කොස්ට රිකාවේ සංස්කෘතිය
කොස්ට රිකාව යනු මෙසෝඇමරිකානු සහ දකුණු ඇමරිකානු ස්වදේශික සංස්කෘතීන් හමු වූ ස්ථානයයි. 16 වන ශතවර්ෂයේ ස්පාඤ්ඤ ආක්‍රමණිකයන් (කොන්ක්විස්ටඩෝර්ස්) පැමිණි විට රටේ වයඹ දෙසින් පිහිටි නිකෝයා අර්ධද්වීපය නහුවාට්ල් සංස්කෘතික බලපෑමේ දකුණු කෙළවර විය. රටේ මධ්‍යම සහ දකුණු ප්‍රදේශවලට චිබ්චා බලපෑම් තිබුණි. මේ අතර අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරය 17 වන සහ 18 වන සියවස් වලදී අප්‍රිකානු කම්කරුවන්ගෙන් ජනාකීර්ණ විය.
ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන්ගේ සංක්‍රමණයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ඔවුන්ගේ 16 වන සියවසේ ස්පාඤ්ඤ සංස්කෘතිය සහ එහි පරිණාමය අද දක්වා එදිනෙදා ජීවිතය සහ සංස්කෘතිය සලකුණු කර ඇති අතර, ස්පාඤ්ඤ භාෂාව සහ කතෝලික ආගම මූලික බලපෑම් ලෙස සලකනු ලැබේ.
සංස්කෘතික, යෞවන හා ක්‍රීඩා දෙපාර්තමේන්තුව සංස්කෘතික ජීවිතය ප්‍රවර්ධනය සහ සම්බන්ධීකරණය භාරව සිටී. දෙපාර්තමේන්තුවේ කටයුතු සංස්කෘතික අධ්‍යක්ෂණය, දෘශ්‍ය කලා, දර්ශනීය කලා, සංගීතය, උරුමය සහ පුස්තකාල පද්ධතිය ලෙස බෙදා ඇත. කොස්ට රිකාවේ ජාතික සංධ්වනි වාද්‍ය වෘන්දය සහ තරුණ සංධ්වනි වාද්‍ය වෘන්දය වැනි ස්ථිර වැඩසටහන්, වැඩ ක්ෂේත්‍ර දෙකක සංයෝජන වේ: සංස්කෘතිය සහ යෞවනය.
සෝකා, සල්සා, බචටා, මෙරන්ගු, කූම්බියා සහ කොස්ටාරිකා ස්වින්ග් වැනි නැටුම්-අභිමුඛ ප්‍රභේද, තරුණ අයට වඩා වැඩිහිටියන් විසින් වැඩි වැඩියෙන් රස විඳිති. ගිටාරය ජනප්‍රියයි, විශේෂයෙන්ම ජන නැටුම් සඳහා සහායකයක් ලෙස; කෙසේ වෙතත්, මාරිම්බා ජාතික මෙවලම බවට පත් කරන ලදී.
2017 නොවැම්බරයේදී, National Geographic සඟරාව ලොව සතුටින්ම සිටින රට ලෙස කොස්ට රිකාව නම් කරන ලද අතර,[1] එම රට විවිධ සන්තෝෂ ප්‍රමිතිකවලින් සාමාන්‍යයෙන් ඉහළ ශ්‍රේණිගත කරයි.[2] ලිපියේ මෙම සාරාංශය ඇතුළත් විය: "කොස්ට රිකානුවන් මානසික ආතතිය අවම කරන සහ ප්‍රීතිය උපරිම කරන ස්ථානයක දෛනික ජීවිතය උපරිම ලෙස ගත කිරීමේ සතුට භුක්ති විඳිති".[3] "ටිකෝස්" අතර වඩාත්ම හඳුනාගත හැකි වාක්‍ය ඛණ්ඩයක් වන්නේ "පුර විදා", වාචික පරිවර්තනයක පිරිසිදු ජීවිතය වීම පුදුමයක් නොවේ. එය වැසියන්ගේ ජීවන දර්ශනය පිළිබිඹු කරයි,[4] සරල ජීවිතයක්, ආතතියෙන් තොර, ධනාත්මක, සැහැල්ලු හැඟීමක් දක්වයි.[5] මෙම ප්‍රකාශනය සංවාදයේ විවිධ සන්දර්භවල භාවිතා වේ.[6] බොහෝ විට පාරේ යන අය හෝ කඩවලින් කෑම මිලදී ගන්නා අය පුර විදා කියමින් ආයුබෝවන් කියති. එය ප්‍රශ්නයක් ලෙස හෝ කෙනෙකුගේ පැමිණීම පිළිගැනීමක් ලෙස දැක්විය හැක. "ඔබට කොහොමද?" වෙත නිර්දේශිත ප්‍රතිචාරයක් එය "පුර විදා" වනු ඇත.[7] එම ව්‍යවහාරයේ දී, එය "නියමයි" ලෙස පරිවර්තනය කළ හැකි අතර, සියල්ල ඉතා හොඳින් සිදු වී ඇති බව පෙන්නුම් කරයි.[6] ප්‍රශ්නයක් ලෙස භාවිතා කරන විට, "සියල්ල හොඳින් සිදුවෙමින් තිබේද?" යන්නයි. හෝ "ඔබට කොහොමද?".[4]
එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක සන්තෝෂය වාර්තාවේ 2017 Happy Planet Index හි 12 වැනි ස්ථානයට කොස්ට රිකාව ශ්‍රේණිගත කරයි;[8] කෙසේ වෙතත්, ලතින් ඇමරිකාවේ සතුටින්ම සිටින රට ලෙස සැලකේ. ඉහළ මට්ටමේ සමාජ සේවා, එහි වැසියන්ගේ සැලකිලිමත් ස්වභාවය, දිගු ආයු අපේක්ෂාව සහ සාපේක්ෂව අඩු දූෂණය ඊට හේතු වේ.[9][10]
ආහාර පිසීම
[සංස්කරණය]
කොස්ට රිකානු ආහාර යනු ස්වදේශික ඇමරිකානු, ස්පාඤ්ඤ, අප්‍රිකානු සහ තවත් බොහෝ ආහාර සම්භවයක් සහිත සම්මිශ්‍රණයකි. ඉතා සාම්ප්‍රදායික ටමාලේ සහ ඉරිඟු වලින් සාදන ලද තවත් බොහෝ කෑම වර්ග එහි ආදිවාසී වැසියන්ගේ වඩාත්ම නියෝජනය වන අතර අනෙකුත් අසල්වැසි මෙසෝඇමරිකානු රටවලට සමාන වේ. ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් වෙනත් රටවලින්, විශේෂයෙන් කුළුබඩු සහ ගෘහාශ්‍රිත සතුන්ගෙන් බොහෝ නව අමුද්‍රව්‍ය රටට ගෙන එන ලදී. 19 වන ශතවර්ෂයේ පසුව, අප්‍රිකානු රසය අනෙකුත් කැරිබියානු මිශ්‍ර රසවල බලපෑමෙන් එහි පැවැත්ම ලබා දුන්නේය. මෑතක දී රටේ ජනගහනයේ කොටසක් බවට පත් වූ සෑම නව ජනවාර්ගික කණ්ඩායමක්ම රටේ ආහාර පිසීම කෙරෙහි බලපෑම් කිරීමත් සමඟ වර්තමානයේ කොස්ට රිකානු ආහාර පිසීම ඉතා විවිධාකාර වේ.[11][විශ්වසනීය මූලාශ්‍රය?]
ක්‍රීඩා
[සංස්කරණය].jpg)
කොස්ට රිකාව ප්‍රථම වරට ග්‍රීෂ්ම ඔලිම්පික් උළෙලට පිවිසියේ 1936 දීය.[12] සිල්වියා සහ ක්ලෝඩියා පෝල් යන සහෝදරියන් පිහිනුම් සඳහා රටේ ඔලිම්පික් පදක්කම් හතරම දිනාගෙන ඇත; රන් එකක්, රිදී එකක් සහ ලෝකඩ දෙකක්.[13][14][15]
පාපන්දු යනු කොස්ට රිකාවේ ජනප්‍රියම ක්‍රීඩාවයි. ජාතික කණ්ඩායම FIFA ලෝක කුසලාන තරඟාවලි පහකට ක්‍රීඩා කර ඇති අතර 2014 දී පළමු වරට අර්ධ අවසන් පූර්ව වටයට පිවිස ඇත.[16][17] කලාපීය CONCACAF රන් කුසලානයේ එහි හොඳම දස්කම් 2002 දී අනුශූරතාවය හිමි විය. 1990 දශකයේ අගභාගයේ සහ 2000 දශකයේ මුල් භාගයේ එංගලන්තයේ ප්‍රිමියර් ලීගයේ සමාජ තුනකට ක්‍රීඩා කළ ඉදිරිපෙළ ක්‍රීඩකයෙකු වූ පාවුලෝ වැන්චෝප්, කොස්ට රිකන් පාපන්දු ක්‍රීඩාවේ විදේශීය පිළිගැනීම ඉහළ නැංවීමේ ගෞරවය හිමි වේ.[18] 2020 FIFA U-20 කාන්තා ලෝක කුසලානයේ සත්කාරක අයිතිය පැනමාව සමඟින් කොස්ට රිකාව වෙත ලබා දෙන ලදී, එය COVID-19 වසංගතය හේතුවෙන් 2021 දක්වා කල් දමන ලදී.[19][20] 2020 නොවැම්බර් 17 වන දින, FIFA නිවේදනය කළේ මෙම උත්සවය 2022 දී කොස්ට රිකාවේ පැවැත්වෙන බවයි.[21]
2021 අග වන විට, කොස්ට රිකාවේ කාන්තා ජාතික වොලිබෝල් කණ්ඩායම මධ්‍යම ඇමරිකාවේ AFECAVOL (Asociación de Federaciones CentroAmericanas de Voleibol) කලාපයේ ඉහළම කණ්ඩායම වී ඇත.[22] කොස්ට රිකාව 2018-2020 NORCECA බීච් වොලිබෝල් මහාද්වීපික කුසලානයට තරඟ කළ වෙරළ වොලිබෝල් සඳහා කාන්තා ජාතික කණ්ඩායමක් ඉදිරිපත් කළේය.[23]
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "These Are the World's Happiest Places". National Geographic Society. 16 October 2017. 19 October 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ "Costa Rica is one of the world's happiest countries. Here's what it does differently". World Economic Forum. 31 January 2019. 4 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 October 2020.
- ^ "Costa Rica is the Happiest Places in the World According to National Geographic." 9 November 2017. 7 December 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 December 2017.
- ^ a b "What does Pura Vida mean..." 12 August 2016. 7 December 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 December 2017.
- ^ Rankin, Monica A. (29 December 2017). The History of Costa Rica. ABC-CLIO. ISBN 9780313379444. 3 February 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2020 – via Google Books.
- ^ a b "PURA VIDA: The Most Important Costa Rica Spanish Expression". Speaking Latino. 21 August 2012. 25 August 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 December 2017.
- ^ Trester, Anna Marie (2003). "Bienvenidos a Costa Rica, la tierra de la pura vida: A Study of the Expression "pura vida" in the Spanish of Costa Rica" (PDF). In Sayahi, Lotfi (ed.). Selected Proceedings of the First Workshop on Spanish Sociolinguistics. Somerville, MA: Cascadilla Proceedings Project. pp. 61–69. ISBN 978-1-57473-400-3. 2022-10-09 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- ^ "World Happiness Report 2017 – World Happiness Report". worldhappiness.report. 20 March 2017. 20 March 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 August 2017.
- ^ Brodwin, Erin. "The 21 happiest countries in the world". Business Insider. 20 March 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 22 November 2020.
- ^ "Revealed: The world's 10 happiest countries for 2019". The Telegraph. 20 March 2017. 10 January 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත – via www.telegraph.co.uk.
- ^ "Costa Rican Typical Food". Southerncostarica.biz. 15 November 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 November 2011.
- ^ Mallon, Bill (2006). Historical dictionary of the Olympic movement. Ian Buchanan (3rd ed.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. p. 58. ISBN 978-0-8108-6524-2. OCLC 301358310. 3 February 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 April 2022.
- ^ "Costa Rican Medals and Results in the Olympic Games". Olympian Data Base. 17 February 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 February 2022.
- ^ "Costa Rican Olympic Medalists – list of medalists from Costa Rica". www.olympiandatabase.com. 17 February 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-04-19.
- ^ Staff, Tcrn (2018-09-21). "Sylvia Poll's Record: 30 Years of A Historical Feat". The Costa Rica News (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 18 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2022-04-19.
- ^ Griffiths, F. (24 June 2014). "World Cup: Costa Rica defies the odds in winning Group D". Toronto Star. 27 June 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 June 2014.
- ^ Martel, B. (29 June 2014). "Navas Carries Costa Rica to World Cup Quarters". ABC News. 30 June 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 29 June 2014.
- ^ "World Cup 2014: Paulo Wanchope, the player who put Costa Rica on the map, has warning for England". The Telegraph. 10 January 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 June 2019.
- ^ "Costa Rica and Panama to host FIFA U-20 Women's World Cup 2020". FIFA.com. 20 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 December 2019.
- ^ "Bureau of the FIFA Council decisions on FIFA events". FIFA.com. 12 May 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 May 2020.
- ^ "Update on FIFA Club World Cup 2020 and women's youth tournaments". FIFA.com. 27 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2020.
- ^ "Belize drops game to Nicaragua, drops to 1–4 at Central American Senior Women's Volleyball Championship". Breaking Belize News. 23 October 2021. 4 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 December 2021.
- ^ "Continental Cup Finals start in Africa". FIVB. 22 June 2021. 7 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 August 2021.