Jump to content

ටෝගෝ හි භූගෝලය

විකිපීඩියා වෙතින්
ඝානා-ටෝගෝ භූ විෂමතාව - භූගෝලීය සිතියම

එහි වර්ග ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර 56,785 (වර්ග සැතපුම් 21,925) ට සමාන වේ. එය දකුණේ බෙනින් ප්‍රදේශයට මායිම් වේ; ඝානාව බටහිරින් පිහිටා ඇත; නැගෙනහිරට බෙනින්; සහ උතුරින් එය බුර්කිනා ෆාසෝ විසින් බැඳී ඇත. සමකයට උතුරින්, එය බොහෝ දුරට පිහිටා ඇත්තේ අක්ෂාංශ 6° සහ 11°N, සහ දේශාංශ 0° සහ 2°E අතර ය.

ගිනියා බොක්කෙහි ටෝගෝ වෙරළ තීරය කිලෝමීටර 56 (සැතපුම් 35) දිග වන අතර වැලි සහිත වෙරළ සහිත කලපු වලින් සමන්විත වේ. උතුරේ, ගොඩබිම කඳු වලින් සංලක්ෂිත රටේ මධ්‍යයට වඩා වෙනස්ව පෙරළෙන සැවානා වලින් සංලක්ෂිත වේ. ටෝගෝ හි දකුණ, කලපු සහ වගුරු බිම් සහිත වෙරළබඩ තැනිතලාවකට ළඟා වන සැවානා සහ වනාන්තර සානුවකින් සංලක්ෂිත වේ. රටේ උසම කන්ද වන්නේ මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 986 (3235') උසින් පිහිටි මොන්ට් ඇගෝ ය. දිගම ගංගාව කිලෝමීටර 400 (සැතපුම් 250) ක දිගකින් යුත් මොනෝ ගඟයි. එය උතුරේ සිට දකුණට දිව යයි.

දේශගුණය "සාමාන්‍යව නිවර්තන"[1] සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය වෙරළ තීරයේ 23 °C (73 °F) සිට උතුරුදිග ප්‍රදේශවල 30 °C (86 °F) පමණ වන අතර වියළි දේශගුණයක් සහ නිවර්තන කලාපයක ලක්ෂණ ඇත. සවානා

ටෝගෝහි භෞමික පරිසර කලාප තුනක් අඩංගු වේ: නැගෙනහිර ගිනියානු වනාන්තර, ගිනියානු වනාන්තර-සැවානා මොසෙයික් සහ බටහිර සුඩාන සැවානා.[2] ටෝගෝ වෙරළ තීරය වගුරු බිම් සහ කඩොලාන වලින් සංලක්ෂිත වේ. රටෙහි 2019 වනාන්තර භූ දර්ශන අඛණ්ඩතා දර්ශකය 5.88/10 ක මධ්‍යන්‍ය අගයක් ඇති අතර එය රටවල් 172 කින් ගෝලීය වශයෙන් 92 වැනි ස්ථානයට පත් විය.[3]

අවම වශයෙන් උද්‍යාන සහ රක්ෂිත පහක් ස්ථාපිත කර ඇත: අබ්දුලේ සත්ව රක්ෂිතය, ෆාසාඕ මල්ෆකාසා ජාතික වනෝද්‍යානය, ෆොස් ඇක්ස් ලයන්ස් ජාතික උද්‍යානය, කූටම්මකූ,[4] සහ කරන් ජාතික වනෝද්‍යානය.

වනජීවී

[සංස්කරණය]

ටෝගෝ හි වන ජීවීන් බටහිර අප්‍රිකාවේ රටක් වන ටෝගෝ හි ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ වලින් සමන්විත වේ. කුඩා ප්‍රමාණය තිබියදීත්, රටෙහි විවිධ වාසස්ථාන ඇත; දකුණේ නැවත වරක් පුළුල් වූ වැසි වනාන්තරවල ඉතිරිව ඇත්තේ රටේ වයඹ දෙසින් සුඩානියානු සැවානා සහ ගිනියානු වනාන්තරයේ විශාල ප්‍රදේශ - මධ්‍යයේ සහ ඊසාන දෙසින් සැවානා මොසෙයික් ය. දේශගුණය නිවර්තන කලාපීය වන අතර එය තෙත් සහ වියළි කාලවලදී වෙනස් වේ. රට තුළ සනාල ශාක විශේෂ 3000 කට වඩා ඇති බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර ක්ෂීරපායින් විශේෂ 196 ක් සහ පක්ෂීන් විශේෂ 676 ක් එහි වාර්තා වී ඇත.

යොමු කිරීම්

[සංස්කරණය]
  1. ^ "Togo (Partner) – International Cultural Youth Exchange". International cultural youth exchange. 8 June 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 January 2021.
  2. ^ Dinerstein, Eric; et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
  3. ^ Grantham, H. S.; et al. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity - Supplementary Material". Nature Communications. 11 (1): 5978. Bibcode:2020NatCo..11.5978G. doi:10.1038/s41467-020-19493-3. ISSN 2041-1723. PMC 7723057. PMID 33293507.
  4. ^ "Koutammakou, the Land of the Batammariba". UNESCO World Heritage Centre (ඉංග්‍රීසි බසින්). 7 May 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 January 2021.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ටෝගෝ_හි_භූගෝලය&oldid=679800" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි