මෛත්‍රිය
මෙත්තා හෙවත් මෛත්‍රීය යනු කරුණාව, දයාව ආදී වදන් වලට තරමක් ආසන්න තේරුමක් වචනයකි.
ථේරවාද බුදු දහමට අනුව මෛත්‍රිය දස පාරමිතා වල නවවැන්න වන අතර සතර බ්‍රහ්ම විහරණයේ පළමු අංගයයි. මෛත්‍රී භාවනාව යනු බෞද්ධ භාවනා ක්‍රමවල එන ප්‍රසිද්ධම සහ පහසුම ක්‍රමයයි. මෛත්‍රී භාවනාව තුලින් සිත එකගවීම පමණක්ම නොව අප විසින් අන් අයට මෛත්‍රිය පතුරවන නිසා විශාල කුසලයක්ද රැස්වේ.
"චිත්තේන සංකිලිස්සේන - සංකිලිස්සන්ති මානවා" "අපිරිසිදු සිත නිසා මිනිසාද අපිරිසිදු වේ."
මෛත්‍රී භාවනාව
[සංස්කරණය]මෛත්‍රී භාවනාවේ අරමුණ තමා ඇතුළු අන් අයට මෛත්‍රිය පැතිරවීම තුලින් සිත එකග කරවීමයි. භාවනාව ආරම්භ‍වන්නේ භාවනා කරන්නා විසින් තමාට ම මෛත්‍රීය පතුරුවා ගැනීමෙනි. ඉන්පසු පිළිවෙලින් තම දෙමාපියන්ට, හිත මිතුරන්ට, ගුරුවරුන්ට, හිතවත් සත්ත්වයන්ට, අහිතවත් සත්වයන්ට, මැදහත් සත්ත්වයින්ට හා අවසානයේදි ලෝකවාසී සියලු සත්තිවයන්ට මෛත්‍රීය පතුරුවයි.
බුදුදහමට අනුව මෛත්‍රීය ප්‍රගුණ කළ තැනැත්තාට අයහපත් ක්‍රියා හෝ ක්‍රෝධ සිතුවිලි සිතෙහි දරා ගැනීමට අවශ්‍ය නොවේ.ඒ හෙයින් ඔවුන් වඩා පහසුවෙන් හා සැහැල්ලුවෙන් වාසය කරති. නින්ද නොයාමේ රෝගයට හා නපුරු සිහින පෙනී‍මට ප්‍රතිකර්මයක් ලෙස ද මෛත්‍රී භාවනාව භාවිතා වේ. මෛත්‍රීයෙන් පිරුණු තැනැත්තෙක් ආශ්‍රය කිරීම පහසු වන අතර ඔහු වටා සිටින්නන්ට ඉන් සතුටක් ලැබේ. මෛත්‍රීය දයාවෙන්, සාමයෙන් හා සතුටෙන් පිරුණු ලෝකයක් බිහිකිරීමට උපකාරී වේ. මෛත්‍රී භාවනාවෙන් ලැබෙන ප්‍රයෝජන එකොළහක් පිලිබඳ මෙත්තානිසංස සුත්‍රයේ දැක්වේ.
මෛත්‍රී භාවනාව ක්‍රෝධයෙන් කැළ‍ඹුනු සිත් සුවපත් කර ගැනීම සඳහා යොදා ගත හැකි ඔසුවකි. මෛත්‍රීය පුහුණු කරගත් කෙනෙකු පහසුවෙන් කේන්තියට පත් නොවන අතර වෛරය ඇතිවුවත් එය පහසුවෙන් යටපත් කර ගනී.
මෛත්‍රීය සතුරු බවින් හා ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් තොර වේ. ඉන් සියළු දෙනාගේම සතුට ප්‍රාර්ථනා කෙරේ. ඉවසීම, අන් අය කෙරෙහි ගෞරවය දැකිවීම හා අන් අය අගය කොට සැලකීම ද මෙහි කොටසක් වේ. මෛත්‍රීය යනු ආත්මාර්ථයෙන් තොරව යමෙකුට දක්වන දයාව ලෙසද පෙන්වා දීමට පුළුවන. එය දෙමාව්පියන් විසින් තම දරුවෙකුට දක්වන ආදරය හා සමානය.මෛත්‍රී භාවනාවේදි සිමාරහිත අයුරින් දයාන්විත හදවතක් ඇති කර ගැනීම සඳහා වු පාඨ පිළිබඳව සිත යොමු කරයි. මෛත්‍රීය හේතුවෙන් සියළු ජීවින් කෙරෙහි කරුණාව හා පරිත්‍යාගශීලිත්වය දක්වන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෛත්‍රිය වැඩූ තැනැත්තා සියළු සත්වයාගේ සතුටේදි සතුටු විය හැකි දුකේදී ඒ දුක බෙදා ගත හැකි තත්වයකට පත් වේ.
මෛත්‍රී භාවනාව වඩන අයුරු
[සංස්කරණය]පියවර 1
මම වෛරනැත්තෙක් වෙම්වා! මම තරහ නැත්තෙක් වෙම්වා! මම දුක් පීඩා නැත්තෙක් වෙම්වා! මම බිය උවදුරු නැත්තෙක් වෙවා! මම සුවපත් වෙම්වා! මා මෙන් ම, මාගේ ගුරු දෙගුරු උතුමෝ වෛරනැත්තෝ වෙත්වා! තරහනැත්තෝ වෙත්වා! දුක් පීඩා නැත්තෝ වෙත්ව! බිය උවදුරු නැත්තෝ වෙත්වා! සුවපත් වෙත්වා!
පියවර 2
මම නිදුක් වෙම්වා! නීරෝග වෙවා! සුවපත් වෙම්වා! මා මෙන්ම මාගේ මව්පිය ගුරුවර හිතමිතුරෝ & නිදුක් වෙත්වා! නීරෝග වෙත්වා! සුවපත් වෙත්වා! සියලු සත්වයෝ නිදුක් වෙත්වා! නීරෝග වෙක්වා සුවපත් වෙත්වා !
පියවර 4 මම නිදුක් වෙම්වා! නීරෝග වෙවා! සුවපත් වෙවා! මා මෙන් ම මාගේ මව්පිය ගුරුවර හිතමිතුරෝද මැදහත් අය ද සියලු සත්වයෝ ද නිදුක් වෙත්වා! නීරෝග වෙත්වා! සුවපත් වෙත්වා!
පියවර 4
මම නිදුක් වෙම්වා! නිරෝග වෙම්වා! සුවපත් වෙම්වා! වෛර නැත්තෙක් වෙම්වා! ම මෙන්ම මගේ මවුපියෝද