රෙපරමාදු ආගම
ප්‍රතිශෝධක තුලින් නිර්මාණය වු ක්රිස්තියානි විශ්වාස සහ දහම තුලින් රෙපරමාදු ආගම ගොඩනැගි ඇත. රෝමානු කතෝලික ආගමෙහි එන පාප්වහන්සේ රෙපරමාදු ආගම විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරන අතර යුරෝපයේ පවතින එවැන්ජලිකල් ආගම ද රෙපරමාදු ආගමේ එන ධර්මකරැණු අනුව ගොඩ නැගි ඇත. රෙපරමාදු ආගම විසින් අදහන ධර්මයන් සොලොස් 5 ඔස්සේ දක්වා ඇත.
රෙපරමාදු හෙවත් PROTESTANT යන නාමය ලතින් protestation යන පදයෙන් ගොඩ නැගි ඇත. protestatio යනු decllration හෙවත් අත්හිටුවිම යන්න අදහස්වේ. රෙපරමාදු යන වචනය පාප්තුමාගේ පාලනයෙන් මිදුනු බටහිර ක්‍රිස්තු භාක්තිකයන් හැදින්විමසදහා යොදා ගෙන ඇත.
නිකායන්
[සංස්කරණය]රෙපරමාදු භක්තිකයන් ප්‍රතිසංස්කරණයේ සිට අද දක්වා ශාඛා ලෙස සැලකෙන වැදගත් ව්‍යාපාරවලට බෙදුනු ආකාරය අනුව වර්ග කල හැකිය. මෙම නිකායන්ගෙන් සමහරක් පොදු සම්භවයක් ඇති අතර සමහර විට සෘජුවම තනි නිකායන් බිහි ව තිබේ . මෙම කොටස සාකච්ඡා කරන්නේ රෙපරමාදු ආගමේ කොටසක් ලෙස පුළුල් ලෙස සලකනු ලබන විශාලතම නිකායේ පවුල් හෝ ශාඛා ගැන පමණි. මේවා අකාරාදී පිළිවෙලට ය: ඇඩ්වෙන්ටිස්ට්, ඇන්ග්ලිකන්, බැප්ටිස්ට්, කැල්විනිස්ට් (ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද), ලුතරන්, මෙතෝදිස්ත සහ පෙන්තකොස්ත. කුඩා නමුත් ඉතිහාසික වශයෙන් වැදගත් ඇනබැප්තිස්ත ශාඛාවක් ද සාකච්ඡා කෙරේ.
1648 වෙස්ට්ෆේලියා සාමය තෙක් ශුද්ධ රෝම අධිරාජ්‍යය තුළ කැල්විනිස්තවාදය නිශ්චිතව හඳුනාගෙන නොතිබූ හෙයින්, බොහෝ කැල්වින්වාදීන් ක්‍රිප්ටෝ-කැල්විනිස්ට්වරුන් ලෙස ජීවත් වූහ. 16 සිට 19 වන සියවස් දක්වා කාලය තුළ කතෝලික රටවල සිදු වූ ප්‍රති-ප්‍රතිසංස්කරණ සම්බන්ධ මර්දනයන් නිසා බොහෝ රෙපරමාදු භක්තිකයන් ක්‍රිප්ටෝ-රෙපරමාදු භක්තිකයන් ලෙස ජීවත් වූහ. මේ අතර, රෙපරමාදු ප්‍රදේශවල කතෝලිකයන් සමහර විට ක්‍රිප්ටෝ-පැපිස්ට්වාදීන් ලෙස ජීවත් වූ නමුත් මහාද්වීපික යුරෝපයේ සංක්‍රමණය වඩාත් ශක්‍ය වූවත් මෙය එතරම් සුලභ නොවීය.
ඇඩ්වෙන්ටිස් සංස්කරණය
ප්‍රධාන ලිපිය: ඇඩ්වෙන්ටිස්වාදය
ඇඩ්වෙන්ටිස්වාදය ආරම්භ වූයේ 19 වන සියවසේ එක්සත් ජනපදයේ දෙවන මහා පිබිදීමේ පුනර්ජීවනයේ සන්දර්භය තුළ ය. මෙම නාමයෙන් අදහස් කරන්නේ යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ දෙවන පැමිණීම පිළිබඳ විශ්වාසයයි. විලියම් මිලර් 1830 ගණන් වලදී ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් ව්‍යාපාරය ආරම්භ කළේය. ඔහුගේ අනුගාමිකයන් මිලේරයිට්ස් ලෙස ප්‍රසිද්ධ විය.
ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලි බොහෝ පොදු වුවත්, ඔවුන්ගේ දේවධර්මයේ මරනින් මතු අතරමැදි තත්වය සිහිසුන් නින්දක්ද, , දුෂ්ටයන්ගේ අවසාන දඩුවම් කිරීම හෝ සදාකාලික වධහිංසා කිරීම, අමරණීයභාවයේ ස්වභාවය, දුෂ්ටයන් නැවත නැඟිටුවනු ලැබේද නැද්ද යන්න මත වෙනස් වේ. මෙම ව්‍යාපාරය මුළු බයිබලයම පරීක්‍ෂා කිරීමට දිරිගැන්වූ අතර, හත්වන දින ඇඩ්වෙන්ටිස්ට්වරුන් සහ කුඩා ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් කණ්ඩායම් සබත පැවැත්වීම සඳහා පෙළඹුණි. සෙවන්ත් ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට්වරුන්ගේ මහා සම්මේලනය විසින් මූලික විශ්වාසයන් 28 (1980 සහ 2005) හි පල්ලියේ මූලික විශ්වාසයන් සම්පාදනය කර ඇති අතර, එය බයිබලානුකුල දැක්වීම් යුක්ති සහගත කිරීමක් ලෙස භාවිතා කරයි.
2010 දී ඇඩ්වෙන්ටිස්වාදය මිලියන 22 ක් පමණ ඇදහිලිවන්තයන් විවිධ ස්වාධීන පල්ලිවල විසිරී සිටින බව කියා සිටියේය. ව්‍යාපාරය තුළ ඇති විශාලතම පල්ලිය වන සෙවන්ත් ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලියේ සාමාජිකයන් මිලියන 18 කට වඩා සිටී.
ජේම්ස් ස්ප්‍රින්ගර් වයිට් සහ ඔහුගේ බිරිඳ එලන් ජී. වයිට් සෙවන්ත් ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලිය ආරම්භ කළහ.
ලොමා ලින්ඩා විශ්ව විද්‍යාලය එක්සත් ජනපදයේ කැලිෆෝනියාවේ ලෝමා ලින්ඩා හි සෙවන්ත් ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලිය.
ඇනබැප්තිස් සංස්කරණය
ඇනබැප්තිස්වාදය එහි මූලාරම්භය රැඩිකල් ප්‍රතිසංස්කරණය දක්වා ඇත. අපේක්ෂකයා තම විශ්වාසය පිළිගන්නා තෙක් බව්තීස්මය ප්‍රමාද කිරීම ඇනබැප්තිස්තවරු විශ්වාස කරති. සමහරු මෙම ව්‍යාපාරය රෙපරමාදු ආගමේ අංගයක් ලෙස සැලකුවද, තවත් සමහරු එය සුවිශේෂී එකක් ලෙස සලකති. අමිෂ්, හට්ටරයිට් සහ මෙනනයිට්වරු ව්‍යාපාරයේ සෘජු පරම්පරාවෝ වෙති. අපෝස්තලික ක්රිස්තියානි පල්ලිය ඇනබැප්තිස්තවරුන් අතර පසුකාලීන වර්ධනයන් ලෙස සැලකේ.
ළදරුවන් ලෙස බව්තීස්ම වූ ආගමට හැරුණු අයව නැවත බව්තීස්ම කිරීමේ පුරුද්දට යොමු දක්වමින් “නැවත බව්තීස්ම වන තැනැත්තා” යන අර්ථය ඇති ඇනබැප්තිස්ට් යන නාමය ඔවුන්ට ලබා දී ඇත. බව්තීස්ම අපේක්ෂකයින්ට තමන්ගේ ඇදහිල්ල පිළිබඳ පාපොච්චාරණයක් කිරීමට හැකි වන අතර ළදරුවන්ගේ බව්තීස්මය ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී. මෙම ව්‍යාපාරයේ මුල් සාමාජිකයන් ඇනබැප්තිස්ට් යන නම පිළිගත්තේ නැත. ළදරු බව්තීස්මය ශුද්ධ ලියවිල්ලට පටහැනි හා ශුන්‍ය වූ බැවින් ඇදහිලිවන්තයන් බව්තීස්ම කිරීම නැවත බව්තීස්මය නොව ඇත්ත වශයෙන්ම ඔවුන්ගේ පළමු සැබෑ බව්තීස්මය බව කියා සිටියේය. බව්තීස්මයේ ස්වභාවය සහ වෙනත් කාරණා පිළිබඳ ඔවුන්ගේ අදහස්වල ප්‍රතිපලයක් ලෙස, 16 වන සියවසේදී සහ 17 වන දින දක්වා මහේස්ත්‍රාත්රෙපරමාදු භක්තිකයන් සහ කතෝලිකයන් විසින් ඇනබැප්තිස්තවරුන්ට දැඩි ලෙස පීඩා කරනු ලැබීය. බොහෝ ඇනබැප්තිස්තවරු දේශනය පිළිබඳ වචනානුසාරයෙන් අර්ථ නිරූපණය කළ අතර දිවුරුම් දීම, යුද්ධ ක්‍රියාමාර්ගවලට සහභාගී වීම සහ සිවිල් රජයට සහභාගී වීම වළක්වා ඇති සමහර වැදගත් රැඩිකල් ප්‍රතිසංස්කරණ දේවධර්මවාදීන් වූයේ ජෝන් ලයිඩන්, තෝමස් මුන්ට්සර්, කැස්පර් ෂ්වෙන්ක්ෆෙල්ඩ්, සෙබස්තියන් ෆ්‍රෑන්ක්, මෙනෝ සයිමන්ස් ය. දෙවන පෙරමුණ ප්‍රතිසංස්කරණවාදීන් අතර හාන්ස් ඩෙන්ක්, කොන්රාඩ් ග්‍රෙබෙල්, බල්තසාර් හබ්මේයර් සහ ෆීලික්ස් මාන්ස් ඇතුළත් විය. අද බොහෝ ඇනබැප්තිස්තවරු තවමත් අඛණ්ඩව භාවිතා කරන පැරණිතම ගීතිකාව වන අවුස්බන්ඩ් භාවිතා කරති.
ඩර්ක් විලම්ස් තම ලුහුබැඳ ගිය තැනැත්තා බේරා ගනී. මෙම දයාවේ ක්‍රියාව ඔහු නැවත ගෙන්වා ගැනීමට හේතු වූ අතර පසුව ඔහු කණුවක පුලුස්සා දැමීය.
අමිෂ් පවුලක් අශ්ව කරත්තයක.
එක්සත් ජනපදයේ කැන්සාස් හි ග්‍රාමීය ගොසෙල්හි ඇලෙක්සැන්ඩර්වෝල් මෙනනයිට් පල්ලිය.
ඇන්ග්ලිකානවාදය
ඇන්ග්ලිකානවාදය එන්ගලන්ත පල්ලිය හා ඉතිහාසිකව බැඳී ඇති හෝ සමාන විශ්වාසයන්, නමස්කාර පිළිවෙත් සහ පල්ලියේ ව්‍යුහයන් ඇති පල්ලි වලින් සමන්විත වේ. ඇන්ග්ලිකන් යන වචනය ආරම්භ වන්නේ එක්ලෙසියා ඇන්ග්ලිකානා නම් මධ්‍යකාලීන ලතින් වාක්‍ය ඛණ්ඩය වන අතර එය අවම වශයෙන් 1246 දක්වා දිව යයි. සෑම ජාතික හෝ ප්‍රාදේශීය පල්ලියකටම පූර්ණ ස්වාධීනත්වයක් ඇති බැවින් විශ්වීය අධිකරණ බලයක් සහිත තනි “ඇන්ග්ලිකන් පල්ලියක්” නොමැත. නමට අනුව, හවුල යනු කැන්ටබරි අගරදගුරු සමඟ පූර්ණ සම්බන්ධතාවයකින් යුත් පල්ලි සංගමයකි. ඇන්ග්ලිකානුවන්ගෙන් බහුතරයක් අන්තර්ජාතික ඇන්ග්ලිකන් සභාවට අයත් පල්ලිවල සාමාජිකයන් වන අතර [80] මිලියන 85 ක් අනුගාමිකයන් සිටිති.
එලිසබෙතන් ආගමික බේරුම්කරණයේදී එංගලන්ත පල්ලිය කතෝලික පල්ලියෙන් නිදහස ප්‍රකාශයට පත් කළේය. මෙම ප්‍රතිසංස්කරණ ඔවුන්ට වඩාත්ම වගකිව යුතු අයෙකු වන එවකට කැන්ටබරි අගරදගුරු තෝමස් ක්‍රැන්මර් විසින් නැගී එන රෙපරමාදු සම්ප්‍රදායන් දෙකක් වන ලුතරන්වාදය සහ කැල්වින්වාදය අතර මැද මාවතක ගමන් කරන බව වටහා ගන්නා ලදී. ශතවර්ෂයේ අවසානය වන විට, බොහෝ සාම්ප්‍රදායික ආගමික වත්පිළිවෙත් සහ වයුහ වල ඇන්ග්ලිකානිස්වාදය රඳවා තබා ගැනීම වඩාත් දියුණු රෙපරමාදු මූලධර්ම ප්‍රවර්ධනය කරන්නන් විසින් පිළිගත නොහැකිය.
බොහෝ ඇන්ග්ලිකන් පල්ලි වල වන්දනාකරුවන් සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ භාවිතා කළ සේවාවන් එකතුවකි. එතැන් පටන් එය බොහෝ සංශෝධනයන්ට භාජනය වී ඇති අතර විවිධ රටවල ඇන්ග්ලිකන් පල්ලි වෙනත් සේවා පොත් සකස් කර ඇති අතර, පොදු යාච්ඤා පොත තවමත් ඇන්ග්ලිකන් හවුල එකට බැඳ තබන බැඳීමක් ලෙස පිළිගැනේ.
තෝමස් ක්‍රැන්මර්, ඇන්ග්ලිකන් දේවධර්මය හා ස්වයං අනන්‍යතාවය හැඩගැස්වීමේ වඩාත් ප්‍රබල චරිතයකි.
පොදු යාච්ඤා පොතේ විවිධ සංස්කරණවල ඇන්ග්ලිකන් පල්ලියේ නමස්කාරයේ ව්‍යුහාත්මක සේවාවන් පිළිබඳ වචන අඩංගු වේ.
බව්තීස්ත සංස්කරණය කරන්න
බව්තීස්ත
බව්තීස්මය සිදු කළ යුත්තේ ඇදහිලිවන්තයන් යැයි කියා ගැනීම සඳහා පමණි (ඇදහිලිවන්තයාගේ බව්තීස්මය, ළදරු බව්තීස්මය වෙනුවට), එය කළ යුත්තේ සම්පුර්ණයෙන්ම ගිල්වීමෙනි (ප්‍රේමයට හෝ ඉසීමට වඩා වෙනස්ව). බැප්ටිස්ට් පල්ලිවල අනෙකුත් මූලධර්ම අතරට ආත්ම නිපුණතාවය (නිදහස), ඇදහිල්ලෙන් පමණක් ගැලවීම, ඇදහිල්ලේ හා භාවිතයේ රීතිය ලෙස ශුද්ධ ලියවිල්ල පමණක් සහ ප්‍රාදේශීය සභාවේ ස්වාධිපත්‍යය ඇතුළත් වේ. බව්තීස්තවරු දේවගැතිවරුන් සහ උපස්ථායකවරුන් දෙදෙනෙකු අයත් ය . සමහර බැප්ටිස්ට් පල්ලි රෙපරමාදු පල්ලි ලෙස පුළුල් ලෙස සලකනු ලැබුවද සමහර බැප්ටිස්ට්වරු මෙම අනන්‍යතාවය ප්‍රතික්ෂේප කරති.
ඔවුන්ගේ ආරම්භයේ සිටම විවිධාකාරයෙන්, අද බව්තීස්තයන් ලෙස හදුනාගන්නා අය තමන් විශ්වාස කරන දේ, ඔවුන් නමස්කාර කරන ආකාරය, වෙනත් කිතුනුවන් කෙරෙහි දක්වන ආකල්ප සහ ක්රිස්තියානි ගෝලයෙකු වීමේ වැදගත්කම පිළිබඳ අවබෝධය යන කරුණු වලින් එකිනෙකාට වඩා වෙනස් ය.
1609 දී ඇම්ස්ටර්ඩෑම්හි බැප්ටිස්ට් ලෙස ලේබල් කරන ලද මුල්ම පල්ලිය සොයා ගන්නා අතර ඉංග්‍රීසි බෙදුම්වාදී ජෝන් ස්මිත් එහි දේවගැතිවරයා ලෙස කටයුතු කරයි. අළුත් ගිවිසුම කියවීමට අනුකූලව ඔහු ළදරුවන්ගේ බව්තීස්මය ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර බව්තීස්මය ආරම්භ කළේ ඇදහිලිවන්ත වැඩිහිටියන්ට පමණි. බව්තීස්මය පුරුද්ද එංගලන්තය දක්වා ව්‍යාප්ත වූ අතර, සාමාන්‍ය බැප්ටිස්ට්වරු ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පව් කමාව සියලු මිනිසුන්ට ව්‍යාප්ත කරන ලෙස සැලකූ අතර, විශේෂ බැප්ටිස්ට්වරු විශ්වාස කළේ එය තෝරාගනු ලැබුවේ තෝරාගත් අයට පමණක් බවයි. 1638 දී රොජර් විලියම්ස් උතුරු ඇමරිකානු ජනපදවල පළමු බැප්ටිස්ට් සභාව පිහිටුවීය. 18 වන ශතවර්ෂයේ මැද භාගයේදී, පළමු මහා පිබිදීම නව එංගලන්තයේ සහ දකුණේ බැප්ටිස්ට් වර්ධනය වැඩි කළේය. දහනව වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ දකුණේ දෙවන මහා පිබිදීම පල්ලියේ සාමාජිකත්වය වැඩි කළ අතර, 18 වන සියවසේ ඉගැන්වීම්වල කොටසක් වූ වහල්භාවය අහෝසි කිරීමට හා කළමනාකරණය කිරීමට දේශකයන්ගේ සහයෝගය අඩු විය. බැප්ටිස්ට් මිෂනාරිවරුන් සෑම මහද්වීපයකටම තම පල්ලිය ව්‍යාප්ත කර ඇත.
සභා 150,000 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක සාමාජිකයන් මිලියන 41 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් බව බැප්ටිස්ට් ලෝක සන්ධානය වාර්තා කරයි. 2002 දී ලොව පුරා බැප්ටිස්ට් හා බැප්ටිස් කණ්ඩායම් සාමාජිකයින් මිලියන 100 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සහ උතුරු ඇමරිකාවේ මිලියන 33 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සිටියහ. විශාලතම බැප්ටිස්ට් සංගමය දක්ෂිණ බැප්ටිස්ට් සම්මුතිය වන අතර ඊට සම්බන්ධ පල්ලිවල සාමාජික සංඛ්‍යාව මිලියන 14 කට වඩා වැඩිය.
රොජර් විලියම්ස් ආගමික නිදහස සහ පල්ලිය හා රාජ්‍යය වෙන් කිරීම පිළිබඳ මුල් යෝජකයෙකි.
බව්තීස්මය සිදු කළ යුත්තේ ඇදහිලිවන්තයන් යැයි කියා ගැනීම සඳහා පමණක් බව බව්තීස්තවරු මූලධර්මයකට දායක වෙති.
ඇමරිකාවේ පළමු බැප්ටිස්ට් පල්ලිය. බව්තීස්තයන් එක්සත් ජනපද රෙපරමාදු භක්තිකයන්ගෙන් දළ වශයෙන් තුනෙන් එකක් පමණ වේ.
කැල්වින්වාදය සංස්කරණය කරන්න
ප්‍රධාන ලිපිය: කැල්වින්වාදය
ප්‍රතිසංස්කරණ සම්ප්‍රදාය ලෙසද හැඳින්වෙන කැල්විනිස්තවාදය මාටින් බුසර්, හෙන්රිච් බුලින්ගර්, පීටර් මාටර් වර්මිග්ලි සහ හල්ඩ්‍රිච් ස්වින්ග්ලි වැනි දේවධර්මවාදීන් විසින් දියුණු කරන ලද නමුත් ක්රිස්තියානි ධර්මයේ මෙම ශාඛාව ප්‍රංශ ප්‍රතිසංස්කරණවාදියෙකු වන ජෝන් කැල්වින්ගේ නම දරන්නේ එයට ඇති ප්‍රබල බලපෑම නිසාය. 16 වන ශතවර්ෂය පුරාම පාපොච්චාරණ හා පල්ලියේ විවාද සඳහා ඔහුගේ භූමිකාව නිසා.
අද, මෙම පදය කැල්වින් මුල් නායකයෙකු වූ ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද පල්ලිවල මූලධර්ම හා භාවිතයන් ගැන ද සඳහන් කරයි. පොදුවේ ගත් කල, එය කැල්වින්ගේ තනි ඉගැන්වීම ගැන සඳහන් කළ හැකිය. කැල්වින්වාදී දේවධර්මයේ තොරතුරු ක්‍රම කිහිපයකින් ප්‍රකාශ කළ හැකිය. සමහර විට වඩාත්ම දන්නා සාරාංශය කැල්වින්වාදයේ කරුණු පහ තුළ අඩංගු වේ, නමුත් මෙම කරුණු සමස්තයක් ලෙස පද්ධතිය සාරාංශගත කරනවාට වඩා සොටෙරියොලොජි පිළිබඳ කැල්වින්වාදී මතය හඳුනා ගනී. පුළුල් ලෙස කිවහොත්, කැල්වින්වාදය ගැලවීම තුළ පමණක් නොව ජීවිතයේ සෑම දෙයකම දෙවියන් වහන්සේගේ පරමාධිපත්‍යය හෝ පාලනය අවධාරණය කරයි. මෙහි හවුල මෙම සංකල්පය කලින් නියම කිරීම සහ සම්පූර්ණ දුෂ්ටකම පිළිබඳ මූලධර්මවල පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.
විශාලතම ප්‍රතිසංස්කරණ සංගමය වන්නේ ලොරජික නිකායන් 211 ක සාමාජිකයින් මිලියන 80 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් සිටින ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද පල්ලිවල ලෝක හවුලයි. [92] [93] ලෝක ප්‍රතිසංස්කරණ සාමාජිකත්වය සහ ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද පල්ලිවල ජාත්‍යන්තර සමුළුව වැනි ස්වාධීන ගතානුගතික ප්‍රතිසංස්කරණ සම්මේලන මෙන්ම ස්වාධීන පල්ලි ද ඇත.
ජෝන් කැල්වින්ගේ දේවධර්මවාදී චින්තනය විවිධ සභා, මහද්වීපික ප්‍රතිසංස්කරණ, එක්සත්, ප්‍රෙස්බිටේරියන් සහ වෙනත් ප්‍රතිසංස්කරණ පල්ලි වලට බලපෑම් කළේය.
එක්සත් ජනපදයේ කනෙක්ටිකට් හි චෙෂයර් හි පිහිටි සභා පල්ලියක්.
ලුතරන්වාදය සංස්කරණය කරන්න
ප්‍රධාන ලිපිය: ලුතරන්වාදය
ලුතරන්වාදය
ජර්මානු පූජකයෙකු, පල්ලියේ ප්‍රතිසංස්කරණවාදියෙකු සහ දේවධර්මාචාර්යවරයෙකු වන මාටින් ලූතර්ගේ දේවධර්මය සමඟ හඳුනා ගනී.
ලුතරන්වාදය යුක්තිසහගත කිරීමේ මූලධර්මයක් ඉදිරිපත් කරන්නේ “ශුද්ධ ලියවිල්ලේ පදනම මත පමණක් ඇදහිල්ලෙන් පමණක්” යනුවෙනි. ඇදහිල්ලේ සියලු කාරණා සම්බන්ධයෙන් ශුද්ධ ලියවිල්ල යනු අවසාන අධිකාරියයි යන මූලධර්මය, ට්‍රෙන්ට් කවුන්සිලයේ කතෝලික නායකයින් විසින් කරන ලද ප්‍රකාශය ප්‍රතික්ෂේප කරයි. ඊට අමතරව, නොබෙදුණු ක්රිස්තියානි පල්ලියේ පළමු කිතුනු සභා හතරේ ඉගැන්වීම් ලූතරන්වරු පිළිගනිති.
ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද සම්ප්‍රදායට වඩා වෙනස්ව, ලූතරන්වරු ප්‍රතිසංස්කරණයට පෙර පල්ලියේ පූජනීය පිළිවෙත් හා පූජනීය ඉගැන්වීම් බොහොමයක් රඳවාගෙන සිටිති. ලුතරන් දේවධර්මය ක්රිස්තියානි ප්‍රතිසංස්කරණ දේවධර්මයට වඩා වෙනස් ය, (දෙවියන් වහන්සේගේ නීතියේ අරමුණ, දිව්‍ය අනුග්‍රහය, සාන්තුවරයන්ගේ නොපසුබට උත්සාහය සහ දෛවය යන කරුණු ).
අද, ලුතරන්වාදය රෙපරමාදු ආගමේ විශාලතම ශාඛාවකි. මිලියන 80 ක් පමණ අනුගාමිකයන් සමඟ, ඉතිහාසිකව පෙන්තකොස්ත නිකායන් හා ඇන්ග්ලිකානිස්වාදයෙන් පසු තුන්වන වඩාත් පොදු රෙපරමාදු පාපොච්චාරණය වේ. ලුතරන් පල්ලි වල විශාලතම ගෝලීය හවුල වන ලූතරන් ලෝක සම්මේලනය මිලියන 72 කට අධික ජනතාවක් නියෝජනය කරයි. රෙපරමාදු එල්ඩබ්ලිව්එෆ් සාමාජික පල්ලි ආයතනවල බොහෝ සාමාජිකයින් ලුතරන් ලෙස ස්වයං හඳුනාගැනීමක් හෝ ලුතරන් යැයි ස්වයං-හඳුනාගන්නා සභාවලට නොපැමිණීම නිසා මෙම සංඛ්‍යා දෙකම ලොව පුරා ලුතරන්වරුන් වැරදි ලෙස ගණන් ගනී. මීට අමතරව, ගෝලීය සභා සහ මිෂනාරි ලුතරන් සංසදය, ජාත්‍යන්තර ලුතරන් කවුන්සිලය සහ එවැන්ජලික ලුතරන් සමුළුව වැනි ජාත්‍යන්තර සංවිධාන මෙන්ම ජාත්‍යන්තර සංවිධානයක සාමාජිකයෙකු නොවන ලුතරන් නිකායන් ද ඇත.
ලූතර් රචනා කරන ලද ගීතිකා අදටත් භාවිතා වේ, “බලවත් බලකොටුවක් අපගේ දෙවියන්”
මෙතෝදිස්ත
ක්‍රමවේදය සංස්කරණය කරන්න
ප්‍රධාන ලිපිය: ක්‍රමවේදය
මෙම සභාව ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුනාගන්නේ ඇන්ග්ලිකන් පූජකයෙකු හා එවැන්ජලිස්තවරයෙකු වන ජෝන් වෙස්ලිගේ දේවධර්මයෙනි. මෙම එවැන්ජලිස්ත ව්‍යාපාරය 18 වන සියවසේ එංගලන්ත පල්ලිය තුළ පුනර්ජීවනයක් ලෙස ආරම්භ වූ අතර වෙස්ලිගේ මරණයෙන් පසු වෙනම පල්ලියක් බවට පත්විය. දැඩි මිෂනාරි ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් මෙම ව්‍යාපාරය බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය, එක්සත් ජනපදය සහ ඉන් ඔබ්බට පැතිරී ඇති අතර අද වන විට ලොව පුරා මිලියන 80 ක් පමණ අනුගාමිකයින් යැයි කියනු ලැබේ. මුලදී එය විශේෂයෙන් කම්කරුවන්ට හා වහලුන්ට ආයාචනා කළේය.
සමාජ විද්‍යාත්මකව ගත් කල, බොහෝ මෙතෝදිස්තවරු අමෙරිකානු ජාතිකයින් වන අතර, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ සෑම මනුෂ්‍යයෙකුටම ගැලවීම ලබා ඇති බවත්, එය ලැබීමට මිනිසුන් කැමැත්තෙන් ක්‍රියා කළ යුතු බවත් අවධාරණය කරයි (සාම්ප්‍රදායික කැල්වින්වාදී ඒකාධිකාරී මූලධර්මයට පටහැනිව). එක් එක් සභාවන් අතර මෙය බෙහෙවින් වෙනස් වුවද, ක්‍රමවේදය සාම්ප්‍රදායිකව නමස්කාර ක්‍රමයේ පහත් ය ; වෙස්ලීස්වරු ඇන්ග්ලිකන් නමස්කාරය සහ සම්ප්‍රදාය බෙහෙවින් අගය කළහ. ක්‍රමවේදය එහි පොහොසත් සංගීත සම්ප්‍රදාය සඳහා ප්‍රසිද්ධය; ජෝන් වෙස්ලිගේ සහෝදරයා වන චාල්ස් මෙතෝදිස්ත පල්ලියේ බොහෝ ගීත රචනා කිරීමට උපකාරී විය.
ක්‍රමවේදයෙහි මූලික නිර්මාතෘ ජෝන් වෙස්ලි.
එක්සත් මෙතෝදිස්ත වැඩිමහල්ලෙක් සත්ප්‍රසාදය සමරයි.
ලන්ඩනයේ වෙස්ට්මිනිස්ටර් හි මෙතෝදිස්ත මධ්‍යම ශාලාව.
පෙන්තකොස්තවාදය සංස්කරණය කරන්න
ප්‍රධාන ලිපිය: පෙන්තකොස්තවාදය
පෙන්තකොස්තවාදය යනු ශුද්ධාත්මයාණන් සමග බව්තීස්මය තුළින් දෙවියන් වහන්සේ සමග අත්දැකීමක් කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් යොමු කරන ව්‍යාපාරයකි. පෙන්තකොස්ත යන වචනය ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ යුදෙව් සති මංගල්යයේ ග්‍රීක නාමය වන පෙන්තකොස්ත දිනයෙනි. කිතුනුවන් සඳහා, මෙම සිදුවීම ක්‍රියා පොතේ දෙවන පරිච්ඡේදයේ විස්තර කර ඇති පරිදි, ජේසුස්ගේ අනුගාමිකයන් මත ශුද්ධාත්මයාණන් පහළ වීම සිහිපත් කරයි.
රෙපරමාදු ආගමේ මෙම ශාඛාව කැපී පෙනෙන්නේ ශුද්ධාත්මයාණන් සමඟ බව්තීස්මය විශ්වාස කිරීම පරිවර්තනයෙන් වෙන් වූ අත්දැකීමක් ලෙස කිතුනුවකුට ශුද්ධාත්මයාණන්ගෙන් පිරුණු හා සවිබල ගැන්වූ ජීවිතයක් ගත කිරීමට හැකිවන අත්දැකීමකි. මෙම බලගැන්වීමට අන්‍යභාෂාවෙන් කථා කිරීම සහ දිව්‍ය සුව කිරීම වැනි අධ්‍යාත්මික දීමනා භාවිතා කිරීම ඇතුළත් වේ. එය පෙන්තකොස්තවාදයේ තවත් නිර්වචන ලක්ෂණ දෙකකි. බයිබලානුකුල අධිකාරිය, අධ්‍යාත්මික දීමනා සහ ආශ්චර්යමත් දේ කෙරෙහි ඔවුන් දක්වන කැපවීම නිසා, පෙන්තකොස්තවාදීන් ඔවුන්ගේ සභාව මුල් පල්ලියේ අපෝස්තලික යුගයේ සොයාගත් එකම ආකාරයේ අධ්‍යාත්මික බලය හා ඉගැන්වීම් පිළිබිඹු කරන බව පෙනේ. මේ හේතුව නිසා සමහර පෙන්තකොස්තවරු ඔවුන්ගේ නිකාය විස්තර කිරීම සඳහා අපෝස්තලික හෝ පූර්ණ සුවිශේෂය යන යෙදුම භාවිතා කරති.
පෙන්තකොස්තවාදය අවසානයේදී එක්සත් ජනපදයේ සහ වෙනත් තැන්වල දෙවියන් වහන්සේගේ එක්රැස්වීම් සහ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ තුළ දෙවියන් වහන්සේගේ සභාව වැනි විශාල කණ්ඩායම් ඇතුළු නව නිකායන් සිය ගණනක් බිහි කළේය. ලොව පුරා පෙන්තකොස්තවාදීන් මිලියන 279 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සිටින අතර, මෙම ව්‍යාපාරය ලෝකයේ බොහෝ ප්‍රදේශවල, විශේෂයෙන් ගෝලීය දකුණේ වර්ධනය වෙමින් පවතී. 1960 ගණන්වල සිට පෙන්තකොස්තවාදය වෙනත් ක්රිස්තියානි සම්ප්‍රදායන්ගෙන් වැඩි වැඩියෙන් පිළිගැනීමක් ලබා ඇති අතර, බව්තීස්මය හා අධ්‍යාත්මික දීමනා පිළිබඳ පෙන්තකොස්ත විශ්වාසයන් රෙපරමාදු හා කතෝලික පල්ලිවල පෙන්තකොස්ත නොවන ක්‍රිස්තියානීන් විසින් චරස්මාටික් ව්‍යාපාරය හරහා පිළිගෙන ඇත. පෙන්තකොස්ත හා චරස්මාටික් ක්රිස්තියානි ධර්මය එක්ව මිලියන 500 කට අධික අනුගාමිකයින් සංඛ්‍යාවක් සිටිති.
ශුද්ධාත්මයාණන්ගේ බව්තීස්මය සමඟ ග්ලෝසොලාලියා සම්බන්ධ කළ චාල්ස් ෆොක්ස් පර්හැම්.
එක්සත් ජනපදයේ කොස්ටා මේසා හි රොක් හාබර් පල්ලියේ සමකාලීන ක්රිස්තියානි නමස්කාරය.
ජර්මනියේ රවෙන්ස්බර්ග්හි පෙන්තකොස්ත පල්ලියක්.
වෙනත් රෙපරමාදු භක්තිකයන් සංස්කරණය කිරීම
තවත් බොහෝ රෙපරමාදු නිකායන් සඳහන් ශාඛාවලට පිළිවෙලට නොගැලපෙන අතර සාමාජිකත්වයට වඩා බෙහෙවින් අඩුය. මූලික රෙපරමාදු මූලධර්ම දරණ සමහර පුද්ගලයින් තමන්ව “ක්‍රිස්තියානීන්” හෝ “නැවත ඉපදුණු කිතුනුවන්” ලෙස හඳුනා ගනී. ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් වෙනත් ක්රිස්තියානි ප්‍රජාවන්ගේ සභාව හෝ ඇදහිල්ලෙන් වෙනස් ය . තමන්ව “නිකායකට අයත් නොවන” හෝ “එවැන්ජලිස්ත” ලෙස හඳුන්වමින්. බොහෝ විට තනි දේවගැතිවරුන් විසින් ආරම්භ කරන ලද ඔවුන්ට ඉතිහාසික නිකායන් සමඟ එතරම් සම්බන්ධයක් නැත.
හුසිටිස්වාදය චෙක් ප්‍රතිසංස්කරණවාදියෙකු වන ජෑන් හුස්ගේ ඉගැන්වීම් අනුගමනය කරයි. ඔහු බොහීමියානු ප්‍රතිසංස්කරණයේ හොඳම නියෝජිතයා හා රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණයේ පූර්වගාමියා විය. මුල් ගීතිකාවක් වූයේ අතින් ලියන ලද ජිස්ටෙබ්නිස් ගීතිකා පොතයි. මෙම ප්‍රධාන වශයෙන් ආගමික ව්‍යාපාරය සමාජ ප්‍රශ්න මගින් මෙහෙයවන ලද අතර චෙක් ජාතික දැනුවත්භාවය ශක්තිමත් කළේය. වර්තමාන කිතුනුවන් අතර, හුසයිට් සම්ප්‍රදායන් මොරවියන් පල්ලිය, සහෝදරයන්ගේ එකමුතුව සහ චෙකොස්ලොවැක් හුසයිට් පල්ලිවල නිරූපණය කෙරේ.
ප්ලයිමූත් සහෝදරයන් යනු ගතානුගතික, පහත් පල්ලියක්, එවැන්ජලිස්ත ව්‍යාපාරයක් වන අතර, එහි ඉතිහාසය 1820 ගණන්වල අගභාගයේදී අයර්ලන්තයේ ඩබ්ලින් වෙත ඇංග්ලිකානුවාදයෙන් ආරම්භ විය.
ශුද්ධ වූ ව්‍යාපාරය යනු 19 වන සියවසේ මෙතෝදිස්තවාදයෙන් මතුවූ විශ්වාසයන් හා භාවිතයන් සමූහයක් සහ එවැන්ජලිස්ත නිකායන්, පැරෂර්ච් සංවිධාන සහ ව්‍යාපාරයන් කේන්ද්‍රීය ධර්මයක් ලෙස අවධාරණය කළ ව්‍යාපාරයන් ය. ශුද්ධවූ ව්‍යාපාර පල්ලිවල අනුගාමිකයන් මිලියන 12 ක් සිටින බවට ගණන් බලා තිබේ. ගැලවීමේ හමුදාව සහ වෙස්ලියන් පල්ලිය කැපී පෙනෙන උදාහරණ වේ.
ක්වේකවරුන් නොහොත් මිතුරන් යනු ආගමික මිතුරු සමාජයක සාමූහිකව හැඳින්වෙන ආගමික ව්‍යාපාරයක පවුලක සාමාජිකයන්ය. මෙම ව්‍යාපාරවල කේන්ද්‍රීය එක්සත් කිරීමේ මූලධර්මය සියලු ඇදහිලිවන්තයන්ගේ පූජක තන්ත්‍රයයි. බොහෝ මිතුරන් තමන්ව සලකන්නේ ක්රිස්තියානි නිකායක සාමාජිකයන් ලෙසයි. ක්රිස්තියානි ධර්මය පිළිබඳ එවැන්ජලිස්ත, ශුද්ධකම, ලිබරල් සහ සාම්ප්‍රදායික ගතානුගතික ක්වේකර් අවබෝධය ඇති අය ඒවාට ඇතුළත් ය. ක්රිස්තියානි ධර්මය තුළ මතුවූ අනෙකුත් කණ්ඩායම් මෙන් නොව, ආගමික මිත්ර සංගමය ඇදහිලි හා ධූරාවලි ව්යුහයන්ගෙන් වැළකී සිටීමට ක්රියාශීලීව උත්සාහ කර ඇත.
ප්‍රතිසංස්කරණයේ මූලාරම්භය සහ 16 වන සියවසේ සිට අනෙකුත් රෙපරමාදු භක්තිකයන් සමඟ ශක්තිමත් සහයෝගීතාවය නිසා ඒකීයවාදය සමහර විට රෙපරමාදු භක්තිකයන් ලෙස සැලකේ. එහි නොන්ට්‍රිනිටේරියානු දේවධර්මීය ස්වභාවය නිසා එය බැහැර කර ඇත. ඒකීයයන් නොන්ට්‍රිනිටේරියන් රෙපරමාදු භක්තිකයන් ලෙස හෝ හුදෙක් නොන්ට්‍රිනිටේරියන් ලෙස සැලකිය හැකිය. වර්තමාන රුමේනියාව, එංගලන්තය සහ එක්සත් ජනපදය තුළ ට්‍රාන්සිල්වේනියා කලාපයේ ඒකීයවාදය ජනප්‍රිය වී තිබේ. එය එකවරම පාහේ ට්‍රාන්සිල්වේනියාවේ සහ පෝලන්ත-ලිතුවේනියානු පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ ආරම්භ විය.රෙපරමාදු ආගම ක්රිස්තියානි ප්‍රතිශෝධකය තුලින් ඇති වුවද රෙපරමාදු යන පදය බොහෝ විට රෝමානුකතෝලික හෝ පෙරදිග ඕතඩොක්ස් යන දේවස්ථාන විරෝධි අර්ථය ගෙන දිම සදහා උයෝගි කර ගනි. මෙය සාධාරණ නොවේ. රෙපරමාදු ආගම ඇතිවිමට බොහෝ කලක පෙර කිසිම කතෝලික අදහස් වලට පටහැනි අදහස් සහිත නිකායවල් ලොව පැවතුණි.
ඇන්ග්ලිකන් දේවස්ථානය රෙපරමාදු ආගම තුලින් බිහිවු බව පැවසෙන නමුත් එය රෙපරමාදු ආගමට වඩා වෙනස් වේ. ඇන්ග්ලිකන් නිකායේ රෝමානු කතෝලික දේවස්ථානයට අයත් දහම සහ රෙපරමාදු ආගමට අයත් දහම අතරමැදි දහමක් අනුගමනය කරයි. එම නිසා එය මාධ්‍ය පිළිවෙතක් සහිත දහමක් ලෙස හදුන්වනු ලබයි. මොරිමොන් සහ යෙහොයාගේ සාක්ෂිකරැ යනු ආගම දෙකම රෙපරමාදු ආගම ප්‍රතික්ෂේප කරයි.
රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණය
[සංස්කරණය]16 වන සියවසේ මුල් භාගයේදි ආගම ප්‍රතිස්සංස්කරණය කිරිම දේවරධර්මධයන් දෙදෙනෙකු වන මාර්ටින් ලූතර් ම පුල්‍ රිච් ස්වින්ග්ලි විසින් ආරම්භ කරන ලදි. මොවුන් දෙදෙනෙ ප්‍රකාශ කළ අන්දමට ක්රිස්තියානි ආගමෙහි වරද එකළ දේශනා කළ ධර්මයෙහි රැදි තිබිණි. එමනිසා එම දේශනා කළ වරද සහිත ධර්මය වෙනස් කර, නිවැරදි ධර්මය නැවත ස්ථාපනය කිිම මොවුන් දෙදෙනොගේ අරමුණ විය.ක්‍රි.ව 1529 සිට මෙම නාමය විවිධ අර්ථයන්ගෙන දිම සදහා භාවිතා කරන ලදි. නමුත් ප්‍රධාන වශනේම පාප්වහන්සේගේ පාලනයෙන් මිදුණු බටහිර කිතුධර්මය හැදින්විම සදහා රෙපරමාදු නාමය භාවිතා කරන ලදි. ප්‍රතිංසංස්කරණය කාල වකවානු තුළදි දේව ධර්මය විසින් රෙපරමාදු යන නාමය භාවිතා නොකරළ අතර ඒ වෙනුවට ඔවුන් නිවැරදි ධර්මය සදහා ආපසු යැම යන අර්ථය ගෙන දෙන එවැන්ජලික් නාමය භාවිතා කරන ලදි.
රෙපරමාදු ප්‍රසිංස්කරණ ප්‍රථමයෙන් මාර්ටින් ලුතර් විසින් ජර්මනියේ විටන් බුර්ග දේවමැදුරෙන් ආරම්භ කරන ලදි එහිදි ඔහුගේ දේවගැතිකම පිලිබද තනතුරැ විකිණිමේ වරද බිෂෝවරැගේ පැවති පුරප්පාඩු සහ අනුෂේඨනයන් පිළිබද උපාධි ප්‍රබන්ධ 95 පිටපත් කරන ලදි. මෙහිදි රෙපරමාදු ආගම විසින් අදාහස සොලෝෂ 5 වනිල් එකක් වන ශ්‍රද්ධාව පමණකි යන ධර්ම පදය බයිබලය පමණකි යන ධර්ම පද දෙක ගොඩ නැගිණි ලුතරන්, කැල්විනිස්ට්, පෙුසිබිටිරයින් සහ ඇන්ගිකන් නිකායන් රෙපරාමුදු ප්‍රතිසංසර්කණ තුළින් බිහිවිය.
රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්රකණය කොටස් දෙකක් ආකාරයෙන් දැකිවය හැකිය ගර්විත ප්‍රතිසංසර්කළුය සහ විල්පවාදි අන්තගාමි ප්‍රතිසංස්කරණය ෆර්විත ප්‍රතිස්සංකරණය ලුතර් ස්විංග්ලි කැලවින් වැනි ගුරැවරැන්යයටතේ සිදුවිය නමුත් අත්ගාමි ප්‍රතිසංස්කරණවාදින බයිලයට අතිශයින් වෙනස් කිරිම් සිදු කරන ලදි එම නිසා ලාර්විත ප්‍රසිංස්කරණ වාදින් සහ අත්ගාමි ප්‍රතිසංසකරණ වාදින් අතර බොහ් එදිරිවාදිකම් පැවතුණි.
දේවධර්මය ප්‍රතිශෝධනය කිරිම පිළිබද වු රෙපරමාදු පිලිගත් මතය
[සංස්කරණය]දේවධර්මය ප්‍රතිශෝධනය පිළිබද වු රෙපරමාදු මතය සොලොස් 5 ලෙසින් හැදින්වෙන ලතින් වාක්‍යය පහතින් දැක්වෙන අතර මේවා රෝමානු කතෝලික දේවස්ථාන තුල ඉගැන්විම් වලට වඩා හාත්පසින් වෙනස් මත දරයි. සෝලා යන ලතින් වචනය තනිකඩ යන අර්ථය ගෙන දෙන ලදි. රෙපරමාදුවරැන් පිළිගන්නා අයුරින් මෙම සොලොස් 5 මොක්ෂය ලගා කර ගැනිම සදහා උපකාරි වේ. සොලොස් 5 හැරෙන්නට අනෙක් සියලු දේ මෝක්ෂය ලගා කර ගැනිමට බාධාවක් වන හෙයින් එවැනි දේ සිදු කිරිමෙන් රෙපරමාදුවරුන් වැලකි සිටියහ.
Solus Christus - ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ පමණකි.
[සංස්කරණය]පාප්වහන්සේ කෙනෙක් පිලිබදව විශ්වාස නොකරන රෙපරමාදුවරැ, දෙවියන් වහන්සේ හා මනුෂ්‍යයා අතර මැදිහත් කරැ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ පමණක් බව පිලිගත් හ.
බයිබලය පමණකි
[සංස්කරණය]රෙපරමාදුවරැන් විශ්වාස කරන අන්දමට රෝමානු කතෝලික දේවස්ථානයන්හි භාවිතා කරන බයිබලය දේවස්ථානයෙහි ඉතිහාසිය හා ධර්මය මත පදනම් වුවකි.
ශ්‍රද්ධාව පමණකි
[සංස්කරණය]රෙපරමාදුවරැන් විශ්වාස කරන අන්දමට මෝක්ෂය ලගා කර ගැනිම සදහා ශ්‍රද්ධාව පමණක් අවශ්‍ය වේ නමුත් රෝමානු කතෝලික ඉගැන්විම් වලට අනුව ශ්‍රද්ධාව පමණක් තිබි කිසිම ක්‍රියාවක් නොකිරිම තුළින් මෝක්ෂය ලගා කරගත නොහැක.
කරුණාව පමණකි
[සංස්කරණය]තමන් විසින් කරන පිං වලින් පමණක් මොක්ෂය ලගා කරගත නොහැක. රෙපරමාදුවරැන් විශ්වාස කරන අන්දමට මෝක්ෂය ලගා කර ගැනීම සදහා දෙවියන් වහන්සේගේ කරුණාව අත්‍යාවශයයි
කීර්තිය දෙවියන් උදෙසාම පමණකි
[සංස්කරණය]රෙපරමාදුවරැන් විශ්වාස කරන අන්දමට මොක්ෂය ලගා කර ගැනිම දෙවියන් වහනසේගේ කැමැත්ත සහ ක්‍රියාව මත පමණක් සිදු වු නිසා කීර්තිය දෙවියන් වහන්සේ උදෙස්මා පැවැතිය යුතු