ජේ. එෆ්. ඒ. සෝසා
දේශබන්දු ජෝශප් ෆ්‍රැන්සිස් ඇන්තනි සෝසා (1919 – 8 අප්‍රේල් 2013 [1] ) ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ හිටපු විනිසුරුවරයෙකි . ඔහු "විශිෂ්ට ස්වාධීන විනිසුරුවරයෙකු" ලෙස විස්තර කර ඇත, ඔහු "විපතට පත් වූ ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් නිර්භීත සහ හඬ නගන ආරක්ෂකයෙකු බවට පත් විය." [2]
අධ්‍යාපනය[සංස්කරණය]
සෝසා අධ්‍යාපනය ලැබුවේ මීගමුව මාරිස්ටෙලා විද්‍යාලයේය. ඔහු බණ්ඩාරවෙල ශාන්ත ජෝශප් විද්‍යාලය, ලංකා කාර්මික විද්‍යාලය සහ කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයේ ඉංග්‍රීසි සහ ශුද්ධ ගණිතය ඉගැන්වීය. [1] ලන්ඩන් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් කලා හා නීතිය පිළිබඳ උපාධිය ලබා ගැනීමෙන් පසු ඔහු ශ්‍රී ලංකා නීති විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය අවසන් කිරීමෙන් පසු නීතිඥයෙකු ලෙස ලියාපදිංචි වූ අතර එහිදී ඔහු නීති ශිෂ්‍ය සංගමයේ සභාපතිවරයා ද විය. [3]
අධිකරණ වෘත්තිය[සංස්කරණය]
නීතීඥයෙකු ලෙස කෙටි කාලයකින් පසු සෝසා බලපිටියේ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු ලෙස සිය කීර්තිමත් අධිකරණ ජීවිතය ආරම්භ කළේය. මුල් අධිකරණවල මහේස්ත්‍රාත්, දිසා විනිසුරු සහ මහාධිකරණ විනිසුරු ලෙස සේවය කිරීමෙන් පසු 1978 දී අභියාචනාධිකරණයේ විනිසුරුවරයෙකු ලෙස පත් කරන ලදී. 1982 ජනවාරි මාසයේදී ජනාධිපති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන විසින් ඔහු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ විනිසුරුවරයා ලෙස පත් කරන ලදී. ඔහු 1984 පෙබරවාරි මාසයේදී අධිකරණ සේවයෙන් විශ්‍රාම ගියේය.
වෙනත් කටයුතු[සංස්කරණය]
සෝසා වසර 25 කට වැඩි කාලයක් (1979-2005) ශ්‍රී ලංකා නීති වාර්තාවල ප්‍රධාන කර්තෘවරයා විය. ශ්‍රී ලංකා විනිශ්චයකාර ආයතනයේ ආරම්භක අධ්‍යක්ෂවරයා ලෙස මෙරට අධිකරණ නිලධාරීන් පුහුණු කිරීමේදී විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. [4] 1991-1994 පශ්චාත් කැරලි සමයේ මානව හිමිකම් කාර්ය සාධක බලකායේ (දැන් මානව හිමිකම් කොමිසම ලෙස හැඳින්වේ) ප්‍රථම සභාපතිවරයා ලෙස, රාජ්‍ය බලධාරීන් විසින් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීමේ සිද්ධීන් විමර්ශනය කිරීමේ වගකීම ඔහු සතු විය. [5] ඔහුගේ කීර්තිමත් හෙළිදරව් කිරීම් අතර ඇඹිලිපිටිය සිසුන්ගේ අතුරුදන් වීමේ සිද්ධිය ද විය. [6] [7] Brookings ආයතනයේ වාර්තාවකට අනුව, "HRTF පිහිටුවා ඇත්තේ රටේ ජාතික ආරක්ෂක නීති යටතේ රඳවා සිටින අයගේ කොන්දේසි: ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත (PTA) සහ මහජන ආරක්ෂක ආඥාපනත යටතේ ජනාධිපතිවරයා විසින් හඳුන්වා දුන් හදිසි රෙගුලාසි අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා ය. . එහි නීතිමය පදනම් දුර්වල වුවද, HRTF වැදගත් කාර්යයක් ඉටු කළේ එහි ගතික සභාපති, හිටපු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරයෙකු වන අතර, ඔහු හිටපු අධිකරණ නිලධාරියෙකු ලෙස තම උස භාවිතා කර රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානවලට ප්‍රවේශය ලබා ගැනීමට සහ හමුදාපතිවරුන් සමඟ නිතිපතා සම්බන්ධ වීමට භාවිතා කළේය. පදනම." [8]
ඔහු ශ්‍රී ලංකා පදනමේ සභාපතිවරයා වූ අතර ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා කිහිපයක සාමාජිකයෙකු ද විය. 1992 දී ජනාධිපති ප්‍රේමදාස මහතා ඔහුට දේශබන්දු ජාතික ගෞරව නාමයෙන් පිරිනමනු ලැබුවේ ඔහු රටට කළ විශිෂ්ට සේවය අගයමිනි. [9]
වැදගත් විනිශ්චයන්[සංස්කරණය]
කොළඹ මහාධිකරණ විනිසුරුවරයෙකු ලෙස සහ TULF නායක අප්පාපිල්ලේ අමිර්තලිංගම්ගේ නඩු විභාගයේ සභාපතිවරයා ලෙස, 1976 සැප්තැම්බර් 10 දින, සෝසා නඩුව ගොනු කරන ලද හදිසි නීති රෙගුලාසි අවලංගු කරමින් "ප්‍රීති ඝෝෂාවක්" ඇති කළේය. [10]
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේදී ඔහු විශේෂයෙන් මූලික අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ ආලෝකමත් විනිශ්චයන් සඳහා පුළුල් ලෙස ප්‍රසිද්ධ විය. පොලිසිය පෙත්සම්කරුගේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස උල්ලංඝනය කළ බවට ප්‍රකාශ කරන ලද විවියන් ගුණවර්ධනට පහරදීමේ සිද්ධියේ සුවිශේෂී මතය ඔහු ලිවීය. [11] නඩු තීන්දුවෙන් කුපිත වූ පොලිස් හිතවාදී උද්ඝෝෂකයෝ සෝසාගේ සහ නඩුව විභාග කළ අනෙක් විනිසුරුවරුන් දෙදෙනාගේ නිවෙස්වලට ගල් ගැසූහ. [12]
යොමු කිරීම්[සංස්කරණය]
- ↑ 1.0 1.1 Death of former SC Judge Anton Soza at Daily News (Sri Lanka), 10 April 2013
- ↑ Weerakoon, Bradman Rendering Unto Caesar. New Dawn Press, 2004
- ↑ Amerasinghe, A.R.B. Supreme Court of Sri Lanka - Its first 185 years. Sarvodaya Vishva Lekha 1988.
- ↑ De Silva, Mahanil Prasantha. Venerate the deserving, Justice Soza at Daily News (Sri Lanka), 12 April 2013
- ↑ Leob, Vernon Sri Lankan Activists Keeping A Lonely Vigil The Men Who Killed Her Son Cannot Stop The Mothers' Crusade at Philly.com, Philadelphia, 6 September 1992
- ↑ Sri Lanka Law Reports The Embilipitiya abduction and murder case සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2013-07-03 at archive.today
- ↑ Hoole, Rajan සැකිල්ල:Usurped at Dbsjeyaraj.com, 2 January 2010.
- ↑ Gomez, Mario (July 2002). "National Human Rights Commissions and Internally Displaced Persons Illustrated by the Sri Lankan Experience" (PDF). Brookings Institution.
- ↑ Presidential Secretariat National Awards Recipients
- ↑ Kanag-Isvaran, K. The Thiruchelvam I Knew සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2023-01-28 at the Wayback Machine at (website in tribute to) Senator M Tiruchelvam QC, 9 February 2008
- ↑ Sri Lanka Law Reports Vivienne Goonewardene v Hector Perera and others සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2013-07-03 at archive.today
- ↑ Hoole, Rajan. Taming the Judiciary and the Legacy of the 1982 Referendum in Sri Lanka: The Arrogance of Power - Myths, Decadence & Murder. University Teachers for Human Rights, at uthr.org, 2001.