ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යය
ඕස්ට්‍රේලියානු පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය සහ එහි පූර්වගාමී යටත් විජිකයන්ට අයත් භූමි ප්‍රදේශය තුල හෝ එහි ජනතාව විසින් හෝ නිපැයුනු ලිඛිත හෝ සාහිත්‍යමය හෝ කෘතීන් ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යය යනුවෙන් හැඳින්වෙති.
අනෙකුත් සමකාලීන කෘතීන් සහ කතුවරු
[සංස්කරණය]1973 දී පැට්‍රික් වයිට් විසින් සාහිත්‍යය සඳහා වු නොබොල් ත්‍යාගය දිනාගැනීමත් සමග, ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යය එහි කුටප්‍රාප්තිය කරා ලගා වු බව පොදු මතයයි. පැට්‍රික් වයිට්, එසේ නොබෙල් සාහිත්‍යය ත්‍යාගය දිනු පලමුවෙනි සහ (මෙතෙක්) එකම ඕස්ට්‍රේලියානු ජාතිකයා වේ.
2003 දී නොබෙල් සාහිත්‍යය ත්‍යාගලාභි ජෝන් එම්. කෝටේසී දකුණු ඕස්ට්‍රේලියාවේ, ඇඩ්ලේස්හි ජීවත් වුව ද, ඔහුගේ උපන් බිම දකුණු අප්‍රිකාව වන බැවින් ඔහු සැලකනේනේ අප්‍රිකානු ජාතිකයෙකු ලෙස සැළකේ. පීටර් කේරි, කේට් ග්‍රෙන්විල්, ඩේවිඩ් මාලුෆ්, ජැනෙට් ටර්නර් හොස්පිටල් හා ටිම් වින්ටන් 70 දශ‍කයෙන් පසු ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් බිහි වු විශ්ෂ්ඨ කතුවරුන් වේ.
ජේම්ස් ක්ලැවෙල්, 'ද ඒෂියන් සාගා වේදී ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යයේ ප්‍රධාන අංගයක් සාකච්ඡාවට ලක් කරයි. ඒ (නෙවිල් ෂූට් කල පරිදි) අපරදිග දෘෂ්ඨිකෝණයකින්, පෙරදිග සංස්කෘතිකාංග විදහා දැක්වීමෙනි. ඔහු සාර්ථක තිර රචකයෙක් ද වේ. තවද ඔහු “ෂින්ඩ්ලර්ස් ලිස්ට්” චිත්‍රපටයට පදනම් වුණු ෂින්ඩ්ලරස් ආර්ක් ග්‍රන්ථයේ කතුවරයා වූ, බ්‍රකර් ත්‍යාගලාභී තෝමස් කෙනෙලි සමඟ ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යයේ තේමාවන් වඩාත් පුළුල් කිරීමට පෙරමුණ ගත් කතුවරයෙකු වේ. ඒ හැරුණු විට ජාත්‍යන්තර තේමාවන් ඔස්සේ සාහිත්‍ය නිර්මාණයේ නියැළි ඕස්ට්‍රේලියානු කතුවරුන් ලෙස ජේරාඩ් වර්නාත් සහ බ්‍රෙන්ඩා වෝකර් හැඳින්විය හැක.
කාව්‍යය
[සංස්කරණය]ඕස්ට්‍රේලියානු සාහිත්‍යය බිහිවීමේදී කාව්‍ය ශාස්ත්‍රය වැදගත් කාර්ය භාරයක් ඉටු කළේය. ඕස්ට්‍රේලියානු මහා කවීන් අතරින් දෙදෙනෙකු වුයේ ක්‍රිස්ටෝපර් බ්‍රෙනන් සහ ඇඩම් ලින්ඩ්සේ ගොර්ඩන් ය. ගොර්ඩන් එක් වතාවකදී ‘ඕස්ට්‍රේලියාවේ ජාතික කවියා’ ලෙසද හැඳින්වුනේය. එමෙන්ම එංගලන්තයේ වෙස්ට් මිනිස්ටර් ඈබෙහ හි කවියන්ගේ අංශයේ ප්‍රතිමාවක් තිබෙන එකම ඕස්ට්‍රේලියානු කවියාද වන්නේය.
ගෝර්ඩන් සහ බ්රුනන් යන දෙදෙනාගේම කෘතින් කාව්‍ය ශාස්ත්‍රයේ සම්ප්‍රදායික ශෛලියට අනුකූල විය. ඒවා තුළ බොහෝ ශාස්ත්‍රීය කරුණු අඩංගු විය. මේ නිසාම ඔවුන්ගේ කෘතින් උසස් සංස්කෘතික විෂය පථය තුළට එක් විය. මෙම කාලය තුල දීම ඕස්ට්‍රේලියාවට ගැමි ගීත වලද, කවි කථා වලද ආශිර්වාදය ලැබුණේය. ලෝසන් සහ බැන්ජෝ පැටෙර්සන් යන දෙදෙනා මෙම ජනප්‍රිය කවි කථාවල ප්‍රධාන පෙළේ කුශලතාවයන් දැක්වු අයගෙන් දෙදෙනෙකි. එමෙන්ම බොහෝ ප්‍රසිද්ධ ඕස්ට්‍රේලියානු කාව්‍යයක් ලෙස සැළකිය හැකි වෝල්ට්සින් මැටිල්ඩා (Waitzing Matilda) නිර්මාණය කිරීම සම්බන්ධයෙන් මෙම බැන්ජෝ වගකිව යුතු වුයේය. ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඈත පිටිසර පෙදෙස්වල ප්‍රේමනීය හැඟීම් ඇති කළ දර්ශන සහ එහි වාසය කළ විෂම චරිත, ඕස්ට්‍රේලියානු ආත්මයේ හැඩය සකස් කිරීමේදි වැදගත් කොටසක් ඉටුකර ඇත. එය හරියට ඇමෙරිකානු ඕල්ඩ් වෙස්ට්හි ගොපල්ලන්, ආර්ජන්ටිනා පැම්පාස්හි ගවුචෝ වරුන් එම රටවල් තුළ ප්‍රතිරූපයේ කොටසක් වුවා මෙනි.
විසිවෙනි ශත වර්ෂයේ කැපි පෙනුන ඕස්ට්‍රේලියානු කවියන් අතරට ඒ.ඩි.හෝප් ජුඩිත් රයිට්, ශ්වෙන් හාර්වුඩ්, කෙනත් ස්ලෙයර්, ලෙස් මරේ සහ වඩාත් මෑතදී ජෝන් ෆෝර්බ්ස් සහ ජෝන් ට්‍රැන්ටර් යන අයද ඇතුළත් වේ. වඩාත් මෑතදි මතු වී ආ කවියන් ලෙස ජුඩිත් බෙවරිජ් සහ ඇන්ඩෲ ස්ලැටරි යන නම් සදහන් වේ.
සමකාලීන ඕස්ට්‍රේලියානු කවි බොහෝ විට ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලබන්නේ කුඩා සහ ස්වාධීන පොත් ප්‍රකාශකයින් විසිනි. කෙසේ වුවද නව මධ්‍ය සහ අන්තර්ජාල සටහන් ද ඇතුලු වෙනත් වර්ගයේ ප්‍රකාශන සහ ජනතා කාව්‍ය ව්‍යාපෘති විශාල ලෙස ජනප්‍රිය වෙමින් පවතී. සිඩ්නි නගරය මූලස්ථානය කරගත් ද රෙඩ් රූම් කම්පැනි නම් ආයතනය මෙම ක්ෂේත්‍රයේ වඩාත් ක්‍රියාකාරි සමාගම්වලින් එකකි.