳම තිර රචනය ලෙසද සම්මානයට පාත්‍ර විය. අශෝක හඳගමගේ ගණිතය සහ සංවර්ධන ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ ශාස්ත්‍රීය පසුබිම ඔහු කලාකරුවෙකු ලෙස හොඳ ස්ථානයක තබා ඇත. නිසැකවම එය චිත්‍රපටයේ, රූපවාහිනියේ සහ රංග ශාලාවේ තාක්ෂණික සංකීර්ණතා සමඟ කටයුතු කිරීමට සහ මෙම ආකෘති උපරිම නිර්මාණාත්මක බලපෑමක් සඳහා භාවිතා කිරීමට ඔහුට උපකාර කර ඇත. වඩාත් වැදගත් වන්නේ තමා අවට දෛනික ජීවිතයේ සතුට, දුක සහ ප්‍රතිවිරෝධතා පිළිබඳව සවිඥානික වන නිර්මාණශීලී කලාකරුවෙකු ලෙස ඔහුගේ ප්‍රමුඛතා නිරාකරණය කර ගැනීමට මෙම පසුබිම ඔහුට හැකියාව ලබා දී ඇත. අශෝක හඳගම චිත්‍රපට සහ වීඩියෝ නිර්මාණකරුවෙකු ලෙස ඔහුගේ කාර්යයේ සමාජ මූලාරම්භය සහ ඇඟවුම් පිළිබඳව හොඳින් දනී.
චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයේ තාක්ෂණික සහ සමාජීය සම්බන්ධයෙන් ඇති මෙම දැඩි උත්සුකයන් දෙක ඔහුගේ වෘත්තීය ජීවිතය තුළ ඔහුට පහසු වී නැත. ඔහු සිය දෙවන චිත්රපටය වන Moon Hunt (1996) නිර්මාණය කරන විට, මුළු චිත්‍රපටයේම කතාව සිදුවන්නේ රාත්‍රියේදී බැවින් මෙම චිත්‍රපටයට විශේෂඥ ආලෝක කැමරා තාක්‍ෂණයක් අවශ්‍ය වූ නිසා ඔහු ප්‍රවීණ ජපන් සිනමාකරු අකිරා ටකාඩා යොදා ගත්තේය. විදේශීය සිනමාකරුවෙකු යොදා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් හඳගමට ඔහුගේ දේශීය සගයන්ගෙන් බොහෝ විවේචන එල්ල විය. එය 2000 වසරේ හොඳම චිත්රපටය, හොඳම අධ්‍යක්ෂණය, හොඳම පිටපත, හොඳම නළුවා, හොඳම නිළිය සහ හොඳම කැමරාකරණය සඳහා ශ්‍රී ලංකා චිත්‍රපට විචාරක සංසදයේ ප්‍රධාන සම්මාන 6ක් දිනා ගත්තේය. අවාසනාවන්ත ලෙස යම් තාක්ෂණික හේතූන් මත චිත්රපටය ශ්‍රී ලංකාවේ සිනමාහල් වෙත නොපැමිණියේය.
ඔහුගේ කෘති ලොව පුරා ස්වාධීන චිත්‍රපට උළෙල ප්‍රේක්ෂකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට පටන් ගත්තේ ඔහුගේ මේ මගේ සදයි චිත්‍රපටියෙනි. ශ්‍රී ලාංකේය සිනමාවේ තුන්වන විප්ලවය ඇති කළ සුවිශේෂී චිත්රපටය ලෙස ශ්‍රී ලාංකේය ප්‍රවීණ සිනමාකරු ආචාර්ය ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් මෙම කෘතිය නම් කළේය. එය රටේ ග්‍රාමීය ජන ජීවිතයට යුද්ධයේ බලපෑම පිළිබඳ නිර්භීත හෙළිදරව්වක් විය. නවකතාවේ ස්වරූපයෙන්, මෙම අවම චිත්රපටය ලොව පුරා සංචාරය කර, ජාත්‍යන්තර චිත්‍රපට උළෙල 50කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක විචාරක පැසසුමට ලක් වූ අතර, සිංගප්පූරුව, චොංජු, දිල්ලි, හූස්ටන්, බැංකොක් සහ ටෝකියෝ යන රටවල සම්මාන රාශියක් දිනා ගත්තේය. මෙම චිත්රපටය යුරෝපයේ ද විවේචනාත්මක සාර්ථකත්වයක් අත්කර ගත් අතර, කීර්තිමත් ප්‍රංශ චිත්‍රපට විචාරය "Les Cahiers du Cinema" විසින් "දශකයේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන හෙළිදරව් කිරීම්" වලින් එකක් ලෙස සැලකේ.
'තනි තටුවෙන් පියාබන්න (2002)' අශෝකගේ තවත් ධෛර්ය සම්පන්න කෘතියකි. ලෝකයේ මේ කොටසේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය සිනමාව තුළ ආමන්ත්‍රණය කරන පළමු අවස්ථාව මෙයයි. සැන් සෙබස්තියන් සිනමා උළෙලේ (2002) ලෝක මංගල දර්ශනය පැවැත්වීමෙන්, එය ටෝකියෝ ජාත්‍යන්තර චිත්‍රපට උළෙලේ (2002) හොඳම ආසියානු චිත්රපටය ලෙසත්, ටොරිනෝ ජාත්‍යන්තර චිත්‍රපට උළෙලේ හොඳම චිත්රපටය සඳහා වූ ප්‍රේක්ෂක සම්මානය සහ තවත් බොහෝ දේ ලෙසත් තේරී පත් විය.
අක්ෂරය ඔහුගේ වෘත්තීය ජීවිතයේ වඩාත්ම ආන්දෝලනාත්මක කෘතිය සහ වඩාත්ම කතාබහට ලක් වූ චිත්රපටය ලෙස සැලකේ. ශ්‍රී ලංකාවේ තහනම් කරන ලද එය ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සිනමා ප්‍රකාශනයේ නිදහස පිළිබඳ මූලික ප්‍රශ්නයක් මතු කළේය. San Sebastian, Tokyo වැනි ජාත්‍යන්තර උත්සවවලට පමණක් නිරාවරණය වූ මෙම ශ්‍රී ලංකාවේ තහනම් චිත්‍රපටිය යූ ටියුබ් වෙත ගොස් එහි මිලියන 3කට අධික පිරිසක් නරඹා ඇත.
අක්ෂරය අරගලය සමඟ ඔහු ලද වේදනාකාරී අත්දැකීමෙන් කලබල වූ ඔහු පසුව ළමා චිත්‍රපටයක් කිරීමට ගියේය (2010). ඉනි-අවන් අශෝක හඳගමගේ වඩාත්ම සාර්ථක සිනමා කෘතිය ලෙස සැලකේ. ACID (l'Association du Cinéma Indépendant pour sa Diffusion-) යටතේ චිත්‍රපටයක් ලෙස 2012 කෑන්ස් හිදී තිරගත විය. ටොරොන්ටෝ විශ්ව විද්‍යාලය විසින් ටොරොන්ටෝ ජාත්‍යන්තර චිත්‍රපට උළෙලේදී ප්‍රේක්ෂකයින් සමඟ ගැඹුරින් සාකච්ඡා කිරීම සඳහා තෝරාගත් චිත්‍රපට පහෙන් එකක් වූයේ ඉනි-අවන් ය. චිත්රපටය එඩින්බරෝ, ටෝකියෝ, හැම්බර්ග් ඇතුළු බොහෝ උත්සව සඳහා ලැයිස්තුගත කර ඇත.
චිත්‍රපටකරණය
[සංස්කරණය]| අවුරුදු | චිත්රපටය | කාර්යභාරය |
|---|---|---|
| 1998 | චන්ද කින්නරි | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 1996 | සඳ දඩයම | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2000 | මේ මගේ සදයි | අධ්යක්ෂක |
| 2002 | තනි තටුවෙන් පියබන්න | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2005 | අක්ෂරය | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2010 | විදූ | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2012 | ඉනි අවන් | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2016 | Let Her Cry | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2019 | අසන්ධිමිත්ත | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
| 2022 | අල්බොරාඩා | අධ්යක්ෂක, ලේඛකයා |
සම්මාන සහ ජයග්‍රහණ
[සංස්කරණය]රංග ශාලාව
[සංස්කරණය]1. මගතා (1989)
- 1989 රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ හොඳම මුල් නාට්‍යය, අධ්‍යක්ෂණය සහ තිර රචකයා.
2. හේනා (1987)
- 1987 රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ හොඳම මුල් පිටපත සඳහා පළමු අනුශූරතාව.
3. භූමිකා (1985)
- 1985 ජාතික යෞවන සම්මාන උළෙලේ හොඳම මුල් නාට්‍යය
4. පෞරාණික සාප්පුවක මරණයක් (2021) [1]
රූපවාහිනී විශේෂාංග
[සංස්කරණය]1. East is Calling (2006)
- 2007 රාජ්‍ය රූපවාහිනී සම්මාන උළෙලේ වසරේ හොඳම ටෙලි මාලාව
- 2007 OCIC සම්මාන උළෙලේදී වසරේ හොඳම ටෙලි කතා මාලාව
2. Take This Road (2004)
- 2004 RAIGAM ටෙලි සම්මාන උළෙලේ හොඳම අධ්‍යක්ෂණය, හොඳම තිර රචකයා
3. සින්තටික් සිහින (1998)
- 2002 OCIC සම්මාන උළෙලේදී හොඳම අධ්‍යක්ෂණය, හොඳම තිර රචකයා
4. දිය කැට පහන (1997)
- 1998 සුමති ටෙලි සම්මාන උළෙලේදී හොඳම අධ්‍යක්ෂණය, හොඳම පිටපත, හොඳම නිෂ්පාදනය, හොඳම රංගනය සහ හොඳම කැමරාකරණය
5. දුන්හිඳ අද්දර (1992)
- 1994 OCIC සම්මාන උළෙලේදී හොඳම අධ්‍යක්ෂණය සහ හොඳම තිර රචකයා ඇතුළු ප්‍රධාන සම්මාන නවයම දිනා ගත්තා.
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "Death in an antique shop' on the Handagama stage after three decades". Silumina. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-04.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help)
- "Asoka Handagama". 5 October 2012.
- "Sunday Times, Sri Lanka". 5 October 2012. 19 December 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- "TIFF and U of T's Munk School talk global film". 5 October 2012.
බාහිර සබැඳි
[සංස්කරණය]- asokahandagama.com
- අශෝක හඳගම සඳහා IMDb හි ඇති තොරතුරු
- Asoka Handagama සඳහා ඕල්මූවීහි ඇති ගිණුම