මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව
ශ්‍රී ලංකා මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව (ඉංග්‍රීසි:Department of Mortor Traffic) යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මෝටර් රථ නියාමනය සහ ලියාපදිංචි කිරීමේ වගකීම දරන රාජ්‍ය ආයතනයයි. එය 1928 දී ආරම්භ කරන ලද අතර එහි මූලස්ථානය කොළඹ නාරාහේන්පිට පිහිටා ඇත. දෙපාර්තමේන්තුව මහජනතාවට සේවාවන් රැසක් සපයයි, ඒවා අතර:
- නව සහ පවතින මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීම
- රියදුරු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම
- වාහන පරීක්ෂා කිරීම සහ පරීක්ෂා කිරීම
- රථවාහන නීතිය ක්රියාත්මක කිරීම
- මාර්ග ආරක්ෂාව පිළිබඳ අධ්‍යාපනය සහ දැනුවත් කිරීම
මෝටර් රථ සහ මාර්ග ප්‍රවාහනයට අදාළ ප්‍රතිපත්ති සහ රෙගුලාසි සකස් කිරීම සහ ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා ද දෙපාර්තමේන්තුව වගකීම දරයි. එය ශ්‍රී ලංකාවේ මාර්ග ප්‍රවාහන ජාලයේ ආරක්ෂාව සහ කාර්යක්ෂමතාව සහතික කිරීම සඳහා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව සහ ප්‍රවාහන අමාත්‍යාංශය වැනි අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතන සමඟ සමීපව කටයුතු කරයි.
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]1927 අංක 45 දරන මෝටර් රථ ප්‍රවාහන ආඥාපනත යටතේ 1928 දී පිහිටුවන ලදී. ශ්‍රී ලංකාවේ මාර්ගවල වැඩිවන මෝටර් රථ සංඛ්‍යාව නියාමනය කිරීම සඳහා මෙම ආඥාපනත පනවන ලදී. මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීම සහ රියදුරු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව මුලින් වගකිව යුතු විය. කෙසේ වෙතත්, වාහන පරීක්ෂා කිරීම, රථවාහන නීති බලාත්මක කිරීම සහ මාර්ග ආරක්ෂාව පිළිබඳ අධ්‍යාපනය සහ දැනුවත් කිරීම ඇතුළත් වන පරිදි වසර ගණනාවක් පුරා එහි කාර්යයේ විෂය පථය පුළුල් වී ඇත.
ආයතනික ව්යුහය
[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කරනු ලබන මෝටර් රථ ප්‍රවාහන කොමසාරිස්වරයා දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානියා වේ. කොමසාරිස්වරයාට නියෝජ්‍ය කොමසාරිස්වරුන් සහ අධ්‍යක්ෂවරුන් කිහිප දෙනෙකුගේ සහාය ලැබේ. දෙපාර්තමේන්තුවෙහි සේවකයින් 2,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සිටින අතර ඔවුන් රට පුරා විවිධ කාර්යාලවල සහ ශාඛාවල යොදවා ඇත.
කාර්යයන්
[සංස්කරණය]ප්‍රධාන කාර්යයන්ට ඇතුළත් වන්නේ:
මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීම: ශ්‍රී ලංකාවේ සියලුම නව සහ පවතින මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව වගකීම දරයි. බලපත්‍ර තහඩු සහ ලියාපදිංචි සහතික නිකුත් කිරීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
- රියදුරු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම: සියලුම සුදුසුකම් ලත් අයදුම්කරුවන්ට රියදුරු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව වගකීම දරයි. රියදුරු බලපත්‍රයක් ලබා ගැනීම සඳහා, අයදුම්කරුවන් න්‍යායාත්මක පරීක්ෂණයකින් සහ ප්‍රායෝගික රියදුරු පරීක්ෂණයකින් සමත් විය යුතුය.
- වාහන පරීක්ෂා කිරීම සහ පරීක්ෂා කිරීම: ශ්‍රී ලංකාවේ සියලුම මෝටර් රථ මාර්ග සුදුසු බව සහතික කිරීම සඳහා ඒවා පරීක්ෂා කිරීම සහ පරීක්ෂා කිරීම සඳහා DMT වගකීම දරයි. වාහනයේ තිරිංග, ලයිට්, ටයර් සහ අනෙකුත් ආරක්ෂක අංග පරීක්ෂා කිරීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
- රථවාහන නීතිය බලාත්මක කිරීම: ශ්‍රී ලංකාවේ මාර්ග නීති සහ රෙගුලාසි ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව වගකීම දරයි. මාර්ග සහ මහාමාර්ගවල මුර සංචාරය කිරීම, රථවාහන අනතුරු විමර්ශනය කිරීම සහ රථවාහන ප්‍රවේශපත්‍ර නිකුත් කිරීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
- මාර්ග ආරක්ෂණ අධ්‍යාපනය සහ දැනුවත් කිරීම: මහජනතාව අතර මාර්ග ආරක්ෂාව පිළිබඳ දැනුවත් කිරීම සහ දැනුවත් කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව වගකීම දරයි. මාර්ග ආරක්ෂණ ව්‍යාපාර පැවැත්වීම, අධ්‍යාපනික ද්‍රව්‍ය සංවර්ධනය කිරීම සහ මාර්ග ආරක්ෂාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා පාසල් සහ වෙනත් සංවිධාන සමඟ කටයුතු කිරීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
සේවා
[සංස්කරණය]DMT මහජනතාවට සේවා ගණනාවක් සපයයි, ඒවා අතර:
- මාර්ගගත සේවා: වාහන ලියාපදිංචිය, රියදුරු බලපත්‍ර අලුත් කිරීම සහ වෙනත් ගනුදෙනු වැනි මාර්ගගත සේවා ගණනාවක් පිරිනමයි. මෙය මහජනතාවට දෙපාර්තමේන්තුව හි සේවාවන් වෙත ප්‍රවේශ වීම පහසු සහ පහසු කරයි.
- තොරතුරු සහ උපදෙස්: මාර්ග ආරක්ෂාව සහ මාර්ග නීති පිළිබඳ තොරතුරු සහ උපදෙස් මහජනතාවට සපයයි. මෙය එහි වෙබ් අඩවිය, සමාජ මාධ්‍ය නාලිකා සහ මහජන සේවා නිවේදන හරහා සිදු කෙරේ.
- මාර්ග අනතුරු වලින් වින්දිතයින්ට උපකාර කිරීම: මාර්ග අනතුරු වලට ගොදුරු වූවන්ට හිමිකම් ගොනු කිරීමට සහ වන්දි ලබා ගැනීමට උපකාර කිරීම වැනි දෙපාර්තමේන්තුව මගින් ආධාර සපයයි.
අභියෝග
[සංස්කරණය]දෙපාර්තමේන්තුව සිය ජනවරම ක්රියාත්මක කිරීමේදී අභියෝග රැසකට මුහුණ දෙයි. විශාලම අභියෝගයක් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ මාර්ගවල වැඩිවන මෝටර් රථ සංඛ්‍යාවයි. මෙය වාහන තදබදය, මාර්ග අනතුරු සහ වායු දූෂණයට හේතු වී තිබේ. සම්පත් හිඟය සහ මාර්ග ආරක්ෂාව පිළිබඳ මහජනතාවගේ අඩුව නිසා ද දෙපාර්තමේන්තුව අභියෝගයට ලක් වේ.