ඉක්වටෝරියා (දකුණු සුඩානයේ කලාපය)
| Equatoria | |
|---|---|
| Region | |
| උද්යෝග පාඨය(න්): God Is Our Strength | |
 Location in South Sudan | |
| Country | South Sudan |
| Region | Equatoria |
| Province of Anglo-Egyptian Sudan | 1870 |
| Capital | Juba |
| සරිය | |
| • මුළු | 195,847.67 කිමී2 (75,617.21 සතරැස් සැත) |
| ජනගහණය(2014 estimate) | |
| • මුළු | 3,399,400 |
| • ඝණත්වය | 17/කිමී2 (45/වර්ග සැත) |
| වේලා කලාප | CAT (UTC+2) |
| දුරකථන කේතය(න්) | 211 |
ඉක්වටෝරියා යනු දකුණු සුඩානයේ දකුණු දිග ප්‍රදේශය වන අතර සුදු නයිල් ගඟේ ඉහළ ප්‍රදේශය සහ දකුණු සුඩානය සහ උගන්ඩාව අතර මායිම වේ. ජුබා, ජාතික අගනුවර සහ දකුණු සුඩානයේ විශාලතම නගරය පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වටෝරියා තුළ ය. මුලින් ඇන්ග්ලෝ-ඊජිප්තු සුඩානයේ පළාතක් වූ එහි ඇල්බට් විල සහ බටහිර නයිල් ඇතුළු වර්තමාන උගන්ඩාවේ උතුරු ප්‍රදේශ බොහොමයක් ද අඩංගු විය. එය හුදකලා මුරපොලවල්වල වික්‍රමාන්විතයන් සහ සොල්දාදුවන් අතළොස්සකට වඩා වැඩි ගණනකින් සමන්විත නොවූ අප්‍රිකාවේ අභ්‍යන්තරයේ ආදර්ශමත් රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීමට ගත් පරමාදර්ශී ප්‍රයත්නයකි.
1870 දී සැමුවෙල් බේකර් විසින් සමකය පිහිටුවන ලදී. 1874 දී චාල්ස් ජෝර්ජ් ගෝර්ඩන් ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස වැඩ භාර ගත්තේය, පසුව 1878 දී එමින් පාෂා ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස වැඩ භාර ගත්තේය. මහඩිස්ට් කැරැල්ල 1889 දී ඊජිප්තු මුරපොලක් ලෙස සමකයට තිත තැබීය. පසුව බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරවරුන් වූයේ මාටින් විලෝබි පාර් ය. සමකයේ වැදගත් නගර අතරට ලාඩෝ, ගොන්ඩෝකෝරෝ, ඩුෆයිල් සහ වඩෙලයි ඇතුළත් විය. සමකයේ අවසාන ප්‍රදේශ දෙක වන ඇල්බට් විල සහ බටහිර නයිල් දැන් උගන්ඩාවේ පිහිටා ඇත.
ඇන්ග්ලෝ-ඊජිප්තු පාලනය යටතේ, සමකයේ වැඩි කොටසක් සුඩානයේ මුල් පළාත් අටෙන් එකක් බවට පත් විය. බහර් එල් ගසල් ප්‍රදේශය 1948 දී ඉක්වටෝරියා වලින් වෙන් විය. 1976 දී ඉක්වටෝරියා නැගෙනහිර සහ බටහිර ඉක්වටෝරියා යන පළාත් වලට තවදුරටත් බෙදී ගියේය. පළමු සහ දෙවන සුඩාන සිවිල් යුද්ධ මෙන්ම, ලෝඩ්ස් ප්‍රතිරෝධක හමුදාව සහ බටහිර නයිල් ඉවුර පෙරමුණ වැනි සුඩානය පදනම් කරගත් උගන්ඩා විරෝධී කැරලි වලදී මෙම කලාපය ප්‍රචණ්ඩත්වයට ලක්ව ඇත.
පරිපාලන අංශ
[සංස්කරණය]ඉක්වටෝරියා පහත ප්‍රාන්ත වලින් සමන්විත වේ:
- මධ්‍යම ඉක්වටෝරියා
- නැගෙනහිර ඉක්වටෝරියා
- බටහිර ඉක්වටෝරියා
2015 ඔක්තෝම්බර් සහ 2020 පෙබරවාරි අතර සමකය පහත සඳහන් ප්‍රාන්ත වලින් සමන්විත විය:
- අමාඩි ප්‍රාන්තය
- ගබුඩ්වේ ප්‍රාන්තය
- මාරිඩි ප්‍රාන්තය
- තඹුරා ප්‍රාන්තය
- ඉමාටොං ප්‍රාන්තය
- ටොරිට් ප්‍රාන්තය
- කපෝටා ප්‍රාන්තය
- ජුබෙක් ප්‍රාන්තය
- ටෙරෙකේකා ප්‍රාන්තය
- යෙයි ගංගා ප්‍රාන්තය