තායිවානයෙහි කාන්තාවෝ
තායිවානයෙහි කාන්තාවන්ගේ තත්ත්වය පදනම් ඇත්තේ සහ එය මත බලපෑම් ඇති කරනුයේ, තායිවාන සමාජය තුල පවතින සාම්ප්‍රදායික පීතෘමූලික දැකීම් සහ සාමාජීය ව්‍යුහය විසින් වන අතර, විශේෂයෙන්ම පසුගිය දශක දෙක ඇතුලත සංශෝධන කිහිපයකට පවුල් නීතිය නතු වීමත් හා සමගම මෑත වසර කිහිපය තුල තායිවාන කාන්තාවන්ගේ නෛතික තත්ත්වය වැඩිදියුණු වීමකට ලක් වුවද, පුරුෂයන්ට යටත් මට්ටමක කාන්තාවන් පිහිටුවයි.
විවාහය සහ පවුල් නීතිය
[සංස්කරණය].jpg)
20වන සියවස පුරාවටම, විවාහක කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙත දැඩි සීමා පැනවුනුද, ඒවා ක්‍රමයෙන් යහපත් තත්ත්වයට පෙරලුනේ, විශේෂයෙන්ම අවසන් වසර 20 තුලදී (1996 සහ 2002 අතරතුර පවුල් නීතිය පස් වතාවක් සංශෝධනය කෙරිණි) සිදුවූ නෛතික වෙනස්කම් හේතුවෙනි.[1] 1895 වසරෙහිදී, ජපන් පාලනය යටතට තායිවානය පත්වූ අතර, ජපාන විවාහ නීති (කාන්තාවන්ට වෙනස් අයුරින් සැලකීම සිදු කල) ව්‍යවහාරයෙහි යෙදවිණි.[2] 1945 වසරෙහිදී ජපානයෙහි පරාජයෙන් පසුව, රිපබ්ලිකානු ප්‍රධාන භූමි ප්‍රදේශයෙහි 1930 වසරෙහිදී පනවන ලද සිවිල් නීතියෙහි අඩංගුවූ පවුල් නීතිය කොටස තායිවානය තුලද බලාත්මක කෙරුණි (කොමියුනිස්ට් රජය විසින් පවුල් නීතිය පසුව වෙනස් කෙරුණද, එම වෙනස තායිවානය තුල ක්‍රියාක්මක වූයේ නැත).[3] 1930 වසරෙහි තායිවාන සිවිල් නීති සංග්‍රහය විසින් තායිවාන කාන්තාවන් සඳහා සීමිත අයිතිවාසිකම් ලබා දුන් අතර, ඔවුන්ගේ නිවහන තීරණය කිරීමේ අයිතිය නොමැති බව, තමන්ගේ දේපොළ හිමිකර ගැනීමට නොහැකියාව, දික්කසාද නඩුවක් පැවරීමට නොහැකියාව, ස්වයං-ආරක්ෂාව නොමැති බව, දරුවන් අත්භාරය සඳහා අයිතිවාසිකම් නොමැති වීම සහ අවජාතක දරුවන්ට වෙනස් ලෙස සැලකීම යන්නන් එම සීමාන්තිකයන් අතර විය.[4][5] 1985 සහ 1996 වසර වලදී සිදු කළ වෙනස් කම් නිසා විවාහක කාන්තාවන්ගේ තත්ත්වය මද වශයෙන් වැඩි දියුණු විය. 1998 වසර වන විට, නව රෙගුලාසි හේතුවෙන් දික්කසාදය තරමක් පහසු වූ අතර, ඇය පෙරදී ඒවා සතුව සිටි බව ඔප්පු නොකොට 1985 ට පැරණි නම යටතේ ඇයගේ දේපොළ ලියාපදිංචි කිරීමට බිරියට ඉඩ සැලසුනු අතර, දික්කසාද නඩුවකදී දරුවන්ගේ අත්භාරය තීරණය කිරීමේදී දරුවන්ගේ ඉහළම ශුභසිද්ධිය සැලකීමට විනිශ්චයකරුට අවකාශ සැලසිණි.[6] එනමුදු, පවුල සම්බන්ධ කරුණු වලදී පීතෘමූලික සංකල්පයෙහි බලපෑම දිගටම පැවතීම නිසා සැමියන්ට තරමට බිරිඳන්ට ද සමාන අයිතිවාසිකම් සැපයීම තරම් දුරට මෙම වෙනස්කම් සමත් නොවීය: බිරිඳගේ නිවහන, ඔවුන්ගේ සුතනයන් සඳහා විනයානුකූල ක්‍රියාමාර්ග සහ දේපොළ කළමනාකාරිත්වය යන කරුණු පිළිබඳව පුරුෂයා තවමත් උසස් බවක් දැරීය.[7] 1998 වසරෙහිදී, ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩතාව වැලැක්වීමේ නීතිය [8] බලාත්මක කෙරුණේ, ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩතාවය පිළිබඳවය.[9] 1998 සහ 2000 අතර පවුල් නීතියට සිදු කෙරුණු වෙනස්කම් විසින්, සැමියාගේ සහ බිරිඳගේ නිවස, ආවශ්‍යයෙන්ම සැමියාගේ නිවසම වීම වෙනුවට ඔවුන් දෙදෙනා විසින් එකඟතාවය පල කෙරුණු ස්ථානය වූ අතර බාල වයස්කරුවන්ගේ නෛතික භාරකරුවන් පිළිබඳ නීතියද සංශෝධනය කෙරිණි.[10] වර්තමානයෙහි විවාහ රෙගුලාසි පදනම්ව ඇත්තේ ලිංගික සමානත්මතාවය මත වන අතර, සිවිල් නීති සංග්‍රහයෙහි (වගන්ති 972 - 1058) පරිච්ඡේදය II - විවාහය තුල දක්නට ඇත.[11] මවුවරුන් සහ පියවරුන් වර්තමානයෙහි තම දරුවන් වෙත සමාන අයිතිවාසිකම් දරති: මුල් 1089 වගන්තිය පැවසුවේ පියා සහ මව විසින් සමාන අදහස් නොදරන විටකදී මවුපිය අයිතිවාසිකම භාවිතා කල යුත්තේ පියා විසින් බව වන වුවද, මෙම විධිවිධානය ව්‍යවස්ථා විරෝධි බව ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලදුව (ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි 7 වගන්තියට ප්‍රතිවාචනය වන පරිදි),[12] එබැවින්, 1089 වගන්තිය පහත පරිදී වන ලෙසින් සංශෝධනය කෙරිණි: "[...] බාලවයස්කාර දරුවෙකුගේ බැරෑරුම් සිද්ධියක් පිළිබඳ අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාත්මක කිරීම පිළිබඳව දෙමව්පියන් අතර කිසියම් අසංගතියක් පවතින විටක, දරුවාට හොඳම ශුභසිද්ධිය ලැබෙන පරිදී උසාවි නියෝගයක් ඉල්ලා සිටීමට ඔවුන්ට හැකි වෙයි".[13] මෙයට අමතරව, 1019 වගන්තිය (මෙහි නියම කර තිබුණේ, විවාපත් යුවලකගේ හවුල් දේපොළ කළමනාකරණය කළ හැක්කේ සැමියාට පමණක් බවත්, ඔහුගේ බිරිඳට මුලදී අයිතිව තිබූ දේපොළ පරිහරණය කිරීමට හෝ එය වෙතින් ලාභ උපැයීමට හෝ ඔහුට අයිතිවාසිකම් ඇති බවත්, එනමුදු ප්‍රතිලෝම වශයෙන් එය ක්‍රියාත්මක නොවන බවත්ය [14]) අවලංගු කෙරිණි.[15]
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථානුකූල ආරක්ෂණ
[සංස්කරණය]තායිවානයෙහි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තුල කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කර ඇත : වගන්තිය 7 විසින් දක්වනුයේ: "චීන සමූහාණ්ඩුවෙහි සියළු පුරවැසියන්, ඔවුන්ගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ආගම, ජාතිය, පංතිය, හෝ පක්ෂ ලැදියාව නොසලකමින්, නීතිය ඉදිරියෙහි සමාන වෙති".[16] අමතර වගන්තිය 10, ඡේදය 6 කියා දක්වනුයේ: රාජ්‍යය විසින් කාන්තාවන්ගේ ගෞරවය ආරක්ෂා කරන අතර, ඔවුන්ගේ පුද්ගලික ආරක්ෂාව රකිමින්, ලිංගික වශයෙන් වෙනස් ආකරයට සැලකීම තුරන් කරමින් සහ තවද හරයාත්මක ලිංගික සමානත්මතාවයන් සපයයි.[17]
කම්කරු අයිතිවාසිකම්
[සංස්කරණය]සේවා නියුක්තියෙහිදී ලිංගික සමානත්මතාවය පණත විසින් [18] ශ්‍රම බලකාය තුල කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් තහවුරු කරයි. එය 2002 වසරෙහිදී සම්මත කරනු ලැබූ අතර "තායිවානයෙහි සේවා නියුක්තියෙහිදී ලිංගික සමානත්මතාවය පණත" යන නම මුලින් ගත්තද, පසුව සංශෝධනය කරනු ලදුව " සේවා නියුක්තියෙහිදී ලිංගික සමානත්මතාවය පණත" නමැති විය.[19]
ලිංග වරණීය ගබ්සාව
[සංස්කරණය]නැගෙනහිර ආසියාවෙහි අනෙකුත් කොටස් වලදී මෙන්ම, තායිවානය තුලදීද ලිංග වරණීය ගබ්සාව සිදු වන බවට වාර්තා වී ඇත.[20][21] [22] මෙම පරිචයනය මැඩපැවැත්මට සෞඛ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පියවර ගෙන ඇත.[23]
ආශ්‍රිත
[සංස්කරණය]- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ තායිවනීස් විමෙන්ස් රයිට්ස් - කෝල් ෆො හෙල්ප්, ෆ්‍රොම් දි අවේකනිං ෆවුන්ඩේෂන් ඉන් තායිපේ, තායිවාන්, hartford-hwp.com, මාර්තු 15, 1995
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ http://taiwan.yam.org.tw/womenweb/st/98e/e_law.htm
- ^ ද රිපෝට් ඔන් විමෙන්ස් ස්ටේටස් ඉන් තායිවාන්, taiwan.yam.org.tw
- ^ http://www.hsph.harvard.edu/population/domesticviolence/CHINAtai.dv.98.htm
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm#Marriage-Related%20Law%20in%20Taiwan%20in%20the%20Last%20Two%20Decades, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ http://law.moj.gov.tw/Eng/LawClass/LawAll.aspx?PCode=B0000001
- ^ ද ලීගල් කල්චර් ඇන්ඩ් සිස්ටම් ඔෆ් තායිවාන්, චං-ෆා ලෝ විසින්, පිටු 144
- ^ http://law.moj.gov.tw/Eng/LawClass/LawAll.aspx?PCode=B0000001
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www3.nccu.edu.tw/~hschen/book_summary/2005-isbn8973006320.htm#Marriage-Related%20Law%20in%20Taiwan%20in%20the%20Last%20Two%20Decades, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ http://law.moj.gov.tw/Eng/LawClass/LawAll.aspx?PCode=B0000001
- ^ http://english.president.gov.tw/Default.aspx?tabid=1107
- ^ http://english.president.gov.tw/Default.aspx?tabid=1037
- ^ http://laws.mol.gov.tw/Eng/FLAW/FLAWDAT0201.asp[permanent dead link]
- ^ http://english.bola.gov.taipei/ct.asp?xItem=138028015&ctNode=62515&mp=116004
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www.econ.yale.edu/~nq3/NANCYS_Yale_Website/resources/papers/LiuLinQian_20130831.pdf, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27
- ^ http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2011/12/08/2003520201
- ^ http://www.jstor.org/stable/10.1086/682685?seq=1#page_scan_tab_contents
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national-news/2011/05/16/302521/DOH-to.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2016-11-27