තිබ්බත හෝඩිය

ටිබෙට් අකුරු
Type	අබුගිඩා
Spoken languages	තිබ්බත ද්සොංඛා ලඩාඛි සිකිම් බල්ථි ටමං ෂෙර්පා යොල්මෝ ට්ෂංලා ගුරුං
Time period	c. 650–වත්මන
Parent systems	ඊජිප්තු රූපාක්ෂර Proto-Sinaitic [a] ෆිනීෂියානු [a] අරාමයික [a] බ්‍රාහ්මීය ගුප්ත සිද්ධම් ටිබෙට් අකුරු
Child systems	ලිම්බු ලෙප්චා 'Phags-pa
Sister systems	බෙංගාලි
Unicode range	U+0F00–U+0FFF
ISO 15924	Tibt
[a] The Semitic origin of the Brahmic scripts is not universally agreed upon.
Note: This page may contain IPA phonetic symbols.

තිබ්බත හෝඩිය යනු බ්‍රාහ්මීය මූලයක් සහිත වූ ද, ටිබෙට් බස මෙන්ම ද්සොංඛා, සිකිම් භාෂාව, ලඩාඛි,සහ සමහර අවස්ථාවලදී බල්ථි භාෂාව ලේඛනයේදී යොදාගන්නා වූ ද අබුගිඩාවකි. මේ හෝඩියේ මුද්‍රිත ස්වරූපය ඌචෙන් අකුරු (dbu-can|དབུ་ཅན་; "හිස සහිත") ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, එදිනෙදා භාවිතයට ගන්නා වැල් අකුරු ස්වරූපය ඌමේ අකුරු ලෙස හඳුන්වයි. (dbu-med|དབུ་མེད་; "හිස රහිත").

ඉතිහාසය

තිබ්බත් සෝඩියේ නිර්මාත්‍රුවරයා වීමේ ගෞරවය හිමිවන්නේ මධ්‍ය 7^වන සියවසේ විසූ තොන්මි සම්භෝතාට ය. ජනප්‍රවාදයේ එන ආකාරයට, සොංත්සෙන් ගම්පෝ (569-649) රජුගේ ඇමතියෙකු වූ තොන්මි සම්භෝතාව ලේඛන කලාව උගෙන ඒමට ඉන්දියාවට යවන ලදී. ඔහු ආපසු පැමිණීමේදී එම කාලයේ ඉන්දියාවේ පැවතුණා වූ අකුරු ක්‍රමයක ආභාසය ලත් තිබ්බත අකුරු ඔහු ඉදිරිපත් කළබැව් පැවසේ.

සංස්කෘතකරණය

ස්වර

සිංහල/නාගරී	IAST	තිබ්බත	පිල්ලම්		සිංහල/නාගරී	IAST	තිබ්බත	පිල්ලම්
අ	a	ཨ			ඖ	au	ཨཽ	ཽ
ආ	ā	ཨཱ	ཱ		ඍ	ṛ	རྀ	ྲྀ
ඉ	i	ཨི	ི		ඎ	ṝ	རཱྀ	ཷ
ඊ	ī	ཨཱི	ཱི		ऌ	ḷ	ལྀ	ླྀ
උ	u	ཨུ	ུ		ॡ	ḹ	ལཱྀ	ཹ
ඌ	ū	ཨཱུ	ཱུ		අං	aṃ	ཨཾ	ཾ
එ	e	ཨེ	ེ		अँ		ཨྃ	ྃ
ඓ	ai	ཨཻ	ཻ		අඃ	aḥ	ཨཿ	ཿ
ඔ	o	ཨོ	ོ

ගාත්‍රාක්‍ෂර

සිංහල	IAST	තිබ්බත		සිංහල	IAST	තිබ්බත
ක	ka	ཀ		ද	da	ད
ඛ	kha	ཁ		ධ	dha	དྷ
ග	ga	ག		න	na	ན
ඝ	gha	གྷ		ප	pa	པ
ඞ	ṅa	ང		ඵ	pha	ཕ
ච	ca	ཙ		බ	ba	བ
ඡ	cha	ཚ		භ	bha	བྷ
ජ	ja	ཛ		ම	ma	མ
ඣ	jha	ཛྷ		ය	ya	ཡ
ඤ	ña	ཉ		ර	ra	ར
ට	ṭa	ཊ		ල	la	ལ
ඨ	ṭha	ཋ		ව	va	ཝ
ඩ	ḍa	ཌ		ශ	śa	ཤ
ඪ	ḍha	ཌྷ		ෂ	ṣa	ཥ
ණ	ṇa	ཎ		ස	sa	ས
ත	ta	ཏ		හ	ha	ཧ
ථ	tha	ཐ		ක්‍ෂ	kṣa	ཀྵ

යුනිකේත

යුනිකෝඩ්හි තිබ්බත කේත පැතිරී ඇති පරාසය U+0F00–U+0FFFඅතර වේ.

ටිබෙට් Official Unicode Consortium code chart (PDF)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

U+0F0x

ༀ

༁

༂

༃

༄

༅

༆

༇

༈

༉

༊

་

།

༎

༏

U+0F1x

༐

༑

༒

༓

༔

༕

༖

༗

༘

༙

༚

༛

༜

༝

༞

༟

U+0F2x

༠

༡

༢

༣

༤

༥

༦

༧

༨

༩

༪

༫

༬

༭

༮

༯

U+0F3x

༰

༱

༲

༳

༴

༵

༶

༷

༸

༹

༺

༻

༼

༽

༾

༿

U+0F4x

ཀ

ཁ

ག

གྷ

ང

ཅ

ཆ

ཇ

ཉ

ཊ

ཋ

ཌ

ཌྷ

ཎ

ཏ

U+0F5x

ཐ

ད

དྷ

ན

པ

ཕ

བ

བྷ

མ

ཙ

ཚ

ཛ

ཛྷ

ཝ

ཞ

ཟ

U+0F6x

འ

ཡ

ར

ལ

ཤ

ཥ

ས

ཧ

ཨ

ཀྵ

ཪ

ཫ

ཬ

U+0F7x

ཱ

ི

ཱི

ུ

ཱུ

ྲྀ

ཷ

ླྀ

ཹ

ེ

ཻ

ོ

ཽ

ཾ

ཿ

U+0F8x

ྀ

ཱྀ

ྂ

ྃ

྄

྅

྆

྇

ྈ

ྉ

ྊ

ྋ

ྌ

ྍ

ྎ

ྏ

U+0F9x

ྐ

ྑ

ྒ

ྒྷ

ྔ

ྕ

ྖ

ྗ

ྙ

ྚ

ྛ

ྜ

ྜྷ

ྞ

ྟ

U+0FAx

ྠ

ྡ

ྡྷ

ྣ

ྤ

ྥ

ྦ

ྦྷ

ྨ

ྩ

ྪ

ྫ

ྫྷ

ྭ

ྮ

ྯ

U+0FBx

ྰ

ྱ

ྲ

ླ

ྴ

ྵ

ྶ

ྷ

ྸ

ྐྵ

ྺ

ྻ

ྼ

྾

྿

U+0FCx

࿀

࿁

࿂

࿃

࿄

࿅

࿆

࿇

࿈

࿉

࿊

࿋

࿌

࿎

࿏

U+0FDx

࿐

࿑

࿒

࿓

࿔

࿕

࿖

࿗

࿘

࿙

࿚

U+0FEx

U+0FFx

Notes 1.^ As of Unicode version 7.0 2.^ Grey areas indicate non-assigned code points 3.^ Unicode code points U+0F77 and U+0F79 are deprecated as of Unicode version 6.0