අතහැර දැමු සුරතල් සතුන්

විකිපීඩියා වෙතින්

අතහැර දැමු සුරතල් සතුන් යනු ඔවුන්ගේ අයිතිකරුවන් නොදැනුවත්ව හෝ හිතාමතාම ඉවත දැමු සහකාර සතුන් වේ. මෙම සතුන් දේපළවල හෝ වීදිවල තනිවම තැබිය හැකිය, මිතුරෙකුට හෝ පවුලේ සාමාජිකයෙකුට නැවත පදිංචි කළ හැකිය, නැතහොත් සත්ව නවාතැනක අතහැර දැමිය හැකිය.

අතහැර දැමීම[සංස්කරණය]

එක්සත් ජනපදයේ සෑම වසරකම සහකාර සතුන් මිලියන 6.5 ක් පමණ සත්ව වාසස්ථාන  වලට ඇතුල් වේ.[1][2]

අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ සතෙකු අතහැර දැමූ මිනිසුන්ගෙන් බහුතරයක් ද බල්ලා සමඟ චිත්තවේගීයව බැඳී සිටින බවයි.[3] ඉවත් කිරීමකදී තම සතුන් අතහැර දැමීමට බල කරන විට, මිනිසුන් ශෝකය, මානසික අවපීඩනය සහ පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධ වැනි මානසික ගැටළු වලට ගොදුරු වන බව වාර්තා වේ. සුරතල් සතුන්ගේ අයිතිකරුවන්ට සුරතල් සතුන්ගෙන් ඇති වැදගත්කම හඳුනාගැනීම සහ බොහෝ විට, අතහැර දැමූ විට, සුරතල් සතුන් හට තමන්වම ආරක්ෂා කර ගැනීමට සහ අයාලේ යෑමට හෝ නොහික්මුණු බවට පත්වීමට බල කෙරෙයි.[4]

විශේෂයෙන් බළලුන් සහ බල්ලන් ජනපදවලට යති. නොහික්මුණු බළලුන් නොහික්මුණු සුනඛයින්ට වඩා වැඩි යැයි කියනු ලබන අතර නව මිනිස් හිමිකරුවෙකුට නැවත හඳුන්වා දීමට තරම් හැසිරවීමට හා සමාජගත කිරීමට අභියෝගයක් විය හැකිය. පොදුවේ ගත් කල, හීලෑ කළ හැක්කේ අලුතෙන් අතහැර දැමූ බළලුන් සහ ඉතා කුඩා නොහික්මුණු පූස් පැටවුන් පමණි. [5]

අයාලේ යන සතුන් ජලභීතිකා වැනි සත්ව විද්‍යාත්මක රෝගවලට නිරාවරණය වීම වැඩි කරයි. සුනඛ සපාකෑමට වඩා අට ගුණයකින් සුලභ වන්නේ බළලුන් සපාකෑම හෝ සීරීමය. [6]

අත්පත් කර ගැනීමේ සුරතල් සතුන්[සංස්කරණය]

දැනට, පුරෝකථනය කරන ලද සුරතල් සතුන් සංඛ්‍යාව හරියටම නොදනී. මිනිසුන් බොහෝ විට සතුන් නවාතැන්පලක දමා ගොස් තමන් ගමන් කරන බව කියා සිටිති.[7] 2008 දී, අත්පත් කර ගැනීමේ සුරතල් සතුන් සංඛ්‍යාව ඉහළ ගොස් ඇති බව විශ්වාස කෙරේ. නිවාස හිමියන් කාලය හා විකල්පයන් ඉක්මවා යන විට, ඔවුන් බොහෝ විට තම සතුන් අතහැර යයි.[8]පසුව සතුන් අත්හැර දැමූ අත්පත් කර ගැනීමේ සුරතල් සතුන් ලෙස වර්ගීකරණය කෙරේ.

ගෙවල්වල ඉතිරි කර ඇති සුරතල් සතුන් බොහෝ විට ආහාර හෝ ජලය නොමැතිව ඉතිරි වේ. සමහරු සම්පත් හිඟකම නිසා නොනැසී පවතින අතර දේපල වෙළඳාම්කරුවන් හෝ බැංකු පරිශ්‍රයට ඇතුළු වූ විට මිය ගොස් සිටිති. සතුන් හානියට පත් කර ඇති අතර, බොහෝ විට එය නිවසින් පිටතට ගෙන ගිය අයට පළිගැනීමේ ක්‍රමයක් ලෙස විශ්වාස කෙරේ. [9]

ආරක්ෂිත වාසස්ථාන[සංස්කරණය]

මෙම සතුන් සඳහා අවකාශය හා මූල්‍ය සම්පත් නොමැතිකම හේතුවෙන් නවාතැන්පලක ඉතිරිව ඇති බොහෝ සතුන් දනීකරණය කරනු ලැබේ . පැමිණෙන සතුන් වැඩි කිරීම සඳහා අමතර අරමුදල් රැස් කිරීමට අපොහොසත් වන කූඩාරම්වලට සමහර විට දින කිහිපයක් ඇතුළත ඔවුන්ව දනීකරණය කිරීම හැර වෙනත් විකල්පයක් නොමැත. [10]

කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජනපද කූඩාරම්වල දයානුකම්පිත සුනඛයන් හා බළලුන් සංඛ්‍යාව 2011 දී දළ වශයෙන් මිලියන 2.6 සිට 2018 දී මිලියන 1.5 දක්වා අඩු විය. මෙම පරිහානිය අර්ධ වශයෙන් පැහැදිලි කළ හැක්කේ දරුකමට හදාගත් සතුන්ගේ ප්‍රතිශතය වැඩිවීම සහ අයාලේ යන සතුන් සංඛ්‍යාවේ වැඩි වීමෙනි.[11]

සත්ව අතහැර දැමීමේ නීති[සංස්කරණය]

එක්සත් ජනපදයේ බොහෝ ප්‍රාන්තවල සුරතල් සතෙකු අතහැර දැමීම අපරාධයකි. නිව්යෝර්ක්හි එය වැරදි ක්‍රියාවක් ලෙස සලකනු ලබන අතර මෑතදී සෙනෙට් පනත් කෙටුම්පත S410 විසින් සතුන් අතහැර දැමීමේ අපරාධයට උපරිම දඩය ඩොලර් 2,000 දක්වා වැඩි කිරීමට යෝජනා කරයි.[12]

කෙසේ වෙතත්, සහකාර-සත්ව අත්හැරීම වැළැක්වීම සඳහා මැදිහත්වීම් විමර්ශනය කිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් තවමත් පවතී. [13]

සුරතල් සතුන්ට ලබා ගත හැකි සම්පත්[සංස්කරණය]

සුරතල් සතුන්ට සුරතල් සතුන් ඇති කර ගැනීමේ අපහසුතාවයක් ඇතිනම්, බොහෝ ජාතික සංවිධානවලට උදව් කළ හැකිය. හියුමන් සමිතිය මාර්ගගත සම්පත් ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කරයි.

යොමුව[සංස්කරණය]

  1. Reese, Laura A.; Skidmore, Mark; Dyar, William; Rosebrook, Erika (2016-10-07). "No Dog Left Behind: A Hedonic Pricing Model for Animal Shelters". Journal of Applied Animal Welfare Science. 20 (1): 52–64. doi:10.1080/10888705.2016.1236693. ISSN 1088-8705. PMID 27715313.
  2. "UT College of Social Work | Access to Veterinary Care Coalition". avcc.utk.edu. සම්ප්‍රවේශය 2019-10-27.
  3. Coe, Jason B.; Young, Ian; Lambert, Kim; Dysart, Laura; Nogueira Borden, Lea; Rajić, Andrijana (2014-04-16). "A Scoping Review of Published Research on the Relinquishment of Companion Animals". Journal of Applied Animal Welfare Science. 17 (3): 253–273. doi:10.1080/10888705.2014.899910. ISSN 1088-8705. PMID 24738944.
  4. Chadwin, Robin (September 2017). "Evacuation of Pets During Disasters: A Public Health Intervention to Increase Resilience". American Journal of Public Health. 107 (9): 1413–1417. doi:10.2105/ajph.2017.303877. ISSN 0090-0036. PMC 5551593. PMID 28727532.
  5. Seidman, Susan M. (2001). The pet surplus : what every dog and cat owner can do to help reduce it. [United States]: S.M. Seidman. ISBN 0738858315. OCLC 47746822.
  6. Hensley, J A. Potential rabies exposures in a Virginia county. OCLC 679134778.
  7. Peters, Sharon L. (7 July 2008). "Foreclosures slam doors on pets, too". USATODAY. සම්ප්‍රවේශය 6 August 2009.
  8. Nieves, Evelyn (January 29, 2008). "Foreclosures Lead to Abandoned Animals". FoxNews. සම්ප්‍රවේශය 6 August 2009.
  9. Sullivan, Carole (25 October 2007). "Foreclosures Lead to Rise in Abandoned Pets in Cleveland". WKYC. Cleveland. p. 1. සම්ප්‍රවේශය 6 August 2009.
  10. The Socially Savvy Advisor, 2014-11-14, pp. 71–78 
  11. "Shelter Animals Count | Explore the Data | Summary". shelteranimalscount.org. සම්ප්‍රවේශය 2019-10-27.
  12. "2018 U.S. Animal Protection Laws State Rankings". Animal Legal Defense Fund (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2019-10-27.
  13. Coe, Jason B.; Young, Ian; Lambert, Kim; Dysart, Laura; Nogueira Borden, Lea; Rajić, Andrijana (2014-04-16). "A Scoping Review of Published Research on the Relinquishment of Companion Animals". Journal of Applied Animal Welfare Science. 17 (3): 253–273. doi:10.1080/10888705.2014.899910. ISSN 1088-8705. PMID 24738944.