කොගී ප්‍රාන්තය (නයිජීරියාව)

විකිපීඩියා වෙතින්

කොගී ප්‍රාන්තය යනු නයිජීරියාවේ උතුරු මැද ප්‍රදේශයේ පිහිටි ප්‍රාන්තයකි,[1][2] බටහිරින් එකිටි සහ ක්වාරා ප්‍රාන්තවලට මායිම්ව,[3][4][5] උතුරින් ෆෙඩරල් අගනුවර ප්‍රදේශය, ඊසාන දෙසින් නසාරාවා ප්‍රාන්තය ද, වයඹ දෙසින් නයිජර් ප්‍රාන්තය ද, නිරිත දෙසින් එඩෝ සහ ඔන්ඩෝ ප්‍රාන්ත ද, ගිනිකොන දෙසින් ආනම්බ්‍රා සහ එනුගු ප්‍රාන්ත ද, නැගෙනහිරින් බෙනූ ප්‍රාන්තය ද වේ. නයිජීරියාවේ තවත් ප්‍රාන්ත දහයකට මායිම්ව ඇති එකම ප්‍රාන්තය එයයි. ගඟ සඳහා හවුසා වචනය සඳහා නම් කර ඇත (කෝගි). 1991 අගෝස්තු 27 වන දින බෙනු ප්‍රාන්තය, නයිජර් ප්‍රාන්තය සහ ක්වාරා ප්‍රාන්තයේ කොටස් වලින් කොගී ප්‍රාන්තය පිහිටුවන ලදී.[6][7][1] නයිජර් ගංගාව සහ බෙනූ ගංගාව[8] එක්වන ස්ථානය එහි අගනුවර වන ලෝකෝජාට යාබදව ඇති බැවින් ප්‍රාන්තය " සන්ධාන ප්‍රාන්තය" ලෙස නම් කර ඇත.[9][10]

නයිජීරියාවේ ප්‍රාන්ත 36 න්, කොගී යනු ප්‍රදේශයේ දහතුන්වන විශාලතම වන අතර 4.5 ක් පමණ වන ඇස්තමේන්තුගත ජනගහනය සහිත විසිවන විශාලතම ජනගහනය වේ. 2022 වන විට මිලියන [11] භූගෝලීය වශයෙන්, රාජ්‍යය නිවර්තන ගිනියානු වනාන්තරය-සැවානා මොසෙයික් පරිසර කලාපය තුළ පිහිටා ඇත. වැදගත් භූගෝලීය ලක්ෂණ අතරට නයිජර් සමඟ වයඹ දෙසින් ගලා බසින ප්‍රධාන ගංගා සහ කෝගිගේ මධ්‍යයේ ගංගා දෙක හමු වී ප්‍රාන්තය දකුණට බෙදීමට පෙර ඊසාන දෙසින් එන බෙනෙව් ඇතුළත් වේ.[12]

ආර්ථික වශයෙන්, කොගී ප්‍රාන්තය බොහෝ දුරට පදනම් වී ඇත්තේ කෘෂිකර්මාන්තය වටා වන අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් කෝපි, කජු, රටකජු, කොකෝවා, තෙල් පාම් සහ අල බෝග. අනෙකුත් ප්‍රධාන කර්මාන්ත වන්නේ බොරතෙල් නිස්සාරණය සහ ගවයන්, එළුවන් සහ බැටළුවන්ගේ පශු සම්පත් පාලනයයි.[13] කොගී රටේ 23 වන ඉහළම මානව සංවර්ධන දර්ශකය සහ GDP යන දෙකම ඇත.[14]

පළාත් පාලන ප්‍රදේශ[සංස්කරණය]

කොගී ප්‍රාන්තය පළාත් පාලන ප්‍රදේශ විසි එකකින් සමන්විත වේ.

යොමු කිරීම්[සංස්කරණය]

  1. 1.0 1.1 "History". Kogi State Government (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  2. Omole, Abayomi (2022-10-21). "Kogi Receives First Allocation As Oil-producing State" (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  3. "Boundary Disputes: Ekiti, Kwara, Osun States Embrace Peace – Ekiti State Website" (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  4. Oluwole, Josiah (2022-08-03). "Terrorists' Threat: Ekiti, Kwara reach agreement on boundary patrol". Premium Times Nigeria (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  5. "Administrative Map of Nigeria - Nations Online Project". www.nationsonline.org. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  6. Onyeakagbu, Adaobi. "See how all the 36 Nigerian states got their names". Pulse.ng. සම්ප්‍රවේශය 25 December 2021.
  7. "This is how the 36 states were created". Pulse.ng. 24 October 2017. සම්ප්‍රවේශය 22 December 2021.
  8. Ogunyinka, Victor (2021-08-27). "Kogi at 30: The journey so far". Vanguard News (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  9. . p. 333. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)
  10. "IJMB Study Centre In Lokoja, IJMB Centres In Kogi State, IJMB Registration In Kogi State, Universities accepting IJMB In Kogi State". www.ijmb.org.ng. සම්ප්‍රවේශය 2022-11-04.
  11. "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. සම්ප්‍රවේශය 21 December 2021.
  12. . pp. 79–92. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)
  13. Akanbi, Festus. "As Anambra, Kogi Join Oil-producing States". ThisDay. සම්ප්‍රවේශය 25 December 2021.
  14. "Human Development Indices". Global Data Lab. සම්ප්‍රවේශය 15 December 2021.